სექსიზმი და გენდერული სტერეოტიპები სოციალურ მედიაში — MDF-ის წინასაარჩევნო მონიტორინგის ანგარიში
4 აგვისტოდან 30 ნოემბრის ჩათვლით პერიოდში მედიის განვითარების ფონდმა სოციალური მედია დაამონიტორინგა, რის შედეგადაც სოციალურ სივრცეში სექსიზმისა და გენდერული სტერეოტიპების მაგალითები გამოვლინდა.
MDF დააკვირდა სოციალური მედიის ანგარიშებს, კერძოდ:
- ფეისბუკ გვერდებს: პარტიული, პარტიების მხარდამჭერი, ოპონენტების წინააღმდეგ მიმართული, მედიის და სხვადასხვა თემატური გვერდები;
- საჯარო ფეისბუკ ჯგუფებს, სადაც პოსტებს სხვადასხვა გვერდი ან ინდივიდუალური პროფილები აქვეყნებენ;
- ინდივიდუალურ ფეისბუკ ანგარიშებს.
საბოლოო ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ მონიტორინგის პერიოდში სექსიზმისა და სტერეოტიპიზაციის 308 შემთხვევა გამოვლინდა. როგორც ანგარიშის ავტორმა, ქეთი მსხილაძემ პრეზენტაციაზე განაცხადა, ქალი პოლიტიკოსები თავდასხმის სამიზნეები ძირითადად ხდებოდნენ პოლიტიკური კუთვნილებისა და ქმედების (187 შემთხვევა), ასევე, მათი გენდერული იდენტობის გამო (109 შემთხვევა).
ანგარიშის თანახმად, დარღვევების ტიპოლოგიის მიხედვით, ექვსი კატეგორიიდან ხუთში ხელისუფლების ოპონენტების მადისკრედიტირებელი ანგარიშები ლიდერობდნენ, კერძოდ:
- მორალური კრიტერიუმებით თავდასხმა — 58 შემთხვევა 115-დან;
- გონებრივი შესაძლებლობების ნიშნით — 27 შემთხვევა 57-დან;
- გარეგნული მახასიათებლების ნიშნით — 27 შემთხვევა 56-დან;
- გენდერული სტერეოტიპებით გაკიცხვა — 20 შემთხვევა 52-დან;
- ეიჯიზმი — 4 შემთხვევა 8-დან.
ამასთან, სექსიზმის/მიზოგინიის კატეგორიაში (18) დარღვევების რაოდენობით პირველობა ანტილიბერალურ ჯგუფებთან დაკავშირებულ ანგარიშებს ჰქონდა.
რაც შეეხება დარღვევების ტიპოლოგიას, ანგარიშის მიხედვით, ყველაზე ხშირად ქალ პოლიტიკოსებს შეურაცხყოფას მორალური კრიტერიუმების საფუძველზე აყენებდნენ (115 შემთხვევა), რომელსაც გონებრივი შესაძლებლობების (57) და გარეგნული მახასიათებლების ნიშნით დაცინვა/შეურაცხყოფა (56) მოსდევდა. რაოდენობრივად მათზე ოდნავ ნაკლები იყო გენდერული სტერეოტიპებით გაკიცხვა (52).
ანგარიშში განმარტებულია, რომ მორალური კრიტერიუმებით თავდასხმებში გამოიყენებოდა სექსისტური სიძულვილის ენის ფორმა, რომელსაც slut-shaming, ანუ სლატშეიმინგი ეწოდება. დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ სლატშეიმინგი სიტყვა სიტყვით ბოზობით შერცხვენას ნიშნავს და მას იყენებდნენ ადრესატების გასაკიცხად სტერეოტიპულ წარმოდგენებთან შეუსაბამო გარეგნობის, ჩაცმულობის თუ ქცევის გამო.
"პოლიტიკის სფეროში სლატშეიმინგს ქალის სექსუალურ ობიექტად წარმოსაჩენად იყენებენ. ეს მომდინარეობს იმ სტერეოტიპული და დისკრიმინაციული შეხედულებიდან, რომლის თანახმადაც პოლიტიკა ქალის საქმე არ არის, რადგან ქალს ამ სფეროში საქმიანობისთვის საჭირო უნარები აკლია და თუ ქალი მაინც არის პოლიტიკაში, ის კაცი პოლიტიკოსის პროტეჟეა. პროტეჟეს ქვეშ კი, უმეტეს შემთხვევაში, საყვარელი იგულისხმება. ასეთი სტერეოტიპული შეხედულებების საფუძველზე შეიმუშავა საფარმა სლატშეიმინგის ქართული რეალობისთვის დამახასიათებელი ინდიკატორი "ვინმეს ქალი", რომელიც "კაცი პოლიტიკოსის საკუთრებად ქალი პოლიტიკოსის ნებისმიერი ფორმით მოხსენიებას" ნიშნავს", — განმარტებულია დოკუმენტში.
რაც შეეხება გონებრივი შესაძლებლობების ნიშნით შეურაცხყოფა/ დაცინვას, დოკუმენტის მიხედვით, დარღვევის ეს კატეგორია მოიცავს დისკრიმინაციას/შეურაცხყოფას ინტელექტუალური უნარების, გამოცდილების, კომპეტენციების ნიშნით. ქალი პოლიტიკოსების მიმართ იყენებდნენ ისეთ შეურაცხმყოფელ სიტყვებს, როგორებიცაა: შტერი, იდიოტი, ოროსანი, დებილი, ჩლუნგი, გაუნათლებელი.
გარეგნული მახასიათებლით დაცინვის შემთხვევაში კი, რომლის 56 ფაქტი გამოვლინდა, ქალ პოლიტიკოსებს გარეგნული მახასიათებლების ნიშნით ესხმოდნენ თავს. კერძოდ, მათ დასცინოდნენ და შეურაცხყოფას აყენებდნენ ცალკეული ნაკვთების, სხეულის წონის, საუბრის მანერის, ჩაცმულობის, გემოვნების თუ ჰიგიენის ნიადაგზე. ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ ამ კატეგორიას შეესაბამება საფარის მიერ შემუშავებულ სექსისტური სიძულვილის ენის ინდიკატორები: სხეულის ნიადაგზე შერცხვენა და ემოციური საუბარი.
გარდა ამისა, ვხვდებოდით გენდერული სტერეოტიპებით გაკიცხვის მაგალითებსაც. დოკუმენტის მიხედვით, ეს კატეგორია აერთიანებს სექსიზმის ყველა იმ ფორმას, რომელსაც გენდერული სტერეოტიპები ქალის ფუნქციის, როლების, ქცევის, მოვალეობის თუ პროფესიების შესახებ კვებავს.
"დარღვევების რაოდენობის მიხედვით, სექსისტური თავდასხმების ყველაზე ხშირი ადრესატები იყვნენ ევროპული საქართველოს (95 შემთხვევა), ნაციონალური მოძრაობის (80) და ქართული ოცნების (29) წარმომადგენლები", — ნათქვამია საბოლოო ანგარიშში.
დოკუმენტის მიხედვით, კონკრეტული ადრესატების შემთხვევაში სექსისტური სიძულვილის ენის და გენდერული სტერეოტიპიზაციის ყველაზე ხშირი სამიზნე ევროპული საქართველოს ყოფილი წარმომადგენელი, ელენე ხოშტარია იყო (54 შემთხვევა), რომელსაც მოსდევენ ამავე პარტიის საარჩევნო კამპანიის აქტივისტი თამარ ჩერგოლეიშვილი (26), ნაციონალური მოძრაობის მაჟორიტარობის კანდიდატი ნანუკა ჟორჟოლიანი (26), პარტია სამართლიანობისთვის დამფუძნებელი, ეკა ბესელია (23). ხელისუფლებიდან ყველაზე ხშირი სამიზნე საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილია (16).
ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ პროექტი გენდერბარომეტრი – სექსისტური განცხადებების მონიტორინგი წინასაარჩევნო პერიოდში გაეროს განვითარების პროგრამის (UNDP) მხარდაჭერით ხორციელდება. პროექტს მედიის განვითარების ფონდი (MDF) კავშირ საფართან პარტნიორობით ახორციელებს. მონიტორინგის მიზანია წინასაარჩევნო კამპანიის პერიოდში სოციალურ ქსელებში ქალი პოლიტიკოსების და სხვადასხვა საჯარო ინსტიტუტების ქალი წარმომადგენლების მიმართ გამოყენებული სექსისტური სიძულვილის ენის და გენდერული სტერეოტიპების, ასევე ქალთა მიმართ გენდერული ნიშნით წარმოებული კამპანიების გამოვლენა.
-
გადახედვაპუტინი სუვერენიტეტის განმტკიცების უმნიშვნელოვანეს პირობად ტრადიციული ფასეულობების დაცვას ასახელებს პუტინი სუვერენიტეტის განმტკიცების უმნიშვნელოვანეს პირობად ტრადიციული ფასეულობების დაცვას ასახელებს
-
გადახედვაენ ჰეთეუეი იხსენებს, როგორ მოუწია ერთ კასტინგზე 10 კაცისთვის ეკოცნა ენ ჰეთეუეი იხსენებს, როგორ მოუწია ერთ კასტინგზე 10 კაცისთვის ეკოცნა
-
-
გადახედვამეცნიერები უნივერსალურ ვაქცინაზე მუშაობენ, რომელიც ვირუსის ყველა შტამისგან დაგვიცავს მეცნიერები უნივერსალურ ვაქცინაზე მუშაობენ, რომელიც ვირუსის ყველა შტამისგან დაგვიცავს
-
გადახედვაშესაძლოა, დედამიწასთან ახლომდებარე ასტეროიდი მთვარის ფრაგმენტი იყოს შესაძლოა, დედამიწასთან ახლომდებარე ასტეროიდი მთვარის ფრაგმენტი იყოს
-
გადახედვაკანონის მიღების შემთხვევაში, ევროკავშირმა სანქციები უნდა დაუწესოს ყველა დეპუტატს, ვინც მის სასარგებლოდ მისცა ხმა — ევროპარლამენტში ინიციირებული რეზოლუცია კანონის მიღების შემთხვევაში, ევროკავშირმა სანქციები უნდა დაუწესოს ყველა დეპუტატს, ვინც მის სასარგებლოდ მისცა ხმა — ევროპარლამენტში ინიციირებული რეზოლუცია
-
გადახედვადააფიქსირეს, როგორ აფრქვევს გალაქტიკა სივრცეში 50 მილიონი მზის მასის მატერიას დააფიქსირეს, როგორ აფრქვევს გალაქტიკა სივრცეში 50 მილიონი მზის მასის მატერიას
-
გადახედვაკანის კინოფესტივალზე Studio Ghibli-ს საპატიო ოქროს პალმის რტო გადაეცემა კანის კინოფესტივალზე Studio Ghibli-ს საპატიო ოქროს პალმის რტო გადაეცემა
-
გადახედვამდინარაძე: როცა ქალი ამბობს, "არ ვარ დაოჯახებული, მაგრამ მინდა მყავდეს შვილი", ამის უფლება უნდა ჰქონდეს თუ არა, საკამათოა მდინარაძე: როცა ქალი ამბობს, "არ ვარ დაოჯახებული, მაგრამ მინდა მყავდეს შვილი", ამის უფლება უნდა ჰქონდეს თუ არა, საკამათოა
-
გადახედვამზის სისტემაში ერთით მეტი პლანეტა შეიძლება იყოს და ასტრონომებმა ამის ახალ მტკიცებულებას მიაგნეს მზის სისტემაში ერთით მეტი პლანეტა შეიძლება იყოს და ასტრონომებმა ამის ახალ მტკიცებულებას მიაგნეს
-
გადახედვადღეს, 23 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება დღეს, 23 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება
-
გადახედვაკიბოს დიაგნოსტირება სისხლის წვეთით? — ახალი მეთოდი პასუხს რამდენიმე წუთში იძლევა კიბოს დიაგნოსტირება სისხლის წვეთით? — ახალი მეთოდი პასუხს რამდენიმე წუთში იძლევა
-
გადახედვაკობახიძე: ძალიან მნიშვნელოვანია სპორტის მხარდაჭერა, მადლობა ამისთვის ქართუს და პირადად ბატონ ბიძინა ივანიშვილს კობახიძე: ძალიან მნიშვნელოვანია სპორტის მხარდაჭერა, მადლობა ამისთვის ქართუს და პირადად ბატონ ბიძინა ივანიშვილს
-
-
-
გადახედვააქციის მშვიდობიან მონაწილეს, რომელზეც პოლიციამ იძალადა, სასამართლომ პატიმრობა შეუფარდა — SJC აქციის მშვიდობიან მონაწილეს, რომელზეც პოლიციამ იძალადა, სასამართლომ პატიმრობა შეუფარდა — SJC
-
-
-
-
გადახედვაარ ვიცი, Euphoria მე-3 სეზონით დაბრუნდება თუ არა — ზენდეია არ ვიცი, Euphoria მე-3 სეზონით დაბრუნდება თუ არა — ზენდეია
-
გადახედვაგენდერული კვოტების გაუქმების კანონპროექტზე, სახალხო დამცველმა ეუთო/ოდირს მიმართა გენდერული კვოტების გაუქმების კანონპროექტზე, სახალხო დამცველმა ეუთო/ოდირს მიმართა
კომენტარები