სახალხო დამცველი 16-17 აპრილის აქციის მონიტორინგის პირველადი შედეგების შესახებ დოკუმენტს აქვეყნებს
რა ხდება: საქართველოს სახალხო დამცველი ეხმიანება 2024 წლის 16-17 აპრილის ღამეს პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორიაზე სამართალდამცავთა მხრიდან ძალისა და სპეციალური საშუალებების გამოყენების ფაქტებს და ასაჯაროებს მონიტორინგის პირველად შედეგებს:
შეკრების თავისუფლების დარღვევა
ომბუდსმენის აპარატის მიერ გავრცელებულ დოკუმენტში წერია, რომ ჩატარებული მონიტორინგის საფუძველზე გამოვლინდა მშვიდობიანი შეკრების თავისუფლებაში უსაფუძვლო ჩარევის შემთხვევები:
- 16 აპრილს საღამოს საათებში მას შემდეგ, რაც სამართალდამცავებმა სპეციალური გასასვლელის მოწყობით უზრუნველყვეს პარლამენტის წევრთა ტერიტორიიდან გაყვანა, აქციის მონაწილეებს ეზღუდებოდათ უკანა შესასვლელთან მიახლოებისა და ამგვარი ფორმით პროტესტის გამოხატვის შესაძლებლობა;
- სახალხო დამცველი განმარტავს, რომ შეკრების თავისუფლების ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ელემენტი შეკრების ადგილმდებარეობის არჩევის თავისუფლებაა, რასაც განსაკუთრებული დატვირთვა ენიჭება იმ შემთხვევაში, თუ კონკრეტული ადგილი/დაწესებულება პროტესტის ობიექტია ან კონკრეტულ ლოკაციაზე შეხედულებების გამოხატვა ყველაზე ეფექტიანი საშუალებაა აზრისა თუ პროტესტის ადრესატამდე მისაღწევად. აღნიშნული სტანდარტი დაცული უნდა იყოს ყველა შემთხვევაში, თუ სახეზე არ არის კონკრეტული შეზღუდვის დაწესების დაუძლეველი მიზეზი.
ომბუდსმენის შეფასებით, 16 აპრილის საღამოს საათებში აქციის მიმდინარეობისას სიტუაცია რამდენჯერმე დაიძაბა, რა დროსაც სამართალდამცავების მხრიდან მომიტინგეთა არაძალადობრივი მიახლოების შემთხვევაშიც ხდებოდა ე.წ. წიწაკის სპრეის გამოყენება. ასევე გამოიკვეთა მშვიდობიან მონაწილეებზე დადევნების შემთხვევები, ტერიტორიის დატოვების იძულების მიზნით.
სახალხო დამცველი აღნიშნავს, რომ ამგვარი ქმედებები ცალსახად წარმოადგენს შეკრების თავისუფლებაში გაუმართლებელ ჩარევას.
დოკუმენტში, ასევე აღნიშნულია, რომ:
- ე.წ. წიწაკის სპრეის გამოყენების შემდეგ, აქციის მონაწილეთა მისამართით გაისმა გამაფრთხილებელი სიგნალი და შინაგან საქმეთა სამინისტრომ აქციის მონაწილეებს დაშლისკენ მოუწოდა.
- სამინისტროს მხრიდან გაფრთხილების მომენტისთვის, აქციას ჰქონდა მშვიდობიანი ხასიათი და არ არსებობდა მონაწილეთა დაშლისკენ მოწოდების საფუძველი.
- სახალხო დამცველი საგანგებოდ აღნიშნავს, რომ შესაძლო ძალადობის იზოლირებული ინციდენტები არ არის საკმარისი მთლიანი შეკრების ძალადობრივად მიჩნევისთვის; ამგვარ გაფრთხილებას აქვს "მსუსხავი ეფექტი" შეკრების თავისუფლებით სარგებლობაზე, მას შეუძლია შეაკავოს საერთო იდეებისა და ინტერესების მხარდამჭერი ადამიანები თავიანთი აზრის ღიად გამოხატვისაგან.
- ძალის გამოყენების გაუმართლებელი შემთხვევები იწვევს სიტუაციის ხელოვნურ ესკალაციას.
სავარაუდო არასათანადო მოპყრობა და დაკავებულების უფლებები
ომბუდსმენის აპარატი აცხადებს, რომ მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებით გავრცელებულ კადრებში აშკარად იკვეთება სპეციალური დანიშნულების რაზმის მხრიდან მოქალაქეების მიმართ არაპროპორციული ძალის გამოყენება.
სახალხო დამცველი ხაზს უსვამს, რომ სამართალდამცავების უფლებამოსილება, გამოიყენონ პროპორციული ძალა სამართალდარღვევის აღსაკვეთად, არ უნდა იყოს გამოყენებული ბოროტად, აქციის მონაწილეთა დასჯისა თუ შეშინების მიზნით და არ უნდა მიიღოს ძალადობრივი ხასიათი.
"აღნიშნულის საწინააღმდეგოდ, გავრცელებულ რამდენიმე კადრში ჩანს სამართალდამცავების მხრიდან მოქალაქეებზე აქტიური ძალადობა, რასაც აუცილებლად უნდა მოჰყვეს დროული და ეფექტიანი გამოძიება", — ვკითხულობთ დოკუმენტში.
გარდა ამისა, სახალხო დამცველი და მისი წარმომადგენლები 16 აპრილის ღამისა და 17 აპრილის დღის განმავლობაში აქტიურად ხვდებოდნენ დროებითი მოთავსების იზოლატორებში მოთავსებულ დაკავებულებს და მოინახულეს 16 აპრილის აქციაზე დაკავებული ყველა პირი.
კერძოდ,
- სახალხო დამცველის რწმუნებულებმა მოინახულეს 16 პირი (მათგან ორი მონახულების მომენტისათვის იმყოფებოდა კლინიკაში და აპარატის ინფორმაციით, იყვნენ ხელწერილით გათავისუფლებული).
- დამატებით, პირადად სახალხო დამცველმა 17 აპრილს მოინახულა 18 დაკავებული პირი, მათ შორის 15 აპრილის აქციაზე დაკავებულები.
- 16-დან 11 პირი მიუთითებდა არასათანადო მოპყრობაზე, არაპროპორციული ძალის გამოყენებაზე და ითხოვდნენ რეაგირებას. ყველა შემთხვევის შესახებ სახალხო დამცველის აპარატმა დაუყოვნებლივ აცნობა სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს და აპარატი განახორციელებს გამოძიების ეფექტიანობის მონიტორინგს.
გარდა ამისა,
- 3 პირი მიუთითებდა არასათანადო მოპყრობის გარემოებებზე, თუმცა ითხოვდნენ ინფორმაციის კონფიდენციალურად დაცვას და რეაგირებაზე უარს აცხადებდნენ.
ჟურნალისტებზე ძალადობის ფაქტები
"შემაშფოთებელია აქციაზე ცალკეული ჟურნალისტების მიმართ განხორციელებული ფიზიკური ძალადობის ფაქტები, ასევე ტელეკომპანია იმედის ჟურნალისტებისთვის საქმიანობის ხელშეშლის ფაქტი", — წერია დოკუმენტში.
- "გავრცელებული ინფორმაციით, სპეციალური დანიშნულების რაზმის თანამშრომლები ფიზიკურად გაუსწორდნენ გამოცემა პუბლიკას ჟურნალისტს ალექსანდრე ქეშელავას და წაართვეს ტელეფონიც, რომელიც მოგვიანებით დაუბრუნეს.
- გავრცელებულ ვიდეო კადრში ნათლად ჩანს, როგორ ურტყამენ ჟურნალისტს.
- ასევე, ვრცელდება ინფორმაცია ტაბულას ჟურნალისტზე, გიორგი ბადრიძეზე ფიზიკური ძალადობის და ტელეფონის წართმევის და აპრილი მედიის ჟურნალისტის, გიორგი ბასხაჯაურის ცემისა და სიტყვიერი შეურაცხყოფის თაობაზე."
ომბუდსმენი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ: ჟურნალისტებს უნდა მიეცეთ საკუთარი საქმიანობის შეუფერხებლად განხორციელების შესაძლებლობა, მათ შორის, შეკრების მონაწილეების მხრიდან.
- საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 154-ე მუხლით დასჯადია ჟურნალისტისთვის პროფესიულ საქმიანობაში უკანონო ხელშეშლა.
- კიდევ უფრო მძიმეა დანაშაული, როდესაც ხდება ჟურნალისტებზე ფიზიკური ანგარიშსწორება მათი საქმიანობიდან გამომდინარე.
მსგავსი ფაქტები არსებით საფრთხეს უქმნის ქვეყანაში მედიის თავისუფლების ხარისხს, შეიცავს საშიშ გზავნილს, რომ მედიის წარმომადგენლები, მათი საქმიანობის გამო, შესაძლოა, ანგარიშსწორებას დაექვემდებარონ და ამდენად, მსუსხავი ეფექტის მატარებელია მათ მიერ გამოხატვის თავისუფლების რეალიზებაზე.
ბოლო ხაზი: სახალხო დამცველი მოუწოდებს სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, მოახდინოს დროული და მკაცრი რეაგირება ყველა ზემოაღნიშნულ ფაქტზე და უზრუნველყოს საზოგადოების ინფორმირება გამოძიების მიმდინარეობის შესახებ. საგამოძიებო უწყებების სათანადო რეაგირებას, გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება როგორც ინდივიდუალურ შემთხვევებში კანონის უზენაესობის აღსრულებისთვის, ისე, ზოგადად მედიის წარმომადგენლებისა და საპროტესტო აქციის მშვიდობიანი მონაწილეებისთვის უსაფრთხო გარემოს შესაქმნელად.
-
გადახედვაკოალიცია ცვლილებისთვის პრეზიდენტის ინიციატივას ტექნიკური მთავრობის წარდგენაზე მხარს უჭერს კოალიცია ცვლილებისთვის პრეზიდენტის ინიციატივას ტექნიკური მთავრობის წარდგენაზე მხარს უჭერს
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე: აგენტურის მთავარი დაპირება ტექნიკური მთავრობა ყოფილა, ზურაბიშვილმა გვამცნო მამუკა მდინარაძე: აგენტურის მთავარი დაპირება ტექნიკური მთავრობა ყოფილა, ზურაბიშვილმა გვამცნო
-
გადახედვაპრეზიდენტი: მე ამ ქარტიით წავედი ევროპაში და მივიღე პირობა, რომ თუ შესრულდება, ჩვენ დაგვაბრუნებენ მოლაპარაკებების გახსნის კართან პრეზიდენტი: მე ამ ქარტიით წავედი ევროპაში და მივიღე პირობა, რომ თუ შესრულდება, ჩვენ დაგვაბრუნებენ მოლაპარაკებების გახსნის კართან
-
გადახედვაპრეზიდენტი: მე ვაპირებ წარვადგინო ტექნიკური მთავრობა პრეზიდენტი: მე ვაპირებ წარვადგინო ტექნიკური მთავრობა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტია: შეშფოთებას გამოთქვამთ "აჭარა თაიმსის" დირექტორზე სიტყვიერი თავდასხმის გამო ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია: შეშფოთებას გამოთქვამთ "აჭარა თაიმსის" დირექტორზე სიტყვიერი თავდასხმის გამო
-
გადახედვაგერმანია მოკავშირეებთან ერთად უკრაინისთვის 1.4 მილიარდი ევროს ღირებულების სამხედრო დახმარების პაკეტს ამზადებს გერმანია მოკავშირეებთან ერთად უკრაინისთვის 1.4 მილიარდი ევროს ღირებულების სამხედრო დახმარების პაკეტს ამზადებს
-
გადახედვაფლორიდაში ქარიშხალ "მილტონისგან" მიყენებული ზარალის ოდენობა 50 მილიარდ დოლარად შეფასდა ფლორიდაში ქარიშხალ "მილტონისგან" მიყენებული ზარალის ოდენობა 50 მილიარდ დოლარად შეფასდა
-
გადახედვარატომ იყო დაკეტილი, ახლად გახსნილი ბათუმის შემოვლით გზა? – გზების დეპარტამენტის განმარტება რატომ იყო დაკეტილი, ახლად გახსნილი ბათუმის შემოვლით გზა? – გზების დეპარტამენტის განმარტება
-
გადახედვაგიორგი გახარია: "გორბის" კვლევები თეთრ, მრგვალ მაგიდასთან იწერება გიორგი გახარია: "გორბის" კვლევები თეთრ, მრგვალ მაგიდასთან იწერება
-
გადახედვაგაერო-ს ადამიანის უფლებათა საბჭომ საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ რეზოლუცია მიიღო გაერო-ს ადამიანის უფლებათა საბჭომ საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ რეზოლუცია მიიღო
-
გადახედვაგურჯაანში ავარიას ორი ქალის სიცოცხლე ემსხვერპლა გურჯაანში ავარიას ორი ქალის სიცოცხლე ემსხვერპლა
-
გადახედვაIDFI: 2022-2023 წლებში, საქართველოში რუსეთის 73 000 მოქალაქე დარჩა საცხოვრებლად IDFI: 2022-2023 წლებში, საქართველოში რუსეთის 73 000 მოქალაქე დარჩა საცხოვრებლად
-
გადახედვათარგამაძე: ამით დამიდასტურეს, რომ ღარიბაშვილი და მისი სიმამრი ამ საქმეში მონაწილეობდნენ თარგამაძე: ამით დამიდასტურეს, რომ ღარიბაშვილი და მისი სიმამრი ამ საქმეში მონაწილეობდნენ
-
გადახედვაკალანდარიშვილი: ცესკოს თანამშრომლებმა სამსახურის დატოვების მოწოდებით, შეტყობინებები მიიღეს კალანდარიშვილი: ცესკოს თანამშრომლებმა სამსახურის დატოვების მოწოდებით, შეტყობინებები მიიღეს
-
გადახედვაირაკლი კობახიძე: კვლევები გვარამიას სიზმრებია, ჩვენ არასდროს ვატყუებთ საზოგადოებას ირაკლი კობახიძე: კვლევები გვარამიას სიზმრებია, ჩვენ არასდროს ვატყუებთ საზოგადოებას
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება 15 ოქტომბრამდე — გარემოს ეროვნული სააგენტოს პროგნოზი როგორი ამინდი იქნება 15 ოქტომბრამდე — გარემოს ეროვნული სააგენტოს პროგნოზი
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: არასოდეს უნდა შეეგუო შენი თავისუფლებისა და შენი გამოხატვის უფლების შეზღუდვას სალომე ზურაბიშვილი: არასოდეს უნდა შეეგუო შენი თავისუფლებისა და შენი გამოხატვის უფლების შეზღუდვას
-
გადახედვაიპოვეს არასრულწლოვანი, რომელსაც თბილისში ეძებდნენ იპოვეს არასრულწლოვანი, რომელსაც თბილისში ეძებდნენ
-
გადახედვათბილისში არასრულწლოვანს ეძებენ თბილისში არასრულწლოვანს ეძებენ
-
გადახედვაპესკოვის თქმით, ერთაშორისი დიალოგი რუსეთსა და საქართველოს შორის არ შეწყვეტილა პესკოვის თქმით, ერთაშორისი დიალოგი რუსეთსა და საქართველოს შორის არ შეწყვეტილა
-
გადახედვარა ითქვა ბუნდესტაგში საქართველოზე — ინტერვიუ მოძრაობა "გზას" დამფუძნებელ გიორგი კაკაბაძესთან რა ითქვა ბუნდესტაგში საქართველოზე — ინტერვიუ მოძრაობა "გზას" დამფუძნებელ გიორგი კაკაბაძესთან
კომენტარები