რა ფაქტორები ახდენს გავლენას მენტალურ ჯანმრთელობაზე ტექნოლოგიების ეპოქაში
ჩვენ ინტერნეტ ეპოქაში ვცხოვრობთ. ეპოქაში, სადაც ბავშვებისა და ახალგაზრდების ყოველდღიურობა ონლაინ სივრცესთანაა ინტეგრირებული. ამ ეპოქას თან სხვადასხვა პრობლემები სდევს — ტექნოლოგიებზე დამოკიდებულება შფოთვის შეგრძნებას ამძაფრებს, დეპრესიის ნიშნების გამოვლენას უწყობს ხელს და ძილის რეჟიმის დარღვევას იწვევს. ამას თან ახლავს კიბერბულინგი და სხეულის შესახებ არასწორი აღქმების დამკვიდრება.
UNICEF-ის თანახმად, ტექნოლოგიებისა და სოციალური ქსელების ადვილად ხელმისაწვდომობამ ბავშვების და მოზარდების მენტალური ჯანმრთელობის პრობლემების გააქტიურება გამოიწვია. ინტერნეტის ზომიერი მოხმარება ახალგაზრდების მენტალურ ჯანმრთელობაზე სასარგებლოდ მოქმედებს, თუმცა გადაჭარბებული მოხმარება საზიანოა.
ამ საკითხში მშობლების, ოჯახის მეტი ჩართულობაც აუცილებელია. მათ ბავშვებში სწორი დამოკიდებულებების გამომუშავებას უნდა შეუწყონ ხელი. ასევე, აუცილებელია ბავშვის ინფორმირება ინტერნეტმოხმარების რისკების შესახებ. მენტალური ჯანმრთელობის პრობლემების პირველი ნიშნების გამოვლენისთანავე უნდა წავახალისოთ მკურნალობა და მდგომარეობაზე ღიად საუბარი.
ახალგაზრდების მეოთხედს მენტალური ჯანმრთელობის დარღვევები აქვს
კესლერის კვლევის თანახმად, მენტალური ჯანმრთელობის პრობლემები ზრდასრულებზე და მოზარდებზე თანაბრად ვრცელდება. დარღვევების ნახევარი 14 წლის ასაკში იჩენს თავს, მეორე ნახევარი კი 20-30 წლამდე შუალედში, ამასთან, შფოთვითი და პიროვნების აშლილობების ნაწილი დაახლოებით 11 წლის ასაკშიც კი ვლინდება.
10 ქვეყნის მასშტაბით, OECD-ის მიერ წარმოებული გამოკითხვის მონაცემებით, ახალგაზრდების მეოთხედს მენტალური დარღვევები აქვთ. პრობლემების ჩამონათვალი მოიცავს: ეფექტურობის, ნევროტულ, პიროვნულ, განვითარების, ქცევით, კვებით დარღვევებს, ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარების პრობლემას, შიზოფრენიას. თუმცა, ბავშვებზე ზრუნვა, მენტალური ჯანმრთელობის დარღვევების ჩანასახშივე გამოვლენილი ყურადღება, მკურნალობა იშვიათია, რაც მოზარდის პერსონალურ და აკადემიურ განვითარებას აფერხებს. ვიდეოთამაშები და სოციალური ქსელების დიდი დოზით გამოყენება კოშმარებთან და უძილობასთანაც არის კავშირში.
იუნისეფის კვლევის მიხედვით, ტექნოლოგიების მოზომილი გამოყენება ბავშვის განვითარებისთვის და მენტალური სტაბილურობისთვის აუცილებელია, ხოლო მათი შეზღუდვა მოზარდებზე ნეგატიურად აისახება. The OECD PISA-ს გამოკითხვამ აჩვენა, რომ ინტერნეტმომხმარებლები, რომლებიც ონლაინ 6 საათზე მეტს ატარებენ, ჯანსაღი მენტალური მდგომარეობის დაბალი მაჩვენებელი აქვთ, ასევე ნაკლებად კმაყოფილნი არიან ცხოვრებით. ამის საპირისპიროდ, ადამიანები, რომლებიც დღის განმავლობაში ონლაინ 1-2 საათს ატარებენ უფრო მეტად კმაყოფილები არიან, ვიდრე ისინი, ვინც 1 საათზე ნაკლებს ატარებენ.
კიბერბულინგმა ციფრული აპლიკაციების გავლენების ზრდასთან ერთად იმატა, რადგან სოციალურმა ქსელებმა სხეულის დამახინჯებული აღქმა უფრო ხელშესახები გახადა. ეს კვებითი აშლილობის წინ წამოწევასაც იწვევს. ადამიანების სოციალურ ქსელებში საკუთარი სხეულის ისეთი გამოსახულების შექმნის და გავრცელებისკენ მიილტვიან, რომელიც საზოგადოებისთვის მისაღებად აღიქმება. პრობლემა ახალგაზრდებში უფრო მწვავედ დგას და პირდაპირ კავშირშია მენტალურ პრობლემებთან, მათ შორის, დეპრესიასთან.
როგორ ავუაროთ გვერდი ახალი ტექნოლოგიების მოხმარების საზიანო შედეგებს
ინტერნეტი გართობასთან ერთად განათლების წყაროც არის, თუმცა, ამის საპირისპიროდ, ონლაინ სივრცეში ისეთი რისკებიც დგას, როგორიც შეუსაბამო მასალებზე ხელმისაწვდომობა და უცნობ ადამიანებთან კონტაქტია. ეს ყველაფერი კი შეიძლება მენტალურ ჯანმრთელობაზე საზიანოდ აისახოს. OECD ბავშვებზე საზიანო გავლენის შესამცირებლად გარკვეულ რეკომენდაციებს იძლევა.
- ბავშვები და მოზარდები ტექნოლოგიების დადებითი მხარეების შესახებ მეტად უნდა გავარკვიოთ და ვანახოთ მათ შესაძლებლობები, რომლებიც განვითარებისთვის წაადგებათ. არ შეიძლება ინტერნეტ მოხმარების აკრძალვა, მთავარია უკეთესი გზები უჩვენოთ და იზრუნოთ, რომ უსაფრთხო მხარეს დარჩნენ.
- სკოლა მოსწავლეებს ციფრული მედიის შესახებ განათლებას უნდა აძლევდეს და მათი რისკების ამოცნობის ბერკეტებით აღჭურვაზე უნდა ფიქრობდეს. აუცილებელია აქტიური დიალოგი კიბერბულინგის და ინტერნეტის გადაჭარბებულად მოხმარების საზიანო გავლენებზე. სახელმწიფო მშობლების კონტროლის მექანიზმების გააქტიურებას უნდა უწყობდეს ხელს, მაგრამ ეს პროცესი ბავშვთან დიალოგის, მაგალითების მიცემით, ყველა საზიანო შედეგზე და აუცილებლობაზე ღიად საუბრით უნდა მოხდეს.
ამის საპასუხოდ, ზოგიერთი ქვეყანა ინიციატივას იჩენს: გერმანიაში, ონლაინ აქტივობის რისკებზე მშობლების ინფორმირება ხდება, იაპონიამ შეიმუშავა ინტერნეტ განათლების ინიციატივა, რომლის ამოცანაც მშობლების წახალისებაა, რათა გაფილტრონ და მონიტორინგი გაუწიონ შვილების ონლაინ აქტივობებს.
- სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, მშობელი მენტალური პრობლემების პირველი ნიშნებისთანავე აქტიურად ჩაერთოს და იზრუნოს რისკების აღმოფხვრაზე. ფსიქოლოგის სერვისი უფრო გავრცელებულია და გამართულად მუშაობს ზრდასრულების შემთხვევაში, თუმცა სკოლების მეტი ჩართულობა ბავშვთა მენტალური ჯანმრთელობის უზრუნველყოფის ნაწილში არანაკლებ მნიშვნელოვანია.
მენტალური ჯანმრთელობის გაუმჯობესების რა გადაწყვეტა არსებობს ტექნოლოგიების პირობებში?
ბავშვები, ახალგაზრდები ტექნოლოგიური განვითარების წიაღში იზრდებიან. მცირე ასაკიდან იციან კომპიუტერების, მობილური ტელეფონების და ინტერნეტის მოხმარება.
ამგვარად, მნიშვნელოვანია ინფორმირებულობა, რათა ინტერნეტის მოხმარებამ მენტალურ ჯანმრთელობაზე უარყოფითი გავლენა არ იქონიოს. გამოჯანმრთელების პროცესში თერაპევტის როლიც არანაკლებ მნიშვნელოვანია. მან ტექნოლოგიების სასარგებლო მხარეების წინ წამოწევაზე უნდა იზრუნოს. ამასთან, ვირტუალური სივრცეც შეიძლება პრობლემაზე ღიად საუბრის, სანდო რეკომენდაციების გაცემის, გაზიარების ადგილად ვაქციოთ და ვეცადოთ, მისგან მეტი სარგებელი მივიღოთ.
Responsible.ge ევროპაბეთის პლატფორმაა, რომელიც საზოგადოებაში აზარტული თამაშების შესახებ ცნობიერების ამაღლებასა და პასუხისმგებლიანი თამაშის პოპულარიზაციას ემსახურება. ამასთანავე, პლატფორმის დახმარებით შეგიძლიათ გაეცნოთ პასუხისმგებლიანი თამაშის ხელსაწყოებსა და ანგარიშებს ევროპაბეთის პასუხისმგებლობის შესახებ საზოგადოების მიმართ, ბიზნესსა და კომუნიკაციაში.
-
გადახედვამშრალ შიმშილობაზე მყოფი ისაკო დევიძე "ვივამედიდან" კვლავ ზაჰესის იზოლატორში დააბრუნეს მშრალ შიმშილობაზე მყოფი ისაკო დევიძე "ვივამედიდან" კვლავ ზაჰესის იზოლატორში დააბრუნეს
-
გადახედვარა ეღირება ლარი უქმეებზე? რა ეღირება ლარი უქმეებზე?
-
გადახედვა"ხელვაჩაურის მერიის თანამდებობის პირებმა მცემეს, შემაფურთხეს, დამემუქრნენ" – მოქალაქეზე ძალადობის გამო ამ დრომდე არავინ დასჯილა. "ხელვაჩაურის მერიის თანამდებობის პირებმა მცემეს, შემაფურთხეს, დამემუქრნენ" – მოქალაქეზე ძალადობის გამო ამ დრომდე არავინ დასჯილა.
-
გადახედვა25 ნოემბრიდან საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე ჰაერის ტემპერატურა მნიშვნელოვნად დაიკლებს 25 ნოემბრიდან საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე ჰაერის ტემპერატურა მნიშვნელოვნად დაიკლებს
-
გადახედვაMEGOBARI Act-ის წარმდგენი ჯო უილსონი კონგრესში საგარეო კომიტეტის თავმჯდომარეობის კანდიდატია MEGOBARI Act-ის წარმდგენი ჯო უილსონი კონგრესში საგარეო კომიტეტის თავმჯდომარეობის კანდიდატია
-
გადახედვათბილისში ჩეხეთის ხავერდოვანი რევოლუციისადმი მიძღვნილი გამოფენა წითელი საღებავებით გადაღებეს თბილისში ჩეხეთის ხავერდოვანი რევოლუციისადმი მიძღვნილი გამოფენა წითელი საღებავებით გადაღებეს
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძემ გმირთა მოედანზე შეკრებილებს, 24 ნოემბრის გეგმებთან დაკავშირებით, ოპოზიციის განცხადება გააცნო გიორგი ვაშაძემ გმირთა მოედანზე შეკრებილებს, 24 ნოემბრის გეგმებთან დაკავშირებით, ოპოზიციის განცხადება გააცნო
-
გადახედვაირაკლი კუპრაძე: "ძლიერ საქართველოს" მიღებული აქვს გადაწყვეტილება სიების ჩახსნაზე და მანდატებზე უარის თქმასთან დაკავშირებით ირაკლი კუპრაძე: "ძლიერ საქართველოს" მიღებული აქვს გადაწყვეტილება სიების ჩახსნაზე და მანდატებზე უარის თქმასთან დაკავშირებით
-
გადახედვალაშა ბაქრაძე: ხვალ იქნება რეგიონებიდანაც აქტივობა და, მით უმეტეს, ზეგ ლაშა ბაქრაძე: ხვალ იქნება რეგიონებიდანაც აქტივობა და, მით უმეტეს, ზეგ
-
გადახედვასაზღვარგარეთ მცხოვრები ქართველები 23-24-25-26 ნოემბერს ევროპასა და აშშ-ში საპროტესტო აქციებს გამართავენ საზღვარგარეთ მცხოვრები ქართველები 23-24-25-26 ნოემბერს ევროპასა და აშშ-ში საპროტესტო აქციებს გამართავენ
-
გადახედვაგმირთა მოედანზე მოძრაობა გადაიკეტა გმირთა მოედანზე მოძრაობა გადაიკეტა
-
გადახედვათსუ-სთან შეკრებილი აქციის მონაწილეები გმირთა მოედანზე მსვლელობით მივიდნენ და კარვების გაშლა დაიწყეს თსუ-სთან შეკრებილი აქციის მონაწილეები გმირთა მოედანზე მსვლელობით მივიდნენ და კარვების გაშლა დაიწყეს
-
გადახედვამეუფე შიო: ღმერთმა დალოცოს ყველა ადამიანი, რომელმაც მონაწილეობა მიიღო სამების ტაძრის მშენებლობაში, მინდა, განსაკუთრებით გამოვყო ბატონი ბიძინა ივანიშვილის წვლილი მეუფე შიო: ღმერთმა დალოცოს ყველა ადამიანი, რომელმაც მონაწილეობა მიიღო სამების ტაძრის მშენებლობაში, მინდა, განსაკუთრებით გამოვყო ბატონი ბიძინა ივანიშვილის წვლილი
-
გადახედვაპაატა ბურჭულაძე: "ოცნება" მარტოა, მათ მათი შვილებიც კი არ უჭერენ მხარს პაატა ბურჭულაძე: "ოცნება" მარტოა, მათ მათი შვილებიც კი არ უჭერენ მხარს
-
გადახედვამეუფე იაკობი: ახლა რომ შეიკრიბნენ, მაქსიმუმ 2 000-3 000 იყვნენ, იმათაც მივმართავ, მიხვდნენ, ნუ მიჰყვებიან ღალატის გზას მეუფე იაკობი: ახლა რომ შეიკრიბნენ, მაქსიმუმ 2 000-3 000 იყვნენ, იმათაც მივმართავ, მიხვდნენ, ნუ მიჰყვებიან ღალატის გზას
-
-
-
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: მათ არ უნდათ პრეზიდენტი, რომელიც ხვალ შეიძლება ხალხს მოეწონოს სალომე ზურაბიშვილი: მათ არ უნდათ პრეზიდენტი, რომელიც ხვალ შეიძლება ხალხს მოეწონოს
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: დღეს ვინც შევა პარლამენტში, შევა რუსეთში სალომე ზურაბიშვილი: დღეს ვინც შევა პარლამენტში, შევა რუსეთში
-
გადახედვაზვიად ძიძიგური: პირველივე დღეს განვაცხადეთ, რომ ამ პარლამენტს ლეგიტიმაციას არ მივცემდით, იგივე ჭკუაზე ვართ. ჩვენ ამ პარლამენტში არ შევალთ ზვიად ძიძიგური: პირველივე დღეს განვაცხადეთ, რომ ამ პარლამენტს ლეგიტიმაციას არ მივცემდით, იგივე ჭკუაზე ვართ. ჩვენ ამ პარლამენტში არ შევალთ
კომენტარები