დნმ-ის კვლევის თანახმად, კატები თვითონვე მოშინაურდნენ
კატების გენებზე სიღრმისეულმა დაკვირვებამ ცხადყო, რომ კატები ჩვენს ცხოვრებაში შემოჭრის შემდეგ დიდად აღარ შეცვლილან, თუმცა, როგორც კატებს შეეფერებათ, მათ დიდი ხანი იფიქრეს იმაზე, გადაენაცვლებინათ თუ არა სხვა არსებების კალთაში.
მოშინაურებული კატების დნმ-ის ამომწურავმა ანალიზმა გვაჩვენა, რომ კატები ათასობით წელი ცხოვრობდნენ ადამიანების გვერდით, სანამ საბოლოოდ "დათანხმდებოდნენ" მოშინაურებაზე. ამ პერიოდის განმავლობაში ისინი მცირედად თუ განსხვავდებოდნენ გარეულ პირობებში მცხოვრები კატებისაგან. მთავარი განსხვავება ბეწვზე ზოლებისა თუ წერტილების სპეციფიკური განლაგება იყო.
მკვლევარებმა 200-ზე მეტი კატის დნმ შეისწავლეს. მათ შორის იყო უძველესი რომაული კატების ნამარხები, ეგვიპტური კატების მუმიები და თანამედროვე აფრიკული ველური კატები. როგორც აღმოჩნდა, თანამედროვე კატები ორი მთავარი "მოდგმისგან" ჩამოყალიბდნენ.
დღევანდელი შინაური კატების ადრეული წინაპრები სამხრეთდასავლეთ აზიიდან ევროპაში ძვ.წ. 4 400 წელს გავრცელდნენ. კატებმა, სავარაუდოდ, ფერმერების კომუნასთან ხშირი სტუმრობა 8 000 წლის წინ დაიწყეს, სადაც საბოლოოდ დასახლდნენ კიდეც და მღრღნელების გამანადგურებლების როლი მოირგეს.
"სავარაუდოდ, ასე მოხდა პირველი შეხვედრა ადამიანებსა და კატებს შორის. არ გეგონოთ, რომ ადამიანებმა რამდენიმე კატა აიყვანეს და გალიაში ჩასვეს", - ამბობს კვლევის თანაავტორი კლაუდიო ოტონი ლუვენის უნივერსიტეტიდან. ამის ნაცვლად, ადამიანებმა მეტნაკლებად საშუალება მისცეს კატებს, თვითონვე მოშინაურებულიყვნენ.
რაც შეეხება აფრიკელი, ეგვიპტელი კატების საგვარეულოს, ისინი ხმელთაშუა ზღვისა და ძველი მსოფლიოს უმეტეს ტერიტორიებზე ძვ.წ. 1500 წელს გავრცელდნენ. ამ კატებს, სავარაუდოდ ადამიანებისთვის მიმზიდველი თვისებები ჰქონდათ, მაგალითად, სოციალურობა და კონტაქტურობა.
სავარაუდოდ, პრეისტორიულმა ადამიანებმა თავიანთი კატები უძველეს მიწებსა და საზღვაო სავაჭრო გზებზე მღრღნელების გავრცელების გასაკონტროლებლად თან წაიყვანეს.
ჩვეულებრივი შინაური კატების დომინაცია
ოტონის თქმით, ისტორიის განმავლობაში არსებული კატების დნმ-ის შედარებით, კვლევა იმასაც გვიჩვენებს, თუ როგორ იცვლებოდნენ კატები მანამდე, სანამ ადამიანები მოუშინაურებდნენ.
საოცარია, მაგრამ ველური და შინაური კატები დიდად არ განსხვავდებიან გენეტიკური შედგენილობით. მცირე განმასხვავებლიდან ერთ-ერთი ბეწვის შეფერილობაა.
კვლევა ნათელს ჰფენს ზოლიანი ან ლაქიანი საფარის ნიშნების გვიანდელ გამოჩენას, რომელიც მოშინაურებულ კატებში შუა საუკუნეებში დაიწყო. ამ შეფერილობის გენი თავდაპირველად ოსმალეთის იმპერიის კატებში გამოჩნდა, მოგვიანებით კი ევროპასა და აზიაში გავრცელდა.
იდეალური შინაური ცხოველები
საერთო ჯამში, კატები ადამიანების კომპანიონები ისე გახდნენ, რომ დიდად არ შეცვლილან - ასე ამბობს ევოლუციური გენეტიკოსი და სტატიის მთავარი ავტორი ევა-მარია გაილი. შინაური კატები ველური კატებივით გამოიყურებიან, მაგრამ ტოლერანტულები არიან ადამიანებისა და სხვა კატების მიმართ.
გაილის თქმით, ძაღლების შემთხვევაში სცენარი სულ სხვანაირი იყო. ძაღლებს შორის უპირატესობა ენიჭებოდათ სპეციფიკური დავალებების უკეთ შემსრულებელ ინდივიდებს, კატებთან კი შერჩევის ასეთი კრიტერიუმი არ არსებობდა. სწორედ ამის გამო გვაქვს დღეს ძაღლების ჯიშების ასეთი მრავალფეროვნება.
სტატიის ავტორი, ევა-მარია გაილი ხუმრობს, რომ შესაძლოა, ადამიანებს კატების შეცვლა იმიტომ არ უცდიათ, რომ ისინი ისედაც იდეალურები იყვნენ.
მიუხედავად იმისა, რომ შეიძლება ყველა არ თანხმდებოდეს კატების იდეალურობაზე, დღეს ისინი ყველაზე პოპულარული შინაური ცხოველები არიან მსოფლიოში. მხოლოდ ამერიკაში, პატრონის გვერდით, 74 მილიონი კატა ცხოვრობს.
-
გადახედვარა ასაკში მიაჩნიათ ადამიანი ხანდაზმულად რა ასაკში მიაჩნიათ ადამიანი ხანდაზმულად
-
გადახედვამკვლევრებმა კოსმოსში ახალი მოლეკულა აღმოაჩინეს მკვლევრებმა კოსმოსში ახალი მოლეკულა აღმოაჩინეს
-
გადახედვამოლაპარაკებები არ დაიწყება, ვიდრე ეს კანონი დღის წესრიგშია — ევროპარლამენტის რეზოლუციის საბოლოო პროექტი მოლაპარაკებები არ დაიწყება, ვიდრე ეს კანონი დღის წესრიგშია — ევროპარლამენტის რეზოლუციის საბოლოო პროექტი
-
გადახედვაშესაძლოა, პაციენტებს გადარჩენის მეტი შანსი ჰქონდეთ, თუ მათი ექიმი ქალია — კვლევა შესაძლოა, პაციენტებს გადარჩენის მეტი შანსი ჰქონდეთ, თუ მათი ექიმი ქალია — კვლევა
-
-
-
გადახედვაბორელი: ჩვენი კარი ღიაა, მოვუწოდებ საქართველოს ლიდერებს, გამოხატონ მოქალაქეების მოლოდინები და ქვეყანა ევროკავშირის გზას არ ააცდინონ ბორელი: ჩვენი კარი ღიაა, მოვუწოდებ საქართველოს ლიდერებს, გამოხატონ მოქალაქეების მოლოდინები და ქვეყანა ევროკავშირის გზას არ ააცდინონ
-
-
გადახედვამესტიის მერი დეკლარაციაში ქონებას მალავს — TI მესტიის მერი დეკლარაციაში ქონებას მალავს — TI
-
-
-
-
-
-
გადახედვაროდის გაჩნდნენ დედამიწაზე მანათობელი ცხოველები? — კვლევა როდის გაჩნდნენ დედამიწაზე მანათობელი ცხოველები? — კვლევა
-
გადახედვაბრძოლა გრძელდება, აქციებზე შევხვდებით — ლაზარე გრიგორიადისის პირველი განცხადება გათავისუფლების შემდეგ ბრძოლა გრძელდება, აქციებზე შევხვდებით — ლაზარე გრიგორიადისის პირველი განცხადება გათავისუფლების შემდეგ
-
გადახედვაშეიმუშავეს ხელოვნური ინტელექტი, რომელსაც ადამიანის დნმ-ის რედაქტირება შეუძლია შეიმუშავეს ხელოვნური ინტელექტი, რომელსაც ადამიანის დნმ-ის რედაქტირება შეუძლია
-
-
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილმა ლაზარე გრიგორიადისი შეიწყალა სალომე ზურაბიშვილმა ლაზარე გრიგორიადისი შეიწყალა
-
გადახედვა"იდენტიფიცირებულნი იქნებიან ის პირები, რომლებიც აქციის მონაწილეებს საავტომობილო გზების პარალიზებისკენ მოუწოდებენ" — შსს-ს განცხადება "იდენტიფიცირებულნი იქნებიან ის პირები, რომლებიც აქციის მონაწილეებს საავტომობილო გზების პარალიზებისკენ მოუწოდებენ" — შსს-ს განცხადება
დისკუსია: გყავთ თუ არა რომელიმე შინაური ცხოველი?