NASA-ს თქვენი დახმარება სჭირდება - გაქვთ იდეა კოსმოსური ტუალეტისთვის?
შეიძლება ამ თემაზე ჯერ არ გიფიქრიათ, მაგრამ კოსმოსში ფიზიოლოგიური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილება რთული საქმეა. გრავიტაციის არარსებობის გამო ჩვეულებრივი, დედამიწური ტუალეტების გამოყენება შეუძლებელია. წინააღმდეგ შემთხვევაში "ყველაფერი" აქეთ-იქით იფრენს.
NASA ამ პრობლემას პირველად 1961 წლის 5 მაისს შეეჩეხა, როცა ასტრონავტი ალან შეპარდი კაფსულა Freedom 7-ით გაფრინდა კოსმოსში. ის პირველი ამერიკელი და, საერთო ჯამში, მეორე ადამიანი იყო გაგარინის შემდეგ, რომელმაც პლანეტის გარეთ იმოგზაურა.
ფრენა სულ 15 წუთს გაგრძელდა, მაგრამ ასტრონავტს გაშვებამდე 5-საათიანი ლოდინი მოუწია და ამიტომ შუა ფრენისას დისკომფორტი შეექმნა.
"ძალიან მეფსია", - ასეთი განცხადება მოისმინა ჰიუსტონმა კოსმოსიდან.
NASA გამოწვევისთვის მზად არ იყო, რადგან ეგონათ, მოკლევადიანი ფრენა ამ პრობლემისგან დააზღვევდათ. პირდაპირ სკაფანდრში მოშარდვას შეიძლება ბევრი გართულება გამოეწვია, რადგან ასტრონავტის სხეულზე მიმაგრებული სენსორები დასველდებოდა. რადგან მისიის კონტროლს სხვა არჩევანი არ ჰქონდა, ასტრონავტმა თანხმობა მიიღო. ასე გახდა ალან შეპარდი პირველი ადამიანი, რომელმაც კოსმოსში "ჩაიფსა".
ამ შემთხვევის შემდეგ NASA-მ შესაბამის აღჭურვილობაზე მუშაობა დაიწყო.
1963 წელს, როდესაც გორდონ კუპერი მერკურის ბოლო მისიით გაფრინდა კოსმოსში, NASA-ს უკვე შემუშავებული ჰქონდა შარდის შემგროვებელი აპარატი. მისი 34-საათიანი მისიის ბოლოს კაფსულის სისტემა ნელ-ნელა გაითიშა და კუპერს ხელით მართვაზე გადასვლა მოუწია. როგორც გამოძიებამ დაადგინა, NASA-ს შექმნილი აპარატიდან შარდმა გაჟონა, რამაც მექანიზმი წყობიდან გამოიყვანა.
როდესაც NASA-მ გრძელვადიან მისიებზე დაიწყო მუშაობა, ცხადია, დადგა მეორე, უფრო დიდი პრობლემის მოგვარების დროც. ასტრონავტები მრავალ საათს ვერ დაჰყოფდნენ კოსმოსში კუჭში გასვლის გარეშე.
1965 წელს აპოლონის მისიის მოსამზადებლად და გრძელვადიან კოსმოსურ მოგზაურობაზე დასაკვირვებლად ასტრონავტები ჯიმ ლოველი და ფრენკ ბორმანი Gemini 7-ის მისიით 14-დღიან მოგზაურობაში გაუშვეს. ამ მისიაში მათ ტუალეტი არ ჰქონიათ, ასტრონავტები სპეციალურ პლასტიკურ ჩანთებში ისაქმებდნენ.
დიდი პროგრესი არც აპოლონის მისიების დროს ყოფილა. ნილ არმსტრონგი და ბაზ ოლდრინიც მსგავს პლასტიკურ ჩანთებს იყენებდნენ მთვარეზე გაფრენის დროს. ფიზიოლოგიური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებას ისინი 45 წუთიდან 1 საათამდე უნდებოდნენ. იმისთვის, რომ კუჭში გასვლის პროცესი გაეადვილებინათ, არმსტრონგისა და ოლდრინის რაციონი ძირითადად ცილოვან საკვებზე იყო დაფუძნებული, თუმცა ეს ბევრს არაფერს ცვლიდა. არც მოშარდვა იყო ადვილი საქმე, შარდის შემგროვებელი მოწყობილობა პრეზერვატივს ჰგავდა და გამწოვზე იყო მიერთებული. როგორც თვითონ ასტრონავტები ამბობდნენ, პროცესი ძალიან უსიამოვნო იყო.
ამჟამად კოსმოსური ტუალეტები ბევრად დახვეწილია და საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურსა და შატლის ხომალდებზე დამონტაჟებული მოწყობილობები ჰაერის ნაკადის საშუალებით გრავიტაციას ქმნიან. მაგრამ NASA თვლის, რომ ასტრონავტებისთვის მეტი კომფორტის შექმნაა შესაძლებელი და საზოგადოებას დახმარებისთვის მიმართავს.
იმ გამომგონებლებისთვის, რომელთაც შეუძლიათ ეფექტურად გადაჭრან ფიზიოლოგიური ნარჩენების შეგროვების პრობლემა, $30 ათასიანი კონკურსია გამოცხადებული.
კონკურსის პირობებით, თქვენმა მოწყობილობამ 144-საათიან ციკლში უნდა შეძლოს შარდის, განავლისა და მენსტრუალური ნარჩენების შეგროვება-შენახვა.
კონკურსის სრულ პირობებსა და აღწერას შეგიძლია აქ გაეცნოთ.
გაფრენის ან დედამიწაზე დაბრუნების დროს ასტრონავტებს სკაფანდრი 10 საათის განმავლობაში აცვიათ ხოლმე, თუმცა ექსტრემალურ პირობებში შესაძლოა ეს დრო 6 დღემდე გაგრძელდეს. სწორედ აქედან მოდის მოწყობილობის მოქმედების მაქსიმალური ვადა, 144 საათი.
პროექტების მიღება 21 დღის განმავლობაში გაგრძელდება.
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
კომენტარები