შეჯახების პროცესში მყოფი ორი უზარმაზარი გალაქტიკა
მეცნიერებმა ჩანდრას რენტგენული ტელესკოპის გამოყენებით ცხელი აირის უზარმაზარი ღრუბელი შეისწავლეს, რომელიც გარს აკრავს ორ დიდ, შეჯახების პროცესში მყოფ გალაქტიკას. აირის ამ უჩვეულოდ დიდი რეზერვუარის მასა ჩვენი მზის მასას 10 მილიარდჯერ აღემატება, 300 000 სინათლის წელიწადზეა გადაჭიმული და გამოსხივების ტემპერატურა 7 მილიონი გრადუსია კელვინით.
ეს გიგანტური აირის ღრუბელი, რომელსაც მეცნიერები ჰალოს უწოდებენ, მოთავსებულია სისტემა NGC 6240-ში. ასტრონომებმა დიდი ხნის მანძილზე იცოდნენ, რომ NGC 6240 ჩვენი ირმის ნახტომის ზომის ორი სპირალური გალაქტიკის შეჯახების ადგილია. თითოეული გალაქტიკის ცენტრში ზემასიური შავი ხვრელია. ეს შავი ხვრელები ერთმანეთს საბოლოოდ შეერწყმებიან, შედეგად კი უფრო დიდი შავი ხვრელი წარმოიქმნება.
გალაქტიკებს შორის შეჯახებების სხვა შედეგი ის არის, რომ თითოეულ გალაქტიკაში არსებული აირები ერთმანეთს შეერია. ამან კი გამოიწვია ახალი ვარსკვლავების ჩამოყალიბების ბუმი, რომელიც, სულ ცოტა, 200 მილიონი წელიწადია გრძელდება. ვარსკვლავთწარმომქმნელი პროცესების დროს, ყველაზე მასიური ვარსკვლავები სწრაფად განვითარდნენ და შედარებით სწრაფად აფეთქდნენ ზეახლებად.
ამ კვლევაში ჩართული მეცნიერების თქმით, ზეახლების აფეთქებების სიმრავლემ მიმოფანტა მნიშვნელოვანი ელემენტების (როგორებიცაა: ჟანგბადი, ნეონი, მაგნიუმი და სიცილიუმი) შედარებით მაღალი რაოდენობა ახლადშერწყმული გალაქტიკების ცხელ აირებში. მკვლევრების თქმით, მონაცემები გვეუბნება, რომ ეს გამდიდრებული აირი ნელ-ნელა გაფართოვდა და შეერია უფრო ცივ აირს, რომელიც უკვე იყო იქ.
ხსენებული ბუმის დროს, ვარსკვლავების წარმოქმნის მოკლე პროცესებიც მოხდა. მაგალითად, ბოლოდროინდელი ვარსკვლავთწარმომქმნელი პროცესები 5 მილიონი წლის განმავლობაში გრძელდება (დედამიწის დროში თუ გადავიყვანთ). თუმცა, კვლევის ავტორები არ თვლიან, რომ ეს ცხელი გაზი მხოლოდ ამ მოკლე პროცესებმა გამოიწვია.
რა ბედი ელის NGC 6240-ს? დიდი ალბათობით, ორი სპირალური გალაქტიკა ერთ ახალგაზრდა ელიფსურ გალაქტიკას ჩამოაყალიბებს მილიონობით წლების მანძილზე. თუმცა, უცნობია, ცხელი აირების რა რაოდენობას შეინახავს ეს ახლად წარმოქმნილი გალაქტიკა, თუ არ მიმოიფანტა კოსმოსში. მიუხედავად ამისა, ეს შეჯახება გვთავაზობს შესაძლებლობას, რომ შევხედოთ იმ მოვლენის შედარებით ახლო ვერსიას, რომელიც ძალიან გავრცელებული იყო ადრეულ სამყაროში, როდესაც გალაქტიკები ბევრად უფრო ახლოს იყვნენ ერთმანეთთან და უფრო ხშირად ერწყმოდნენ ერთმანეთს.
ამ ახალ კომპოზიტურ სურათში ჩანდრასგან მიღებული რენტგენის სხივები, რომლებიც ცხელ გაზს გამოსახავს, იისფრადაა გამოსახული. ეს მონაცემები გაერთიანდა ჰაბლის კოსმოსური ტელესკოპის მიერ გადმოგზავნილ ოპტიკურ მონაცემებთან, რომლებიც აჩვენებს შეჯახების პროცესში მყოფი გალაქტიკების გრძელ გრავიტაციულ კუდებს (სურათის მარჯვენა ნაწილსა და ძირში).
-
გადახედვარაზე საუბრობს პრეზიდენტი ევროპულ მედიასთან — ზურაბიშვილის ინტერვიუები სამ ტელეარხთან რაზე საუბრობს პრეზიდენტი ევროპულ მედიასთან — ზურაბიშვილის ინტერვიუები სამ ტელეარხთან
-
გადახედვაჩახუტება ტკივილს, შფოთვასა და დეპრესიას მართლაც ამსუბუქებს — კვლევა ჩახუტება ტკივილს, შფოთვასა და დეპრესიას მართლაც ამსუბუქებს — კვლევა
-
გადახედვასაერთაშორისო გამჭვირვალობის სათავო ოფისი მოუწოდებს მთავრობას, გამოითხოვოს კანონპროექტი საერთაშორისო გამჭვირვალობის სათავო ოფისი მოუწოდებს მთავრობას, გამოითხოვოს კანონპროექტი
-
გადახედვაოპოზიციური პარტიების ერთობლივი განცხადება რუსულ კანონთან დაკავშირებით ოპოზიციური პარტიების ერთობლივი განცხადება რუსულ კანონთან დაკავშირებით
-
გადახედვაარ უღალატოთ ქართველი ხალხის უმრავლესობის მისწრაფებებს, მიმართავენ ევროპარლამენტარები საქართველოს მთავრობასა და პარლამენტს არ უღალატოთ ქართველი ხალხის უმრავლესობის მისწრაფებებს, მიმართავენ ევროპარლამენტარები საქართველოს მთავრობასა და პარლამენტს
-
გადახედვანახეთ: Boston Dynamics-მა ახალი ჰუმანოიდი რობოტი წარადგინა — ის სრულად ელექტროა ნახეთ: Boston Dynamics-მა ახალი ჰუმანოიდი რობოტი წარადგინა — ის სრულად ელექტროა
-
გადახედვაამ აქციებმა დაგვანახეს საჭიროება და ხალხის მხარდაჭერა ამ კანონის მიმართ — შალვა პაპუაშვილი ამ აქციებმა დაგვანახეს საჭიროება და ხალხის მხარდაჭერა ამ კანონის მიმართ — შალვა პაპუაშვილი
-
გადახედვაგიორგი ჯანელიძე: კანონი გამოყენებული იქნება ბოროტად და შერჩევით, ამიტომ მოგვიწოდებენ დასავლეთიდან მისი არ მიღებისკენ გიორგი ჯანელიძე: კანონი გამოყენებული იქნება ბოროტად და შერჩევით, ამიტომ მოგვიწოდებენ დასავლეთიდან მისი არ მიღებისკენ
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ვეტო დაადო ქალთა კვოტირების გაუქმების კანონებს პრეზიდენტმა ვეტო დაადო ქალთა კვოტირების გაუქმების კანონებს
-
გადახედვათამთა კალანდაძის ინფორმაციით, ლაზარე დღეს ან ხვალ გამოვა ციხიდან თამთა კალანდაძის ინფორმაციით, ლაზარე დღეს ან ხვალ გამოვა ციხიდან
-
გადახედვაუშუალოდ ვაჟა სირაძის მითითებით რამდენიმე პოლიციელმა შემათრია, მირტყამდნენ გამეტებით, ერთი ნეკნი აქვს მოტეხილი — ელისაშვილი უშუალოდ ვაჟა სირაძის მითითებით რამდენიმე პოლიციელმა შემათრია, მირტყამდნენ გამეტებით, ერთი ნეკნი აქვს მოტეხილი — ელისაშვილი
-
გადახედვაქოაჩელას მუსიკალურ ფესტივალზე ლანა დელ რეისა და ბილი აილიშის დუეტი შედგა — ვიდეო ქოაჩელას მუსიკალურ ფესტივალზე ლანა დელ რეისა და ბილი აილიშის დუეტი შედგა — ვიდეო
-
გადახედვამარიამ დოლიძე: საშინელი ტკივილები მაქვს, გამაყუჩებლის გარეშე ვერ ვძლებ მარიამ დოლიძე: საშინელი ტკივილები მაქვს, გამაყუჩებლის გარეშე ვერ ვძლებ
-
-
-
გადახედვააშშ-ის სახდეპი: მოვუწოდებთ საქართველოს მთავრობას, მოისმინოს გაფრთხილებები აშშ-ის სახდეპი: მოვუწოდებთ საქართველოს მთავრობას, მოისმინოს გაფრთხილებები
-
გადახედვაპრეზიდენტი: პროვოკაციისა და დაძაბვის დრო არაა, დღეს არ მთავრდება ეს პროტესტი! პრეზიდენტი: პროვოკაციისა და დაძაბვის დრო არაა, დღეს არ მთავრდება ეს პროტესტი!
-
გადახედვაკანცელარიასთან დაძაბულობის ფონზე, შსს განცხადებას ავრცელებს კანცელარიასთან დაძაბულობის ფონზე, შსს განცხადებას ავრცელებს
-
-
გადახედვავაჟა სირაძის განცხადება აქციასთან დაკავშირებით, საპოლიციო ძალების გეგმაზე ვაჟა სირაძის განცხადება აქციასთან დაკავშირებით, საპოლიციო ძალების გეგმაზე
-
გადახედვააქციის მონაწილეები, მშვიდობიანი მსვლელობით, მთავრობის ადმინისტრაციისკენ მიემართებიან — რა არის გეგმა აქციის მონაწილეები, მშვიდობიანი მსვლელობით, მთავრობის ადმინისტრაციისკენ მიემართებიან — რა არის გეგმა
კომენტარები