შეჯახების პროცესში მყოფი ორი უზარმაზარი გალაქტიკა
მეცნიერებმა ჩანდრას რენტგენული ტელესკოპის გამოყენებით ცხელი აირის უზარმაზარი ღრუბელი შეისწავლეს, რომელიც გარს აკრავს ორ დიდ, შეჯახების პროცესში მყოფ გალაქტიკას. აირის ამ უჩვეულოდ დიდი რეზერვუარის მასა ჩვენი მზის მასას 10 მილიარდჯერ აღემატება, 300 000 სინათლის წელიწადზეა გადაჭიმული და გამოსხივების ტემპერატურა 7 მილიონი გრადუსია კელვინით.
ეს გიგანტური აირის ღრუბელი, რომელსაც მეცნიერები ჰალოს უწოდებენ, მოთავსებულია სისტემა NGC 6240-ში. ასტრონომებმა დიდი ხნის მანძილზე იცოდნენ, რომ NGC 6240 ჩვენი ირმის ნახტომის ზომის ორი სპირალური გალაქტიკის შეჯახების ადგილია. თითოეული გალაქტიკის ცენტრში ზემასიური შავი ხვრელია. ეს შავი ხვრელები ერთმანეთს საბოლოოდ შეერწყმებიან, შედეგად კი უფრო დიდი შავი ხვრელი წარმოიქმნება.
გალაქტიკებს შორის შეჯახებების სხვა შედეგი ის არის, რომ თითოეულ გალაქტიკაში არსებული აირები ერთმანეთს შეერია. ამან კი გამოიწვია ახალი ვარსკვლავების ჩამოყალიბების ბუმი, რომელიც, სულ ცოტა, 200 მილიონი წელიწადია გრძელდება. ვარსკვლავთწარმომქმნელი პროცესების დროს, ყველაზე მასიური ვარსკვლავები სწრაფად განვითარდნენ და შედარებით სწრაფად აფეთქდნენ ზეახლებად.
ამ კვლევაში ჩართული მეცნიერების თქმით, ზეახლების აფეთქებების სიმრავლემ მიმოფანტა მნიშვნელოვანი ელემენტების (როგორებიცაა: ჟანგბადი, ნეონი, მაგნიუმი და სიცილიუმი) შედარებით მაღალი რაოდენობა ახლადშერწყმული გალაქტიკების ცხელ აირებში. მკვლევრების თქმით, მონაცემები გვეუბნება, რომ ეს გამდიდრებული აირი ნელ-ნელა გაფართოვდა და შეერია უფრო ცივ აირს, რომელიც უკვე იყო იქ.
ხსენებული ბუმის დროს, ვარსკვლავების წარმოქმნის მოკლე პროცესებიც მოხდა. მაგალითად, ბოლოდროინდელი ვარსკვლავთწარმომქმნელი პროცესები 5 მილიონი წლის განმავლობაში გრძელდება (დედამიწის დროში თუ გადავიყვანთ). თუმცა, კვლევის ავტორები არ თვლიან, რომ ეს ცხელი გაზი მხოლოდ ამ მოკლე პროცესებმა გამოიწვია.
რა ბედი ელის NGC 6240-ს? დიდი ალბათობით, ორი სპირალური გალაქტიკა ერთ ახალგაზრდა ელიფსურ გალაქტიკას ჩამოაყალიბებს მილიონობით წლების მანძილზე. თუმცა, უცნობია, ცხელი აირების რა რაოდენობას შეინახავს ეს ახლად წარმოქმნილი გალაქტიკა, თუ არ მიმოიფანტა კოსმოსში. მიუხედავად ამისა, ეს შეჯახება გვთავაზობს შესაძლებლობას, რომ შევხედოთ იმ მოვლენის შედარებით ახლო ვერსიას, რომელიც ძალიან გავრცელებული იყო ადრეულ სამყაროში, როდესაც გალაქტიკები ბევრად უფრო ახლოს იყვნენ ერთმანეთთან და უფრო ხშირად ერწყმოდნენ ერთმანეთს.
ამ ახალ კომპოზიტურ სურათში ჩანდრასგან მიღებული რენტგენის სხივები, რომლებიც ცხელ გაზს გამოსახავს, იისფრადაა გამოსახული. ეს მონაცემები გაერთიანდა ჰაბლის კოსმოსური ტელესკოპის მიერ გადმოგზავნილ ოპტიკურ მონაცემებთან, რომლებიც აჩვენებს შეჯახების პროცესში მყოფი გალაქტიკების გრძელ გრავიტაციულ კუდებს (სურათის მარჯვენა ნაწილსა და ძირში).
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე: რომ ვთქვა, რეალურად 6 ათასი იყო-თქო, მთელი ღამე კლავიატურასთან და ბანერების მომზადებაში უნდა გაათენონ და იყოს 400 000 მამუკა მდინარაძე: რომ ვთქვა, რეალურად 6 ათასი იყო-თქო, მთელი ღამე კლავიატურასთან და ბანერების მომზადებაში უნდა გაათენონ და იყოს 400 000
-
გადახედვანინო წილოსანი: ხალხი ვერ შეუკრიბეს, მიკროფნი ვერ ჩაურთეს, ლიაკა ხოშტარიას და ანა ნაცვლიშვილის დონის აქტივისტად აქციეს… ნინო წილოსანი: ხალხი ვერ შეუკრიბეს, მიკროფნი ვერ ჩაურთეს, ლიაკა ხოშტარიას და ანა ნაცვლიშვილის დონის აქტივისტად აქციეს…
-
გადახედვაჯო უილსონი: ეუთო/ოდირის დასკვნის განხილვის შემდეგ, ვიმეორებ იმას, რაც უკვე ვთქვი: “ქართული ოცნების” დე ფაქტო ხელისუფლება არალეგიტიმურია ჯო უილსონი: ეუთო/ოდირის დასკვნის განხილვის შემდეგ, ვიმეორებ იმას, რაც უკვე ვთქვი: “ქართული ოცნების” დე ფაქტო ხელისუფლება არალეგიტიმურია
-
გადახედვათეოდოროს რუსოპულოსი: ირაკლი კობახიძეს მინდა შევახსენო, რომ მისი ქვეყანა ევროპის საბჭოს წევრია თეოდოროს რუსოპულოსი: ირაკლი კობახიძეს მინდა შევახსენო, რომ მისი ქვეყანა ევროპის საბჭოს წევრია
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: მოვიდეს ორბელიანის სასახლეში ივანიშვილი, რადგან ის მართავს ქვეყანას სალომე ზურაბიშვილი: მოვიდეს ორბელიანის სასახლეში ივანიშვილი, რადგან ის მართავს ქვეყანას
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: ილია და აკაკი უყურებენ ახალ საქართველოს, რომელიც თქვენით დაიბადა, ხვალ, ზეგ ძლიერი და ევროპული იქნება, ამას ვერავინ გააჩერებს სალომე ზურაბიშვილი: ილია და აკაკი უყურებენ ახალ საქართველოს, რომელიც თქვენით დაიბადა, ხვალ, ზეგ ძლიერი და ევროპული იქნება, ამას ვერავინ გააჩერებს
-
გადახედვამარტა კოსი: ეუთო/ოდირის საბოლოო ანგარიში საქართველოს საპარლამენტო არჩევნების სერიოზულ ხარვეზებზე მიუთითებს მარტა კოსი: ეუთო/ოდირის საბოლოო ანგარიში საქართველოს საპარლამენტო არჩევნების სერიოზულ ხარვეზებზე მიუთითებს
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ორბელიანის მოედანზე მოწყობილი საახალწლო სოფლის სცენაზე ავიდა და კახელების მარშს მიმართა სალომე ზურაბიშვილი ორბელიანის მოედანზე მოწყობილი საახალწლო სოფლის სცენაზე ავიდა და კახელების მარშს მიმართა
-
გადახედვათამთა მიქელაძე ეუთო/ოდირის დასკვნასთან დაკავშირებით კობახიძის შეფასებებს პუნქტობრივად პასუხობს თამთა მიქელაძე ეუთო/ოდირის დასკვნასთან დაკავშირებით კობახიძის შეფასებებს პუნქტობრივად პასუხობს
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: იქ ვარ, სადაც ხართ, იქ ვიქნები, სადაც ვიდგებით და გამარჯვების ქალაქი იქნება თბილისი, გამარჯვებული კი საქართველო! სალომე ზურაბიშვილი: იქ ვარ, სადაც ხართ, იქ ვიქნები, სადაც ვიდგებით და გამარჯვების ქალაქი იქნება თბილისი, გამარჯვებული კი საქართველო!
-
გადახედვამაიკლ კარპენტერი: სასწორზე საქართველოს დემოკრატია დევს მაიკლ კარპენტერი: სასწორზე საქართველოს დემოკრატია დევს
-
გადახედვათურქეთში სასწრაფო დახმარების ვერტმფრენი საავადმყოფოს შენობას შეეჯახა და ჩამოვარდა — არის მსხვერპლი თურქეთში სასწრაფო დახმარების ვერტმფრენი საავადმყოფოს შენობას შეეჯახა და ჩამოვარდა — არის მსხვერპლი
-
გადახედვა"ოცნების" პრემიერი, ირაკლი კობახიძე, სალომე ზურაბიშვილს გასამართლებით ემუქრება "ოცნების" პრემიერი, ირაკლი კობახიძე, სალომე ზურაბიშვილს გასამართლებით ემუქრება
-
გადახედვაირაკლი კობახიძე: ხელახალი არჩევნების დანიშვნის საფუძველი არ არსებობს ირაკლი კობახიძე: ხელახალი არჩევნების დანიშვნის საფუძველი არ არსებობს
-
გადახედვაკობახიძის მტკიცებით, საპროტესტო აქციებში მონაწილეობას 3 000-მდე კაცი იღებს კობახიძის მტკიცებით, საპროტესტო აქციებში მონაწილეობას 3 000-მდე კაცი იღებს
-
გადახედვაკობახიძე ზურაბიშვილზე: ვნახოთ, სად გააგრძელებს ის ცხოვრებას - გისოსებს მიღმა თუ გისოსებს გარეთ კობახიძე ზურაბიშვილზე: ვნახოთ, სად გააგრძელებს ის ცხოვრებას - გისოსებს მიღმა თუ გისოსებს გარეთ
-
გადახედვაწილოსანი: გამჭვირვალობის კანონზე გაზაფხულის აქციას რომ აზიარებენ, ჰგონიათ ეს გუშინ ხდებოდა წილოსანი: გამჭვირვალობის კანონზე გაზაფხულის აქციას რომ აზიარებენ, ჰგონიათ ეს გუშინ ხდებოდა
-
გადახედვაუკრაინაში კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი დაიღუპა უკრაინაში კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი დაიღუპა
-
გადახედვასაგანგებო: ჭავჭავაძის გამზირზე გაჩენილი ხანძრის ქრობისას მეხანძრე-მაშველი დაიღუპა საგანგებო: ჭავჭავაძის გამზირზე გაჩენილი ხანძრის ქრობისას მეხანძრე-მაშველი დაიღუპა
-
გადახედვარაუფოღლუ: ორპარტიული ჯგუფი MEGOBARI აქტს ახალ კონგრესს იანვარშივე წარუდგენს რაუფოღლუ: ორპარტიული ჯგუფი MEGOBARI აქტს ახალ კონგრესს იანვარშივე წარუდგენს
-
გადახედვაუწყვეტი პროტესტის 25-ე დღე — თბილისში დაგეგმილი აქციების განრიგი უწყვეტი პროტესტის 25-ე დღე — თბილისში დაგეგმილი აქციების განრიგი
კომენტარები