2024 წლის ნობელის პრემიის მფლობელი ლიტერატურის დარგში სამხრეთკორეელი მწერალი ჰან განი გახდა. განს ჯილდო გადაეცა "ექსპრესიული პოეტური პროზისთვის, რომელიც თვალს უსწორებს ისტორიულ ტრავმებს და ააშკარავებს ადამიანური ცხოვრების სიმყიფეს".

53 წლის ჰან განი პირველი სამხრეთკორეელი მწერალი და პირველი აზიელი ქალია, რომელმაც ლიტერატურის დარგში ნობელის პრემია მიიღო. იგი აგრეთვე მესამე კორეელი ნობელიანტია.

განმა ლიტერატურული კარიერა სამხრეთკორეულ ჟურნალში ლექსების გამოქვეყნებით დაიწყო, მოგვიანებით კი მცირე პროზაზე გადაერთო და 1995 წელს მოთხრობების სადებიუტო კრებული გამოსცა. ავტორს დაწერილი აქვს რომანებიც, მათგან ყველაზე ცნობილი კი ვეგეტარიანელია, რომელმაც განს 2016 წელს ბუკერის საერთაშორისო პრემია მოუტანა. წიგნი გვიყვება ქალზე, რომელსაც ღამეულ კოშმარებში ადამიანური სისასტიკის ხილვა მოსვენებას არ აძლევს და საბოლოოდ მცენარეული კვების დაწყებას გადააწყვეტინებს.

ამბობენ, რომ განის შემოქმედებას საუკეთესოდ გამოხატავს მისი რომანის, ევროპის, პროტაგონისტის ფიქრები: "რას იზამდი, მართლა ისე რომ გეცხოვრა, როგორც მოისურვებ?".

ნობელის კომიტეტის მსგავსად, ჰან განს კრიტიკოსები ხშირად უქებენ წერის პოეტურ და ექსპერიმენტულ სტილს. მხატვრულ ტექსტებთან ერთად, ავტორს ასევე გამოქვეყნებული აქვს ესეების კრებულები. განის ნაწარმოებები 20-ზე მეტ ენაზეა თარგმნილი, თუმცა, მათ შორის, სამწუხაროდ, ქართული ჯერჯერობით არაა.

ჰან განი და დებორა სმითი, რომელმაც ვეგეტარიანელი ინგლისურად თარგმნა

ფოტო: Korea.net

ნობელის პრემია მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი საერთაშორისო ჯილდოა, რომლის დაარსებაც შვედი ქიმიკოსის ალფრედ ნობელის სახელს უკავშირდება. პრემია 1901 წლიდან გაიცემა ქიმიის, ფიზიკის, ლიტერატურის, მშვიდობისა და ფიზიოლოგია/მედიცინის დარგში. პრემიის მფლობელებს 9 მილიონი შვედური კრონა გადაეცემათ, რაც, დაახლოებით, ერთ მილიონ დოლარს უდრის.

ლიტერატურის დარგში ნობელის პრემია წინათ მიღებული აქვთ ისეთ ცნობილ ავტორებს, როგორებიც არიან ჰაინრიხ ბიოლი (1972), ჟოზე სარამაგუ (1998), მარიო ვარგას ლიოსა (2010) და სვეტლანა ალექსიევიჩი (2015).

გასულ წელს პრემია ნორვეგიელმა პროზაიკოსმა და დრამატურგმა იუნ ფოსემ მიიღო.

თუ წიგნების კითხვა და მათი განხილვა არასდროს გბეზრდება, შემოგვიერთდი ჯგუფში ერთი გვერდიც და...