პრეანალიტიკის როლი მიკრობიოლოგიაში — ინტერვიუ სპეციალისტთან
პრეანალიტიკა უდიდეს როლს თამაშობს კვლევის საბოლოო შედეგზე — მეტწილად სწორედ მასზეა დამოკიდებული რამდენად სწორად შესრულდება გამოკვლევა. ლაბორატორიული მედიცინის შეცდომების დიდი წილი, 77% პრეანალიტიკური ფაზის დარღვევაზე მოდის.
რას გულისხმობს პრეანალიტიკა და რატომ არის ის მნიშვნელოვანი სწორი პასუხისთვის? — ამ საკითხზე თოდუას კლინიკის მიკრობიოლოგიის ლაბორატორიის ხელმძღვანელი, მიკრობიოლოგი თინათინ მესხიშვილი საუბრობს.
ქალბატონო თინათინ, რა არის პრეანალიტიკა და რა როლს თამაშობს ის ბაქტერიოლოგიური გამოკვლევების პროცესში?
პრეანალიტიკა ეს არის პროცესი, რომელიც მოიცავს პაციენტის წინა, მოსამზადებელ პერიოდს საკვლევი ნიმუშის აღების, ტრანსპორტირების და ნიმუშის შენახვის პირობების დაცვით. პრეანალიტიკური ფაზა იწყება პაციენტის სწორად ინფორმირებულობით იმაზე, თუ როგორ უნდა მოემზადოს ამა თუ იმ კვლევის ჩატარებისთვის.
ბაქტერიოლოგიური გამოკვლევების პრეანალიტიკური ფაზის პირველი და მნიშვნელოვანი წინაპირობა, რომელიც ერთმნიშვნელოვნად ეხება ყველა ტიპის ბიოლოგიურ ნიმუშებს, არის ნიმუშის აღება ანტიბიოტიკოთერაპიამდე. თუ პაციენტი უკვე იმყოფება ანტიბიოტიკზე, სასურველია, ასეთ დროს ნიმუში ავიღოთ ანტიბიოტიკოთერაპიის დაწყებიდან მინიმუმ 24-სთ-ის გასვლის შემდეგ.
განსხვავდება თუ არა სხვადასხვა ტიპის გამოკვლევებისთვის პრეანალიტიკური ეტაპი?
დიახ, რა თქმა უნდა, განსხვავდება. აუცილებელია დავიცვათ ნიმუშის შენახვის და ტრანსპორტირების პირობებიც. მაგალითად, ხახის ნაცხის და ნახველის აღების პრეანალიტიკა განსხვავებულია. ხახის ნაცხის აღების დროს არ არის საჭირო პირის ღრუს ჰიგიენური პროცედურის ჩატარება, ნახველის ჩაბარებისას კი საჭიროა, ჩატარდეს პირის ღრუს ჰიგიენური პროცედურა.
ბიოლოგიური ნიმუშების უმრავლესობა, სასურველია, ლაბორატორიაში მოხვდეს აღებიდან 1-2 სთ-ის განმავლობაში. თუ ამ მონაკვეთში ვერ ხერხდება ტრანსპორტირება, აუცილებელია, დაცული იყოს ტემპერატურული რეჟიმი და მასალა მოთავსდეს სატრანსპორტო კონტეინერში. მაგალითად, შარდის ბაქტერიოლოგიური გამოკვლევის დროს მასალა ლაბორატორიაში მიტანილ უნდა იქნას აღებიდან-1-2 სთ-ის განმავლობაში, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ის სპეციალისტმა ან 4-8°C-მდე ტემპერატურულ პირობებში უნდა შეინახოს 4 სთ-ის განმავლობაში, ან გადაიტანოს ბორისმჟავიან კონტეინერში.
განსხვავებულია სისხლის, ჩირქოვანი მასალის, სხვადასხვა სახის ბიოლოგიური სითხეების, ფეკალური მასის და ა.შ. შენახვის და ტრანსპორტირების პირობებიც.
თუ არსებობს ისეთი სახის ბაქტერიოლოგიური გამოკვლევა, რომლისთვისაც მასალის აღება უშუალოდ ლაბორატორიული მედიცინის სპეციალისტის მიერ უნდა მოხდეს?
დიახ, რა თქმა უნდა. ნიმუშის ასეთ სახეობებს მიეკუთვნება ხახის ნაცხი, ჩირქოვანი მასალა, ზედაპირული ჭრილობის ნაცხები და ა. შ. თუმცა აქვე მინდა აღვნიშნო, რომ მოცემული ნიმუშების აღება შეუძლია ნებისმიერ დატრენინგებულ, სამედიცინო პერსონალს.
გამოკვლევის სპეციფიკიდან გამომდინარე განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია დერმატოფიტების გამოვლენის მიზნით, კანის დაზიანებული ზედაპირიდან, თავის არედან და ფრჩხილიდან ნიმუშის სწორად აღება. ამ შემთხვევაში, სასურველია, თუ ეს პროცესი მიკრობიოლოგიური ლაბორატორიის თანამშრომლის მიერ განხორციელდება. ასეთ დროს სწორად უნდა შეფასდეს ნიმუშის აღების ლოკაცია, მასალა აღებისთანავე დაუყოვნებლივ უნდა დაითესოს წინასწარ გამზადებულ შესაბამის სელექტიურ აგარებზე, ასევე, საჭიროა მომზადდეს მიკროსკოპირებისთვის შესაბამისი პრეპარატები. ამ პირობების დაცვა კი მხოლოდ მიკრობიოლოგიურ ლაბორატორიაშია შესაძლებელი.
თქვენ ისაუბრეთ პრეანალიტიკის როლზე მიკრობიოლოგიაში და პაციენტის ინფორმირებულობის აუცილებლობაზე. როგორ ხდება ეს პროცესი თოდუას კლინიკის მიკრობიოლოგიურ განყოფილებაში?
პირველ რიგში, უნდა აღვნიშნო, რომ კლინიკას აქვს კომფორტული და პაციენტზე ორიენტირებული სამედიცინო სერვისი. ერთ სივრცეში, კლინიკიდან გაუსვლელად შეუძლია მიიღოს პაციენტმა სხვადასხვა სახის სამედიცინო მომსახურება, მათ შორის ლაბორატორიული მომსახურების სრული სპექტრი.
პაციენტის პირველადი ინფორმირებულობა ლაბორატორიული კვლევების ჩაბარებასთან დაკავშირებით იწყება მკურნალი ექიმის კაბინეტში. საჭიროების შემთხვევაში, პაციენტი კონსულტაციას იღებს ლაბორატორიული მედიცინის სპეციალისტის მიერ, როგორც ადგილზე გასაუბრებით, ასევე, სატელეფონო კომუნიკაციის გზით.
უნდა აღვნიშნო ისიც რომ, ლაბორატორიული მედიცინის სპეციალისტების და ხარისხის ჯგუფის მიერ მომზადდა ე.წ. ლაბორატორიული სერვისის მომსახურების გზამკვლევი, რომელიც პაციენტებს შესაძლებლობას მისცემს გაეცნონ ძირითად, მნიშვნელოვან პრეანალიტიკურ საკითხებს და სწორად მოემზადონ სხვადასხვა სახის ბიოლოგიური ნიმუშების ჩაბარებისთვის.
-
გადახედვანინო წილოსანი: სიტყვებს ვერ ვპოულობ, ფაქტს ვეღარაფერი შეცვლის, კესარია გარდაცვლილია ნინო წილოსანი: სიტყვებს ვერ ვპოულობ, ფაქტს ვეღარაფერი შეცვლის, კესარია გარდაცვლილია
-
გადახედვაFBI: ირანელმა ჰაკერებმა ტრამპის კამპანიიდან მოპოვებული სენსიტიური ინფორმაცია ბაიდენის გუნდს გაუგზავნეს FBI: ირანელმა ჰაკერებმა ტრამპის კამპანიიდან მოპოვებული სენსიტიური ინფორმაცია ბაიდენის გუნდს გაუგზავნეს
-
გადახედვანიკოლ ფაშინიანი: რუსული "ოდკბ" საფრთხეა ნიკოლ ფაშინიანი: რუსული "ოდკბ" საფრთხეა
-
-
გადახედვაწუხელ უკრაინელებმა რუსების მიერ გაშვებული ყველა დრონი გაანადგურეს წუხელ უკრაინელებმა რუსების მიერ გაშვებული ყველა დრონი გაანადგურეს
-
გადახედვაორბელიანის სასახლეში მამუკა ხაზარაძესა და გიორგი გახარიას შორის მოლაპარაკებები დღეს განახლდება ორბელიანის სასახლეში მამუკა ხაზარაძესა და გიორგი გახარიას შორის მოლაპარაკებები დღეს განახლდება
-
გადახედვამიხაელ როთი: კესარია აბრამიძე ანტი-ლგბტქ კანონის მიღებიდან ერთ დღეში მოკლეს მიხაელ როთი: კესარია აბრამიძე ანტი-ლგბტქ კანონის მიღებიდან ერთ დღეში მოკლეს
-
გადახედვატრამპი აცხადებს, რომ მომავალ კვირაში, სავარაუდოდ, ვოლოდიმირ ზელენსკის შეხვდება ტრამპი აცხადებს, რომ მომავალ კვირაში, სავარაუდოდ, ვოლოდიმირ ზელენსკის შეხვდება
-
გადახედვაკესარია აბრამიძის მკვლელობის ბრალდებით 1998 წელს დაბადებული ბ.ჯ. დააკავეს კესარია აბრამიძის მკვლელობის ბრალდებით 1998 წელს დაბადებული ბ.ჯ. დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტი კესარიაზე: ეს თუ გამოაფხიზლებს საზოგადოებას, ტყუილად არ უნდა ჩაიაროს ტრაგედიამ! პრეზიდენტი კესარიაზე: ეს თუ გამოაფხიზლებს საზოგადოებას, ტყუილად არ უნდა ჩაიაროს ტრაგედიამ!
-
გადახედვაგიორგი გახარია: მამუკა ხაზარაძესთან მოლაპარაკებები დასრულდება ხვალ გიორგი გახარია: მამუკა ხაზარაძესთან მოლაპარაკებები დასრულდება ხვალ
-
გადახედვადაჩი ცაგურია აცხადებს, რომ აშშ გვაიძულებს თავისი ცხოვრების წესი მივიღოთ დაჩი ცაგურია აცხადებს, რომ აშშ გვაიძულებს თავისი ცხოვრების წესი მივიღოთ
-
გადახედვაგიორგი გახარია პრეზიდენტის სასახლეში დაბრუნდა გიორგი გახარია პრეზიდენტის სასახლეში დაბრუნდა
-
გადახედვასახალხო დამცველი კესარია აბრამიძის მკვლელობას ეხმაურება სახალხო დამცველი კესარია აბრამიძის მკვლელობას ეხმაურება
-
გადახედვაგიორგი გახარია: ჩვენმა გუნდმა დავთმეთ პრაქტიკულად ყველაფერი, რისი დათმობაც შეიძლებოდა გიორგი გახარია: ჩვენმა გუნდმა დავთმეთ პრაქტიკულად ყველაფერი, რისი დათმობაც შეიძლებოდა
-
გადახედვაკესარია აბრამიძის სახლთან საგამოძიებო მოქმედებები მიმდინარეობს კესარია აბრამიძის სახლთან საგამოძიებო მოქმედებები მიმდინარეობს
-
გადახედვაგიორგი გახარია: მე ძალიან დიდი იმედი მაქვს, რომ ეს შეთანხმება შედგება გიორგი გახარია: მე ძალიან დიდი იმედი მაქვს, რომ ეს შეთანხმება შედგება
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე: საუბარი მიმდინარეობს კონსტრუქციულად, ერთ საათში დავბრუნდებით მამუკა ხაზარაძე: საუბარი მიმდინარეობს კონსტრუქციულად, ერთ საათში დავბრუნდებით
-
გადახედვატრანსგენდერი ქალი, კესარია აბრამიძე მოკლეს ტრანსგენდერი ქალი, კესარია აბრამიძე მოკლეს
-
გადახედვა"საქართველო ბოდიშს არ მოიხდის!” – 19 სექტემბერს პარლამენტთან აქცია დაიგეგმა "საქართველო ბოდიშს არ მოიხდის!” – 19 სექტემბერს პარლამენტთან აქცია დაიგეგმა
-
გადახედვაპრეზიდენტის ადმინისტრაციაში გახარიასა და ხაზარაძეს შორის მეორე შეხვედრა მიმდინარეობს პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში გახარიასა და ხაზარაძეს შორის მეორე შეხვედრა მიმდინარეობს
კომენტარები