მკვდარ ვეშაპთაგან ერთ-ერთი 38 წლის მდედრია, სახელად Punctuation. ამ ჩრდილო-ატლანტიკურ სადა ვეშაპს მეცნიერებმა ეს სახელი იმიტომ დაარქვეს, რომ მის თავზე მცირე ზომის ნაიარევები წერტილებსა და მძიმეებს მოგაგონებდათ. 1981 წლიდან მოყოლებული იგი დამკვირვებლებმა 250-ჯერ შენიშნეს. Punctuation-მა 8 ნაშიერის გაზრდა მოახერხა და მათგან ორს ამჟამად თავიანთი შვილები ჰყავთ. მისი დანარჩენი შვილების ბედიც ტრაგიკული გამოდგა: ერთი შვილი 2016 წელს გემთან შეჯახების შემდგომ მოუკვდა. მეორე ქალიშვილი მას შემდეგ გაუჩინარდა, რაც მისი ნაშიერი სათევზაო ბადეებმა შეიწირა. Punctuation-ის ვაჟი შვილიშვილი ბოლოს 2011 წელს შენიშნეს: მას ზურგზე გემის პროპელერის მიერ მიყენებული ღრმა ჭრილობები აღენიშნებოდა. მას შემდეგ იგი აღარც გამოჩენილა. მეცნიერთა ვარაუდით, იგი უკვე დიდი ხნის მკვდარია.

მიუხედავად ბებიის სტატუსისა, Punctuation ჯერ კიდევ რეპროდუქციული ასაკის ვეშაპი გახლდათ. მისი სიკვდილი დიდი დარტყმაა პოპულაციისთვის. მეცნიერებმა მისი ნეშტი უკვე სანაპიროზე გამოიტანეს და ნეკროფსია ჩაუტარეს. სიკვდილის მიზეზი გემის პროპელერის მიერ მიყენებული ღრმა ჭრილობა აღმოჩნდა

Punctuation თავის ნაშიერთან ერთად; 2009 წ

ფოტო: New England Aquarium / under NMFS/NOAA permit #655-1652-01 under the authority of the Marine Mammal Protection Act and the U.S. Endangered Species Act.


ვეშაპი სახელად Comet დაახლოებით 33 წლის იქნებოდა და მეცნიერები მასაც კარგად იცნობდნენ. ეს სახელი მას მარჯვენა მხარეს კომეტის ფორმის დიდი ნაიარევის გამო შეარქვეს. იგი 1985 წლიდან 2017 წლამდე რეგულარულად სტუმრობდა კოდ-ბეის ყურეს. Comet-ამ საკვების ძიებაში მოგვიანებით უფრო ჩდილოეთით, სენტ-ლოურენსის ყურისკენ გადაინაცვლა. ბოლო წლებში იგი რამდენჯერმე დაზიანდა სათევზაო ბადეებში გახვევის შემდგომ. ეს საოცარი ვეშაპი ბაბუა ასაკიანი ბაბუა გახლდათ. მისი ნეშტი მეცნიერებმა გასულ სამშაბათს იპოვნეს.

Comet თავისი სახასიათო ნაიარევით

ფოტო: Hansen Johnson, New England Aquarium / Canadian Whale Institute


ვეშაპი სახელად Wolverine პირველად 2010 წელს შენიშნეს ფლორიდის სანაპიროსთან, შემდგომ ჯორჯიასთან და ახალი ინგლისის სამხრეთით. ის დედასთან ერთად სამხრეთისკენ ბრუნდებოდა. ამის შემდგომ მას ხშირად ხედავდნენ კოდ-ბეის ყურესთან. დედამისი 2013 წელს სათევზაო ბადეში გახვევის შედეგად მოკვდა. მის სახელს რაც შეეხება, 9 წლის ვეშაპს კუდზე გემის პროპელერისგან მიყენებული ჭრილობა ჰქონდა, რომელიც "მარველის" კომიქსების გმირის, Wolveine-ს მიერ მიყენებულ ჭრილობას მოგაგონებდათ.

2017 წელს Wolverine პირველად შენიშნეს კანადაში, სენტ-ლორენსის ყურეში, მისი სახეობისთვის უჩვეულოდ შორს, ჩრდილოეთით. მეცნიერთა ვარაუდით აღნიშნულის მიზეზი გლობალური დათბობით გამოწვეული საკვების შემცირება გახლავთ და ვეშაპებიც იძულებულნი არიან სარჩოს საძებნელად მათთვის უცხო ტერიტორიებზე გადაადგილდნენ. Wolverine-ს ნეშტი მეცნიერებმა 4 ივლისს იპოვეს.

Wolverine კუდზე თავისი ცნობილი ნაიარევით

ფოტო: Corey Accardo, Center for Coastal Studies taken under NOAA federal permit #14603.


გასულ სამშაბათს, ნიუ ბრუნსვიკში, აკადიის ნახევარკუნძულთან, Comet-ის ნეშტის სიახლოვეს იპოვეს ასევე ახალგაზრდა, 11 წლის მკვდარი მდედრი ვეშაპი, რომელსაც სახელი ჯერ ჰქონდა შერქმეული. მეცნიერები მას კატალოგის ნომრით #3815 მოიხსენიებდნენ. მან სულ ახლახანს მიაღწია სქესობრივ მომწიფებას და შეწყვილება ასეც ვერ მოასწრო.

#3815 სენტ-ლორენის ყურეში, 2018 წ.

ფოტო: Delphine Durette Morin, New England Aquarium / Canadian Whale Institute


26 ივნისს კვებეკის პროვინცია, კუნძულ ანტიკოსტიზე გამოირიყა 16 წლის მდედრი ვეშაპის ნეშტი. შერქმეული სახელი მასაც არ ჰქონდა: კატალოგიში იგი მოხსენიებული იყო ნომრით #3329. მის სხეულზე არსებული ნაიარევებით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ სიცოცხლის მანძილზე იგი მინიმუმ 4-ჯერ მაინც დაზიანდა სათევზაო ბადეებში გახვევით.

#3329 მოზარდობის ასაკში

ფოტო: Marilyn Marx, Anderson Cabot Center-NEAQ


სულ ბოლოს, 27 ივნისს სენტ-ლორენსის ყურეში რეპროდუქციულ ასაკში მყოფი ვეშაპის, სახელად Clipper-ის ნეშტი იპოვეს. ეს სახელი მას 2004 წელს შეერქვა, როდესაც გემთან შეჯახების შემდგომ კუდის ნაწილი მოეკვნიტა. თავისი სიცოცხლის მანძილზე მან მხოლოდ ერთი ნაშიერის გაჩენა მოასწრო, 2016 წელს.

Clipper თავის ნაშიერთან ერთად.

ფოტო: Florida Fish and Wildlife Conservation Commission / NOAA research permit #15488.


გადაშენების პირას მყოფი სახეობის შემსწავლელმა ორგანიზაციამ The New England Aquarium ამასთან დაკავშირებით განცხადება გაავრცელა

სქესობრივად მომწიფებული, ზრდასრული მდედრების დაკარგვა სახეობისთვის უდიდესი ბიოლოგიური დანაკარგია. ეს ყველაფერი კი იმის ფონზე, რომ მათი საერთო რაოდენობა განვლილი წლების განმავლობაში მნიშვნელოვნად შემცირდა

The New England Aquarium

მკვლევარებმა ასევე აღნიშნეს, რომ ასობით სადა ვეშაპებმა მიგრაცია სენტ-ლორენსის ყურის ჩრდილოეთისკენ დაიწყო. აღნიშნულის მიზეზი წყლის ტემპერატურის მატებაა ფანდისა და მეინის ყურეში, რამაც ვეშაპთა ძირითადი საკვები, ნიჩაბფეხიანები ამ წყლებიდან გააქრო.

20 ივნისს ჟურნალში Diseases of Aquatic Organisms გამოქვეყნდა კვლევა, სადაც გაანალიზებული გახლდათ ჩრდილო ატლანტიკური სადა ვეშაპების სიკვდილიანობის მიზეზები 2003-2018 წლების შუალედებში. ამ პერიოდის განმავლობაში 70 ვეშაპი მოკვდა. 43 შეთხვევაში ზუსტი მიზეზის დადგენა მოხერხდა და ამ შემთხვევათა 90%-ში მიზეზი სათევზაო ბადეში გახვევა ან გემთან შეჯახება იყო. ბუნებრივი სიკვდილით ერთი ვეშაპიც კი არ მომკვდარა — თითოეულ შემთხვევაში მთავარი მიზეზი ადამიანის საქმიანობა გახლდათ, ვკითხულობთ კვლევის დასკვნაში.

New England Aquarium-ის მკვლევარები აღნიშნულ სახეობას 1970 წლების დასაწყისიდან აღწერენ და აკვირდებიან. 2017 წლის აღწერით ჩრდილო-ატლანტიკური სადა ვეშაპების რაოდენობა სულ რაღაც 411 ინდივიდს შეადგენდა.

სადა ვეშაპების სიკვდილის მიზეზების დადგენა უმნიშვნელოვანესია მათი კონსერვაციის სწორი მენეჯმენტისათვის. ამავდროულად, მეცნიერები გლოვობენ არა მხოლოდ მორიგ დიდ, მნიშვნელოვან დანაკარგს ვეშაპთა პოპულაციისთვის, არამედ დასტირიან თავიანთ ძველ მეგობრებსაც, რომელთაც ვეღარასდროს იხილავენ ოკეანეში

New England Aquarium

ამ ტრაგიკული მოვლენების საპასუხოდ კანადის ტრანსპორტის სამინისტრომ აღნიშნულ წყლებში სიჩქარის შემზღუდავი რეგულაცია გამოსცა, რომელიც ძალაში დაუყოვნებლივ შევიდა.