მსხვილი ნაწლავის კიბო გაახალგაზრდავდა
ფოტო: Steve Gschmeissner / Science Source
მსხვილი და სწორი ნაწლავის (კოლორექტული) კიბო მოხუცთა ასაკის დაავადებაა — პაციენტთა უმრავლესობას ამ დიაგნოზს 50 წელს ზემოთ უსვამენ. თუმცა, ბოლო კვლევებით ამ პათოლოგიის გაახალგაზრდავება შეინიშნება. ამის შესახებ ფაქტობრივი მტკიცებულება კანადელმა მკვლევარებმა წარმოადგინეს.
კვლევის ფარგლებში მეცნიერებმა გააანალიზეს 1969 წლიდან 2015 წლამდე კანადის კიბოს ეროვნული ცენტრების მონაცემები და ჯამში კოლორექტული კიბოს 688 515 შემთხვევა გამოიკვლიეს. 2006 — 2015 წლებში შეინიშნება კიბოს გაახალგაზრდავება 50 წელს ქვემოთ მამაკაცებში (3,47%), ხოლო 2010 — 2015 წლების შუალედში 50 წელს ქვემოთ ქალებში (4,45%).
"ეს ტენდენცია რამდენიმე წლის წინ შევამჩნიეთ. ჩვენ ვფიქრობდით, რომ იგი წლების განმავლობაში შენელდებოდა, თუმცა ყოველწლიურად საპირისპიროს ვხედავთ: ახალგაზრდა ადამიანებში კოლორექტული კიბოს შემთხვევები იმატებს და ეს ძალზე საგანგაშო სიტუაციაა" — მიიჩნევს დარენ ბრენერი, კვლევის ერთ-ერთი ავტორი.
დაახლოებით ასეთივე ტენდენცია შეინიშნება აშშ-ს კიბოს სტატისტიკაშიც. ასევე მნიშვნელოვანია ის ფაქტიც, რომ ახალგაზრდების შემთხვევაში ამ ჯგუფის ავთვისებიანი სიმსივნეები უფრო მეტი აგრესიულობით გამოირჩევიან.
ერთი შეხედვით პარადოქსულია, მაგრამ ფაქტია: მოხუცებულთა შემთხვევაში კოლორექტული კიბოს შემთხვევები სულ უფრო მცირდება, რადგანაც ასაკის მატებასთან ერთად ამ დაავადების შესახებ ინფორმირებულობის დონეც იზრდება. ხანშიშესულები აქტიურად ერთვებიან სკრინინგში და იტარებენ გეგმიურ კოლონოსკოპიებს, თუმცა, მიუხედავად ყველაფრისა, ახალგაზრდებში კოლორექტული კიბოს რისკები მაინც უფრო დაბალია, ვიდრე 50 წელს ზემოთ ადამიანებში.
"ახალგაზრდები ამ რისკის მატარებლები იქნებიან და ასაკის მატებასთან ერთად, 50 ან 60 წელს ზემოთ, მათ საკუთარ მშობლებთან შედარებით ავადობის უფრო მაღალი რისკი ექნებათ" — აღნიშნავს რებეკა სიგელი, ამერიკის კიბოს ასოციაციის ეპიდემიოლოგი.
რა შეიძლება იყოს ამ ყოველივეს მიზეზი?
ამ კითხვაზე მკვლევარებს ცალსახა პასუხი არ აქვთ. სიმსუქნე და დუნე ცხოვრების სტილი ბოჭკოვან დიეტასთან ერთად კოლორექტული კიბოს განვითარების რისკ-ფაქტორს წარმოადგენს, ისევე როგორც ქრონიკული ანთებითი პროცესები და დიაბეტი ტიპი 2. მიუხედავად ამ რისკ-ფაქტორებისა, ხაზგასმით უნდა ვთქვათ: ეს ყოველივე აუცილებელი არ არის ამ დაავადების განვითარებისთვის.
რას უნდა მიაქციონ ახალგაზრდა ადამიანებმა ყურადღება?
ქრონიკული ყაბზობა (შეკრულობა), მოვლითი ხასიათის ტკივილები, შებერილობა, სისხლიანი განავალი, მოულოდნელი წონაში კლება — ეს ამ პათოლოგიის არასრული სიმპტომებია. ახალგაზრდა ადამიანებმა ყურადღება უნდა მიაქციონ საკუთარ ჯანმრთელობას და საჭიროების შემთხვევაში დროულად მიმართონ ექიმს.
ამერიკის კიბოს ასოციაცია კოლორექტული კიბოს სკრინინგის ასაკს უკვე 45 წლამდე ჩამოსწევს. ეტაპობრივად გაგრძელდება ამ პათოლოგიის გაახალგაზრდავების ზუსტი მიზეზების დადგენა.
-
ენმ-ამ პარტიების აკრძალვასთან დაკავშირებით მიღებული კანონების წინააღმდეგ საკონსტიტუციო სასამართლოში სარჩელი შეიტანა ენმ-ამ პარტიების აკრძალვასთან დაკავშირებით მიღებული კანონების წინააღმდეგ საკონსტიტუციო სასამართლოში სარჩელი შეიტანა
გადახედვა
-
ბელარუსმა 100-ზე მეტი პოლიტიკური პატიმარი გაათავისუფლა ბელარუსმა 100-ზე მეტი პოლიტიკური პატიმარი გაათავისუფლა
გადახედვა
-
2025 წლის "ქარტიის პრიზის" გამარჯვებულები გამოვლინდნენ 2025 წლის "ქარტიის პრიზის" გამარჯვებულები გამოვლინდნენ
გადახედვა
-
ვის რა დავუწერეთ და ვინ როგორ შეგვაფასა — საბავშვო ევროვიზიის შედეგები დეტალურად ვის რა დავუწერეთ და ვინ როგორ შეგვაფასა — საბავშვო ევროვიზიის შედეგები დეტალურად
გადახედვა
-
ირანის ხელისუფლებამ ნობელის პრემიის ლაურეატი ნარგეს მოჰამადი დააკავა ირანის ხელისუფლებამ ნობელის პრემიის ლაურეატი ნარგეს მოჰამადი დააკავა
გადახედვა
-
EU ევროპაში რუსეთის ცენტრალური ბანკის აქტივების განუსაზღვრელი ვადით გაყინვას დასთანხმდა EU ევროპაში რუსეთის ცენტრალური ბანკის აქტივების განუსაზღვრელი ვადით გაყინვას დასთანხმდა
გადახედვა
-
MAC: მზია ამაღლობელის დაკავება საყოველთაოდ არის შეფასებული, როგორც ავტორიტარული რეჟიმის გამოვლინება და ჟურნალისტზე ზეწოლის მაგალითი MAC: მზია ამაღლობელის დაკავება საყოველთაოდ არის შეფასებული, როგორც ავტორიტარული რეჟიმის გამოვლინება და ჟურნალისტზე ზეწოლის მაგალითი
გადახედვა
-
SJC: [შეკრება- მანიფესტაციების შესახებ კანონში] შეტანილი ცვლილებები კიდევ უფრო ნათელს ხდის, რომ სახელმწიფოს მიზანი ყოველგვარი შეკრების გაუქმებაა SJC: [შეკრება- მანიფესტაციების შესახებ კანონში] შეტანილი ცვლილებები კიდევ უფრო ნათელს ხდის, რომ სახელმწიფოს მიზანი ყოველგვარი შეკრების გაუქმებაა
გადახედვა
-
ნინო ოკრიბელაშვილი: ფსიქიკური ჯანმრთელობის რეესტრს აქვს ერთი მთავარი პრობლემა: თუ ვინმე ერთხელ მოხვდა რეესტრში, ის იქ ადამიანად კი არა, კატეგორიად რჩება ნინო ოკრიბელაშვილი: ფსიქიკური ჯანმრთელობის რეესტრს აქვს ერთი მთავარი პრობლემა: თუ ვინმე ერთხელ მოხვდა რეესტრში, ის იქ ადამიანად კი არა, კატეგორიად რჩება
გადახედვა
-
უნგრელი მომიტინგეები, სახელმწიფო დაწესებულებებში ბავშვებზე ძალადობის შემთხვევების გამო, ორბანის გადადგომას ითხოვენ უნგრელი მომიტინგეები, სახელმწიფო დაწესებულებებში ბავშვებზე ძალადობის შემთხვევების გამო, ორბანის გადადგომას ითხოვენ
გადახედვა
-
ალექსანდრე რაქვიაშვილი: უნგრეთში "არასრულწლოვანთა რეაბილიტაციის ცენტრში" ბავშვებზე ძალადობდნენ, მათ შორის, სექსუალურად ალექსანდრე რაქვიაშვილი: უნგრეთში "არასრულწლოვანთა რეაბილიტაციის ცენტრში" ბავშვებზე ძალადობდნენ, მათ შორის, სექსუალურად
გადახედვა
-
OpenAI-მ ახალი მოდელი გამოუშვა — როგორია და რას გვთავაზობს GPT-5.2 OpenAI-მ ახალი მოდელი გამოუშვა — როგორია და რას გვთავაზობს GPT-5.2
გადახედვა
-
რა გვხდის სხვა ცხოველებზე აღმატებულს? — კაცობრიობის პარადოქსი რა გვხდის სხვა ცხოველებზე აღმატებულს? — კაცობრიობის პარადოქსი
გადახედვა
-
სუპერდედამიწაზე, სადაც წელიწადი 10 საათს გრძელდება, მკვლევრებმა უჩვეულო რამ შენიშნეს სუპერდედამიწაზე, სადაც წელიწადი 10 საათს გრძელდება, მკვლევრებმა უჩვეულო რამ შენიშნეს
გადახედვა
-
TI: სექტემბერში ყველა პარტიამ ₾7მლნ-მდე შემოწირულება მიიღო, აქედან 59%, ₾4 მლნ-ზე მეტი — "ქართულმა ოცნებამ" TI: სექტემბერში ყველა პარტიამ ₾7მლნ-მდე შემოწირულება მიიღო, აქედან 59%, ₾4 მლნ-ზე მეტი — "ქართულმა ოცნებამ"
გადახედვა
-
შპს "თბილსერვის ჯგუფიდან" გათავისუფლებულმა თანამშრომელმა სასამართლო დავა მოიგო შპს "თბილსერვის ჯგუფიდან" გათავისუფლებულმა თანამშრომელმა სასამართლო დავა მოიგო
გადახედვა
-
ალდაგის ავტოდაზღვევას საჩუქრები მოყვება ალდაგის ავტოდაზღვევას საჩუქრები მოყვება
-
შალვა პაპუაშვილის თქმით, "არანაირი პრობლემა არ არის" იმაში, რომ ირაკლი კობახიძე და პუტინი თურქმენეთში ფორუმს ესწრებიან შალვა პაპუაშვილის თქმით, "არანაირი პრობლემა არ არის" იმაში, რომ ირაკლი კობახიძე და პუტინი თურქმენეთში ფორუმს ესწრებიან
გადახედვა
-
ვხედავთ პოლიტიკურ სპიკერებს, რომლებიც შეიძლება პროფესიით ექიმები არიან და ამას იყენებენ პარტიის წევრები პოლიტიკური მიზნისთვის ვხედავთ პოლიტიკურ სპიკერებს, რომლებიც შეიძლება პროფესიით ექიმები არიან და ამას იყენებენ პარტიის წევრები პოლიტიკური მიზნისთვის
გადახედვა
-
შეადარე, სცადე, დაიმტკიცე — თიბისის ახალი კამპანია შეადარე, სცადე, დაიმტკიცე — თიბისის ახალი კამპანია
-
ირაკლი კობახიძე: მიმდინარე ოკუპაციის რეალობასთან ერთად, საქართველო მშვიდობას არა მხოლოდ პოლიტიკურ არჩევანად, არამედ ეგზისტენციალურ პრიორიტეტად მიიჩნევს ირაკლი კობახიძე: მიმდინარე ოკუპაციის რეალობასთან ერთად, საქართველო მშვიდობას არა მხოლოდ პოლიტიკურ არჩევანად, არამედ ეგზისტენციალურ პრიორიტეტად მიიჩნევს
გადახედვა
კომენტარები