ძილთან დაკავშირებული 6 მითი, რომელიც ჯანმრთელობისათვის საზიანოა
მკვლევარების განცხადებით, ფართოდ გავრცელებული მითები ძილის შესახებ, ჩვენი ჯანმრთელობისა და ხასიათის გაუარესებასთან ერთად, სიცოცხლესაც გვისწრაფებს.
ნიუ-იორკის უნივერსიტეტის მკვლევართა გუნდმა მთელი ინტერნეტი გადაქექა, რათა ძილთან დაკავშირებული ყვლაზე გავრცლებული მოსაზრებები მოეძიებინა. შემდეგ კი ძილის ეროვნული ფონდის ჟურნალში, Sleep Health, გამოქვეყნებულ სტატიაში მათ ეს მოსაზრებები მეცნიერულ ფაქტებს შეუწონეს.
სტატიის ავტორები იმედოვნებენ, რომ ამ მითების გაბათილება ხალხის ფიზიკურსა თუ მენტალურ ჯანმრთელობასა და ზოგად კეთილდღეობაზე დადებითად აისახება.
დაფიქრდით, ქვემოთ ჩამოთვლილ მითთაგან რომელიმე თავადაც ხომ არ გაგივრცელებიათ:
მითი 1: თავის გასატანად დღე-ღამეში ხუთ საათზე ნაკლები ძილიც საკმარისია
ეს მითი არაფრით არ ქრება.
ცნობილია, რომ ბრიტანეთის ყოფილ პრემიერ-მინისტრს, მარგარეტ ტეტჩერს დღე-ღამეში მხოლოდ ოთხი საათით ეძინა. მსგავსი რამ გერმანიის კანცლერს, ანგელა მერკელსაც განუცხადებია. მართლაც, ბიზნესსა თუ პოლიტიკაში წარმატებული ადამიანების ისტორიებში ძილის ნაცვლად ოფისში ზედმეტი საათების გატარების შესახებ ხშირად საუბრობენ ხოლმე.
ამ დროს კი, მკვლევარების თქმით, ის, რომ ხუთ საათზე ნაკლებით "თვალის მოხუჭვა" საკმარისია, ჯანმრთელობისათვის ერთ-ერთი ყველაზე მავნე მითია.
"უამრავი ფაქტი გვაქვს, რათა დავადასტუროთ, რომ დღე-ღამეში სისტემატურად ხუთ საათზე ნაკლები ძილი ჯანმრთელობის გაუარესების რისკს მნიშვნელოვნად ზრდის", - განაცხადა მკვლევარმა, დოქტორმა ჯესიკა რობინსმა.
სიცოცხლის ხანგრძლივობის შემცირებასთან ერთად, ამ რისკთა შორისაა გულ-სისხლძარღვთა ისეთი სახიფათო დაავადებები, როგორებიცაა ინფარქტი და ინსულტი.
რობინსი გვირჩევს, ხუთ საათზე ნაკლების ნაცვლად, დღე-ღამეში შვიდიდან რვა საათამდე ძილი დავისახოთ მიზნად.
მითი 2: დაწოლამდე ალკოჰოლის მიღება ძილის ხარისხს აუმჯობესებს
მკვლევართა გუნდი აღნიშნავს, რომ მოსაზრება, თითქოს ჭიქა ღვინო, ვისკი თუ კათხა ლუდი ძილის წინ განსატვირთად სასარგებლოა, მხოლოდ მითია.
"შესაძლოა, ალკოჰოლი სწრაფად ჩაძინებაში დაგეხმაროთ, თუმცა იმ ღამით დასვენების ხარისხზე ის აუცილებლად უარყოფითად აისახება", – განაცხადა დოქტორმა რობინსმა.
კონკრეტულად კი, ალკოჰოლი ძილის REM ანუ თვალების სწრაფი მოძრაობის ფაზას არღვევს. ძილის აღნიშნული სტადია მახსოვრობასა და დასწავლის უნარზეა პასუხისმგებელი. ასე რომ, მარტივად ჩაძინების მიუხედავად, ალკოჰოლის გამო ძილის არაერთი სარგებელი იკარგება.
გარდა ამისა, ალკოჰოლი შარდმდენია, რის გამოც მოსალოდნელია, შუაღამისას სავსე შარდის ბუშტთან მოგიწიოთ გამკლავება.
მითი 3: საწოლში ტელევიზორის ყურება მოდუნებაში გვეხმარება
როდესმე გიფიქრიათ, განტვირთვისათვის დაძინებამდე ტელევიზორს ვუყურებო? სინამდვილეში, საღამოს ათ საათზე დაძაბული ახალი ამბებისთვის თვალ-ყურის დევნებამ დიდი შანსია, თქვენს ძილს ავნოს.
"ხშირ შემთხვევაში, ძილის წინ ღამის ახალ ამბებს ვუყურებთ ხოლმე", - ამბობს დოქტორი რობინსი, - "რაც სტრესსა და უძილობას ზუსტად მაშინ იწვევს, როცა მოდუნებასა და განტვირთვას ვცდილობთ".
თუმცა, არც ყველაზე პოპულარული სატელევიზიო სერიალები გამოირჩევა დამამშვიდებელი სიუჟეტებით. მაგალითად სამეფო კარის თამაშებს თუ ავიღებთ, რთულია ამტკიცო, რომ "წითელი ქორწილი" განტვირთვის საშუალებად გამოდგება.
კიდევ ერთი პრობლემა, რომელსაც ტელევიზორის ყურებასთან ერთად სმარტფონებისა და პლანშეტების გამოყენების დროსაც ვაწყდებით, ეკრანის ლურჯი გამოსხივებაა, რომელიც ორგანიზმში ძილის ჰორმონის, მელატონინის გამომუშავებას აფერხებს.
მითი 4: მაშინაც კი, თუ ვერ იძინებ, აჯობებს, საწოლში დარჩე
როგორ მოვიქცეთ იმ შემთხვევაში, თუ დაძინების მცდელობაში მსოფლიოში არსებული ყველა ცხვარი შემოგვეთვალა? პასუხი მარტივია: ცდა უნდა შეწყვიტოთ.
დოქტორი რობინსის თქმით, ასეთ დროს "საწოლის უძილობასთან გაიგივებას ვიწყებთ". იგი აღნიშნავს, რომ ჯანსაღი ძილის შემთხვევაში ადამიანს ჩაძინებისათვის 15 წუთი სჭირდება. ხოლო თუ აღნიშნულზე დიდხანს გიწევთ ლოდინი, სჯობს, საწოლიდან ადგეთ, გარემო შეიცვალოთ და რაიმე უაზრობით დაკავდეთ - რობინსი წინდების დაკეცვას გვირჩევს.
მითი 5: მაღვიძარას Snooze ღილაკის გამოყენება გაღვიძებაში გვეხმარება
რომელი ჩვენგანი არაა დამნაშავე "წაძინების" ღილაკის გამოყენებაში, იმ იმედით, რომ ძილის ექსვი წუთით გახანგრძლივება ადგომაში დაგვეხმარება. თუმცა, მკვლევართა ჯგუფი აღნიშნავს, რომ როცა მაღვიძარა დარეკავს, აჯობებს, მაშინვე ავდგეთ.
"შეეგუეთ იმ ფაქტს, რომ გაღვიძებისას ოდნავ მოთენთილები იქნებით - ყველა ჩვენგანი ასეა - მაგრამ აჯობებს, წაძინების ცდუნება დაძლიოთ", - ამბობს რობინსი, - "ასეთ დროს ძილი კი ბრუნდება, მაგრამ ის ფხიზელი და ძალიან დაბალი ხარისხისაა ხოლმე".
ამის ნაცვლად მკვლევარები გვირჩევნ, ფარდები გადავწიოთ და ოთახში რაც შეიძლება მეტი სინათლე შემოვუშვათ.
მითი 6: ხვრინვა ყოველთვის უვნებელია
ხვრინვა, შესაძლოა, უვნებელი იყოს, მაგრამ, ასევე, შესაძლებელია, რომ ის ძილის აპნოეს აშლილობაზე მიუთითებდეს.
ძილის აპნოე ხახის კედლებს ავიწროებს, რაც სუნთქვის წამიერ შეწყვეტას იწვევს. აპნოეს მქონე ადამიანებს მაღალი არტერიული წნევის, არითმიის, ინსულტისა და ინფარქტის განვითარებისაკენ მიდრეკილება აღენიშნებათ. ამ კონდიციის ერთ-ერთი გამაფრთხილებელი ნიშანი კი სწორედ ხმამაღალი ხვრინვაა.
დასკვნის სახით დოქტორმა რობინსმა განაცხადა: "ძილი ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი რამაა, რისი გაკეთებაც ჩვენი ჯანმრთელობისა და ხასიათის გასაუმჯობესებლად ამაღამვე შეგვიძლია".
-
გადახედვაპიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს პიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს
-
გადახედვა"ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს "ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს
-
გადახედვამერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება მერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება
-
გადახედვაილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი ილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს მამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს
-
გადახედვა22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება 22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვაპუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს პუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს
-
გადახედვასსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს სსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვალიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა ლიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა
-
გადახედვაგიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ გიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ
-
გადახედვა1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება 1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება
-
გადახედვადამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვააზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს აზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს
-
გადახედვაარსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია არსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია
-
გადახედვადღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება დღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვა24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება 24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება
-
გადახედვაპრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს პრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს
კომენტარები