გუშინ, 12 აპრილს, American Chemical Society-ს გაზაფხულის შეხვედრაზე მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიების ინსტიტუტის მკვლევრებმა თავიანთი ახალი პროექტი წარადგინეს, რომლის ფარგლებშიც მათ ობობას ქსელის რხევები ბგერებად თარგმნეს და ერთიან მუსიკად აქციეს. ამ ტექნოლოგიამ, შესაძლოა, გამოყენება ჰპოვოს მთელ რიგ დარგებში, უკეთესი 3D პრინტერებიდან დაწყებული, სახეობათაშორისი კომუნიკაციით გაგრძელებული და სხვადასხვა მუსიკალური კომპოზიციების შექმნით დასრულებული.

"ობობები რხევადი სიმების გარემოში ცხოვრობენ", — ამბობს პროექტის მთავარი მკვლევარი, დოქტორი მარკუს ბიულერი. "მათ მხედველობა არც ისე კარგად აქვთ განვითარებული და გარშემო სამყაროს განსხვავებული სიხშირის რხევების საშუალებით აღიქვამენ". აღნიშნული რხევები მაშინ დაიკვირვება, როდესაც, მაგალითად, ქარი დაუბერავს, ან ობობას ქსელში ბუზი, ან თუნდაც ფოთლის პატარა ნაგლეჯი გაებმება.

ბიულერს დიდი ხნის მანძილზე აინტერესებდა, შეიძლებოდა თუ არა ბუნებრივი მასალებისგან არა-ადამიანური წარმოშობის რიტმებისა თუ მელოდიების მიღება. "ქსელები, შესაძლოა, მუსიკალური შთაგონების ახალ წყაროდ იქცეს — მათი საშუალებით ისეთი მუსიკის შექმნა შეიძლება, რომელიც ადამიანის გამოცდილებისგან ძალიან განსხვავდება", — ამბობს იგი.

გარდა ამისა, ბიულერი და მისი კოლეგები ცდილობდნენ, უკეთესად გაეცნონ ქსელების 3D არქიტექტურასა და მათი შენების პროცესს. სწორედ ამ მიზნით, მათ გადაიღეს ქსელის 2D ჭრილი და კომპიუტერული ალგორითმის საშუალებით მისგან ააწყეს 3D ქსელი. გუნდმა ქსელის სიმებს სხვადასხვა სიხშირის რხევები მოაგო, რომლებიც შემდეგ "ნოტებად" გადმოთარგმნა და ქსელის 3D სტრუქტურის საფუძველზე ერთიანი მელოდია შექმნა. ამის შემდეგ მათ არფის მსგავსი ინსტრუმენტი შექმნეს და ობობას მუსიკა მასზე გააჟღერეს.

ყველა სიკეთესთან ერთად, გუნდმა ვირტუალური რეალობის მოწყობილობაც შექმნა, რომელიც ადამიანებს საშუალებას აძლევს, ქსელების სამყარო როგორც თვალით, ასევე ყურით აღიქვან. "ვირტუალური რეალობის გარემოს განსაკუთრებით საინტერესოს ხდის ის ფაქტი, რომ აქ ყურით ისმენს ისეთ სტრუქტურულ მახასიათებლებს, რომლებიც შესაძლოა თვალითაც დაინახოთ, მაგრამ ვერ შეამჩნიოთ", — ამბობს ბიულერი. "მათი ერთდროულად მოსმენითა და დანახვით კი იმას ვიგებთ, თუ როგორ აღიქვამენ ობობები სამყაროს".

ქსოვის ტექნიკის შესასწავლად მკვლევრებმა ქსელის ქსოვის პროცესი გადაიღეს და თითოეული ეტაპს სხვადასხვა ხმა შეუსაბამეს. "ხმები, რომლებსაც ჩვენი არფის მსგავსი ინსტრუმენტი გამოსცემს, ამ პროცესის მანძილზე იცვლება, მიღებული მუსიკა კი ობობების მიერ ქსელის ქსოვის მთელ პროცესს ასახავს", — ამბობს იგი.

ეტაპობრივად მიღებული ცოდნა იმის შესახებ, თუ როგორ ქსოვენ ობობები ქსელებს, შესაძლოა, მეცნიერებს "ობობების მიმბაძველი" 3D პრინტერის შექმნაში დაეხმაროს, რომლებსაც შემდგომ კომპლექსური მიკროელექტრონიკის დარგში გამოიყენებენ. "იქიდან გამომდინარე, რომ თანამედროვე 3D პრინტერებისგან განსხვავებით, ობობები ქსელის ქსოვისას არ იყენებენ საყრდენს, განსაკუთრებით საინტერესოს და მნიშვნელოვანს ხდის მათ შესწავლას", — ამბობს ბიულერი.

მეცნიერებმა ასევე შეისწავლეს ქსელის ხმის ცვალებადობა მაშინ, როდესაც მასზე სხვადასხვა მექანიკური ძალა მოქმედებს. "ვირტუალური რეალობის გარემოში, როდესაც ქსელს დაჭიმავთ, იგი ხმას იცვლის. შემდეგ კი ეს სიმები წყდება და ისინი ტკაცუნის ხმას გამოსცემენ".

რაც არ უნდა უცნაურად მოგეჩვენოთ, გუნდი ამჟამად იმის შესწავლას ცდილობს, თუ როგორ შეიძლება ობობებთან კომუნიკაციის დამყარება მათსავე ენაზე. მეცნიერებმა ობობების ქსელის რხევები ჩაიწერეს, რომლებიც ისეთი აქტივობებისას წარმოიქმნება, როგორებიცაა ქსელის ქსოვა, სხვა ობობებთან კომუნიკაცია თუ მათთან არშიყობა. შემდეგ კი, მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანის ყური ამ სიხშირეებს დიდად ვერ ასხვავებს ერთმანეთისგან, მანქანური დასწავლის ალგორითმის საშუალებით ამ ხმების სხვადასხვა აქტივობებად დაყვეს.

"ამჟამად, ჩვენ ვცდილობთ შევქმნათ ისეთი სიგნალები, რომლებსაც ობობების ენაზე "საუბრისთვის" გამოვიყენებთ. ამის შემდეგ კი, ვინ იცის, იქნებ მათთან კომუნიკაცია, ან მათ ქცევებზე გავლენის მოხდენაც შევძლოთ?".