სომხეთი განიხილავს, აზერბაიჯანს დაუბრუნოს კონტროლი ოთხ სოფელზე — მათ ნაწილზე საქართველოსთან დამაკავშირებელი გზა გადის
პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა მიანიშნა, რომ სომხეთმა, შესაძლოა, აზერბაიჯანს ოთხ მიტოვებულ სოფელზე კონტროლი დაუბრუნოს, ტერიტორიის ცალმხრივად გადაცემით.
ორშაბათს ჩრდილოეთ ტავუშის პროვინციაში ვიზიტის დროს ფაშინიანმა თქვა, რომ აზერბაიჯანისთვის სოფლების დაბრუნებით ომის თავიდან არიდება იქნება შესაძლებელი.
საბჭოთა კავშირის დაშლისა და 1990-იანი წლების დასაწყისში მთიანი ყარაბაღის პირველი ომის დაწყების შემდეგ, სომხეთისა და აზერბაიჯანის საზღვრის გასწვრივ რამდენიმე ტერიტორია მოექცა მოწინააღმდეგე მხარის კონტროლის ქვეშ. მასში შედიოდა აზერბაიჯანული სოფლები — ბაღანის აირიმი, აშაგი ესკიფარა, ხეირიმლი და გიზილჰაჯილი, რომლებიც ამ დრომდე სომხეთის მიერ არის ოკუპირებული.
აზერბაიჯანმა, შემდგომში, აიღო კონტროლი ტერიტორიის დიდ ნაწილზე სამხრეთ სომხეთში, 2021-2022 წლებში.
"ოთხი სოფლის" საკითხი აზერბაიჯანის მთავრობის რიტორიკის ხშირი ნაწილი გახდა სამშვიდობო მოლაპარაკებების დროს. ოფიციალური პირები ამბობდნენ, რომ ისინი ძალით აიღებდნენ სოფლებს, თუ სომხეთი მათ ცალმხრივად არ გადასცემდა.
ფაშინიანი ამ სოფლებთან ახლოს, აზერბაიჯანის საზღვართან იმყოფებოდა. მან კიდევ ერთხელ გაიმეორა, რომ აზერბაიჯანთან დელიმიტაცია შეიძლება დაიწყოს ტავუშში, სოფლების — ბაღანისსა და ბერქაბერს შორის.
გასულ კვირას ფაშინიანმა, ასევე, განაცხადა, რომ ეს ოთხი სოფელი, დე იურე, არასოდეს ყოფილა სომხეთის ტერიტორიის ნაწილი.
მან, ასევე, აღნიშნა, რომ სომხეთს საქართველოსთან დამაკავშირებელი ერთ-ერთი მთავარი გზა გადის მისი კონტროლის ქვეშ მყოფ ერთ-ერთ აზერბაიჯანულ სოფელზე და რომ სომხეთმა უნდა აღადგინოს ინფრასტრუქტურა ამ ტერიტორიაზე "უახლოეს მომავალში".
ფაშინიანის განცხადებებს სომხეთში გარკვეული წინააღმდეგობა მოჰყვა, თავდაცვის ყოფილი მინისტრი სეირან ოჰანიანი ამ ნაბიჯის წინააღმდეგია, რადგან მიიჩნევს, რომ ეს აზერბაიჯანის პოზიციებს წინ წასწევს. მისი თქმით, ერთ-ერთი სოფლის გავლით, საქართველოსკენ მიმავალი გზას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს.
"სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ირანიდან სომხეთის, საქართველოსა და რუსეთისკენ მიმავალ გზაზე იქნება დაბრკოლებები“, — განუცხადა ოჰანიანმა რადიო თავისუფლებას.
წინადადებას ადგილობრივების კრიტიკაც მოჰყვა. ოთხი აზერბაიჯანული სოფლიდან ერთ-ერთის მეზობლად მდებარე სომხური სოფლის, კირანცის მცხოვრებმა გამოთქვა შეშფოთება მათი სოფლის უსაფრთხოებასთან დაკავშირებით.
"მარტო გამოვალთ გარეთ, წავალთ სადმე, ისინი [აზერბაიჯანელები] დაგვიჭერენ, წაგვიყვანენ... ისევ ასე იქნება. ბავშვებს ვეღარ გავუშვებთ სკოლაში მარტო“, — უთხრა რადიო თავისუფლებას სოფლის მცხოვრებმა.
ფაშინიანის განცხადებების საპასუხოდ, საომარი მოქმედებების შესაძლო განახლების შესახებ, რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს პრესსპიკერმა მარია ზახაროვამ დასავლეთი დაადანაშაულა.
"რა გააკეთეს ევროკავშირის, ნატოს და ვაშინგტონის ახალმა კურატორებმა? გთხოვთ გაითვალისწინოთ: ეს განცხადება არანაირად არ არის დაკავშირებული რუსეთთან. ეს არის ერევნის ამჟამინდელი ხელისუფლების ექსკლუზიური კომპეტენცია და დასავლელებთან მათი კონსულტაციების შედეგი“, — წერს ზახაროვა Telegram-ზე.
საზღვრის დელიმიტაციისა და დემარკაციის საკითხი ფართოდ განიხილებოდა მას შემდეგ, რაც სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის დაიწყო სამშვიდობო მოლაპარაკებები, 2020 წლის მეორე ყარაბაღის ომის დასრულების შემდეგ.
იანვარში აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა თქვა, რომ სომხეთთან დელიმიტაცია შეიძლება დაიწყოს საზღვრის ჩრდილოეთ მონაკვეთზე და შეიძლება მოხდეს ნაწილ-ნაწილ, რაც გულისხმობდა ოთხი სოფლის გადაცემას.
მიუხედავად ფაშინიანის ამ განცხადებისა, სომხეთის ოფიციალურმა პირებმა მანამდე თქვეს, რომ აზერბაიჯანს, შესაძლოა, განზრახული ჰქონდეს სომხეთის იმ ტერიტორიაზე კონტროლის შენარჩუნება, რომელიც მას სომხეთის სამხრეთით აქვს.
მარტის დასაწყისში სომხეთის ვიცე-პრემიერმა მჰერ გრიგორიანმა რადიო თავისუფლებას განუცხადა, რომ აზერბაიჯანი უარს ამბობს იმის აღიარებაზე, რომ ის 31 სომხური სოფლის "სასიცოცხლო მნიშვნელობის ტერიტორიებს“ იკავებს. ის გულისხმობდა აზერბაიჯანის ძალების მიერ 2021 და 2022 წლებში აღებული ტერიტორიის დიდ ნაწილებს.
ამის საპასუხოდ, აზერბაიჯანის ვიცე-პრემიერმა შაჰინ მუსტაფაევმა გამოაქვეყნა განცხადება სომხეთის მიერ ოკუპირებული ოთხი სოფლის "დაუყოვნებლივ გათავისუფლების“ მოთხოვნით. მისი თქმით, აზერბაიჯანის მიერ სომხური ტერიტორიების ოკუპაციაზე საუბარი, "სახელმწიფო საზღვრის დელიმიტაციამდე", სრულიად არაგონივრულია.
პოლიტიკურმა ანალიტიკოსმა და დემოკრატიისა და უსაფრთხოების რეგიონული ცენტრის ხელმძღვანელმა, ტიგრან გრიგორიანმა, განუცხადა CivilNet-ს, რომ სოფლების გადაცემა სომხეთის მხრიდან "დათმობა“ იქნება.
"სომხეთის ოკუპირებული ტერიტორიების საკითხი კვლავ ჰაერში დარჩება, რადგან ამ ტერიტორიების უმეტესობა სომხეთის სამხრეთით მდებარეობს“, — განაცხადა გრიგორიანმა.
მან, ასევე, აღნიშნა, რომ აზერბაიჯანი არ დაეთანხმება სომხეთთან საზღვრების ერთ რუკას:
"იმ შემთხვევაშიც კი, თუ რუკებთან დაკავშირებით შეთანხმება შედგება, ცალსახად თქმა არ შეიძლება, რომ აზერბაიჯანი ოდესმე გაიყვანს თავის ჯარებს სომხეთის ტერიტორიიდან. ბაქოს შეუძლია იპოვოს რაიმე საბაბი ამ მოთხოვნის შეუსრულებლობისთვის."
"უფრო მეტიც, პირდაპირი განცხადებები კეთდება აზერბაიჯანიდან, მათ შორის პრეზიდენტის დონეზე, რომ არ აპირებენ ამ პოზიციების გათავისუფლებას, ჯარების გაყვანას ამ პოზიციებიდან“, — განაცხადა გრიგორიანმა.
თუმცა, ორშაბათს ვიზიტის დროს ფაშინიანმა ნათლად მიანიშნა, რომ სომხეთისთვის ახლა პრიორიტეტი ომის თავიდან აცილებაა.
"ჩვენი პოლიტიკა არის ის, რომ არ უნდა დავუშვათ ომი, ომის დაწყება და ეს არის მიზეზი, რის გამოც ჩვენ გადავწყვიტეთ საზღვრის კორექტირება”, — თქვა მან.
სტატიაში წარმოდგენილი შეხედულებები ეკუთვნის ავტორს და არ წარმოადგენს On.ge-ის პოზიციას. მასალა ქვეყნდება OC Media-სთან პარტნიორობის ფარგლებში, რომლის შედეგად, გამოცემის სტატიები ამიერიდან ოთხ ენაზე გავრცელდება. საქართველოში OC Media-ს პარტნიორი On.ge-ა. სტატია ინგლისურად შეგიძლიათ წაიკითხოთ აქ.
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
-
გადახედვაპოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა პოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი ჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი
-
გადახედვაპოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ პოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ
-
გადახედვაბუდუ ზივზივაძე: არა რუსეთს და არა ყველაფერს, რაც საქართველოს რუსეთისკენ მიაქანებს ბუდუ ზივზივაძე: არა რუსეთს და არა ყველაფერს, რაც საქართველოს რუსეთისკენ მიაქანებს
-
გადახედვაბუდუ ზივზივაძე: ვერანაირად გამართლდება მშვიდობიან მომიტინგეებზე თავდასხმა ბუდუ ზივზივაძე: ვერანაირად გამართლდება მშვიდობიან მომიტინგეებზე თავდასხმა
-
გადახედვაშსს-ს ვებგვერდი არ მუშაობს — ჰაკერული დაჯგუფება Anonymous წერს, რომ საიტი მათ გათიშეს შსს-ს ვებგვერდი არ მუშაობს — ჰაკერული დაჯგუფება Anonymous წერს, რომ საიტი მათ გათიშეს
კომენტარები