პარლამენტის თავმჯდომარე, არჩილ თალაკვაძე აცხადებს, რომ დღეს სხდომათა დარბაზში ყველა ფრაქციის მობილიზებაა საჭირო, რათა საკონსტიტუციო ცვლილებები პირველივე მოსმენით მიიღონ. ამის შესახებ მან ბიუროს სხდომაზე განაცხადა.

"კიდევ ერთხელ ვთხოვ ყველა ფრაქციას, მაქსიმალურად გააკეთონ ინფორმირება თავისი წევრების კიდევ ერთხელ. დღეს გვჭირდება სრული დასწრება და მივიღებთ პირველი კენჭისყრით გადაწყვეტილებას, რომელიც უკავშირდება 2020 წლის საარჩევნო სისტემას", — აღნიშნა თალაკვაძემ.

დღეს, 21 ივნისს, საქართველოს პარლამენტში საკონსტიტუციო ცვლილებების პირველი მოსმენით კენჭისყრა გაიმართება. ცვლილებების თანახმად, არსებული საარჩევნო სისტემა უნდა შეიცვალოს და მომავალი მოწვევის პარლამენტში პარტიული სიით 77-ის ნაცვლად 120 დეპუტატს აირჩევენ, მაჟორიტარი კი 73-ის ნაცვლად მხოლოდ 30 იქნება. კანონპროექტის დასამტკიცებლად მინიმუმ 113 დეპუტატის მხარდაჭერაა საჭირო.

აღნიშნულ შეთანხმებას ოპოზიციამ და ხელისუფლებამ დიპლომატების შუამავლობით ხანგრძლივი მოლაპარაკებების შემდეგ 8 მარტს მიაღწიეს.

ცვლილება შეეხება საარჩევნო ბარიერსაც. ეს იმას ნიშნავს, რომ თუკი აქამდე პარტიას პარლამენტში მოსახვედრად მოსახლეობის 5%-ის მხარდაჭერა სჭირდებოდა, ახალი სისტემით 1%-იანი ბარიერის გადალახვაც საკმარისი იქნება.

კიდევ ერთი საკითხი, რაზეც ოპოზიცია და ხელისუფლება შეთანხმდნენ, ე.წ. 40%-იანი ჩამკეტის შემოღებაა, რაც იმას გულისხმობს, რომ პოლიტიკური ძალა, რომელსაც 40%-ზე ნაკლები მხარდაჭერა ექნება, პარლამენტში კი მოხვდება, მაგრამ მთავრობის დაკომპლექტებას ვერ შეძლებს.

რაც შეეხება ოლქებს, ცნობილია, რომ თბილისში 8 სამაჟორიტარო ოლქი იქნება.

საარჩევნო სისტემაზე მოლაპარაკებები მას შემდეგ დაიწყო, რაც ბიძინა ივანიშვილმა 2019 წლის ივნისში პირობა გასცა, რომ ქვეყანა სრულად პროპორციულ სისტემაზე გადავიდოდა, თუმცა ნოემბერში აღნიშნული ცვლილებები პარლამენტში თავად ქართულმა ოცნებამ ჩააგდო.

უმრავლესობაში აცხადებენ, რომ ამჯერად ცვლილებებს, მათი გუნდის ერთსულოვანი მხარდაჭერა ექნება და ამტკიცებენ, რომ მათი 92 დეპუტატი ცვლილებებს მხარს დაუჭერს. ცნობილია, რომ ცვლილებებისთვის მხარის დაჭერას აპირებენ პატრიოტთა ალიანსის წევრები და დამოუკიდებელი დეპუტატებიც.

ასევე, გუშინ ცნობილი გახდა, რომ ევროპული საქართველო საარჩევნო სისტემის ცვლილებების კენჭისყრაში მონაწილეობას მიიღებს და პირველი მოსმენით მხარს დაუჭერს. დავით ბაქრაძის განცხადებით, პარტიამ ეს გადაწყვეტილება მიიღო, რათა ქართულ ოცნებას არ ჰქონდეს შესაძლებლობა, საარჩევნო სისტემის ცვლილებები კვლავ ჩააგდოს. მისივე თქმით, ასე დარჩება მეტი დრო იმისთვის, რომ შეთანხმება შესრულდეს "პოლიტიკური დევნის" ნაწილში და იმისთვის, რომ პროკურატურამ მიიღოს გადაწყვეტილება გიორგი რურუას გათავისუფლებასთან დაკავშირებით.

დღეს ცნობილი გახდა, რომ ნაციონალური მოძრაობა საკონსტიტუციო ცვლილებების კენჭისყრაში მონაწილეობას არ მიიღებს. ამის შესახებ პარტია განცხადებას ავრცელებს. მათი განმარტებით, ამის მიზეზი ისაა, რომ 8 მარტის შეთანხმების ყველა პუნქტი არ შესრულდა და მთავარი არხის ერთ-ერთი მეწილე, გიორგი რურუა კვლავ პატიმრობაშ რჩება. პარტიის პოლიტსაბჭოს თავმჯდომარის, ნიკა მელიას განცხადებით, დეპუტატი, რომ იყოს, ცვლილებებს თავად მხარს დაუჭერდა.

რა გზები არსებობს საკონსტიტუციო ცვლილებისთვის

საქართველოს კონსტიტუცია გადასინჯვის ორ პროცედურას ითვალისწინებს. ერთი ვარიანტის შემთხვევაში საჭიროა სულ მცირე 2/3-ის, ანუ 100 დეპუტატის მხარდაჭერა, ხოლო მეორე შემთხვევაში აუცილებელია მინიმუმ 3/4-ის, ანუ 113 დეპუტატის მხარდაჭერა.

პირველი ვარიანტისთვის საჭიროა ორი მოწვევის პარლამენტის ჩართულობა. მოქმედმა პარლამენტმა კანონპროექტს სამჯერ უნდა დაუჭიროს მხარი, ახალმა მოწვევამ კი ერთხელ. ყველა კენჭისყრაზე კი სულ მცირე 100 დეპუტატის მხარდაჭერაა აუციელებელი. ასეთი ვარიანტის შემთხვევაში პროპორციული საარჩევნო სისტემა 2024 წლის არჩევნებისთვის ამოქმედდება, რაც ისედაც გათვალისწინებულია კონსტიტუციით.

მეორე ვარიანტის შემთხვევაში კვორუმი უფრო მაღალია. მოქმედმა პარლამენტმა პროექტს სამჯერ უნდა დაუჭიროს მხარი და ყოველ ჯერზე მინიმუმ 113 დეპუტატის ხმაა საჭირო. ასეთ დროს პროექტი უკვე 2020 წლის არჩევნებისთვის ამოქმედდებოდა.