დემოკრატიის გამოწვევები და დამოუკიდებლობის 242-ე წელი
დამოუკიდებლობის დღე, რომელსაც შეერთებულ შტატებში 4 ივლისს აღნიშნავენ, ამერიკელთათვის განსაკუთრებული დღესასწაულია. ქვეყნის დაბადებას 1776 წლის მერე მუდამ გამორჩეულად აღნიშნავენ. პიკნიკებისა და ფოიერვერკების გარდა, ამავე დღეს ყველაზე მეტს საუბრობენ ქვეყნის დემოკრატიულ იდეალებზე, ღირებულებებზე, რომლთა საფუძველზეც ის შეიქმნა.
უკანასკნელ წლებში ამერიკული დემოკრატიის გამოწვევებზე განსაკუთრებით ბევრს საუბრობენ, მით უფრო უკიდურესად პოლარიზებულ პოლიტიკურ გარემოში, სადაც საერთო ნიადაგის პოვნა უფრო და უფრო რთულდება.
დემოკრატიულ იდეალებზე საუბარი თუ ბრძოლა ბევრ შემთხვევაში ქუჩის საპროტესტო აქციებით გრძელდება. ბოლო წლებში არაერთ სხვადასხვა საკითხთან დაკავშირებით ამერიკის ქუჩებში ათეულობით ათასი ადამიანი გამოვიდა.
განხეთქილების ერთ-ერთი უახლესი საგანი უზენაესი სასამართლოს ვაკანტური თანამდებობაა. მოსამართლე ენტონი კენედის შემცვლელის კანდიდატი პრეზიდენტმა ტრამპმა ორშაბათს უნდა დაასახელოს. ორივე პარტია მზადაა სენატში საბრძოლველად. კანდიდატის სენატის წინაშე წარდგენას მთელი ქვეყანა ელოდება.
"ტრამპი მეფე არ არის. ხალხი ამას წინ აღუდგება. ვერავინ დიაკავებს ადგილს უზენაეს სასამართლოში ამერიკის სენატის დამტკიცების გარეშე", - განაცხადა დემოკრატმა სენატორმა მასაჩუსეტსის შტატიდან - ელიზაბეტ უორენმა გასულ კვირას სასამართლოს წინ მოწყობილი მსვლელობისას.
თუმცა, პრეზიდენტ ტრამპის მხარდამჭერებიც არ არიან ჩუმად. ისინი ენთუზიაზმით უდგანან გვერდით პრეზიდენტს, რომელმაც "ამერიკის დიდების აღდგენის" პირობა დადო. დონალდ ტრამპი შესაძლებლობას არ უშვებს ხელიდან, რომ თავი მოიწონოს ამერიკის ძლიერი ეკონომიკით და მის მიერ განხორციელებული საგადასახადო რეფორმით.
"ჩვენ ვიბრუნებთ ჩვენს სიამაყეს, ვიბრუნებთ სამუშაო ადგილებს. ვიბრუნებთ ჩვენს დიდ მიწას. ვიბრუნებთ ჩვენს მშვენიერ ამერიკულ ოცნებებს", - იმეორებს პრეზიდენტი.
მისი მმართველობის პერიოდში პოლიტიკური განსხვავებები კიდევ უფრო გამწვავდა, განსაკუთრებით კი რუსეთის არჩევნებში ჩარევის სპეციალური გამოძიების პარალელურად. გამოკითხვების თანახმად, ამერიკელების უმეტესობა მხარს უჭერს გამოძიებას, მაგრამ მზარდია იმ რესპუბლიკელების რაოდენობა, რომლებიც ამ გამოძიებას საზოგადოებისთვის საზიანოდ მიიჩნევენ. მაგალითად კონგრესმენმა ტრეი გოუდიმ სამხრეთ კაროლინიდან გასულ კვირას წარმომადგენელთა პალატაში გამართული მოსმენისას განაცხადა, რომ რა შედეგიც არ უნდა აჩვენოს გამოძიებამ, მთავარია ის საჩქაროდ დასრულდეს, რადგან "ქვეყანა ორადაა გაყოფილი".
დემოკრატიის გამოწვევები ფიგურირებს საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვებშიც. ბოლო ორპარტიული კვლევა, რომელიც ჯორჯ ბუშის ინტსტიტუტმა, პენსილვანიის უნივერსიტეტის ბაიდენის ცენტრმა და ფრიდომ ჰაუსმა ერთობლივად ჩაატარა, აჩვენებს, რომ იზრდება იმ ამერიკელთა რიცხვი, რომლებიც ქვეყანაში დემოკრატიის მდგომარეობით შეშფოთებულნი არიან.
გამოკითხულთა 55% ამბობს, რომ მოცემულ დროს ამერიკის დემოკრატია "სუსტია". ათიდან 8 ამბობს, რომ "ძალიან" ან "გარკვეულწილად, ნაწილობრივ" შეშფოთებულია ამერიკული დემოკრატიის მდგომარეობით.
კვინიპიაკის უნივერსიტეტის ახალი კვლევის მიხედვით კი, რომელიც სამშაბათს გამოქვეყნდა, გამოკითხულთა 91% მიიჩნევს, რომ ერთ-ერთი უმთავრესი პრობლემა პოლიტიკაში ცივილურობის ნაკლებობაა.
"ამერიკული უნივერსიტეტის" ისტორიკოსი ალან ლიჩმენი ამბობს, რომ ბევრი ადამიანი ფიქრობს, მათი ინტერესები უგულებელყოფილია ამ ქვეყანაში პოლიტიკური მრწამსის, გენდერის, რასის, რელიგიის გამო. "ეს კი თანამედროვე ამერიკის ისტორიაში საკმაოდ დიდი ხანია არ გვინახავს", - ამბობს ლიჩმანი ამერიკის ხმასთან ინტერვიუში.
მკვლევარების ნაწილი ფიქრობს, რომ პრეზიდენტი ტრამპი ისედაც პოლარიზებული ამერიკული პოლიტიკური სპექტრის კიდევ უფრო მეტად დაყოფის სიმბოლოდ იქცა.
"თავად ტრამპი ახდენს მდგომარეობის ძლიერ პოლარიზებას. საზოგადოებაც ძალიან პოლარიზებულია", - ამბობს "გალოპის" გამოკითხვების ერთ-ერთი სპეციალისტი ფრენკ ნიუპორტი.
"ისინი წუხან მთავრობის შესახებ, შეშფოთებულნი არიან გრძელვადიანი ეკონომიკური სიძლიერისა და ხელოვნური ინტელექტის მიმართულებით არსებული საკითხების გამო, ყველაფრის გამო, რაც ირგვლივ ხდება. ასე რომ, მისი დიდი ეკონომიკური წარმატება სხვა საკითხებთან შედარებით, არ გადაზრდილა ზოგად კმაყოფილებასა და მისი საქმიანობის დადებით შეფასებაში", - ამბობს ანალიტიკოსი.
4 ივლისი ტრადიციულად პოლიტიკური განსხვავებების დავიწყების და საერთო დღესასწაულის დღე უნდა ყოფილიყო. თუმცა, ბოლო წლებში ეს განსაკუთრებით რთული მისაღწევი ხდება. გასულ 20 წელიწადში ამერიკელებმა გამოსცადეს ძლიერი ტერორისტული თავდასხმა თავის ქვეყანაში, პირველად ისტორიაში აირჩიეს შავკანიანი პრეზიდენტი, ამის შემდეგ კი კონსერვატულ, ნაციონალისტურ დღის წესრიგს მიუბრუნდნენ და სწორედ ასეთი კანდიდატი აირჩიეს პრეზიდენტად.
გამოკითხვები აჩვენებს, რომ ამჟამინდელი პოლიტიკური დისკურსით ბევრი ამერიკელი უკმაყოფილოა. ისინი მიიჩნევენ, რომ მწვავე პოლიტიკური განსხვავებები უკვე ყოველდღიურ ცხოვრებაზე ახდენს გავლენას და საერთო ენის გამონახვა უფრო და უფრო რთულდება, რაც დამატებითი გამოწვევაა ამერიკის დემოკრატიისთვის.
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
კომენტარები