რატომ არის პრედიაბეტის დროულად აღმოჩენა მნიშვნელოვანი? — ინტერვიუ ენდოკრინოლოგთან
პრედიაბეტი ეწოდება მდგომარეობას, რომლის დროსაც სისხლში გლუკოზის მაჩვენებლები ნორმის ფარგლებს სცდება, თუმცა არც იმდენად, რომ შაქრიანი დიაბეტის დიაგნოზი დაისვას. ის არის ერთგვარი განგაშის სიგნალი, რომელიც პაციენტს სამომავლოდ შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 2-ის ჩამოყალიბების შესახებ აფრთხილებს. საბედნიეროდ, პრედიაბეტი ყოველთვის არასასურველი სცენარის განვითარებას არ ნიშნავს, რადგან ზომების დროულად მიღების შემთხვევაში, სისხლში გლუკოზის დონის დარეგულირება ჯერ კიდევ შესაძლებელია.
რა უნდა ვიცოდეთ პრედიაბეტზე, როგორ უნდა აღმოვაჩინოთ ის დროულად და როგორია მისი მკურნალობის გზები? — ამ და სხვა საკითხებზე თოდუას კლინიკის ენდოკრინოლოგი ეკატერინე ინაშვილი საუბრობს
სისხლში გლუკოზის რა მაჩვენებელი მიუთითებს პრედიაბეტზე?
თუ უზმოდ ყოფნისას გლუკოზის დონე სისხლში 100-125 მგ/დლ-ია, ხოლო გლუკოზით დატვირთვიდან ორ საათში ეს მაჩვენებელი 140-დან 199 მგ/დლ-მდე მერყეობს, სახეზე გვაქვს პრედიაბეტი. ამ ნიშნულებზე ზემოთ უკვე შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 2-ს დიაგნოზი ისმება.
დეტალური ინფორმაცია შეგიძლიათ იხილოთ თოდუას კლინიკის ბლოგში — შაქრის ნორმის ცხრილი.
პრედიაბეტის დასადგენად და, ზოგადად, სისხლში გლუკოზის დონის შესაფასებლად, ვატარებთ გლიკოზილირებული ჰემოგლობინის კვლევასაც, რომელიც გვიჩვენებს სისხლში გლუკოზის საშუალო დონის მაჩვენებელს ბოლო სამი თვის განმავლობაში. თუ გლიკოზირებული ჰემოგლობინის მაჩვენებელი 5.7%-დან 6.4%-მდე მერყეობს, ასევე, საქმე გვაქვს პრედიაბეტთან.
ვინ მიეკუთვნება პრედიაბეტის განვითარების რისკჯგუფს?
მოგეხსენებათ, ჩვეულებრივ შემთხვევაში, გლუკოზა სისხლიდან სამიზნე უჯრედებში გადადის, რა დროსაც ის ენერგიის წყაროდ გარდაიქმნება. ამ პროცესს უმეტესად აფერხებს ორგანიზმში ცხიმოვანი ქსოვილის ჭარბად განვითარება, ინსულინრეზისტენტობა (ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის დაქვეითება), ჰიპერინსულინემიასთან (სისხლში ინსულინის ჭარბი რაოდენობით არსებობა) ერთად ან მის გარეშე. შესაბამისად, პრედიაბეტის და, ზოგადად, შაქრიანი დიაბეტის განვითარების რისკი მაღალია ჭარბწონიან ადამიანებში. ინსულინრეზისტენტობა, ქოლესტერინის, კერძოდ, ლიპიდური ცვლის ერთ-ერთი ფრაქციის — ტრიგლიცერიდების მაღალი დონე ან/და მაღალი სიმკვრივის ქოლესტერინის (მას "კარგ ქოლესტერინსაც" ვუწოდებთ) დაბალი მაჩვენებელი, ასევე, პრედიაბეტის რისკფაქტორებია.
ცხადია, პრედიაბეტის განვითარების ალბათობა მატულობს იმ ადამიანებში, რომელთაც გენეტიკური წინასწარგანწყობა აქვთ შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 2-ის მიმართ ანუ თუ პირველი რიგის ნათესავებს (მშობლებს, დედმამიშვილებს) ამ დაავადების დიაგნოზი აქვთ.
პრედიაბეტის მაპროვოცირებელია გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დაავადებები და ჰიპერტენზიაც. ასევე, ის შეიძლება განუვითარდეთ ქალბატონებს, რომელთაც ანამნეზში აქვთ გესტაციური ანუ ორსულთა დიაბეტი ან/და პოლიკისტოზური საკვერცხეების სინდრომი.
გაითვალისწინეთ, რომ პრედიაბეტი ძირითადად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს, ამიტომ ჩვენ მიერ ჩამოთვლილი ერთი ან რამდენიმე რისკფაქტორის არსებობის შემთხვევაში, აუცილებელია, გაკეთდეს შესაბამისი ანალიზები, რათა გამოირიცხოს პრედიაბეტი. კვლევები უნდა ჩაიტარონ 35 წელზე მეტი ასაკის ადამიანებმაც და ბავშვებმაც, რომელთაც აქვთ ჭარბი წონა, არ არიან ფიზიკურად აქტიური და აქვთ შაქრიანი დიაბეტის მიმართ გენეტიკური წინასწარგანწყობა.
სისხლში გლუკოზის შემცველობის დასადგენი ანალიზები, სასურველია, მინიმუმ 3 წელიწადში ერთხელ ჩატარდეს. პრედიაბეტის აღმოჩენის შემთხვევაში კი, მაჩვენებლების გადამოწმება ყოველ წლიურად ან 6 თვეში ერთხელ უნდა მოხდეს.
შეგახსენებთ, რომ თოდუას კლინიკაში ასევე მუშაობენ ისეთი პროფესიონალი ექიმები, როგორებიცაა: ენდოკრინოლოგი ხუციშვილი თამარი, ექიმი მაია ქობულია და მაია ტორჩინავა.
როგორ ხდება პრედიაბეტის მკურნალობა და რა რეკომენდაციებს მისცემდით ამ დიაგნოზის მქონე პაციენტებს?
პრედიაბეტის და, ზოგადად, შაქრიანი დიაბეტის დროს, ყველაზე მნიშვნელოვანი სწორი კვებაა. აუცილებელია პაციენტმა მიიღოს მეტი რაოდენობით ბოსტნეული, ასევე, ხილი, თუმცა ზომიერად. კვების რაციონში ჩართული უნდა იყოს ცილოვანი პროდუქტები, ზომიერი რაოდენობით პარკოსნები, ბურღულეული, თხილეული. ძალიან მნიშვნელოვანია პრედიაბეტის, ისევე როგორც შაქრიანი დიაბეტის, დროს შეიზღუდოს ნახშირწყლები და ცხიმები და, რაც მთავარია, ნებისმიერი სახის ტკბილეული — საკონდიტრო ნაწარმი, შოკოლადი, ნაყინი, გაზიანი ტკბილი სასმელები, ნატურალური წვენები, კომპოტები და ა.შ.
სწორ კვებასთან ერთად უმნიშვნელოვანესია ფიზიკური აქტივობა. კვირაში მინიმუმ 150 წუთი მაინც უნდა დავუთმოთ თუნდაც მსუბუქ დატვირთვას, მაგალითად, ისეთს, როგორიც ფეხით სიარულია. ფიზიკური აქტივობის ფორმა და ინტენსივობა პაციენტმა თავად უნდა გადაწყვიტოს, ჯანმრთელობის მდგომარეობისა და სურვილის მიხედვით.
პრედიაბეტის დროს მკურნალობაში შეიძლება ჩავრთოთ მეტფორმინის ჯგუფის პრეპარატებიც, თუმცა, მათ სხვადასხვა ფაქტორების გათვალისწინებით სპეციალისტი ინდივიდუალურად ნიშნავს.
ბოლოს კი, კიდევ ერთხელ მინდა დავუბრუნდე სკრინინგისა და პრედიაბეტის დროულად აღმოჩენის მნიშვნელობას, რადგან ის აძლევს პაციენტს შესაძლებლობას დროულად დაიწყოს მკურნალობა. გახსოვდეთ, თუ მალევე შეცვლით ცხოვრების წესს და დაიცავთ ექიმის რეკომენდაციებს, შეძლებთ არათუ გადაავადოთ შაქრიანი დიაბეტის ჩამოყალიბება, არამედ სრულად აღადგინოთ გლუკოზის ნორმალური მაჩვენებელი სისხლში.
-
გადახედვაბორელი: კატეგორიულად ვგმობ საქართველოში მომხდარ ძალადობას დემონსტრანტების წინააღმდეგ ბორელი: კატეგორიულად ვგმობ საქართველოში მომხდარ ძალადობას დემონსტრანტების წინააღმდეგ
-
გადახედვამძიმედ ნაცემი ლევან ხაბეიშვილი პარლამენტში მივიდა, სადაც რუსული კანონის განხილვა უნდა გაგრძელდეს — ის ეტლით გადაადგილდება მძიმედ ნაცემი ლევან ხაბეიშვილი პარლამენტში მივიდა, სადაც რუსული კანონის განხილვა უნდა გაგრძელდეს — ის ეტლით გადაადგილდება
-
გადახედვაDRI: ხელისუფლებამ რუსული კანონის წინააღმდეგ გამართული აქცია უკანონოდ დაარბია DRI: ხელისუფლებამ რუსული კანონის წინააღმდეგ გამართული აქცია უკანონოდ დაარბია
-
გადახედვანახეთ: ჩინეთში მთვარის ყველაზე დეტალური ატლასი შექმნეს ნახეთ: ჩინეთში მთვარის ყველაზე დეტალური ატლასი შექმნეს
-
გადახედვარუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციაზე 63 ადამიანი დააკავეს — რა ბრალდებას უყენებს მათ შსს რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციაზე 63 ადამიანი დააკავეს — რა ბრალდებას უყენებს მათ შსს
-
გადახედვაწამებში გამიკეთეს წრე, შემათრიეს კორდონის შიგნით და გადამიარეს — რობი ზარიძე წამებში გამიკეთეს წრე, შემათრიეს კორდონის შიგნით და გადამიარეს — რობი ზარიძე
-
-
გადახედვარა მოხდა გუშინ პარლამენტთან, შსს-ს ვერსიით რა მოხდა გუშინ პარლამენტთან, შსს-ს ვერსიით
-
-
გადახედვალევან ხაბეიშვილი ნაცემია — ენმ აცხადებს, რომ პარტიის ლიდერი ბიძინა ივანიშვილის პირადი დავალებით გაიტაცეს ლევან ხაბეიშვილი ნაცემია — ენმ აცხადებს, რომ პარტიის ლიდერი ბიძინა ივანიშვილის პირადი დავალებით გაიტაცეს
-
გადახედვააქციის მორიგი დარბევა რუსთაველზე — რუსული კანონის მოწინააღმდეგეების დაშლას სპეცრაზმი კვლავ ჭავლითა და ცრემლსადენი გაზით ცდილობს აქციის მორიგი დარბევა რუსთაველზე — რუსული კანონის მოწინააღმდეგეების დაშლას სპეცრაზმი კვლავ ჭავლითა და ცრემლსადენი გაზით ცდილობს
-
გადახედვაპრეზიდენტი: სირცხვილია ახალგაზრდობას დაუპირისპირდე, სირცხვილია, სარწმუნოებაზე რომ აპელირებ და ძალადობას ახალისებ, ვნების კვირის დროს პრეზიდენტი: სირცხვილია ახალგაზრდობას დაუპირისპირდე, სირცხვილია, სარწმუნოებაზე რომ აპელირებ და ძალადობას ახალისებ, ვნების კვირის დროს
-
გადახედვასპეცრაზმი, მშვიდობიანი აქციის მონაწილეების წინააღმდეგ, კვლავ წყლის ჭავლს და ცრემლსადენ გაზს იყენებს სპეცრაზმი, მშვიდობიანი აქციის მონაწილეების წინააღმდეგ, კვლავ წყლის ჭავლს და ცრემლსადენ გაზს იყენებს
-
გადახედვასახალხო დამცველი: აქცია მშვიდობიანი ხასიათისაა. არ არსებობს მის წინააღმდეგ ძალის გამოყენების საფუძველი სახალხო დამცველი: აქცია მშვიდობიანი ხასიათისაა. არ არსებობს მის წინააღმდეგ ძალის გამოყენების საფუძველი
-
გადახედვარუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციის მონაწილეებმა იუსტიციის სახლთან გზა გადაკეტეს რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციის მონაწილეებმა იუსტიციის სახლთან გზა გადაკეტეს
-
გადახედვამოვუწოდებთ სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, გამოიძიოს პოლიციელთა მიერ ჩადენილი სავარაუდო დანაშაულები — TI მოვუწოდებთ სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, გამოიძიოს პოლიციელთა მიერ ჩადენილი სავარაუდო დანაშაულები — TI
-
გადახედვასპეცრაზმი მშვიდობიან მოქალაქეებს წყლის ჭავლის გამოყენებით შლის სპეცრაზმი მშვიდობიან მოქალაქეებს წყლის ჭავლის გამოყენებით შლის
-
გადახედვა"აქცია გახდა ძალადობრივი, ვიწყებთ კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიების განხორციელებას" — შსს-ს განცხადება "აქცია გახდა ძალადობრივი, ვიწყებთ კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიების განხორციელებას" — შსს-ს განცხადება
-
გადახედვასახალხო დამცველი: დაუშვებელია სპეციალური საშუალებების, მათ შორის, ე.წ. წიწაკის სპრეის დამიზნებით სახეში გამოყენება სახალხო დამცველი: დაუშვებელია სპეციალური საშუალებების, მათ შორის, ე.წ. წიწაკის სპრეის დამიზნებით სახეში გამოყენება
-
გადახედვასპეცრაზმი დემონსტრანტებს დამიზნებით ესვრის გაზის კაფსულებს, მედიის ცნობით, ისროლეს რეზინის ტყვიებიც სპეცრაზმი დემონსტრანტებს დამიზნებით ესვრის გაზის კაფსულებს, მედიის ცნობით, ისროლეს რეზინის ტყვიებიც
-
გადახედვაზაზა სარალიძე: მთელი საქართველო დავდგეთ ფეხზე ამ რუსული რეჟიმის წინააღმდეგ! ზაზა სარალიძე: მთელი საქართველო დავდგეთ ფეხზე ამ რუსული რეჟიმის წინააღმდეგ!
კომენტარები