5 ყველაზე სახიფათო ნივთიერება დედამიწაზე
1939 წელს, გერმანიაში, ერთ-ერთ საიდუმლო სამხედრო ბუნკერში, ნაცისტი მეცნიერები ახლად აღმოჩენილი ნივთიერების (კოდური სახელით “ნივთიერება N”) მასობრივი წარმოების აწყობას ცდილობდნენ.
ეს ნივთიერება, ჰაერთან შეხებისას დუღილს იწყებდა, ხოლო წყალთან შეხებისას - ფეთქდებოდა, ადამიანისთვის მისი ანაორთქლი სასიკვდილო იყო, ცეცხლსატყორცნში გამოყენებისას კი 2400 გრადუსზე იწვოდა.
გერმანელების გეგმის მიხედვით, ამ ნივთიერებით აღჭურვილი მათი ჯარი მარტივად მოახერხებდა მოწინააღმდეგის ბუნკერების და თავდაცვითი ნაგებობების კარაქივით დადნობას. თუმცა კვლევის შემდეგ, თვით ნაცისტი მეცნიერებიც კი მივიდნენ იმ დასკვნამდე, რომ “ნივთიერება N” მეტისმეტად სახიფათო იყო და თავიანთი გიჟური გეგმა თაროზე შემოდეს.
ამ სტატიაში სწორედ ასეთ უაზროდ და უზომოდ სახიფათო ნივთიერებებზე გვექნება საუბარი.
1. ქლორის ტრიფტორიდი
გერმანელების ბუნკერში წარმოებული “ნივთიერება N”, სინამდვილეში, ქლორის ტრიფტორიდი გახლავთ (ClF3). ეს ნივთიერება სხვა ნივთიერებების მოლეკულებს შლის და მათი წყალბადის ატომებს თავისი ფტორის ატომით ანაცვლებს. ამ პროცესისას ძალიან დიდი რაოდენობით სითბო გამოიყოფა. გლეხურად რომ ვთქვათ, ეს ნივთიერება წვავს ისეთ რამეებს, რომლის დაწვაც, ალბათ, არც წარმოგედგინათ. ნივთიერება N-თან კონტაქტისას იწვის აგური, ასფალტი, შუშა, ქვა.
XX საუკუნის 50-იან წლებში ამერიკელ მეცნიერებს ეს ნივთიერება ერთი ადგილიდან მეორეზე გადაჰქონდათ, რა დროსაც კონტეინერი გაუსკდათ. ასფალტზე დაქცეული ქლორის ტრიფტორიდის გამო ცეცხლი ასფალტს წაეკიდა, ასფალტის ამოწვის შემდეგ - მიწას.
2. აზიდოაზიდ აზიდი
მსოფლიოში ყველაზე ფეთქებად ნივთიერებას, ყველაზე უცნაური უცნაური სახელიც - აზიდოაზიდ აზიდი (Azidoazide Azide - C2N14) აქვს. იმისთვის რომ ავხსნათ, რატომაა AA ასეთი ფეთქებადი, ცოტა ქიმია უნდა მოვიშველიოთ:
აზოტი(N) ძალიან სოციოპათი ნივთიერებაა და არავის დანახვა არ უნდა, გარდა მეორე აზოტის ატომისა. ორი აზოტის კავშირი ბუნებაში ერთ-ერთი ყველაზე მყარი კავშირია, მათი ელექტრონები ძალიან ძლიერ, სამმაგ ბმაში იმყოფებიან ერთმანეთთან. როდესაც აზოტის ორი ატომი მოლეკულაში ერთიანდება, გამოიყოფა უზარმაზარი ენერგია.
აზიდოაზიდ აზიდში კი აზოტის 14 ატომია, რომლებიდანაც არცერთი მათგანი არ იმყოფება მეორესთან სამმაგ ბმაში.
ამიტომაც, აზოტის ატომები ყველა მიზეზს ეძებენ, რომ მეორე ატომთან გაერთიანდნენ და როდესაც ვამბობთ - ყველას, იგულისხმება - აბსოლუტურად ყველა.
ამ “მარტოხელა” აზოტის ატომების გამო, აზიდოაზიდ აზიდი იმდენად ფეთქებადია, იმდენად მგრძნობიარეა გარე გამაღიზიანებლების მიმართ, რომ შეუძლებელია გავზომოთ, თუ რამდენად მგრძნობიარეა. ანუ, ნებისმიერი მცდელობა, რომ გაიზომოს, თუ რამდენად ფეთქებადია ეს ნივთიერება, აფეთქებით მთავრდება.
აზიდოაზიდ აზიდი 2010 წელს გერმანელმა მეცნიერებმა, ამერიკელი სამხედროების დახმარებით მიიღეს და პირველივე ანგარიშში ასეთი რამ უწერიათ:
3. დიმეთილკადმიუმი
დიმეთილკადმიუმი (CH3-Cd-CH3) ორგანულ-მეტალური ნაერთია, რაც ნიშნავს, რომ ნახშირბადი მეტალთანაა დაკავშირებული. ამ შემთხვევაში კი, ეს მეტალი კადმიუმია, რომელიც ცალკე აღებულიც ძალიან ტოქსიკურია.
გარდა იმისა, რომ წინა ნივთიერებების მსგავსად, ეს ნივთიერებაც უკიდურესად ფეთქებადი და ცეცხლსაშიშია, დიმეთილკადმიუმი იმის გამო მოხვდა ამ სიაში, რომ იგი ყველაზე ტოქსიკური ნაერთია დედამიწაზე.
ეს ნივთიერება გერმანელმა მეცნიერმა, ერიხ კრაუზემ 1917 წელს მიიღო.
დიმეთილკადმიუმი შესუნთქვისას მყისიერად გადადის სისხლში და აზიანებს შინაგან ორგანოებს, განსაკუთრებით კი “სისხლით მდიდარ” ფილტვებს, ღვიძლს, თირკმელებს.
თუ ლაბორატორიაში შემთხვევით ეს ნივთიერება დაგექცევათ, წყლით აწმენდას ნუ ეცდებით - წყალთან რეაქციაში დიმეთილკადმიუმი ფეთქდება.
არც რამე ნაჭრით სცადოთ აწმენდა - ხახუნზე ცეცხლი მოეკიდება.
ყველა ზემოთჩამოთვლილ სიკეთესთან ერთად, ამ ნივთიერებას საზიზღარი სუნიც აქვს.
თუმცა, მისი სუნი ახლოსაც ვერ მივა შემდეგ ნივთიერებასთან.
4. თიოაცეტონი
C3H6S არც ფეთქდება, არც გწამლავს - სანამ მის სუნს იგრძნობთ, იმასაც კი იფიქრებთ, რომ უვნებელია.
თიოაცეტონი არის მთელს სამყაროში ყველაზე საზიზღარ-გულისამრევ-გამაოგნებლად მყრალი ნივთიერება! ქიმიურად ამ ნივთიერების ყველაზე ახლო ნათესავები სკუნსის და ხრწნადი ხორცის მიერ გამოყოფილი სუნებია, თუმცა თიოაცეტონი მათზე ბევრად მყრალია.
იგი იმდენად მყრალია, რომ მისი ერთი წვეთის ჰაერში მოხვედრას ადამიანი ნახევარი კილომეტრის მოშორებიდანაც კი მყისიერად გრძნობს.
ამ ნივთიერების ყველაზე დიდი მსხვერპლი გერმანული ქალაქი ფრაიბურგია. 1889 წელს საპნის ადგილობრივი ქარხნის ლაბორატორიაში მეცნიერები თიოაცეტონის უფრო დიდ მოლეკულაზე, ტრითიოაცეტონზე მუშაობდნენ, რომელიც სულაც არაა მყრალი და საპნისთვის რაღაც არომატის მისანიჭებლად გამოიყენება. თუმცა, როგორც ჩანს, რაღაც ისე არ წავიდა და ტრითიოაცეტონის მაგივრად მეცნიერებმა თიოაცეტონი მიიღეს. ქარხნის მახლობლად დასახლებებში ხალხს უეცრად ღებინება აუტყდა. ბოლოს კი საქმე იქამდე მივიდა, რომ მთელი ქალაქის ევაკუირება მოუწიათ.
5. ჰექსაფტორსტიბიუმწყალბადმჟავა
მსოფლიოში ყველაზე ძლიერი მჟავა H2FSbF7.
ზოგადად, მჟავების უმეტესობა რომ სახიფათოა, ყველამ ვიცით, მაგრამ უფრო უკეთ რომ გავიგოთ - მჟავა იმიტომაა მჟავა, რომ აქვს უნარი, თავის ახლო მყოფ მოლეკულას პროტონი “აჩუქოს”.
მჟავების სიძლიერეც იმის მიხედვით იზომება, თუ რამდენად თავისუფლად გადასცემენ პროტონს მეზობელს.
მაგალითად, ძმარი, რომელიც სუსტი მჟავაა, “ძუნწი” ნივთიერებაა და არ უყვარს პროტონის გაცემა. უფრო ძლიერი მჟავა - გოგირდმჟავა - ძალიან აქტიური ნივთიერებაა და პროტონებს კანფეტებივით ურიგებს მეზობლის ბავშვ მოლეკულებს.
აი, ჰექსაფტორსტიბიუმწყალბადმჟავა კი გოგირდმჟავაზე 10 კვიდრილიონჯერ ძლიერია!
მისი მოლეკულა პირდაპირ იხვეწება: “დამშალეთ ვინმემ, ეს პროტონები თავიდან მომაცილეთო”. დაშლის შემდეგ კი, ფტორის და სტიბიუმის ატომები აქეთ იქეთ დაქრიან და გარშემომყოფ ატომებს ელექტრონებს ართმევენ. საბოლოოდ, ნებისმიერი რამისგან, რაც ამ მჟავას შეეხება, ნახევრადორგანულ, უაზრო ფაფას ვიღებთ. ამ ყველაფერს ისიც ემატება, რომ ფტორს ძალიან უყვარს კალციუმთან დაწყვილება, ასე რომ, როდესაც ეს მჟავა რაიმე ორგანულს შეეხება და ხორცს “შეჭამს”, ფტორი ხორცის ქვეშ არსებული ძვლის დაშლას იწყებს.
ჰექსაფტორსტიბიუმწყალბადმჟავას შენახვა მხოლოდ ტეფლონის კონტეინერში შეიძლება, რადგან ყველა სხვა ნივთიერებას უსირცხვილოდ და მოურიდებლად ჭამს.
-
გადახედვააქციის მონაწილეები პარლამენტის მუშაობას რკინის ჯებირებზე ბრახუნით აპროტესტებენ აქციის მონაწილეები პარლამენტის მუშაობას რკინის ჯებირებზე ბრახუნით აპროტესტებენ
-
გადახედვალადო კახაძე: [ივანიშვილზე] უდიდესი პატივისცემა იმ დიდი კაცის მიმართ, რომელმაც ყველაფერ ამას დაუდო სათავე ლადო კახაძე: [ივანიშვილზე] უდიდესი პატივისცემა იმ დიდი კაცის მიმართ, რომელმაც ყველაფერ ამას დაუდო სათავე
-
გადახედვაბადრი ჯაფარიძე: რაც არ უნდა "იღლიცინოს" პაპუაშვილმა, ეს ვითარებას არ შეცვლის, არავინ აპირებს პარლამენტში შესვლას ბადრი ჯაფარიძე: რაც არ უნდა "იღლიცინოს" პაპუაშვილმა, ეს ვითარებას არ შეცვლის, არავინ აპირებს პარლამენტში შესვლას
-
გადახედვაირაკლი ზარქუა: დღეიდან უკვე აქვთ უფლებამოსილება, დაწერონ განცხადებები, ჩვენ დავაკმაყოფილებთ ირაკლი ზარქუა: დღეიდან უკვე აქვთ უფლებამოსილება, დაწერონ განცხადებები, ჩვენ დავაკმაყოფილებთ
-
გადახედვაპაპუაშვილი: მივესალმები სამივე საკადრო გადაწყვეტილებას პაპუაშვილი: მივესალმები სამივე საკადრო გადაწყვეტილებას
-
გადახედვამე-11 მოწვევის პარლამენტმა 150 დეპუტატის უფლებამოსილება ცნო მე-11 მოწვევის პარლამენტმა 150 დეპუტატის უფლებამოსილება ცნო
-
გადახედვადიმიტრი ცქიტიშვილი: ის ქვეყანა, რომლის პარლამენტშიც მხოლოდ ერთი პარტიაა, დემოკრატიულად ვერ ჩაითვლება დიმიტრი ცქიტიშვილი: ის ქვეყანა, რომლის პარლამენტშიც მხოლოდ ერთი პარტიაა, დემოკრატიულად ვერ ჩაითვლება
-
გადახედვავაჟა სირაძე: ვინც პოლიციის მიმართ ძალადობრივ ხასიათს გამოავლენს, უმკაცრესად იქნება დასჯილი ვაჟა სირაძე: ვინც პოლიციის მიმართ ძალადობრივ ხასიათს გამოავლენს, უმკაცრესად იქნება დასჯილი
-
გადახედვასაია პარლამენტს მოუწოდებს, რომ საქართველოს კონსტიტუციას დაემორჩილოს და შეწყვიტოს სხდომა საია პარლამენტს მოუწოდებს, რომ საქართველოს კონსტიტუციას დაემორჩილოს და შეწყვიტოს სხდომა
-
გადახედვაXI მოწვევის პარლამენტის პირველი სხდომა გაიხსნა XI მოწვევის პარლამენტის პირველი სხდომა გაიხსნა
-
გადახედვააქციის გამო, ტრანსპორტის მოძრაობა რუსთაველის გამზირზე აკრძალულია — თბილისის მერიის განცხადება აქციის გამო, ტრანსპორტის მოძრაობა რუსთაველის გამზირზე აკრძალულია — თბილისის მერიის განცხადება
-
გადახედვალადო კახაძე: გაკვეთილის არევა ვის აწყობს, ვინც გაკვეთილი იცის, თუ არ იცის? ლადო კახაძე: გაკვეთილის არევა ვის აწყობს, ვინც გაკვეთილი იცის, თუ არ იცის?
-
გადახედვამელია ბოჭორიშვილზე: როგორ შეიძლება თეორიულად იმის წარმოდგენა, რომ ბოჭორიშვილი საერთაშორისო იზოლაციის რაიმე ტიპის გარღვევას მოახდენს? მელია ბოჭორიშვილზე: როგორ შეიძლება თეორიულად იმის წარმოდგენა, რომ ბოჭორიშვილი საერთაშორისო იზოლაციის რაიმე ტიპის გარღვევას მოახდენს?
-
გადახედვაTI: ახალარჩეული პარლამენტის პირველი სხდომა და პარლამენტის წევრების უფლებამოსილების ცნობა კონსტიტუციისა და რეგლამენტის უხეში დარღვევაა TI: ახალარჩეული პარლამენტის პირველი სხდომა და პარლამენტის წევრების უფლებამოსილების ცნობა კონსტიტუციისა და რეგლამენტის უხეში დარღვევაა
-
გადახედვაცუცქირიძის თქმით, გვარამია ბრიუსელში სამუშაო ვიზიტით გაემგზავრა ცუცქირიძის თქმით, გვარამია ბრიუსელში სამუშაო ვიზიტით გაემგზავრა
-
გადახედვავახუშტი მენაბდე: უკვე დანამდვილებით შეგვიძლია ვთქვათ რომ პარლამენტის მიერ საკუთარი უფლებამოსილების ცნობა, რასაც დღეს ოცნება აპირებს, უკანონოა ვახუშტი მენაბდე: უკვე დანამდვილებით შეგვიძლია ვთქვათ რომ პარლამენტის მიერ საკუთარი უფლებამოსილების ცნობა, რასაც დღეს ოცნება აპირებს, უკანონოა
-
გადახედვაპაპუაშვილი: არავითარი მნიშვნელობა ამ რადიკალური ჯგუფების (ოპოზიციის) პარლამენტში ყოფნას არ აქვს პაპუაშვილი: არავითარი მნიშვნელობა ამ რადიკალური ჯგუფების (ოპოზიციის) პარლამენტში ყოფნას არ აქვს
-
გადახედვაპაპუაშვილი: ეს ზომები არის იმისთვის, რომ მოწესრიგებულად ჩატარდეს სხდომა პაპუაშვილი: ეს ზომები არის იმისთვის, რომ მოწესრიგებულად ჩატარდეს სხდომა
-
გადახედვამაკა ბოჭორიშვილი: დიდი პასუხისმგებლობაა ვუხელმძღვანელო საგარეო პოლიტიკას — საგარეო ფაქტორები დიდ გავლენას ახდენს ქვეყნის შიდა პოლიტიკაზე მაკა ბოჭორიშვილი: დიდი პასუხისმგებლობაა ვუხელმძღვანელო საგარეო პოლიტიკას — საგარეო ფაქტორები დიდ გავლენას ახდენს ქვეყნის შიდა პოლიტიკაზე
-
გადახედვაანრი ოხანაშვილი: მაღალი პროფესიონალიზმით, კეთილსინდისიერებით დაწყებულ საქმეს განვაგრძობთ ანრი ოხანაშვილი: მაღალი პროფესიონალიზმით, კეთილსინდისიერებით დაწყებულ საქმეს განვაგრძობთ
-
კომენტარები