Daredevil - სამართლიანობის მეორე მხარე
სტატია შეიცავს სპოილერებს
ბრმა ადვოკატი ნიუ-იორკის კრიმინალური უბნიდან. სერიალს კლასიკური კომიქსის სიუჟეტი აქვს, სადაც სამართლიანობისთვის ბრძოლა ქუჩაში იწყება და სასამართლო დარბაზში სრულდება. დღის განმავლობაში უსინათლო მეთიუ მერდოკი (ჩარლი კოქსის გმირი) მოქალაქეების დაცვას კანონის ძალით ცდილობს, ღამით კი თავისი განსაკუთრებული შესაძლებლობის ხარჯზე ქალაქის გავლენიან განგსტერებს ებრძვის.
სერიალის უპირატესობა ფილმთან შედარებით ის არის, რომ რეჟისორებს შეუძლიათ გმირის ჩამოყალიბებასა და განვითარებას დიდი დრო დაუთმონ. ფილმებიდან მიღებული ინფორმაცია, წინა ისტორიისა კარგად გასაგებად, მაყურებლისთვის საკმარისი არ არის. ფილმში შეზღუდული ხანგრძლივობის გამო, ხშირია სწრაფი მონტაჟით მოყოლილი, ე.წ. მოკლე შინაარსი. სერიალში კი, რომელშიც ცამეტი სერიაა, სანახავი ტემპი შედარებით ნელია. აქედან ვიგებთ მეთიუს ბავშვობის ისტორიას, მისი დაბრმავებისა და მარტო დარჩენის მძიმე ეპიზოდებს. რეჟისორები ცდილობენ, რომ მისგან მაქსიმალურად რეალური, ადამიანური პერსონაჟი გამოძერწონ, რათა სუპერგმირად გადაქცევა დიდი მოვლენა იყოს.
რა აქვს ორიგინალური თავქარიან (Daredevil-ის ასე გადავთარგმნი თქვენის ნებართვით) ადვოკატს?! გარდა იმისა რომ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირია, რომელსაც სმენა იმდენად აქვს განვითარებული, რომ თავისუფლად შეუძლია ათობით ადამიანის მოგერიება, კორპუსებზე ხტომა და უკანონობის წინააღმდეგ ბრძოლა. მიუხედავად არაფრით გამორჩეული ზოგადი დახასიათებისა მასში მაინც იგრძნობა გარკვეული სტიმული, რომელიც თანასწორობის, სოციალური ჩაგვრისა და ურბანული სეგრეგაციის ფონზე ცდილობს სამართლიანობის მიღწევას.
სიბრმავე და მისი იურიდიული განათლება შემთხვევითი არ არის. შეუძლებელია სამართლიანობისკენ მიმავალ გზაზე ფეხი არ დაგიცდეს; შეუძლებელია ღამეები იბრძოდე სხვადასხვა განგსტერული გაერთიანების წინააღმდეგ და დილით არაფერი გეტყობოდეს. მეთიუ მერდოკი სამართლიანობისა და თანასწორობის თანამედროვე სიმბოლოა. წარსულში გამოცდილი სიმწარე მის მთელ ცხოვრებას შავ ლაქად გაჰყვება. მას არ დაუმსახურებია ჯერ მხედველობის და მერე ერთადერთი მშობლის დაკარგვა, რომელიც მხოლოდ და მხოლოდ სპორტულ, კარიერულ პატიოსნებას შეეწირა.
ეს თითქოს ერთ უბანში განხორცილებული დრამაა, სადაც მხარეები, მათი სურვილები და განხორციელების გზები თავიდანვე ცნობილია. ამიტომაც არის, რომ პირველი სეზონი მეტნაკლებად მომზადების, სრულყოფილებისკენ მიმავალი გზის ჩვენება უფრო იყო, ვიდრე თავქარიანისა და უილსონ ფისკის (ვინსენტ დონოფრიოს გმირი) ბრძოლა.
ეპიზოდების ყურებისას არის მომენტები, როდესაც საუკეთესო გასართობად ისევ ტელეფონის ეკრანს შეიძლება ჩავაშტერდეთ, მაგრამ შემქმნელებს კვლავ აქვთ იმის ძალა, რომ გაგაკვირვონ, აღარ მოგადუნონ და გაიძულონ ბოლომდე მიიყვანო სეზონი. სერიალში რამდენიმე სცენაა, სადაც საბრძოლო ხელოვნებას მონატრებული მაყურებელი თვალის დაუხამხამებლად შთანთქავს მოვლენებს. აქ მთავარი პრინციპი ისევ დაცულია: ძლიერი, არაადამიანური ძალის მქონე გმირები მაქსიმალურად რეალურ გარემოში.
სერიალი თავისი კონცეპტს სიმარტივეზე ამყარებს, რომელშიც სიუჟეტური როლები თავიდანვე გარკვეულია.
ეპიზოდიდან ეპიზოდამდე ვხვდებით, რომ თინეიჯერებისთვის გათვლილი სერიალი იზრდება, კიდევ უფრო ბრუტალური და სისხლიანი ხდება. გმირის ჩამოყალიბებასთან ერთად აუდიტორიაც იზრდება. ერთ გმირზე ორიენტირებული სიუჟეტი მალევე ხდება მომაბეზრებელი. ყოველი ცვლილება ახალი სისხლივით არის, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საქმე ახალ, ძლიერ გმირებს ეხება. მნიშვნელოვანი პერსონაჟია ელექტრა (ილოდი იანგის გმირი), რომელიც მეთიუს წინა ისტორიის ნაწილია. მათი ურთიერთობა გაურკვეველ თამაშს ჰგავს, სადაც წესები იმის მიხედვით იცვლება, სად არიან და ვის წინააღმდეგ უწევთ ბრძოლა.
მსგავსი პერსონაჟი სერიალში ბალანსისთვისაა აუცილებელი. მიუხედავად იმისა, რომ მეთიუ მერდოკის აბსოლუტური ჭეშმარიტებისთვის იბრძვის, გზად ისეთი ადამიანები ხვდებიან, რომლებიც იდეურად ეთანხმებიან, მაგრამ საკუთარი კვალის დატოვებას განსხვავებული გზით ცდილობენ. “დამსჯელი” (Punisher) ზუსტად ის ახალი სისხლია, რაც ზოგადად თანამედროვე კომიქსების ადაპტაციებს აკლია: დაუნდობელი, ბრუტალური, გაბრაზებული და საკუთარ თავზე ორიენტირებული სოციოპათი.
რუსული მაფია განადგურებულია, უილსონ ფისკი ციხეშია, იაკუძას ძალები შესუსტებულია, ირლანდიური დაჯგუფება კი ცდილობს ახალი ძალებით დაეპატრონოს ქალაქს. ამ დროს ქალაქში ჩნდება ადამიანი, რომელსაც დასაკარგი არაფერი აქვს. მისი წარსულიდან გამომდინარე შეუძლებელია მაყურებელს სინანულის გრძნობა არ გაუჩნდეს. კიდევ ერთხელ ვერთვებით სამხედრო-შეთქმულების ამბავში, რომლის უდანაშაულო მონაწილეებსაც უაზროდ წირავენ.
ფრენკ კასთლი (ჯონ ბერნტალის გმირი) მკაცრი პრინციპებით ხელმძღვანელობს. მისთვის სულ ერთია ციხეში იქნება თუ სიკვდილით დასჯიან. მან სიაში ჩამოწერილი ადამიანები დაუნდობლად და ბრუტალურად უნდა გაანადგუროს. აქ ორი ძლიერი არგუმენტი იკვეთება: სიკვდილით თუ სამართლის გზით პასუხისმგებლობა. თავქარიანისა და დამსჯელის დაპირისპირებას რამდენიმე მნიშვნელოვანი ასპექტი აქვს. გარდა იმისა, რომ სამართლიანობა კანონის ძალით დასჯას გულისხმობს, არსებობს თუ არა პიროვნული სამართლიანობის გრძნობა, როდესაც გგონია რომ დამნაშავეებისთვის მისჯილი პატიმრობა რბილი გამოსავალია. როდის ხდები შენც მათნაირი?! როდის ირღვევა სამართლიანობის შეგრძნება?! ეს იმდენად დიდი და მნიშვნელოვანი კითხვებია, ერთი სერიალის სეზონში ნამდვილად ვერ გაეცემა პასუხი.
მარველმა და ნეტფლიქსმა ძალიან კარგ გამოსავალს მიაგნეს. კონკრეტულ გმირზე ორიენტირებული ისტორიებმა ერთმანეთს კვეთენ. მით უმეტეს, როდესაც მოქმედება საერთო სამყაროში, ქვეყანასა და ქალაქში ხდება. თითოეულის მათგანის ინდივიდუალური ხაზი სიუჟეტს კიდევ უფრო მრავლფეროვანს გახდის და მაყურებელიც აღარ იმკითხავებს, ვინ როდის და როგორ დაიწყო მოღვაწეობა გმირობის ასპარეზზე.
კომიქსების ადაპტაციის ბუმი ჯერ კიდევ შენარჩუნებულია კინო ინდუსტრიაში. რამდენად იქმნება ორიგინალური ადაპტაციები ეს ცალკე განხილვის საკითხია. ყოველ წელს ვხვდებით საყვარელი გმირების ისტორიის მეორე, მესამე ნაწილებს, რომლებიც ერთმანეთის სიუჟეტურ ხაზს კვეთენ, განსაკუთრებით მარველის სამყაროში, სადაც, შემდეგი დიდი ბლოკბასტერის კონტურების გასაგებად, ტიტრების ბოლომდე უნდა ელოდო პატარა ოცწამიან მონაკვეთს. სერიალის შექმნის იდეა მაყურებელსა და ნაწარმოებს კიდევ უფრო სხვა რელსებზე აყენებს. აქ შედარებით სრულად შეგიძლია გადმოსცე თითოეულის ისტორია, მერე ისინი ერთმანეთში აურიო, აჩხუბო, სამართლიანობისთვის შეარკინო და ა.შ. აქ დრო სხვანაირად გადის, რადგან ცამეტი სერია საკმარისია იმისთვის, რომ დამაჯერებელი ამბავი მოყვე.
თავქარიანის ბრძოლა პოლიტიკური და სოციალურ თანასწორობისთვის, ყველასთვის სამაგალითოა და არა მხოლოდ ადგილობრივი გეტოს მოსახლეობისთვის. გიკური ტიპაჟის მეთიუ მერდოკს აქვს იმის პოტენციალი, რომ ჩვეულებრივი ნიუ-იორკული ამბავი ახალ სიმაღლეზე აიყვანოს და მსოფლიო მნიშვნელობის მოვლენად აქციოს.
სერიალში სექსუალობის აღქმა საერთოდ არ ჩანს და შეიძლება ითქვას, რომ ტაბუ აქვს დადებული, მაგრამ ძალადობა და სისხლი ისეა წარმოჩენილი, შეუძლებელია მაყურებელს იქაური რეალობა არ დააჯეროს.
მეორე სეზონის კიდევ ერთი საინტერესო ასპექტი ის არის, რომ აქ კონკრეტული შავი და თეთრი აღარ გვხვდება. გამოკვეთილი ბოროტება როგორც ასეთი აღარ არსებობს. აქ ინტერესების, სამართლიანობისთვის ბრძოლა სულ სხვა საფეხურზე გადადის. ეს არ არის ბანალური, როგორც ბეტმენი სუპერმენის წინააღმდეგ ან კაპიტანი ამერიკა: სამოქალაქო ომი, აქ ადამიანური ტრაგედიისა და გაბოროტების ისტორია ლოკალურ მასშტაბებში იშლება.
რამდენიმე წელიწადში, პოპულარული კინო ინდუსტრიის დიდი ნაწილი სერიალებსა და შოუებში გადაინაცვლებს. კომიქსებს კი აქ თავისი პოზიცია უკვე გამყარებული აქვთ. მარველის გალაქტიკიდან ერთ-ერთი პირველი დამცველები (Defenders) იქნება. აქ რკინის მუშტი (Iron Fist), ლუკ კეიჯი (Luke Cage), თავქარიანი (Daredevil) და ჯესიკა ჯონსი (Jessica Jones) იზრუნებენ ნიუ-იორკის უსაფრთხოებაზე. მსგავსი სიუჟეტური ცვლილება ახალ სიცოცხლეს მატებს როგორც თავად გმირებს, ასევე ამბავსაც. რამდენად კარგად გამოუვათ, ეს უკვე შემქმნელებზეა დამოკიდებული. ყველამ კარგად იცის, რომ აქ პირველი სეზონიდან სერიოზული, მძიმე ამბები უნდა მოგვითხრონ, რადგან მათი წინა ისტორია მაყურებელმა უკვე იცის. ისინი ახალ, გასართობ ბლოკბასტერს ელოდებიან, რომელშიც სამართლიანობისთვის მებრძოლებს კიდევ ბევრი დაბრკოლება ელით.
-
გადახედვაორბანი აცხადებს, რომ ნეთანიაჰუს უნგრეთში მიიწვევს და გარანტიას იძლევა, რომ ჰააგის გადაწყვეტილებას არ შეასრულებს ორბანი აცხადებს, რომ ნეთანიაჰუს უნგრეთში მიიწვევს და გარანტიას იძლევა, რომ ჰააგის გადაწყვეტილებას არ შეასრულებს
-
-
-
გადახედვა"ვითხოვთ ხელახალ არჩევნებს" — ზუგდიდში საპროტესტო აქცია მიმდინარეობს "ვითხოვთ ხელახალ არჩევნებს" — ზუგდიდში საპროტესტო აქცია მიმდინარეობს
-
გადახედვატრამპის ადმინისტრაცია ჰააგის სასამართლოს დასანქცირებას გეგმავს ტრამპის ადმინისტრაცია ჰააგის სასამართლოს დასანქცირებას გეგმავს
-
გადახედვასაქსტატი: მოსახლეობის აღწერის თვითრეგისტრაციის ვადა გახანგრძლივდა საქსტატი: მოსახლეობის აღწერის თვითრეგისტრაციის ვადა გახანგრძლივდა
-
გადახედვარიკარდ იოზვიაკი: ევროპარლამენტი საქართველოზე არასავალდებულო რეზოლუციას 28 ნოემბერს მიიღებს რიკარდ იოზვიაკი: ევროპარლამენტი საქართველოზე არასავალდებულო რეზოლუციას 28 ნოემბერს მიიღებს
-
გადახედვაპროტესტების მოთხოვნები მიმართული უნდა იყოს ხელახალი არჩევნების ჩატარებისკენ — 23 NGO ერთობლივ განცხადებას ავრცელებს პროტესტების მოთხოვნები მიმართული უნდა იყოს ხელახალი არჩევნების ჩატარებისკენ — 23 NGO ერთობლივ განცხადებას ავრცელებს
-
-
გადახედვათინა ბოკუაჩავა: პაპუაშვილი ცრუობს, რომ დიპლომატიური კორპუსი არ მიიწვიეს, დიპლომატიური კორპუსი უარს აცხადებს მივიდეს პარლამენტის სხდომაზე თინა ბოკუაჩავა: პაპუაშვილი ცრუობს, რომ დიპლომატიური კორპუსი არ მიიწვიეს, დიპლომატიური კორპუსი უარს აცხადებს მივიდეს პარლამენტის სხდომაზე
-
გადახედვასააკაშვილი: ტრამპის ახალი ადმინისტრაციის მხარდაჭერა გვექნება — მე ძალიან კარგად ვიცნობ იმ ხალხს სააკაშვილი: ტრამპის ახალი ადმინისტრაციის მხარდაჭერა გვექნება — მე ძალიან კარგად ვიცნობ იმ ხალხს
-
გადახედვაცესკოს თავმჯდომარემ ქონებრივი დეკლარაცია შეავსო - მისი წლიური ანაზღაურება 162,000 ლარია ცესკოს თავმჯდომარემ ქონებრივი დეკლარაცია შეავსო - მისი წლიური ანაზღაურება 162,000 ლარია
-
-
გადახედვამიხეილ სააკაშვილი: ხალხო, შევწყვიტოთ "ბალერინკობის" თამაში, საჭიროა სიმტკიცე, მიწოლა! მიხეილ სააკაშვილი: ხალხო, შევწყვიტოთ "ბალერინკობის" თამაში, საჭიროა სიმტკიცე, მიწოლა!
-
გადახედვაპირველი დეკემბრიდან გზის ცალკეულ მონაკვეთებზე სატრანსპორტო საშუალების ზამთრის საბურავებით აღჭურვა სავალდებულოა პირველი დეკემბრიდან გზის ცალკეულ მონაკვეთებზე სატრანსპორტო საშუალების ზამთრის საბურავებით აღჭურვა სავალდებულოა
-
გადახედვა21 წლის მათე დევიძის სასამართლო პროცესი საქალაქო სასამართლოში მიმდინარეობს 21 წლის მათე დევიძის სასამართლო პროცესი საქალაქო სასამართლოში მიმდინარეობს
-
გადახედვაპროკურორი: კადრებში მკაფიოდ ჩანს სამ პოლიციელზე თავდასხმა, ვითხოვთ პატიმრობას პროკურორი: კადრებში მკაფიოდ ჩანს სამ პოლიციელზე თავდასხმა, ვითხოვთ პატიმრობას
-
გადახედვაიოსელიანის ხელფასი 7 000 ლარიდან 12 000 ლარამდე გაიზარდა — შემდეგი წლიდან კი 13 000 ლარს გადააჭარბებს იოსელიანის ხელფასი 7 000 ლარიდან 12 000 ლარამდე გაიზარდა — შემდეგი წლიდან კი 13 000 ლარს გადააჭარბებს
-
გადახედვა"გაოცებული ვარ" — ლეონარდო დიკაპრიომ ქეით ვინსლეტი კომპლიმენტებით აავსო "გაოცებული ვარ" — ლეონარდო დიკაპრიომ ქეით ვინსლეტი კომპლიმენტებით აავსო
-
გადახედვაფაშინიანი: დამოუკიდებლობის დეკლარაცია გულისხმობს, რომ სომხეთს "არ შეუძლია არსებობა" ფაშინიანი: დამოუკიდებლობის დეკლარაცია გულისხმობს, რომ სომხეთს "არ შეუძლია არსებობა"
-
გადახედვაპაპუაშვილი განმარტავს, როგორ აირჩევა ახალი პრეზიდენტი პაპუაშვილი განმარტავს, როგორ აირჩევა ახალი პრეზიდენტი
კომენტარები