საქართველოს ბანკმა მიაღწია შეთანხმებას სომხეთის ერთ-ერთი უმსხვილესი ბანკის, ამერიაბანკის 303,6 მილიონ დოლარად შეძენაზე.

საქართველოს ბანკის ჯგუფმა, რომელიც ლონდონის საფონდო ბირჟაზეა წარმოდგენილი, სომხური ბანკის წილების 90%-ის შესყიდვის შესახებ გუშინ, 19 თებერვალს განაცხადა. შეთანხმება საშუალებას მისცემს ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკს (EBRD), შეინარჩუნოს თავისი 10%-იანი წილი ბანკში.

შესყიდვა მარეგულირებლებმა, მათ შორის, სომხეთის ცენტრალურმა ბანკმა უნდა დაამტკიცოს.

"ამერიაბანკი", რომელიც 1992 წელს დაფუძნდა, არის სომხეთის ერთ-ერთი უმსხვილესი ბანკი, რომელმაც 2023 წელს, ყველაზე მაღალი გადამხდელი კომპანიების სიაში მეშვიდე ადგილი დაიკავა (წლიურად, დაახლოებით 64 მლნ დოლარის ეკვივალენტი). ბანკი ,ნაწილობრივ, მთიანი ყარაბაღის ყოფილ სახელმწიფო მინისტრს, რუბენ ვარდანიანს ეკუთვნის.

საქართველოს ბანკის ჯგუფმა ორშაბათს განცხადებაში აღნიშნა, რომ "ახალი თავის დასაწყებად", აპირებს სახელის შეცვლას, მას შემდეგ, რაც გარიგება დასრულდება.

ორშაბათს, "ამერიაბანკმა" განაცხადა, რომ ის იმუშავებს როგორც დამოუკიდებელი სუბიექტი ჯგუფში "საკუთარი ბრენდის სახელითა და არსებული ხელმძღვანელობით, რომელიც ერთგულია "ამერიაბანკის" მიერ მიღებული სტრატეგიული მიზნების, ღირებულებების, მისიისა და ხედვის მიმართ“.

"ამერიაბანკი ჯგუფთან ამ ტრანზაქციას განიხილავს, როგორც მისი გრძელვადიანი ზრდის ერთ-ერთ დასაბუთებულ ვარიანტს“, — ნათქვამია განცხადებაში.

საკამათო შენაძენი

გაყიდვამ სომხეთში კითხვები გააჩინა, გაჩნდა ვარაუდი, რომ ეს, შესაძლოა, აქციონერ რუბენ ვარდანიანის თანხმობის გარეშე მოხდა.

ამერიაბანკის ვებსაიტზე მითითებულია, რომ ვარდანიანი არის "იმასტ ჯგუფის" მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი, რომელიც ფლობს ბანკის 49%-ს.

ვარდანიანი, სომეხი-რუსი მილიარდერი, მცირე ხნით მუშაობდა მთიანი ყარაბაღის სახელმწიფო მინისტრის პოსტზე, 2022-2023 წლებში. ის 2023 წლის სექტემბრიდან, მთიანი ყარაბაღის კაპიტულაციის შემდეგ, აზერბაიჯანის ციხეშია.

ორშაბათს მესროპ არაკელიანმა, ვარდანიანის პოლიტიკურმა მოკავშირემ ფეისბუქზე დაწერა, რომ მილიარდერს "არანაირი კავშირი არ აქვს ბანკის შესაძლო გაყიდვასთან“, თუმცა მოგვიანებით პოსტი წაშალა.

ასევე, გაჩნდა ვარაუდი, რომ აზერბაიჯანს შეეძლო გავლენა მოეხდინა ვარდანიანზე, გაეყიდა საკუთარი წილები. Hetq-ის მთავარმა რედაქტორმა, ედიკ ბაღდასარიანმა თქვა, რომ საეჭვო იყო, იცოდა თუ არა ვარდანიანმა შეთანხმების შესახებ.

"ამერიაბანკის უმსხვილესი აქციონერი რუბენ ვარდანიანია. 2023 წლის 27 სექტემბრიდან ის ბაქოს ციხეშია. ცხადია, მან არ იცის ამ გარიგების შესახებ. სცადა თუ არა მთავრობამ, გაერკვია, ხომ არ აიძულებს ალიევი ვარდანიანს ბანკის გაყიდვას?”, — განაცხადა მან.

არც ამერიაბანკმა და არც სომხეთის ცენტრალურმა ბანკმა არ უპასუხა საგამოძიებო გამოცემა Hetq-ს, დათანხმდა თუ არა ვარდანიანი ბანკში მისი წილების გაყიდვას.

ამას გარდა, გაჩნდა შეშფოთებაც, საქართველოში მნიშვნელოვანი თურქული და აზერბაიჯანული კაპიტალის არსებობის გამო. თუმცა ასეთი შეშფოთებები უსაფუძვლოდ მიაჩნია სომეხ ეკონომისტს, ჰაიკაზ ფანიანს. ის ამბობს, რომ შესაძლებელია, საქართველოს ბანკის ჯგუფის აქციებს ფლობდნენ აზერბაიჯანისა და თურქეთის მოქალაქეები, თუმცა ეს არ შექმნის უსაფთხოების რისკს და ასეთ აქციონერებს არ ექნებათ წვდომა კომპანიის მიერ დაცულ პერსონალურ მონაცემებზე.

სტატიაში წარმოდგენილი შეხედულებები ეკუთვნის ავტორს და არ წარმოადგენს On.ge-ის პოზიციას. მასალა ქვეყნდება OC Media-სთან პარტნიორობის ფარგლებში, რომლის შედეგად, გამოცემის სტატიები ამიერიდან ოთხ ენაზე გავრცელდება. საქართველოში OC Media-ს პარტნიორი On.ge-ა. სტატია ინგლისურად შეგიძლიათ წაიკითხოთ აქ.