ამერიკის ელჩი საქართველოში, კელი დეგნანი აცხადებს, რომ თუ ჩვენ გვემახსოვრებიან ის ადამიანები, ვინც თავი გაწირა 9 აპრილს, უფრო თავისუფალი და წარმატებული მომავალი შეიძლება გვქონდეს.

"1989 წლისთვის დამახასიათებელი იყო სიმამაცე, თავგანწირვა და თავისუფლებისთვის თავის მიძღვნა. ბერლინის კედლის დანგრევიდან მსოფლიო უყრებდა, როგორ გმირულად იდგნენ ადამიანები დემოკრატიული ღირებულებების დასაცავად. ბალტიის ქვეყნების ირგვლივ, 2 მილიონი ადამიანი სოლიდარობის ჯაჭვში ჩაება, უნგრეთში გახსნეს საზღვარი ავსტრიასთან და აქ, საქართველოში 9 აპრილს 21-მა ადამიანმა უკანასკნელი ფასი გადაიხადა, მაშინ, როცა საბჭოთა ჯარმა უფრო მეტს მიაყენა დაზიანება, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი თავისუფლებისთვის მშვიდობიან მარშს მართავდნენ. თუ ჩვენ ისინი გვემახსოვრებიან, ვინც თავი გაწირა, შეგვიძლია გვქონდეს უფრო თავისუფალი და წარმატებული მომავალი", — განაცხადა დეგნანმა.

9 აპრილის ტრაგედიიდან 32 წელი გავიდა. 1989 წლის 4 აპრილს სეპარატიზმისა და მოსკოვის ანტიქართული პოლიტიკის წინააღმდეგ მშვიდობიანი აქციები დაიწყო, რომელიც მალევე დამოუკიდებლობის მოთხოვნაში გადაიზარდა. 9 აპრილს, გამთენიას რუსულმა არმიამ რუსთაველის გამზირზე შეკრებილი ხალხის დარბევა დაიწყო. მშვიდობიან, ხელაწეულ დემონსტრანტებს მომწამლავი ქიმიური საშუალებები, ცეცხლსასროლი იარაღი, სასანგრე ბარები, ჯავშანტრანსპორტიორები და ტანკები დაუპირისპირეს.

სადამსჯელო ღონისძიებებს 21 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა, მათგან 17 ქალია. ქალებს შორის ყველაზე უმცროსები 16 წლის უფროსი კი 70 წლის. იმდროინდელ ბეჭდურ გამოცემებთან ინტერვიუში აქციის მონაწილეები იხსენებენ, რომ ჯარისკაცები ყველაზე აგრესიულები ორსულების და მოხუცების მიმართ იყვნენ.

1991 წლის 9 აპრილს კი, მოსახლეობის ნებაზე დაყრდნობითა და პირველი რესპუბლიკის დამოუკიდებლობის აქტის საფუძველზე უზენაესმა საბჭომ საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენა გამოაცხადა და აქტი გამოსცა.