ციმბირში აღმოჩენილი ხის კერპი, რომელიც ეგვიპტის პირამიდებზე ორჯერ ძველია
ფოტო: Wikimedia Commons
უკანასკნელი გამყინვარების პერიოდის ბოლოს, ციმბირში ხალხის გარკვეულმა ჯგუფმა მოჭრა ხე და მისგან უზარმაზარი ადამიანისმაგვარი ფიგურა გამოთალა. დღემდე უცნობია, რა ფუნქციას ასრულებდა ეს ქანდაკება, თუმცა, ახალმა კვლევამ აჩვენა, რომ ხის კერპი გიზას დიდ პირამიდაზე ორჯერ ძველია.
ჟურნალ Antiquity-ში გამოქვეყნებული მასალის მიხედვით, უახლესი კვლევა გვიჩვენებს, არა მხოლოდ იმას, თუ როდინდელია ეს კერპი, არამედ შეიძლება იმის გაგებაშიც დაგვეხმაროს, თუ რისთვის გამოიყენებოდა იგი.
კერპი თავდაპირველად 1894 წელს აღმოაჩინეს, ის შიგირის ჭაობში, ტორფის ქვეშ, 4 მეტრის სიღრმეზე იყო დამარხული. ის ნაწილ-ნაწილ აღმოაჩინეს და ცხადია, რომ კერპის ყველა ნაწილი ვერ გადაურჩა დროის ასეთ ხანგრძლივ პერიოდს. 1914 წელს, აღმოჩენილი ნაწილების გაერთიანების შემდეგ გაირკვა, რომ კერპი 5.3 მეტრის სიმაღლის უნდა ყოფილიყო.
აღმოჩენიდან ასი წლის შემდეგ ტექნოლოგიურმა განვითარებამ მკვლევარებს როგორც იქნა ხელოვნების ამ ნიმუშის დათარიღების საშუალება მისცა. კერპის ორი ნაწილის რადიონახშირბადოვანი ანალიზის შედეგად გაირკვა, რომ ხის ნაკეთობა 9,800 წლისაა. ეს აღმოჩენა ბევრმა აკადემიკოსმა უგულებელყო, ვინაიდან ხის ასეთი ასაკოვანი ნივთის არსებობა შეუძლებლად მიიჩნეოდა.
იმ დროისთვის რადიონახშირბადოვანი ანალიზი "მოუქნელი" და არც ისე ზუსტი იყო. იმის გათვალისწინებით, რომ ეს ანალიზი შიგირის კერპის მხოლოდ ორ ნაწილს ჩაუტარდა, მკვლევარებს სურდათ, თავიდან ეცადათ მისი დათარიღება. მაქსიმალურად ზუსტი პასუხისათვის, მათ ხეს გული ამოაჭრეს და თანამედროვე ტექნოლოგიების წყალობით აღმოაჩინეს, რომ კერპი ხის მთლიანი მორისგან იყო გამოთლილი დაახლოებით 11,600 წლის წინ. შედარებისათვის, ეს რიცხვი ეგვიპტის პირამიდების ასაკზე ორჯერ დიდია, ხოლო ნაპოვნი კერპი - უძველესი გადარჩენილი (და აღმოჩენილი) ხის ნაკეთობაა.
ეს ნამდვილად წარმოუდგენელი აღმოჩენაა და გამყინვარების პერიოდს გადარჩენილი ადამიანების განვითარებაზე მნიშვნელოვნად გვიცვლის წარმოდგენას. ასევე საინტერესოა, რომ შიგირის კერპი ძალიან ჰგავს თურქეთში აღმოჩენილ ამავე პერიოდის ქანდაკებებს. მათ შორის ყველაზე მნიშვნელოვანი სხვაობა კერპის შესაქმნელად გამოყენებული მასალაა.
ამ აღმოჩენის წყალობით, შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ ხელოვნების ეს უზარმაზარი, სიმბოლური და სავარაუდოდ რიტუალური ნიმუშები ერთი წარმოშობის არ არიან და მათი შექმნა რამდენიმე განსხვავებულ ადგილას დროის ერთსა და იმავე მონაკვეთში დაიწყო. უცნობია, რამ გამოიწვია შემოქმედებითი ან რელიგიური თავდადების ასეთი გამოვლინება, თუმცა ფაქტია, რომ ეს აღმოჩენა საინტერესო კითხვებს გვიჩენს ჩვენი კულტურისა და რწმენების მიმართ.
-
"ყველას დავუძახებთ, ყველას დავუსვამთ კითხვებს და ყველამ უნდა გაგვცეს პასუხი" — ირაკლი კობახიძე სურსათის ფასებზე "ყველას დავუძახებთ, ყველას დავუსვამთ კითხვებს და ყველამ უნდა გაგვცეს პასუხი" — ირაკლი კობახიძე სურსათის ფასებზე
გადახედვა
-
უჩა ნანუაშვილი: დაკავებიდან 2 დღეში გამომძიებლებმა თამარის და მისი მშობლების სახლები გაჩხრიკეს უჩა ნანუაშვილი: დაკავებიდან 2 დღეში გამომძიებლებმა თამარის და მისი მშობლების სახლები გაჩხრიკეს
გადახედვა
-
"საფარმა" სპს-ს განმეორებით მიმართა ანასტასია ზინოვკინას ჯანმრთელობის მძიმე მდგომარეობასთან დაკავშირებით "საფარმა" სპს-ს განმეორებით მიმართა ანასტასია ზინოვკინას ჯანმრთელობის მძიმე მდგომარეობასთან დაკავშირებით
გადახედვა
-
მეცნიერებმა წყნარი ოკეანის სიღრმეში ასობით ახალი ორგანიზმი აღმოაჩინეს მეცნიერებმა წყნარი ოკეანის სიღრმეში ასობით ახალი ორგანიზმი აღმოაჩინეს
გადახედვა
-
S&P Global: თიბისი ხელოვნური ინტელექტის განვითარებით წამყვან ევროპულ ბანკებს შორისაა S&P Global: თიბისი ხელოვნური ინტელექტის განვითარებით წამყვან ევროპულ ბანკებს შორისაა
-
მსოფლიოში მომხდარი მნიშვნელოვანი ამბები — Stranger Things-ის დაწყებიდან დღემდე მსოფლიოში მომხდარი მნიშვნელოვანი ამბები — Stranger Things-ის დაწყებიდან დღემდე
გადახედვა
-
STEM ოლიმპიადის მონაწილეებისთვის საკონსულტაციო შეხვედრები იწყება – საქართველოს ბანკი, განათლების მთავარი მხარდამჭერი STEM ოლიმპიადის მონაწილეებისთვის საკონსულტაციო შეხვედრები იწყება – საქართველოს ბანკი, განათლების მთავარი მხარდამჭერი
-
ფაშინიანი ეკლესიის მიერ მართული ტელეარხ "შოღაკატს" ხურავს ფაშინიანი ეკლესიის მიერ მართული ტელეარხ "შოღაკატს" ხურავს
გადახედვა
-
ტროტუარზე დგომის საქმეზე სასამართლოში დაბარებული მოქალაქეების ნაწილის სასამართლო პროცესები 2026 წლის იანვარში გადაიდო ტროტუარზე დგომის საქმეზე სასამართლოში დაბარებული მოქალაქეების ნაწილის სასამართლო პროცესები 2026 წლის იანვარში გადაიდო
გადახედვა
-
კახა კალაძე: სასურსათო პროდუქტებზე ფასების რეგულირება ძალიან მნიშვნელოვანია კახა კალაძე: სასურსათო პროდუქტებზე ფასების რეგულირება ძალიან მნიშვნელოვანია
გადახედვა
-
ყველა საახალწლო ჩანაფიქრი ჯადოსნურია | ჩაიფიქრე და იმოქმედე — მეტროპოლის საახალწლო კამპანია ყველა საახალწლო ჩანაფიქრი ჯადოსნურია | ჩაიფიქრე და იმოქმედე — მეტროპოლის საახალწლო კამპანია
-
ათეა-ს პრეზიდენტად კვლავ კახა კალაძე აირჩიეს ათეა-ს პრეზიდენტად კვლავ კახა კალაძე აირჩიეს
გადახედვა
-
გახარიას პარტია სასურსათო ფასებთან დაკავშირებულ საპარლამენტო კომისიის მუშაობაში ჩაერთვება გახარიას პარტია სასურსათო ფასებთან დაკავშირებულ საპარლამენტო კომისიის მუშაობაში ჩაერთვება
გადახედვა
-
არჩილ გორდულაძე: ღარიბაშვილი, ლილუაშვილი და სხვები თურმე საკუთარ ჯიბეზე უფრო ზრუნავდნენ არჩილ გორდულაძე: ღარიბაშვილი, ლილუაშვილი და სხვები თურმე საკუთარ ჯიბეზე უფრო ზრუნავდნენ
გადახედვა
-
სილქ ბანკის საახალწლო შეთავაზება: მერე’ს ახალი წელი სილქ ბანკის საახალწლო შეთავაზება: მერე’ს ახალი წელი
-
ლევან იოსელიანი დემონსტრაციების შემზღუდველ კანონებს საკონსტიტუციო სასამართლოში გაასაჩივრებს ლევან იოსელიანი დემონსტრაციების შემზღუდველ კანონებს საკონსტიტუციო სასამართლოში გაასაჩივრებს
გადახედვა
-
როგორ ვმართოთ რისკები ინვესტირებისას — მარტივად როგორ ვმართოთ რისკები ინვესტირებისას — მარტივად
-
პუტინმა თინა კანდელაკი ალექსანდრე ნეველის მედლით დააჯილდოვა პუტინმა თინა კანდელაკი ალექსანდრე ნეველის მედლით დააჯილდოვა
გადახედვა
-
რა იცვლება შინაური ცხოველების მეპატრონეებისთვის 2026 წლის იანვრიდან რა იცვლება შინაური ცხოველების მეპატრონეებისთვის 2026 წლის იანვრიდან
გადახედვა
-
გადაარჩენს ყურძნის 12 მარცვალი თქვენს ახალ წელს? გადაარჩენს ყურძნის 12 მარცვალი თქვენს ახალ წელს?
გადახედვა
-
ჩინეთში რობოტების სკოლა გახსნეს, რომელშიც მათ სახლის საქმეებს ასწავლიან ჩინეთში რობოტების სკოლა გახსნეს, რომელშიც მათ სახლის საქმეებს ასწავლიან
გადახედვა
კომენტარები