არამიწიერი სიცოცხლე ვენერაზე? — NASA-ს ახალმა კვლევამ პლანეტის ატმოსფეროში ფოსფინის არსებობა არ დაადასტურა
ახალმა კვლევამ უარყო 2020 წლის საკამათო კვლევა, რომელიც ამტკიცებდა, რომ აღმოაჩინეს ფოსფინი ვენერას ატმოსფეროში. ქიმიური ნივთიერების არსებობის შესახებ ინფორმაცია მიანიშნებდა, რომ პლანეტაზე უცხო სიცოცხლე არსებობდა.
2020 წელს მკვლევართა ჯგუფმა განაცხადა, რომ მათ აღმოაჩინეს ფოსფინი ვენერას ატმოსფეროში იაპონური კოსმოსური სააგენტოს კოსმოსური ხომალდი Akatsuki-ის მიერ შეგროვებული მონაცემების გამოყენებით, რომელიც ვენერას ორბიტაზე 2015 წლიდან მოძრაობს. დედამიწაზე ფოსფინი ატმოსფეროში გამოიყოფა, როდესაც ორგანული ნივთიერებები იშლება. ვენერას ატმოსფეროში ქიმიური ნივთიერების სავარაუდო აღმოჩენამ გააჩინა თეორიები იმის შესახებ, რომ ჩვენს მეზობელ პლანეტაზე შეიძლება, იყოს არამიწიერი სიცოცხლე.
აღმოჩენა რეტროსპექტიულად დადასტურდა NASA-ს Pioneer 13-ის ზონდის მიერ 1978 წელს ვენერაში ვიზიტის დროს. თუმცა, ასტრონომთა საზოგადოება კვლავ სკეპტიკურად იყო განწყობილი ამ საკითხის მიმართ.
ახლა, 21 ოქტომბერს ჟურნალ Geophysical Research Letters-ში გამოქვეყნებულ ახალ კვლევაში, მკვლევრებმა გამოიყენეს სტრატოსფერული ობსერვატორია ინფრაწითელი ასტრონომიისთვის (SOFIA) (თვითმფრინავზე დამონტაჟებული ტელესკოპი, რომელსაც NASA და გერმანიის კოსმოსური სააგენტო ერთობლივად მართავენ) ვენერას ატმოსფეროს სკანირებისთვის. მკვლევრებმა დაადგინეს, რომ ფოსფინის არსებობა უკიდურესად ნაკლებად სავარაუდოა ვენერას ატმოსფეროში და რომც არსებობდეს, ქიმიური ნივთიერება ვერ იქნება 0,8 ნაწილი მილიარდზე მეტი კონცენტრაციით, რაც ძალიან დაბალია იმისთვის, რომ იგი არამიწიერ სიცოცხლეს შეექმნა.
ახლახან პენსიაზე გასული SOFIA იყო Boeing 747SP-ის მოდიფიცირებული ვერსია, რომელიც ატარებდა ინფრაწითელ ტელესკოპს. მოდიფიცირებული თვითმფრინავი დაფრინავდა დედამიწის სტრატოსფეროში და SOFIA-ს საშუალებას აძლევდა, მზის სისტემის სხვა პლანეტების ატმოსფერო დაეთვალიერებინა.
მკვლევრებს რამდენიმე თვე დასჭირდათ ვენერას ატმოსფეროს კარგად დათვალიერებისთვის, რადგან SOFIA-მ გუნდს პლანეტაზე ფოკუსირების მხოლოდ შეზღუდული შესაძლებლობები მისცა. ვენერას ატმოსფეროს დასანახად, SOFIA უნდა გააქტიურებულიყო მზის ჩასვლამდე 30 წუთით ადრე, რათა თავიდან აეცილებინა მზის შუქი, ხოლო ვენერა ზუსტად უნდა ყოფილიყო ორიენტირებული დედამიწასთან.
ახალი კვლევა არ არის პირველი შემთხვევა, როდესაც ვენერას ატმოსფეროში ფოსფინი ვერ აღმოაჩინეს. რამდენიმე სხვა კვლევამ სცადა 2020 წლის კვლევის შედეგების გამეორება, მაგრამ ახალი აღმოჩენა ჯერ კიდევ ერთ-ერთი საბოლოოა, SOFIA-ს მიერ შეგროვებული მასიური მონაცემების წყალობით, და უარყოფს ვენერაზე არამიწიერი სიცოცხლის არსებობის იდეას. მკვლევრების თქმით, თუკი ვენერაზე მართლაც არის ფოსფინის კვალი, ის, სავარაუდოდ, მეხის ან ვულკანური აქტივობის შედეგად გაჩნდა.
ვენერა დიდი ხნის განმავლობაში ითვლებოდა მზის სისტემაში არამიწიერი სიცოცხლის არსებობის ერთ-ერთ ყველაზე სავარაუდო ადგილად, დედამიწის მსგავსი ზომისა და მზის სასიცოცხლო ზონაში მდებარეობის გამო. მაგრამ ბოლო კვლევები ვარაუდობს, რომ ის შეიძლება, არ იყოს შესაფერისი უცხოპლანეტური სიცოცხლის ფორმებისთვის.
2021 წელს ჩატარებულმა კიდევ ერთმა კვლევამ ვენერას ატმოსფეროზე, აჩვენა, რომ მის ღრუბლებში წყლის ორთქლი, თითქმის, არ არის, რაც იმას ნიშნავს, რომ პლანეტის ზედაპირი, სავარაუდოდ, ზედმეტად მშრალია, გვალვაგამძლე მიკრობებისთვისაც კი.
მკვლევრების აზრით, ამ დროისთვის, როგორც ჩანს, უცხოპლანეტური სიცოცხლის მტკიცებულებების ძიება, შესაძლოა, უკეთესი იყოს მზის სისტემის სხვა ობიექტებზე, როგორებიცაა: სატურნის თანამგზავრები ენცელადი და ტიტანი ან იუპიტერის მთვარე ევროპა.
კომენტარები