კამერიან ტელეფონებამდე — "მხიარული, გიჟური და აბსურდული" ფოტოები კანიდან
ფოტოგრაფი დერეკ რიჯერსი კანის კინოფესტივალს პირველად 1984 წელს ეწვია, როდესაც მას მუსიკალური ჟურნალის, NME-ის დავალებით DJ და რეპერი აფრიკა ბამბაატა სტენ ლათანის ბით სტრიტში (Beat Street) მისი ეპიზოდური როლის რეკლამირებისთვის უნდა გადაეღო. მას შემდეგ, რაც ბრიტანული სუბკულტურის განსაკუთრებული კუთხით წარმოჩენისთვის რიჯერსი ფართოდ ცნობილი გახდა, CNN-სთვის გაგზავნილ მეილში იგი წერს:
"კანში ჩასვლამდე არასდროს მიფიქრია მასზე, ან კინოფესტივალზე. ყოველწლიურად ვისმენდი ტელევიზიით მის შესახებ, მაგრამ ამას ჩემს ცხოვრებაზე მნიშვნელოვანი გავლენა არასდროს ჰქონია".
კანის კინოფესტივალი მსოფლიო კინო ინდუსტრიის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ფესტივალია, რომელიც 1946 წლიდან იმართება კანში, საფრანგეთში. ფესტივალის მთავარი ჯილდო არის ოქროს პალმის რტო (Palme d’Or), რომელიც წლის საუკეთესო ფილმს გადაეცემა.
ჰელმუტ ნიუტონი მოდელ ჯოსთან ერთად (1988)
რიჯერსმა მოახერხა, დაეფიქსირებინა ისეთი ვარსკვლავები, როგორებიც იყვნენ ფოტოგრაფი ჰელმუტ ნიუტონი — აქ გადაღებული მოდელ ჯოსთან ერთად, კარლტონის სანაპიროზე, 1988 წელს — თავიანთ ბუნებრივ გარემოში
კანში რიჯერსი კიდევ 11-ჯერ ბრუნდება. მისი თქმით, მას "მხოლოდ ორი ფილმი აქვს ნანახი" — ბით სტრიტი და თადეუს ო'სალივანის დეკემბრის პატარძალი (ის რეჟისორთან ერთად სახელოვნებო სკოლას ეწვია).
"როდესაც ფრანგულ რივიერაზე ხარ და მზე ანათებს, რატომ წახვალ კინოში თუ ვალდებული არ ხარ?" ამის ნაცვლად, რიჯერსი მის თვალწინ გადაშლილ მიმზიდველ და ხანდახან საეჭვო სცენებზე იყო ფოკუსირებული, იღებდა სელებრითებს, ახალგაზრდა მოდელებს, მომავალ მსახიობებსა და კოლეგა ფოტოგრაფებს.
ჯონ უოტერსის ინტერვიუ, კარლტონის სანაპირო (1990)
ფესტივალის გაშუქების განმავლობაში რიჯერსმა მხოლოდ ორი ფილმი ნახა — მისთვის უფრო საინტერესო იყო სანაპიროზე ხეტიალი
სამი ათწლეულის შემდეგ, რიჯერსის არქივიდან 80 ფოტო IDEA-ს მიერ გამოქვეყნებულ წიგნში — კანში (Cannes) აღმოჩნდა. მასში წარმოდგენილი ფესტივალი ბევრი თვალსაზრისით განსხვავდება თანამედროვე სანახაობისგან. წლევანდელი ფესტივალი ძირითადად სოციალური მედიით გადმოიცა (კანის ფესტივალის ოფიციალურ ინსტაგრამს 1.3 მილიონი მიმდევარი ჰყავს, ხოლო TikTok-ზე იგი ათასობით ვიდეოზეა მონიშნული).
რიჯერსის ფოტოებში, რომლებიც 80-იან და 90-იან წლებშია გადაღებული, არც ერთი მობილური ტელეფონი არ ჩანს, ციფრულ კამერებს კი იშვიათად მოკრავთ თვალს. ვარსკვლავური კადრები, პოლიტიკური განცხადებები და მოდის ისტორია — ამ ყველაფერს ტელევიზია და ბეჭდური მედია აშუქებდა.
ჟასმინი, კარლტონის სანაპირო (1988)
დერეკ რიჯერსის ფოტოები კანის კაშკაშა კინოფესტივალის მხიარულ და ხმაურიან მხარეს აჩვენებს
ფოტო: დერეკ რიჯერსი
"მე ყოველთვის ადამიანები და ადამიანური მდგომარეობების შესწავლა მაინტერესებდა" — თქვა რიჯერსმა, რომელმაც თავისი პროფესიული მოვალეობის კვალდაკვალ 80-იანი წლებისა და წინა ათწლეულის დიდი ნაწილი ლონდონელი პანკების, სკინჰედებისა და ახალი რომანტიკოსების აღბეჭდვას მიუძღვნა.
"ჩემთვის კინოფესტივალი რეპორტიორობის პირველი ფართო ასპარეზი იყო, თუმცა აქაც ადამიანები აკეთებდნენ იმავეს, რასაც სხვაგან" — აღნიშნა მან, როდესაც ხსნიდა, როგორ არის წიგნში ჩაქსოვილი ცნობისმოყვარეობა, რომელიც ებმის წითელ ხალიჩაზე მუშაობის ტრადიციული მიდგომის უარყოფას.
"კანის ფესტივალზე უამრავი ცოცხალი კარნავალი და შოუ იდგმება, თითოეული კუთხე დიდებულ შესაძლებლობას ქმნის ფოტოგრაფიისთვის" — თქვა მან. როგორც ფერად, ისე შავ-თეთრ კადრებზე რიჯერსმა ისეთი ცნობილი სახეები აღბეჭდა როგორიცაა კლინტ ისტვუდი, ჰელმუტ ნიუტონი და ჯონ უოტერსი. ასევე, მან გადაიღო ახალბედა მოდელები — მაგალითად ფრენკ რეიდერი, რომელიც ბრილიანტებსა და ბეწვში გამოწყობილი ჩნდება (მის ირგვლივ ყველას უბრალო ჯინსები და მაისურები აცვიათ) — და არტისტები, რომლებიც ზრდასრულთა ფილმების დაჯილდოვებას ესწრებოდნენ. მათ შორის იყო აწ გარდაცვლილი ლოლო ფერარი.
ფრანკი რეიდერი (1992)
რიჯერსს განსაკუთრებით სიამოვნებდა უცნაური კონტრასტების გადაღება, რომლებსაც შემთხვევით გადააწყდებოდა — მაგალითად, მომავალ ვარსკვლავ მოდელ რეიდერს, ბეწვითა და იდაყვამდე ხელთათმანებით შემოსილს, შორტებსა და ჯინსებში გამოწყობილი დამსვენებლების ხალხმრავლობაში
ფოტო: დერეკ რიჯერსი
"იმ წლებში, როდესაც მე ფესტივალს ვესწრებოდი, იგი უფრო და უფრო მასშტაბური ხდებოდა" — თქვა რიჯერსმა. "როდესაც პორნო ვარსკვლავებისთვის დაჯილდოვების ცერემონია იმართებოდა (Hot D’Or’s-ის ჯილდოს 1992-2001 წლებში გასცემდნენ), ეს მეტ სანახაობრივობას სძენდა ფესტივალს და ფოტოგრაფიული თვალსაზრისით საინტერესო კონტრასტს ქმნიდა. როგორც ჩანს, მთავ
არი კინო ფესტივალი ზედმეტად სერიოზულად აღიქვამდა საკუთარ თავს და პორნო ვარსკვლავების შემოყვანამ იგი მეტად გაახალისა".
ელიზაბეტ ბერკლი და პოლ ვერჰოვენი (1995)
დერეკ რიჯერსის ფოტოებში ვარსკვლავებს დღის ნებისმიერ საათზე პაპარაცები ეხვევიან
ფოტო: დერეკ რიჯერსი
წიგნის მუდმივი გმირები ახალგაზრდა ქალბატონები, ზრდასრული არტისტები და ახალბედა მსახიობები არიან, რომლებიც მეგობრებთან ერთად ან კამერის წინ პოზირებდნენ. ისინი თავს იწონებდნენ და ცდილობდნენ ბრიჯიტ ბარდოს 1953 წლის რევოლუციური დებიუტისთვის მიებაძათ. მაშინ ბრიჯიტი Manina, the Girl in the Bikini-ში იღებდა მონაწილეობას. რიჯერსმა მაყურებლის მზერიდან ყველაფერი გადაიღო, სასაცილო, აღმაშფოთებელიც და ხანდახან აბსოლუტურად სადავოც — მაგალითად, სხვა ფოტოგრაფი, რომელიც გოგონას კაბის ქვეშ უღებდა ფოტოს.
"იმ დროისთვის ესეც შოკისმომგვრელი იყო, ამიტომაც გადავიღე ეს ფოტო" — თქვა მან. "ამ დაუფარავმა თავხედობამ გამაოგნა. დღეს ვინც ამას ჩაიდენს, სამართლიანად აგებს პასუხს პატიმრობით".
იმაზე საუბრისას, რომ ის არასდროს თვლიდა საკუთარ თავს კოლეგებზე მაღლა, რიჯერსმა ისიც ახსენა, რომ მას არასდროს უცდია მათთან ახლო კავშირი ჰქონოდა. წიგნი სრულდება ფოტო-სურათით, რომელზეც რამდენიმე ფოტოგრაფი რიჯერსის ერთ-ერთ ფოტოზე მსჯელობს, მის იქ ყოფნას კი უგულებელყოფენ.
კანის ფოტოგრაფები (1989)
თავის წიგნში დერეკ რიჯერსი აღწერს ფესტივალის პაპარაცების წყურვილს
ფოტო: დერეკ რიჯერსი
"მთელი იმ დროის განმავლობაში, რაც ფესტივალზე გავატარე, მგონი არც ერთ ფოტოგრაფთან არ მისაუბრია" — თქვა მან. "რამდენიმე შემთხვევა იყო, როცა მათ დაუძახიათ, რათა გზა გამეთავისუფლებინა, მაგრამ ამას საუბარს ვერ ვუწოდებთ. ვიცი, ცუდად ჟღერს, მაგრამ მე მათ ვაიგნორებდი. მე კონკურენტუნარიანი და ძალიან ყურადღებიანი ვარ, ხოლო თუკი საუბარს გავაბამ, შესაძლოა კარგი კადრი გამომეპაროს".
აღსანიშნავია, რომ წიგნის განწყობა გარყვნილი და მსუბუქი მგრძნობელობის გამომხატველია. "მე ჩემს საქმეს სერიოზულად ვუდგები, თუმცა ეს წიგნი არ არის განსაკუთრებულად სერიოზული ნამუშევარი" — თქვა რიჯერსმა წიგნის შინაარსის თავისებურებაზე საუბრისას. "ფოტოების უმრავლესობა უაზრო, ხოლო ზოგიერთი უბრალოდ აღმაშფოთებელია. დღესდღეობით, საკუთარი გამოსახულების უფლების (droit à l’image) ფრანგული კანონის გამო რთულია, ადამიანების ფოტო-სურათები მათი ნებართვის გარეშე გაასაჯაროვო, თუმცა წარმოდგენა არ მაქვს როგორ ფუნქციონირებს ეს კანონი კამერიანი ტელეფონების ეპოქაში. ჩემი ფოტოები კი იმას მოწმობს, რამდენი სასაცილო, გიჟური და ამავდროულად აბსურდული რამ ხდებოდა ძველ დროში".
ლეტიცია და ფანი (1992)
რიჯერსმა CNN-ს უთხრა, რომ თავის საქმეს სერიოზულად უდგება, მაგრამ ეს "სერიოზული ფოტოალბომი არ არის"
-
მიხეილ სარჯველაძე: "კანონსაწინააღმდეგო აქციის დროს პოლიციას აქვს უფლება გამოიყენოს საშუალებები, რომელიც იწვევს ცრემლდენას" მიხეილ სარჯველაძე: "კანონსაწინააღმდეგო აქციის დროს პოლიციას აქვს უფლება გამოიყენოს საშუალებები, რომელიც იწვევს ცრემლდენას"
გადახედვა
-
კობახიძე აცხადებს, რომ კონკრეტული ნივთიერება 2007 და 2009 წელს იქნა შეძენილი და პასუხისმგებლობა ეკისრება მერაბიშვილს და არა გომელაურს კობახიძე აცხადებს, რომ კონკრეტული ნივთიერება 2007 და 2009 წელს იქნა შეძენილი და პასუხისმგებლობა ეკისრება მერაბიშვილს და არა გომელაურს
გადახედვა
-
ვახტანგ გომელაური BBC-ის გამოძიებასთან დაკავშირებით დაიკითხა ვახტანგ გომელაური BBC-ის გამოძიებასთან დაკავშირებით დაიკითხა
გადახედვა
-
ნინო წილოსანი: "ჩახუნაშვილი მეცოდება კიდეც, ის არის დაზიანებული ფსიქიკის, არასწორ გარემოში გაზრდილი" ნინო წილოსანი: "ჩახუნაშვილი მეცოდება კიდეც, ის არის დაზიანებული ფსიქიკის, არასწორ გარემოში გაზრდილი"
გადახედვა
-
TI: ყულევის ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა საქართველოში რუსული ნავთობის რეალური ანდა ფიქტიური გადამუშავების და ექსპორტზე საქართველოს სახელით გატანის ალბათობას ზრდის TI: ყულევის ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა საქართველოში რუსული ნავთობის რეალური ანდა ფიქტიური გადამუშავების და ექსპორტზე საქართველოს სახელით გატანის ალბათობას ზრდის
გადახედვა
-
თიბისი საახალწლო შეთავაზებებს იწყებს თიბისი საახალწლო შეთავაზებებს იწყებს
-
საქართველოს ბანკის პარტნიორმა კომპანია აგროჰაბმა ქუთაისში ახალი ფილიალი გახსნა საქართველოს ბანკის პარტნიორმა კომპანია აგროჰაბმა ქუთაისში ახალი ფილიალი გახსნა
-
ჩეჩნეთში, "გროზნო სითის" ცათამბჯენში აფეთქება მოხდა ჩეჩნეთში, "გროზნო სითის" ცათამბჯენში აფეთქება მოხდა
გადახედვა
-
გურამ მაჭარაშვილი: BBC-ის მიერ გავრცელებულ ამ მოკლე ტყუილს საერთოდ არანაირი ფეხები არ აქვს გურამ მაჭარაშვილი: BBC-ის მიერ გავრცელებულ ამ მოკლე ტყუილს საერთოდ არანაირი ფეხები არ აქვს
გადახედვა
-
შსს-მ ნარკოდანაშაულის ბრალდებით 75 პირი დააკავა შსს-მ ნარკოდანაშაულის ბრალდებით 75 პირი დააკავა
გადახედვა
-
სეს-მა შპს "ველის" რძის შემცველი პროდუქტების საწარმოს საქმიანობა შეუჩერა სეს-მა შპს "ველის" რძის შემცველი პროდუქტების საწარმოს საქმიანობა შეუჩერა
გადახედვა
-
₾15 მლნ-ის ღირებულების ნედლი ნავთობის განკარგვის ფაქტზე ბათუმის ნავთობტერმინალის ხელმძღვანელი 3 პირი დააკავეს ₾15 მლნ-ის ღირებულების ნედლი ნავთობის განკარგვის ფაქტზე ბათუმის ნავთობტერმინალის ხელმძღვანელი 3 პირი დააკავეს
გადახედვა
-
ღრმად ვართ შეშფოთებულნი მართული დეზინფორმაციის კამპანიებისა და ზოგიერთი აქტორის კოორდინირებული ქმედებებით — მაკა ბოჭორიშვილმა ეუთო-ს მინისტრთა საბჭოში ღრმად ვართ შეშფოთებულნი მართული დეზინფორმაციის კამპანიებისა და ზოგიერთი აქტორის კოორდინირებული ქმედებებით — მაკა ბოჭორიშვილმა ეუთო-ს მინისტრთა საბჭოში
გადახედვა
-
Human Rights Watch: საქართველო: რეპრესიული კანონები მშვიდობიანი პროტესტის კრიმინალიზაციას ახდენს Human Rights Watch: საქართველო: რეპრესიული კანონები მშვიდობიანი პროტესტის კრიმინალიზაციას ახდენს
გადახედვა
-
გივი მიქანაძე: უცხოელი სტუდენტების მიღება სახელმწიფო უნივერსიტეტებში, გამონაკლისი შემთხვევების გარდა, შეუძლებელი იქნება გივი მიქანაძე: უცხოელი სტუდენტების მიღება სახელმწიფო უნივერსიტეტებში, გამონაკლისი შემთხვევების გარდა, შეუძლებელი იქნება
გადახედვა
-
რას გამოიწვევს ანტარქტიდის ყინულის დნობა — მეცნიერთა პროგნოზი რას გამოიწვევს ანტარქტიდის ყინულის დნობა — მეცნიერთა პროგნოზი
გადახედვა
-
ბიბლიაში დაშვებული შეცდომა მსოფლიოზე დღესაც ზემოქმედებს? — ახალი კვლევა ბიბლიაში დაშვებული შეცდომა მსოფლიოზე დღესაც ზემოქმედებს? — ახალი კვლევა
გადახედვა
-
მეცნიერებმა 12 წლის მოზარდებზე სმარტფონის გავლენა შეაფასეს — რა აჩვენა კვლევამ მეცნიერებმა 12 წლის მოზარდებზე სმარტფონის გავლენა შეაფასეს — რა აჩვენა კვლევამ
გადახედვა
-
2026 წლიდან კერძო უნივერსიტეტში ჩარიცხული სტუდენტები სახელმწიფო დაფინანსებას ვეღარ მიიღებენ 2026 წლიდან კერძო უნივერსიტეტში ჩარიცხული სტუდენტები სახელმწიფო დაფინანსებას ვეღარ მიიღებენ
გადახედვა
-
სელფი მობაილის 23.6 მილიონი ლარის ინვესტიცია ქსელის განახლებაში სელფი მობაილის 23.6 მილიონი ლარის ინვესტიცია ქსელის განახლებაში
-
პროკურატურამ გელა ბარკალაის აგარაკზე მომხდარი ყაჩაღობის ფაქტზე ორ პირს ბრალდება წარუდგინა პროკურატურამ გელა ბარკალაის აგარაკზე მომხდარი ყაჩაღობის ფაქტზე ორ პირს ბრალდება წარუდგინა
გადახედვა
კომენტარები