ციმბირში აღმოჩენილი ხის კერპი, რომელიც ეგვიპტის პირამიდებზე ორჯერ ძველია
ფოტო: Wikimedia Commons
უკანასკნელი გამყინვარების პერიოდის ბოლოს, ციმბირში ხალხის გარკვეულმა ჯგუფმა მოჭრა ხე და მისგან უზარმაზარი ადამიანისმაგვარი ფიგურა გამოთალა. დღემდე უცნობია, რა ფუნქციას ასრულებდა ეს ქანდაკება, თუმცა, ახალმა კვლევამ აჩვენა, რომ ხის კერპი გიზას დიდ პირამიდაზე ორჯერ ძველია.
ჟურნალ Antiquity-ში გამოქვეყნებული მასალის მიხედვით, უახლესი კვლევა გვიჩვენებს, არა მხოლოდ იმას, თუ როდინდელია ეს კერპი, არამედ შეიძლება იმის გაგებაშიც დაგვეხმაროს, თუ რისთვის გამოიყენებოდა იგი.
კერპი თავდაპირველად 1894 წელს აღმოაჩინეს, ის შიგირის ჭაობში, ტორფის ქვეშ, 4 მეტრის სიღრმეზე იყო დამარხული. ის ნაწილ-ნაწილ აღმოაჩინეს და ცხადია, რომ კერპის ყველა ნაწილი ვერ გადაურჩა დროის ასეთ ხანგრძლივ პერიოდს. 1914 წელს, აღმოჩენილი ნაწილების გაერთიანების შემდეგ გაირკვა, რომ კერპი 5.3 მეტრის სიმაღლის უნდა ყოფილიყო.
აღმოჩენიდან ასი წლის შემდეგ ტექნოლოგიურმა განვითარებამ მკვლევარებს როგორც იქნა ხელოვნების ამ ნიმუშის დათარიღების საშუალება მისცა. კერპის ორი ნაწილის რადიონახშირბადოვანი ანალიზის შედეგად გაირკვა, რომ ხის ნაკეთობა 9,800 წლისაა. ეს აღმოჩენა ბევრმა აკადემიკოსმა უგულებელყო, ვინაიდან ხის ასეთი ასაკოვანი ნივთის არსებობა შეუძლებლად მიიჩნეოდა.
იმ დროისთვის რადიონახშირბადოვანი ანალიზი "მოუქნელი" და არც ისე ზუსტი იყო. იმის გათვალისწინებით, რომ ეს ანალიზი შიგირის კერპის მხოლოდ ორ ნაწილს ჩაუტარდა, მკვლევარებს სურდათ, თავიდან ეცადათ მისი დათარიღება. მაქსიმალურად ზუსტი პასუხისათვის, მათ ხეს გული ამოაჭრეს და თანამედროვე ტექნოლოგიების წყალობით აღმოაჩინეს, რომ კერპი ხის მთლიანი მორისგან იყო გამოთლილი დაახლოებით 11,600 წლის წინ. შედარებისათვის, ეს რიცხვი ეგვიპტის პირამიდების ასაკზე ორჯერ დიდია, ხოლო ნაპოვნი კერპი - უძველესი გადარჩენილი (და აღმოჩენილი) ხის ნაკეთობაა.
ეს ნამდვილად წარმოუდგენელი აღმოჩენაა და გამყინვარების პერიოდს გადარჩენილი ადამიანების განვითარებაზე მნიშვნელოვნად გვიცვლის წარმოდგენას. ასევე საინტერესოა, რომ შიგირის კერპი ძალიან ჰგავს თურქეთში აღმოჩენილ ამავე პერიოდის ქანდაკებებს. მათ შორის ყველაზე მნიშვნელოვანი სხვაობა კერპის შესაქმნელად გამოყენებული მასალაა.
ამ აღმოჩენის წყალობით, შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ ხელოვნების ეს უზარმაზარი, სიმბოლური და სავარაუდოდ რიტუალური ნიმუშები ერთი წარმოშობის არ არიან და მათი შექმნა რამდენიმე განსხვავებულ ადგილას დროის ერთსა და იმავე მონაკვეთში დაიწყო. უცნობია, რამ გამოიწვია შემოქმედებითი ან რელიგიური თავდადების ასეთი გამოვლინება, თუმცა ფაქტია, რომ ეს აღმოჩენა საინტერესო კითხვებს გვიჩენს ჩვენი კულტურისა და რწმენების მიმართ.
-
1990-იანი წლების შემდეგ პირველად, რუსული მარცვლეული აზერბაიჯანის გავლით სომხეთში რკინიგზით გაიგზავნა 1990-იანი წლების შემდეგ პირველად, რუსული მარცვლეული აზერბაიჯანის გავლით სომხეთში რკინიგზით გაიგზავნა
გადახედვა
-
დოდონატი — ჯადოსნური წრე, რომელიც არასოდეს ჩერდება დოდონატი — ჯადოსნური წრე, რომელიც არასოდეს ჩერდება
-
400 ახალი საბაზო სადგური — სელფის მასშტაბური განახლება 400 ახალი საბაზო სადგური — სელფის მასშტაბური განახლება
-
კახა კალაძე: პროექტის განხორციელებას ვფიქრობთ აღმაშენებლის ხეივნის შუა ნაწილში, სადაც ტრამვაისთან ერთად სხვა საზოგადოებრივი ტრანსპორტი გადაადგილდება კახა კალაძე: პროექტის განხორციელებას ვფიქრობთ აღმაშენებლის ხეივნის შუა ნაწილში, სადაც ტრამვაისთან ერთად სხვა საზოგადოებრივი ტრანსპორტი გადაადგილდება
გადახედვა
-
ქვიზი: რომელი პერსონაჟი ხარ Stranger Things-ის ბოლო სეზონიდან? ქვიზი: რომელი პერსონაჟი ხარ Stranger Things-ის ბოლო სეზონიდან?
-
TI "ქართული ოცნების" მიერ რუსეთისკენ გადადგმულ 41 ნაბიჯს ასახელებს TI "ქართული ოცნების" მიერ რუსეთისკენ გადადგმულ 41 ნაბიჯს ასახელებს
გადახედვა
- ტრამვაის ხაზი, საბაგირო გზა, რუსთაველის გამზირის რეაბილიტაცია — რა პროექტებს მოიცავს 2026 წლის თბილისის ბიუჯეტი? ტრამვაის ხაზი, საბაგირო გზა, რუსთაველის გამზირის რეაბილიტაცია — რა პროექტებს მოიცავს 2026 წლის თბილისის ბიუჯეტი?
-
თბილისის 2026 წლის ბიუჯეტი, რომელიც 2.2 მლნ-მდე ლარს შეადგენს, დამტკიცდა თბილისის 2026 წლის ბიუჯეტი, რომელიც 2.2 მლნ-მდე ლარს შეადგენს, დამტკიცდა
გადახედვა
-
კახა კალაძე: მიწისზედა მეტროს პროექტი დროებით შევაჩერეთ, რადგან ამ ეტაპზე უფრო პრიორიტეტული "ახმეტელის თეატრისა" და "ვარკეთილის" მეტროსადგურების ხაზების დაგრძელებაა კახა კალაძე: მიწისზედა მეტროს პროექტი დროებით შევაჩერეთ, რადგან ამ ეტაპზე უფრო პრიორიტეტული "ახმეტელის თეატრისა" და "ვარკეთილის" მეტროსადგურების ხაზების დაგრძელებაა
გადახედვა
-
სახალხო დამცველი ზვიად ცეცხლაძის, ვეფხია კასრაძის და ვასილ კაძელაშვილის საქმეზე სასამართლოს მეგობრის მოსაზრებით მიმართავს სახალხო დამცველი ზვიად ცეცხლაძის, ვეფხია კასრაძის და ვასილ კაძელაშვილის საქმეზე სასამართლოს მეგობრის მოსაზრებით მიმართავს
გადახედვა
-
ჩინელი მომღერლის კონცერტზე გამოჩნდნენ რობოტები, რომლებიც ჩვენზე უკეთ ცეკვავენ — იხილეთ ვიდეო ჩინელი მომღერლის კონცერტზე გამოჩნდნენ რობოტები, რომლებიც ჩვენზე უკეთ ცეკვავენ — იხილეთ ვიდეო
გადახედვა
-
"სიცილის გაზს" დეპრესიის შემსუბუქება შეუძლია — ახალი კვლევა "სიცილის გაზს" დეპრესიის შემსუბუქება შეუძლია — ახალი კვლევა
გადახედვა
-
სუს-ში აცხადებენ, რომ თამარ მეარაყიშვილის უკანონოდ დაკავება ცხინვალიდან ცხელი ხაზით დაადასტურეს სუს-ში აცხადებენ, რომ თამარ მეარაყიშვილის უკანონოდ დაკავება ცხინვალიდან ცხელი ხაზით დაადასტურეს
გადახედვა
-
ახსარ ჯიოევი იმედოვნებს, რომ უახლოეს მომავალში საქართველო ოკუპირებულ ტერიტორიებთან "კონსტრუქციული ურთიერთობებს დაამყარებს". ახსარ ჯიოევი იმედოვნებს, რომ უახლოეს მომავალში საქართველო ოკუპირებულ ტერიტორიებთან "კონსტრუქციული ურთიერთობებს დაამყარებს".
გადახედვა
-
15-21 დეკემბერს პოლონეთიდან 180 უცხოელი გააძევეს, მათ შორის არიან ქართველებიც 15-21 დეკემბერს პოლონეთიდან 180 უცხოელი გააძევეს, მათ შორის არიან ქართველებიც
გადახედვა
-
ხელისუფლება როდესაც საუბრობს კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლაზე ამას გულისხმობს კიდეც — შალვა პაპუაშვილი გრიგოლ ლილუაშვილის დაკავებაზე ხელისუფლება როდესაც საუბრობს კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლაზე ამას გულისხმობს კიდეც — შალვა პაპუაშვილი გრიგოლ ლილუაშვილის დაკავებაზე
გადახედვა
-
შალვა პაპუაშვილი: ბრიუსელი ვიზას წარმოაჩენს, როგორც წყევლას შალვა პაპუაშვილი: ბრიუსელი ვიზას წარმოაჩენს, როგორც წყევლას
გადახედვა
-
ილჰამ ალიევმა დსთ-ს სამიტზე დასწრებაზე უარი თქვა ილჰამ ალიევმა დსთ-ს სამიტზე დასწრებაზე უარი თქვა
გადახედვა
-
თბილღვინომ ღვინის მაღაზია და ბარი — The Wine გახსნა თბილღვინომ ღვინის მაღაზია და ბარი — The Wine გახსნა
-
გრიგოლ ლილუაშვილი დააკავეს გრიგოლ ლილუაშვილი დააკავეს
გადახედვა
-
საია-ს თავმჯდომარედ თამარ ონიანი აირჩიეს საია-ს თავმჯდომარედ თამარ ონიანი აირჩიეს
გადახედვა
კომენტარები