ფერმერი ქალი ლაგოდეხში სოფლის მეურნეობის თანამედროვე მეთოდებს ნერგავს
თუ ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტს ესტუმრებით და მოიკითხავთ ფერმერ ქალს, რომელიც ოჯახთან ერთად მრავალფეროვან საქმიანობას ეწევა, აუცილებლად მიგასწავლიან მამულს, სადაც ლიუდმილა (ლუდა) მანუილოვა ცხოვრობს.
თბილისში დაბადებულმა ექიმმა, მას შემდეგ რაც მეუღლესთან ერთად საქართველოს მიტოვებული სოფლები მოინახულა, გადაწყვიტა კახეთში აგრობიზნესი წამოეწყო. და ასე, ბერძენი, აგრონომი მეუღლის გამოცდილების, ლუდას მონდომებისა და ქართული მიწის მოსავლიანობის წყალობით, დღეს ისინი ცნობილი ფერმერები არიან.
კახეთში რვა წლის წინ გადმოსახლდნენ, ერთი კომბაინით, უამრავი გეგმითა და მიზნით, ჰქონოდათ სამაგალითო ნაკვეთი. მეუღლეები ერთმანეთს ძალიან ჰგვანან, ორივე მიისწრაფის განვითარებისა და ზრდისკენ. როგორც ლუდა იხსენებს, სწორედ დაუშრეტელმა ინტერესმა და აგრონომიის სიყვარულმა მიიყვანა ისინი ევროკავშირის მიერ დაფინანსებულ პროექტამდე, რომელსაც გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაცია (FAO) ახორციელებს. თავად პროექტი "საქართველოს სოფლის მეურნეობის სექტორის მხარდაჭერა ENPARD III-ის ფარგლებში" სამ ძირითად საქმიანობას ითვალისწინებს, ესენია: გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს და მისი უწყებების ტექნიკური დახმარება, მცირე ფერმერების, სოფლის მეწარმეების, კოოპერატივების, მცირე და საშუალო საწარმოებისა და მუნიციპალიტეტებისათვის ინდივიდუალური გრანტების უზრუნველყოფა და გაფართოების სტრატეგიის პილოტირების ღონისძიებების განხორციელება.
ლუდა ამბობს, რომ საქართველოს უდიდესი პოტენციალი აქვს, თუმცა ფერმერები ვერ ახერხებენ მოსავლის ხელსაყრელ პირობებში აღებას, რაც გამოწვეულია მოძველებული მიდგომებით და მატერიალური თუ არამატერიალური რესურსების დეფიციტით. თავად ოჯახი ამ ეტაპზე ფლობს ტექნიკას, რომლითაც ფერმერებს ეხმარება, ასევე ევროკავშირის პროექტის ფარგლებში 50 ჰექტარ ფართობზე აწარმოებს სიმინდს.
2 წლის განმავლობაში FAO-ს ექსპერტებისა და აგრონომების მხარდაჭერით, მათ მოსავალი 40%-ით გაზარდეს და ხარისხიც გააუმჯობესეს, პარალელურ რეჟიმში კი სამეურნეო ხარჯები შეამცირეს, 30%-ით, ეს კი ერთ-ერთი მაგალითია, თუ რატომ უნდა დაინერგოს თანამედროვე მიდგომები, მაგალითად, ნიადაგის მინიმალური დამუშავების პრაქტიკა, რომელიც ტრადიციულ მეთოდებთან შედარებით ნაკლები საწვავის მოხმარებას საჭიროებს, ასევე ეფექტურია დროის დაზოგვის კუთხით.
როგორც ფერმერი ქალი გვიყვება, კახეთში მოსავალზე დიდ გავლენას ახდენს კლიმატი, კერძოდ გვალვები, რომელთა საზიანო შედეგის თავიდან ასაცილებლად საჭიროა სარწყავი სისტემის ქონა, რაც ჩვეულებრივი გლეხისთვის ფუფუნებაა. ევროკავშირის და FAO-ს ექსპერტების ერთ-ერთი მისია სწორედ ესაა - დაეხმარონ ადგილობრივებს რაც შეიძლება ნაკლები რესურსით მიიღონ სასურველი შედეგი. გარდა ინდივიდუალური რჩევებისა, აგრონომები ატარებენ ტრენინგებს, სადაც ფერმერები ეცნობიან მოსავლის მიღების ახალ გზებსა და საშუალებებს, იმ ტექნოლოგიებს, რომელთა წყალობით მათი საქმიანობა უფრო ეფექტური გახდება.
ამ ზაფხულს, ლაგოდეხში იგეგმება ფერმერთა დღე, რომლის ფარგლებშიც პროექტის წარმომადგენლები და ფერმერები ერთმანეთს სიახლეებს გაუზიარებენ. რა თქმა უნდა, ლუდა სამზადისში აქტიურადაა ჩართული. თავის მხრივ მისგან სიახლეებს მეორე მხარეც ელოდება - ფერმერის ოჯახმა ახლახანს მიიღო ევროკავშირის 60%-იანი გრანტი, რომელიც მიზნად ისახავს სილოსის საწარმოებლად საჭირო დანადგარის შესყიდვას. სილოსი პირუტყვისთვის აუცილებელი ბიოლოგიურად სუფთა საკვებია, რომლის წარმოებისთვის საჭირო დანადგარების ნაწილი ლუდას ოჯახმა საზღვარგარეთ უკვე შეიძინა, თუმცა ამ ეტაპზე საჭიროა შესაფუთი დანადგარი, რომლის წყალობით დამზადებული სილოსის შენახვის ვადა 5 წლამდე იზრდება. ამ დახმარების შედეგად, საქართველოში დაახლოებით 70% სილოსის წარმოებას ლუდას კომპანია უზრუნველყოფს.
ქართველი ფერმერი ქალი ამ ეტაპზე გაჩერებას არ აპირებს, პირიქით, სურს უფრო მეტი გააკეთოს, აღმოაჩინოს, შეისწავლოს. კახეთში თავს ბედნიერად გრძნობს, უყვარს საქმე, რომელსაც აკეთებს და მადლიერია, რომ ნაკლები ნერვიულობა უწევს, რადგან ირგვლივ ჰყავს კვალიფიციური ადამიანები, რომელთა დახმარების იმედი ყოველთვის აქვს.
ნიადაგის მინიმალური დამუშავება არის მიწის დამუშავების ტექნიკა, ნიადაგის სტრუქტურაზე მინიმალური ზემოქმედებით. ამ მეთოდის გამოყენებით, ნიადაგის ზედაპირზე რჩება მუდმივი საფარი, რაც ნიადაგში წვიმის წყალს უკეთესად შეღწევაში ეხმარება და ანელებს აორთქლების პროცესს, ზრდის ნიადაგში ორგანული ნივთიერებების შემცველობას. შესაბამისად, ხდება საკვები ნივთიერებების კვლავწარმოება და ნიადაგში ფლორისა და ფაუნის შენარჩუნება, რასაც აქვს მნიშვნელოვანი როლი ტენიანობის შენარჩუნებაში.
გასულ წელს, ENPARD–ის პროგრამის ახალი ფაზის ფარგლებში, ევროკავშირმა და FAO-მ საქართველოში სოფლის მეურნეობის თანამედროვე პრაქტიკის დანერგვა და მთავრობის სასოფლო-სამეურნეო ექსტენციის მხარდაჭერა აქტიურად დაიწყეს.
ინიციატივა კარგი მოსავალი ევროკავშირის ENPARD-ის პროგრამის მხოლოდ ერთი ნაწილია. პროგრამა 2013 წელს დაიწყო და მისი ბიუჯეტი 179,5 მილიონი ევროა. მხარდაჭერა გულისხმობს ევროკავშირის საუკეთესო პრაქტიკის გაზიარებას და შესაბამის პოლიტიკასთან და კანონმდებლობასთან დაახლოებას, რათა სოფლის მეურნეობა უფრო კონკურენტუნარიანი გახდეს და ცენტრალურ და ადგილობრივ დონეზე ადმინისტრაციული შესაძლებლობები გაძლიერდეს.
საკომუნიკაციო კამპანიის და წარმატების ისტორიების შესახებ ინფორმაცია სრულად შეგიძლიათ იხილოთ კამპანიის ვებგვერდზე და Facebook გვერდზე.
-
გადახედვა"ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს "ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს
-
გადახედვაილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი ილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს მამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს
-
გადახედვა22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება 22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვაპუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს პუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს
-
გადახედვასსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს სსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვაპროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა პროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა
-
გადახედვააშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა აშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა
-
გადახედვალიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა ლიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა
-
გადახედვაგიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ გიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ
-
გადახედვა1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება 1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება
-
გადახედვადამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვააზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს აზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს
-
გადახედვაარსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია არსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია
-
გადახედვადღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება დღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვა24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება 24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება
-
გადახედვაპრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს პრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს
კომენტარები