მეცნიერებმა ჩანდრას რენტგენული ტელესკოპის გამოყენებით ცხელი აირის უზარმაზარი ღრუბელი შეისწავლეს, რომელიც გარს აკრავს ორ დიდ, შეჯახების პროცესში მყოფ გალაქტიკას. აირის ამ უჩვეულოდ დიდი რეზერვუარის მასა ჩვენი მზის მასას 10 მილიარდჯერ აღემატება, 300 000 სინათლის წელიწადზეა გადაჭიმული და გამოსხივების ტემპერატურა 7 მილიონი გრადუსია კელვინით.

ეს გიგანტური აირის ღრუბელი, რომელსაც მეცნიერები ჰალოს უწოდებენ, მოთავსებულია სისტემა NGC 6240-ში. ასტრონომებმა დიდი ხნის მანძილზე იცოდნენ, რომ NGC 6240 ჩვენი ირმის ნახტომის ზომის ორი სპირალური გალაქტიკის შეჯახების ადგილია. თითოეული გალაქტიკის ცენტრში ზემასიური შავი ხვრელია. ეს შავი ხვრელები ერთმანეთს საბოლოოდ შეერწყმებიან, შედეგად კი უფრო დიდი შავი ხვრელი წარმოიქმნება.

გალაქტიკებს შორის შეჯახებების სხვა შედეგი ის არის, რომ თითოეულ გალაქტიკაში არსებული აირები ერთმანეთს შეერია. ამან კი გამოიწვია ახალი ვარსკვლავების ჩამოყალიბების ბუმი, რომელიც, სულ ცოტა, 200 მილიონი წელიწადია გრძელდება. ვარსკვლავთწარმომქმნელი პროცესების დროს, ყველაზე მასიური ვარსკვლავები სწრაფად განვითარდნენ და შედარებით სწრაფად აფეთქდნენ ზეახლებად.

ამ კვლევაში ჩართული მეცნიერების თქმით, ზეახლების აფეთქებების სიმრავლემ მიმოფანტა მნიშვნელოვანი ელემენტების (როგორებიცაა: ჟანგბადი, ნეონი, მაგნიუმი და სიცილიუმი) შედარებით მაღალი რაოდენობა ახლადშერწყმული გალაქტიკების ცხელ აირებში. მკვლევრების თქმით, მონაცემები გვეუბნება, რომ ეს გამდიდრებული აირი ნელ-ნელა გაფართოვდა და შეერია უფრო ცივ აირს, რომელიც უკვე იყო იქ.

ხსენებული ბუმის დროს, ვარსკვლავების წარმოქმნის მოკლე პროცესებიც მოხდა. მაგალითად, ბოლოდროინდელი ვარსკვლავთწარმომქმნელი პროცესები 5 მილიონი წლის განმავლობაში გრძელდება (დედამიწის დროში თუ გადავიყვანთ). თუმცა, კვლევის ავტორები არ თვლიან, რომ ეს ცხელი გაზი მხოლოდ ამ მოკლე პროცესებმა გამოიწვია.

რა ბედი ელის NGC 6240-ს? დიდი ალბათობით, ორი სპირალური გალაქტიკა ერთ ახალგაზრდა ელიფსურ გალაქტიკას ჩამოაყალიბებს მილიონობით წლების მანძილზე. თუმცა, უცნობია, ცხელი აირების რა რაოდენობას შეინახავს ეს ახლად წარმოქმნილი გალაქტიკა, თუ არ მიმოიფანტა კოსმოსში. მიუხედავად ამისა, ეს შეჯახება გვთავაზობს შესაძლებლობას, რომ შევხედოთ იმ მოვლენის შედარებით ახლო ვერსიას, რომელიც ძალიან გავრცელებული იყო ადრეულ სამყაროში, როდესაც გალაქტიკები ბევრად უფრო ახლოს იყვნენ ერთმანეთთან და უფრო ხშირად ერწყმოდნენ ერთმანეთს.

ფოტო: NASA Chanda X-Ray Observatory/Hubble Space Telescope

ამ ახალ კომპოზიტურ სურათში ჩანდრასგან მიღებული რენტგენის სხივები, რომლებიც ცხელ გაზს გამოსახავს, იისფრადაა გამოსახული. ეს მონაცემები გაერთიანდა ჰაბლის კოსმოსური ტელესკოპის მიერ გადმოგზავნილ ოპტიკურ მონაცემებთან, რომლებიც აჩვენებს შეჯახების პროცესში მყოფი გალაქტიკების გრძელ გრავიტაციულ კუდებს (სურათის მარჯვენა ნაწილსა და ძირში).