სახალხო დამცველი 16-17 აპრილის აქციის მონიტორინგის პირველადი შედეგების შესახებ დოკუმენტს აქვეყნებს
რა ხდება: საქართველოს სახალხო დამცველი ეხმიანება 2024 წლის 16-17 აპრილის ღამეს პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორიაზე სამართალდამცავთა მხრიდან ძალისა და სპეციალური საშუალებების გამოყენების ფაქტებს და ასაჯაროებს მონიტორინგის პირველად შედეგებს:
შეკრების თავისუფლების დარღვევა
ომბუდსმენის აპარატის მიერ გავრცელებულ დოკუმენტში წერია, რომ ჩატარებული მონიტორინგის საფუძველზე გამოვლინდა მშვიდობიანი შეკრების თავისუფლებაში უსაფუძვლო ჩარევის შემთხვევები:
- 16 აპრილს საღამოს საათებში მას შემდეგ, რაც სამართალდამცავებმა სპეციალური გასასვლელის მოწყობით უზრუნველყვეს პარლამენტის წევრთა ტერიტორიიდან გაყვანა, აქციის მონაწილეებს ეზღუდებოდათ უკანა შესასვლელთან მიახლოებისა და ამგვარი ფორმით პროტესტის გამოხატვის შესაძლებლობა;
- სახალხო დამცველი განმარტავს, რომ შეკრების თავისუფლების ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ელემენტი შეკრების ადგილმდებარეობის არჩევის თავისუფლებაა, რასაც განსაკუთრებული დატვირთვა ენიჭება იმ შემთხვევაში, თუ კონკრეტული ადგილი/დაწესებულება პროტესტის ობიექტია ან კონკრეტულ ლოკაციაზე შეხედულებების გამოხატვა ყველაზე ეფექტიანი საშუალებაა აზრისა თუ პროტესტის ადრესატამდე მისაღწევად. აღნიშნული სტანდარტი დაცული უნდა იყოს ყველა შემთხვევაში, თუ სახეზე არ არის კონკრეტული შეზღუდვის დაწესების დაუძლეველი მიზეზი.
ომბუდსმენის შეფასებით, 16 აპრილის საღამოს საათებში აქციის მიმდინარეობისას სიტუაცია რამდენჯერმე დაიძაბა, რა დროსაც სამართალდამცავების მხრიდან მომიტინგეთა არაძალადობრივი მიახლოების შემთხვევაშიც ხდებოდა ე.წ. წიწაკის სპრეის გამოყენება. ასევე გამოიკვეთა მშვიდობიან მონაწილეებზე დადევნების შემთხვევები, ტერიტორიის დატოვების იძულების მიზნით.
სახალხო დამცველი აღნიშნავს, რომ ამგვარი ქმედებები ცალსახად წარმოადგენს შეკრების თავისუფლებაში გაუმართლებელ ჩარევას.
დოკუმენტში, ასევე აღნიშნულია, რომ:
- ე.წ. წიწაკის სპრეის გამოყენების შემდეგ, აქციის მონაწილეთა მისამართით გაისმა გამაფრთხილებელი სიგნალი და შინაგან საქმეთა სამინისტრომ აქციის მონაწილეებს დაშლისკენ მოუწოდა.
- სამინისტროს მხრიდან გაფრთხილების მომენტისთვის, აქციას ჰქონდა მშვიდობიანი ხასიათი და არ არსებობდა მონაწილეთა დაშლისკენ მოწოდების საფუძველი.
- სახალხო დამცველი საგანგებოდ აღნიშნავს, რომ შესაძლო ძალადობის იზოლირებული ინციდენტები არ არის საკმარისი მთლიანი შეკრების ძალადობრივად მიჩნევისთვის; ამგვარ გაფრთხილებას აქვს "მსუსხავი ეფექტი" შეკრების თავისუფლებით სარგებლობაზე, მას შეუძლია შეაკავოს საერთო იდეებისა და ინტერესების მხარდამჭერი ადამიანები თავიანთი აზრის ღიად გამოხატვისაგან.
- ძალის გამოყენების გაუმართლებელი შემთხვევები იწვევს სიტუაციის ხელოვნურ ესკალაციას.
სავარაუდო არასათანადო მოპყრობა და დაკავებულების უფლებები
ომბუდსმენის აპარატი აცხადებს, რომ მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებით გავრცელებულ კადრებში აშკარად იკვეთება სპეციალური დანიშნულების რაზმის მხრიდან მოქალაქეების მიმართ არაპროპორციული ძალის გამოყენება.
სახალხო დამცველი ხაზს უსვამს, რომ სამართალდამცავების უფლებამოსილება, გამოიყენონ პროპორციული ძალა სამართალდარღვევის აღსაკვეთად, არ უნდა იყოს გამოყენებული ბოროტად, აქციის მონაწილეთა დასჯისა თუ შეშინების მიზნით და არ უნდა მიიღოს ძალადობრივი ხასიათი.
"აღნიშნულის საწინააღმდეგოდ, გავრცელებულ რამდენიმე კადრში ჩანს სამართალდამცავების მხრიდან მოქალაქეებზე აქტიური ძალადობა, რასაც აუცილებლად უნდა მოჰყვეს დროული და ეფექტიანი გამოძიება", — ვკითხულობთ დოკუმენტში.
გარდა ამისა, სახალხო დამცველი და მისი წარმომადგენლები 16 აპრილის ღამისა და 17 აპრილის დღის განმავლობაში აქტიურად ხვდებოდნენ დროებითი მოთავსების იზოლატორებში მოთავსებულ დაკავებულებს და მოინახულეს 16 აპრილის აქციაზე დაკავებული ყველა პირი.
კერძოდ,
- სახალხო დამცველის რწმუნებულებმა მოინახულეს 16 პირი (მათგან ორი მონახულების მომენტისათვის იმყოფებოდა კლინიკაში და აპარატის ინფორმაციით, იყვნენ ხელწერილით გათავისუფლებული).
- დამატებით, პირადად სახალხო დამცველმა 17 აპრილს მოინახულა 18 დაკავებული პირი, მათ შორის 15 აპრილის აქციაზე დაკავებულები.
- 16-დან 11 პირი მიუთითებდა არასათანადო მოპყრობაზე, არაპროპორციული ძალის გამოყენებაზე და ითხოვდნენ რეაგირებას. ყველა შემთხვევის შესახებ სახალხო დამცველის აპარატმა დაუყოვნებლივ აცნობა სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს და აპარატი განახორციელებს გამოძიების ეფექტიანობის მონიტორინგს.
გარდა ამისა,
- 3 პირი მიუთითებდა არასათანადო მოპყრობის გარემოებებზე, თუმცა ითხოვდნენ ინფორმაციის კონფიდენციალურად დაცვას და რეაგირებაზე უარს აცხადებდნენ.
ჟურნალისტებზე ძალადობის ფაქტები
"შემაშფოთებელია აქციაზე ცალკეული ჟურნალისტების მიმართ განხორციელებული ფიზიკური ძალადობის ფაქტები, ასევე ტელეკომპანია იმედის ჟურნალისტებისთვის საქმიანობის ხელშეშლის ფაქტი", — წერია დოკუმენტში.
- "გავრცელებული ინფორმაციით, სპეციალური დანიშნულების რაზმის თანამშრომლები ფიზიკურად გაუსწორდნენ გამოცემა პუბლიკას ჟურნალისტს ალექსანდრე ქეშელავას და წაართვეს ტელეფონიც, რომელიც მოგვიანებით დაუბრუნეს.
- გავრცელებულ ვიდეო კადრში ნათლად ჩანს, როგორ ურტყამენ ჟურნალისტს.
- ასევე, ვრცელდება ინფორმაცია ტაბულას ჟურნალისტზე, გიორგი ბადრიძეზე ფიზიკური ძალადობის და ტელეფონის წართმევის და აპრილი მედიის ჟურნალისტის, გიორგი ბასხაჯაურის ცემისა და სიტყვიერი შეურაცხყოფის თაობაზე."
ომბუდსმენი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ: ჟურნალისტებს უნდა მიეცეთ საკუთარი საქმიანობის შეუფერხებლად განხორციელების შესაძლებლობა, მათ შორის, შეკრების მონაწილეების მხრიდან.
- საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 154-ე მუხლით დასჯადია ჟურნალისტისთვის პროფესიულ საქმიანობაში უკანონო ხელშეშლა.
- კიდევ უფრო მძიმეა დანაშაული, როდესაც ხდება ჟურნალისტებზე ფიზიკური ანგარიშსწორება მათი საქმიანობიდან გამომდინარე.
მსგავსი ფაქტები არსებით საფრთხეს უქმნის ქვეყანაში მედიის თავისუფლების ხარისხს, შეიცავს საშიშ გზავნილს, რომ მედიის წარმომადგენლები, მათი საქმიანობის გამო, შესაძლოა, ანგარიშსწორებას დაექვემდებარონ და ამდენად, მსუსხავი ეფექტის მატარებელია მათ მიერ გამოხატვის თავისუფლების რეალიზებაზე.
ბოლო ხაზი: სახალხო დამცველი მოუწოდებს სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, მოახდინოს დროული და მკაცრი რეაგირება ყველა ზემოაღნიშნულ ფაქტზე და უზრუნველყოს საზოგადოების ინფორმირება გამოძიების მიმდინარეობის შესახებ. საგამოძიებო უწყებების სათანადო რეაგირებას, გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება როგორც ინდივიდუალურ შემთხვევებში კანონის უზენაესობის აღსრულებისთვის, ისე, ზოგადად მედიის წარმომადგენლებისა და საპროტესტო აქციის მშვიდობიანი მონაწილეებისთვის უსაფრთხო გარემოს შესაქმნელად.
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე: რუსმა ოლიგარქმა ის მიიღო რაც ეკუთვნოდა, ეს მოსალოდნელი და გარდაუვალი იყო — ახლა კი ქართველი ხალხი მიიღებს ახალ არჩევნებს და გამარჯვებას! მამუკა ხაზარაძე: რუსმა ოლიგარქმა ის მიიღო რაც ეკუთვნოდა, ეს მოსალოდნელი და გარდაუვალი იყო — ახლა კი ქართველი ხალხი მიიღებს ახალ არჩევნებს და გამარჯვებას!
-
გადახედვა"ევროკავშირმა იგივე უნდა გააკეთოს" — რიჰარდს კოლსი აშშ-ს მიერ ივანიშვილის დასანქცირებაზე "ევროკავშირმა იგივე უნდა გააკეთოს" — რიჰარდს კოლსი აშშ-ს მიერ ივანიშვილის დასანქცირებაზე
-
გადახედვაბაიბა ბრაჟე: შეერთებული შტატების მიერ ბიძინა ივანიშვილის დასანქცირება მნიშვნელოვანი ნაბიჯია საქართველოში პოლიტიკური კრიზისის მოგვარებისკენ ბაიბა ბრაჟე: შეერთებული შტატების მიერ ბიძინა ივანიშვილის დასანქცირება მნიშვნელოვანი ნაბიჯია საქართველოში პოლიტიკური კრიზისის მოგვარებისკენ
-
გადახედვაზელენსკი: მადლობელი ვარ აშშ-ის ქართველი ხალხისა და მთელი რეგიონის მხარდასაჭერად ძლიერი ნაბიჯისთვის — ბიძინა ივანიშვილის წინააღმდეგ დაწესებული სანქციებისთვის ზელენსკი: მადლობელი ვარ აშშ-ის ქართველი ხალხისა და მთელი რეგიონის მხარდასაჭერად ძლიერი ნაბიჯისთვის — ბიძინა ივანიშვილის წინააღმდეგ დაწესებული სანქციებისთვის
-
-
გადახედვადიდი იმედი მაქვს, რომ [აშშ-ს] ახალი ადმინისტრაციის ფარგლებში მთლიანად გადაიტვირთება ურთიერთობა — კახა კახა კალაძე ივანიშვილის სანქციებზე დიდი იმედი მაქვს, რომ [აშშ-ს] ახალი ადმინისტრაციის ფარგლებში მთლიანად გადაიტვირთება ურთიერთობა — კახა კახა კალაძე ივანიშვილის სანქციებზე
-
გადახედვაგანსაკუთრებული, რეალურად ეს არის ჯილდო ჩვენი ქვეყნის ეროვნული ინტერესების დაცვისთვის — ირაკლი კობახიძე ივანიშვილის სანქციებზე განსაკუთრებული, რეალურად ეს არის ჯილდო ჩვენი ქვეყნის ეროვნული ინტერესების დაცვისთვის — ირაკლი კობახიძე ივანიშვილის სანქციებზე
-
გადახედვააშშ-ის მიერ ივანიშვილის დასანქცირებას მამუკა მდინარაძე ხუმრობით ეხმაურება აშშ-ის მიერ ივანიშვილის დასანქცირებას მამუკა მდინარაძე ხუმრობით ეხმაურება
-
გადახედვაენტონი ბლინკენი: აშშ-ს მხრიდან სანქციები დაეკისრა ბიძინა ივანიშვილს საქართველოს დემოკრატიული და ევროატლანტიკური მომავლის რუსეთის ფედერაციის სასარგებლოდ ძირის გამოთხრისთვის ენტონი ბლინკენი: აშშ-ს მხრიდან სანქციები დაეკისრა ბიძინა ივანიშვილს საქართველოს დემოკრატიული და ევროატლანტიკური მომავლის რუსეთის ფედერაციის სასარგებლოდ ძირის გამოთხრისთვის
-
გადახედვაჯო უილსონი: მივესალმები მომავალ დიქტატორ ბიძინა ივანიშვილზე დაწესებულ სანქციებს ჯო უილსონი: მივესალმები მომავალ დიქტატორ ბიძინა ივანიშვილზე დაწესებულ სანქციებს
-
გადახედვაადიგენის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატის უფროსი მიხეილ ბუცხრიკიძე სამსახურიდან გაათავისუფლეს ადიგენის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატის უფროსი მიხეილ ბუცხრიკიძე სამსახურიდან გაათავისუფლეს
-
გადახედვააშშ-ის სახაზინო დეპარტამენტმა ბიძინა ივანიშვილს ფინანსური სანქციები დაუწესა აშშ-ის სახაზინო დეპარტამენტმა ბიძინა ივანიშვილს ფინანსური სანქციები დაუწესა
-
გადახედვაგათავისუფლებული მეშახტეების თქმით, "საქნახშირის" შეთავაზება გადამზადებაზე კომპანიის მიკერძოებულობის გამო არ მიიღეს გათავისუფლებული მეშახტეების თქმით, "საქნახშირის" შეთავაზება გადამზადებაზე კომპანიის მიკერძოებულობის გამო არ მიიღეს
-
გადახედვათაია მახარაშვილი თბილისის მერიის მედიასთან კომუნიკაციის მენეჯერის პოზიციიდან გაათავისუფლეს თაია მახარაშვილი თბილისის მერიის მედიასთან კომუნიკაციის მენეჯერის პოზიციიდან გაათავისუფლეს
-
გადახედვაჯო უილოსნი: "რატომ იდგა ირაკლი კობახიძე რამდენიმე თვის წინ ირანის, ჰეზბოლას და ჰამასის ლიდერებთან? ამერიკა არ მოტყუვდება" ჯო უილოსნი: "რატომ იდგა ირაკლი კობახიძე რამდენიმე თვის წინ ირანის, ჰეზბოლას და ჰამასის ლიდერებთან? ამერიკა არ მოტყუვდება"
-
-
გადახედვააქციაზე დაკავებულ და ნაცემ 21 წლის ბილალ დუიშვილს მოსამართლე ზვიად ცეკვავამ სიტყვიერი გაფრთხილება მისცა აქციაზე დაკავებულ და ნაცემ 21 წლის ბილალ დუიშვილს მოსამართლე ზვიად ცეკვავამ სიტყვიერი გაფრთხილება მისცა
-
-
გადახედვალიკო სპანდერაშვილისა და სალომე მჭედლიძის თქმით, ისინი სარეაბილიტაციო-განმავითარებელი ცენტრ "კესანედან” პოლიტიკური ნიშნით გაათავისუფლეს ლიკო სპანდერაშვილისა და სალომე მჭედლიძის თქმით, ისინი სარეაბილიტაციო-განმავითარებელი ცენტრ "კესანედან” პოლიტიკური ნიშნით გაათავისუფლეს
-
გადახედვათბილისში საპროტესტო მსვლელობა "სანამ რეჟიმი ყველას გაგვყინავს — გაყინე სესხი!" გაიმართა თბილისში საპროტესტო მსვლელობა "სანამ რეჟიმი ყველას გაგვყინავს — გაყინე სესხი!" გაიმართა
-
გადახედვა"ამ სისტემაში, ასეთ სასამართლოში ეს დიდი გამარჯვებაა" — არჩილ ჯანგირაშვილი 19 წლის სანდრო ბუკიას სასამართლო პროცესზე "ამ სისტემაში, ასეთ სასამართლოში ეს დიდი გამარჯვებაა" — არჩილ ჯანგირაშვილი 19 წლის სანდრო ბუკიას სასამართლო პროცესზე
კომენტარები