როგორ გახდა სტაფილო ნარინჯისფერი?
სტაფილოები ერთ დროს თეთრები იყვნენ და მას ადამიანები მისი შორეული ნათესავი ქინძისა და ოხრახუშის მსგავსად ფოთლებისა და თესლისთვის ზრდიდნენ.
ქიმიური ნივთიერება, რომელიც სტაფილოს თავის შეფერილობას ანიჭებს კაროტინოიდია. მიწის ზემოთ მცხოვრები მცენარეები ამ ნივთიერებას ფოტოსინთეზის პროცესის უკეთ განხორციელებისთვის იყენებენ, თუმცა სტაფილო მიწის ქვეშ ცხოვრობს, ისევე როგორც მისი ახლო ნათესავი თალგამი, რომელიც თეთრია. როგორ მიიღო სტაფილომ საკუთარი შეფერილობა?
სტაფილო თანამედროვე ირანისა და ავღანეთის ტერიტორიაზე წარმოიშვა. ის დაახლოებით 32 000 გენს შეიცავს (ბევრად მეტს, ვიდრე ადამიანი), ამათგან კი მცენარეში კაროტინოიდების რაოდენობას ორი რეცესიული გენი განსაზღვრავს.
მეცნიერები ფიქრობენ, რომ პირველმა ფერმერებმა ფერადი სტაფილოების გაზრდა შემთხვევით დაიწყეს, შემდეგ კი აღმოაჩინეს, რომ ამის საშუალებით მათ საკუთარი გაზრდილი ბოსტნეულის ველურისგან გარჩევა შეეძლოთ.
1 100 წლის წინ ნელ-ნელა იასამნისფერი და ყვითელი სტაფილო გაჩნდა, 600 წლის შემდეგ კი სელექციური გამრავლებით დღევანდელი თანამედროვე სტაფილოც მივიღეთ, რომელში დიდი რაოდენობით ბეტა კაროტინია.
არსებობს თეორია, რომ ნარინჯისფერი სტაფილო ერთ-ერთმა ნიდერლანდურმა ოჯახმა პრინც უილიამ ორინჯის საპატივცემულოდ გაამრავლა, რომელიც ნიდერლანდების სამეფო კარის ორანჯ-ნასაუს წარმომადგენელი იყო. ნიდერლანდების სამეფო კარის ფერი სწორედ ნარინჯისფერია.
ნარინჯისფერი სტაფილო სხვა ტიპის სტაფილოებთან შედარებით უფრო სასარგებლოა. ის დიდი რაოდენობით A ვიტამინს შეიცავს, რომელიც მხედველობისთვისაა კარგი. მეორე მსოფლიო ომის დროს ბრიტანელებმა გაავრცელეს მითი, რომ ბევრი სტაფილოს ჭამა ღამით მხედველობას აუმჯობესებდა (ეს ისტორია ბრიტანელებმა სპეციალურად მოიგონეს, რათა ახალი შექმნილი რადარის ტექნოლოგია გერმანელებისგან დაემალათ. მათ უნდოდათ გერმანელებს ეფიქრათ, რომ ბრიტანელი პილოტების მაღალ სიზუსტეს სტაფილოს დიდი ოდენობით ჭამა განაპირობებდა).
დღეისათვის კი უფრო მეტი, მრავალფეროვანი სტაფილო არსებობს და ისინი დაახლოებით 50 პროცენტით უფრო მეტ კაროტინს შეიცავენ, ვიდრე მე-20 საუკუნის სტაფილოები.
-
გადახედვათბილისის 25-ე საერთაშორისო კინოფესტივალი 1-ელ დეკემბერს იწყება — ნახეთ პროგრამა თბილისის 25-ე საერთაშორისო კინოფესტივალი 1-ელ დეკემბერს იწყება — ნახეთ პროგრამა
-
გადახედვალაშა ბაქარაძემ მოქალაქეებს მოუწოდა, თეთრ ნაჭერზე შავი წრე დახატონ და როგორც წინააღმდეგობის სიმბოლო, ფანჯრიდან გადმოკიდონ ლაშა ბაქარაძემ მოქალაქეებს მოუწოდა, თეთრ ნაჭერზე შავი წრე დახატონ და როგორც წინააღმდეგობის სიმბოლო, ფანჯრიდან გადმოკიდონ
-
გადახედვასპეციალურ საგამოძიებო სამსახურში ნიკო მანაგაძის გამოკითხვა დასრულდა სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურში ნიკო მანაგაძის გამოკითხვა დასრულდა
-
გადახედვათბილისსა და ერევანს შორის რეგულარული რეისები დაინიშნა თბილისსა და ერევანს შორის რეგულარული რეისები დაინიშნა
-
-
გადახედვა"ვითხოვთ ხელახალ არჩევნებს" — ზუგდიდში საპროტესტო აქცია მიმდინარეობს "ვითხოვთ ხელახალ არჩევნებს" — ზუგდიდში საპროტესტო აქცია მიმდინარეობს
-
გადახედვატრამპის ადმინისტრაცია ჰააგის სასამართლოს დასანქცირებას გეგმავს ტრამპის ადმინისტრაცია ჰააგის სასამართლოს დასანქცირებას გეგმავს
-
გადახედვასაქსტატი: მოსახლეობის აღწერის თვითრეგისტრაციის ვადა გახანგრძლივდა საქსტატი: მოსახლეობის აღწერის თვითრეგისტრაციის ვადა გახანგრძლივდა
-
გადახედვარიკარდ იოზვიაკი: ევროპარლამენტი საქართველოზე არასავალდებულო რეზოლუციას 28 ნოემბერს მიიღებს რიკარდ იოზვიაკი: ევროპარლამენტი საქართველოზე არასავალდებულო რეზოლუციას 28 ნოემბერს მიიღებს
-
გადახედვაპროტესტების მოთხოვნები მიმართული უნდა იყოს ხელახალი არჩევნების ჩატარებისკენ — 23 NGO ერთობლივ განცხადებას ავრცელებს პროტესტების მოთხოვნები მიმართული უნდა იყოს ხელახალი არჩევნების ჩატარებისკენ — 23 NGO ერთობლივ განცხადებას ავრცელებს
-
-
გადახედვათინა ბოკუაჩავა: პაპუაშვილი ცრუობს, რომ დიპლომატიური კორპუსი არ მიიწვიეს, დიპლომატიური კორპუსი უარს აცხადებს მივიდეს პარლამენტის სხდომაზე თინა ბოკუაჩავა: პაპუაშვილი ცრუობს, რომ დიპლომატიური კორპუსი არ მიიწვიეს, დიპლომატიური კორპუსი უარს აცხადებს მივიდეს პარლამენტის სხდომაზე
-
გადახედვასააკაშვილი: ტრამპის ახალი ადმინისტრაციის მხარდაჭერა გვექნება — მე ძალიან კარგად ვიცნობ იმ ხალხს სააკაშვილი: ტრამპის ახალი ადმინისტრაციის მხარდაჭერა გვექნება — მე ძალიან კარგად ვიცნობ იმ ხალხს
-
გადახედვაცესკოს თავმჯდომარემ ქონებრივი დეკლარაცია შეავსო - მისი წლიური ანაზღაურება 162,000 ლარია ცესკოს თავმჯდომარემ ქონებრივი დეკლარაცია შეავსო - მისი წლიური ანაზღაურება 162,000 ლარია
-
გადახედვა100 წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც ედვინ ჰაბლმა სხვა გალაქტიკების არსებობა დაამტკიცა 100 წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც ედვინ ჰაბლმა სხვა გალაქტიკების არსებობა დაამტკიცა
-
გადახედვააქციაზე დაკავებულ მათე დევიძეს აღკვეთის ღონისძიებად პატიმრობა შეეფარდა აქციაზე დაკავებულ მათე დევიძეს აღკვეთის ღონისძიებად პატიმრობა შეეფარდა
-
-
გადახედვამიხეილ სააკაშვილი: ხალხო, შევწყვიტოთ "ბალერინკობის" თამაში, საჭიროა სიმტკიცე, მიწოლა! მიხეილ სააკაშვილი: ხალხო, შევწყვიტოთ "ბალერინკობის" თამაში, საჭიროა სიმტკიცე, მიწოლა!
-
გადახედვაპირველი დეკემბრიდან გზის ცალკეულ მონაკვეთებზე სატრანსპორტო საშუალების ზამთრის საბურავებით აღჭურვა სავალდებულოა პირველი დეკემბრიდან გზის ცალკეულ მონაკვეთებზე სატრანსპორტო საშუალების ზამთრის საბურავებით აღჭურვა სავალდებულოა
-
გადახედვა21 წლის მათე დევიძის სასამართლო პროცესი საქალაქო სასამართლოში მიმდინარეობს 21 წლის მათე დევიძის სასამართლო პროცესი საქალაქო სასამართლოში მიმდინარეობს
-
გადახედვაპროკურორი: კადრებში მკაფიოდ ჩანს სამ პოლიციელზე თავდასხმა, ვითხოვთ პატიმრობას პროკურორი: კადრებში მკაფიოდ ჩანს სამ პოლიციელზე თავდასხმა, ვითხოვთ პატიმრობას
კომენტარები