როდესაც ქვეყნები ორშაბათს პლასტმასით დაბინძურების დასასრულებლად გლობალური შეთანხმების შესახებ მოლაპარაკებების მეორე კვირას შეუდგნენ, ერთმა ხელოვანმა გაეროს ოფისის წინ უზარმაზარ ქანდაკებაზე პლასტმასის ნარჩენების გროვები დააწყო.

მოლაპარაკებებში მონაწილე დელეგატები ყოველდღიურად ჩაუვლიან ამ ქანდაკებას — რაც მათ პლასტმასით დაბინძურების კრიზისის მოსაგვარებლად პასუხისმგებლობას ახსენებს. მოლაპარაკებები ხუთშაბათს უნდა დასრულდეს.

ბენჟამენ ფონ ვონგი, კანადელი ხელოვანი და აქტივისტი, პოზირებს მის მიერ შექმნილი ქანდაკების წინ, რომელიც გაეროს ოფისის წინ, ჟენევაში, შვეიცარიაშია დადგმული, ორშაბათი, 2025 წლის 11 აგვისტო

ფოტო: AP ფოტო / ჯენიფერ მაკდერმოტი

ბენჟამენ ფონ ვონგმა, კანადელმა ხელოვანმა და აქტივისტმა, შექმნა თითქმის 6-მეტრიანი (18 ფუტის) ქანდაკება სახელწოდებით "მოაზროვნის ტვირთი" და გუნდთან ერთად ააგო. ეს არის ოგიუსტ როდენის ცნობილი პარიზული ქანდაკების "მოაზროვნის" მისი ვერსია. აქაც მამაკაცის ფიგურაა, მაგრამ ქვის ნაცვლად, ფონ ვონგის პერსონაჟი დედამიწაზე ზის, ხელში უჭირავს ბავშვი და პლასტმასის ბოთლები. მათ გარშემო, პლასტმასის დაბინძურების ჯანმრთელობაზე ზემოქმედების ხაზგასასმელად, დნმ-ის მარყუჟი ეხვევა.

მოხალისეების დახმარებით, ფონ ვონგი გაეროში მოლაპარაკებების მსვლელობისას ქანდაკებას პლასტმასის ახალ-ახალ ნარჩენებს უმატებს, რათა უმოქმედობის მზარდი ფასი აჩვენოს. ორშაბათს იგი კიბეზე ავიდა და ქანდაკების ზედა ნაწილში დნმ-ის მარყუჟში პლასტმასის ბოთლები გადახლართა. წინ კი პლასტმასის სათამაშო მანქანა დადო.

"კვირის ბოლოსთვის, ქანდაკება თითქმის მთლიანად იქნება პლასტმასში ჩაფლული, თუმცა იმედი მაქვს, რომ პლასტმასზე ძლიერი და ამბიციური შეთანხმება საშუალებას მოგვცემს ეს პრობლემა ერთხელ და სამუდამოდ გადავჭრათ," — ამბობს ის.

პროექტის ყველაზე დიდი დონორი ავსტრალიური საქველმოქმედო ფონდი Minderoo Foundation გახდა. პლასტმასის ნარჩენები ადგილობრივმა არასამთავრობოებმა და სამეზობლო ჯგუფებმა შეაგროვეს.

ქანდაკების გვერდით მყოფმა მარია ივანოვამ, საერთაშორისო გარემოსდაცვით მმართველობაში ექსპერტმა და ბოსტონის North-Eastern უნივერსიტეტის პლასტმასის ცენტრის თანადირექტორმა, აღნიშნა, რომ ეს ნამუშევარი "გაღვიძებს".

ბენჟამენ ფონ ვონგი პლასტმასის ნარჩენების გროვებს აწყობს მის მიერ შექმნილ დიდ ქანდაკებაზე, რომელიც გაეროს ოფისის წინ, ჟენევაში, შვეიცარიაშია დადგმული

ფოტო: AP ფოტო/ ჯენიფერ მაკდერმოტი

"ხალხი აზრს იშვიათად იცვლის ფაქტების გამო. ისინი იცვლიან მას გრძნობების გამო", — თქვა ივანოვამ — "აქ კი ვფიქრობ, რომ ხელოვნება აბსოლუტურად კრიტიკულია, რათა პოლიტიკის მიმართულება შევცვალოთ".

დელეგატები და ტურისტები ქანდაკებასთან ჩერდებიან, ფონ ვონგს ნამუშევრის შესახებ ეკითხებიან და ქანდაკების წინ ფოტოს იღებდნენ. კანადის დელეგაციის ხელმძღვანელმა მაიკლ ბონსერმა ხელოვნების ნიმუშს "უსასრულოდ ღრმადმიუწვდომელი" უწოდა.

"ეს ყოველდღე გვახსენებს, რა უნდა ვაკეთოთ შეხვედრის ოთახში და რა შედეგით უნდა გამოვიდეთ იქიდან — შეთანხმებით, რომელიც საშუალებას მოგვცემს ტენდენცია შევცვალოთ", — თქვა მან — "ეს რთული იქნება, მაგრამ შესაძლებელია".

მოლაპარაკებებში დაახლოებით 3 700 ადამიანი — 184 ქვეყნისა და 600-ზე მეტი ორგანიზაციის წარმომადგენელი მონაწილეობს. ისინი ამუშავებენ პლასტმასით დაბინძურების შესახებ პირველ გლობალურ და იურიდიულად სავალდებულო შეთანხმებას.

ბევრის აზრით, მოლაპარაკებების ტემპი უნდა დაჩქარდეს. მონაწილეები ჟენევაში ასობით მოუგვარებელი საკითხით ჩავიდნენ, რომელთა რიცხვი გასულ კვირაში შემცირების ნაცვლად გაიზარდა.

ევროკომისარმა იესიკა როსვალმა განაცხადა, რომ შეშფოთებულია პროგრესის არარსებობით და "დროა მივიღოთ შედეგები". როსვალი გარემოს დაცვის, წყლის მდგრადობისა და კონკურენტული წრიული ეკონომიკის საკითხებზეა პასუხისმგებელი.

გაეროს გარემოს დაცვის პროგრამის აღმასრულებელმა დირექტორმა ინგერ ანდერსენმა ჟურნალისტებს უთხრა, რომ ამ კვირაში კვლავ შესაძლებელია პლასტმასით დაბინძურების აღმოფხვრაზე შეთანხმების მიღწევა.

"ეს ჩვენს ხელშია", — თქვა ანდერსენმა — "ჟენევადან ამ შეთანხმებით წასვლის ფანჯარა ჯერ კიდევ ღიაა".