სუიციდის პრევენციის პოლიტიკა საქართველოში — კვლევის შედეგები
ფოტო: Suicide Prevention Resource Guide
ორგანიზაციამ "პრევენცია პროგრესისთვის", ევროპის ფონდის მხარდაჭერით, საქართველოში სუიციდის პრევენციის პოლიტიკა შეისწავლა. კანონმდებლობისა და სუიციდის პოლიტიკის ანალიზის პროცესმა ცხადყო, რომ საქართველო როგორც პოლიტიკის განსაზღვრის, ისე სერვისების შეთავაზების მიმართულებით, მნიშვნელოვანი გამოწვევები წინაშე დგას.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, მსოფლიოში ყოველწლიურად დაახლოებით 800 000 ადამიანი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ასრულებს, თვითმკვლელობის პრობლემა განსაკუთრებით მწვავედ 15-29 წლის ასაკის მოზარდებში დგას. ამ ასაკობრივ ჯგუფში, სუიციდი გარდაცვალების ყველაზე გავრცელებულ მიზეზებს შორის მეორეა. თვითმკვლელობის კუთხით, განსაკუთრებულ რისკ ჯგუფს დაბალი და საშუალო შემოსავლების მქონე ქვეყნები წამოადგენენ. სუიციდს, როგორც საზოგადოებრივი ჯანდაცვის გლობალურ პრობლემას, საზღვრები არ აქვს და ის თანაბრად შეიძლება შეეხოს ყველა საზოგადოებას მსოფლიოს ნებისმიერ ქვეყანაში.
პრობლემის სიმწვავიდან გამომდინარე, მნიშვნელოვანია, სახელმწიფოს შემუშავებული ჰქონდეს სუიციდის პრევენციის სტრატეგია, რომელიც, როგორც წესი, ფსიქიკური ჯამრთელობის დაცვის სტრატეგიის ერთ-ერთ შემადგენელ ნაწილს უნდა წარმოადგენდეს. სასურველია სტრატეგია აერთიანებდეს ისეთ კომპონენტებს, როგორიცაა: პრობლემის მუდმივი ანალიზის სისტემა; სუიციდისადმი მოწყვლადი ჯგუფების იდენტიფიცირება; თვითმკვლელობის ქცევის რისკისა და დამცავი ფაქტორების გამოვლენა; თვითმკვლელობის ან/და მისი მცდელობების მეთოდებისა და საშუალებების აღწერა; უწყებებს შორის ინფორმაციის შეგროვებისა და გაცვლის სისტემის ჩამოყალიბება და ამ მიმართულებით კვლევების მუდმივად განხორციელება.
საქართველოში არსებული სიტუაციის ანალიზმა აჩვენა, რომ ამჟამად განსაზღვრული არ არის სუიციდისა და სუიციდის მცდელობების აღრიცხვისა და რეგისტრაციის სანდო სისტემა. არ არის იდენტიფიცირებული ერთი პასუხისმგებელი უწყება, რომელიც კოორდინაციას გაუწევდა მონაცემების შეგროვებისა და დამუშავების პროცესს. მონაცემები სხვადასხვა სექტორში მუშავდება და გარდა იმისა, რომ არსებობს საფუძვლიანი კითხვები დამუშავების მეთოდოლოგიასთან დაკავშირებით, საკმაოდ დიდია ცდომილება იმ მონაცემებს შორის, რომლებსაც ეს უწყებები ამუშავებენ და ოფიციალურად აქვეყნებენ. კვლევის შედეგად ცხადი გახდა, რომ აუცილებელია არსებობდეს უწყებათაშორისი საკოორდინაციო მექანიზმი, რომლის გადაწყვეტილებითაც განისაზღვრება მონაცემების დამუშავებაზე პასუხისმგებელი ძირითადი ორგანო და წყაროები, საიდანაც უნდა ხდებოდეს დამატებითი ინფორმაციის მიწოდება მონაცემების სისტემატიზებისა და ანალიზის მიზნით. მნიშვნელოვანია დეტალურად ჩამოყალიბდეს ის ინდიკატორებიც, რომლის მიხედვითაც უნდა ხდებოდეს მონაცემების დამუშავება.
სუიციდის პრევენციის მიზნით, უდიდესი მნიშვენლობა ენიჭება სუიციდის გამომწვევი მიზეზების ანალიზსაც, მიზანშეწონილია გამოიკვეთოს სუიციდის რისკ ჯგუფები, რაც გადაწყვეტილების მიმღებ პირებს შესაძლებლობას მისცემს, შეიმუშავონ მტკიცებულებებზე დაფუძნებული მიდგომები, სუიციდის პრევენციის მიზნით. კერძოდ, შექმნან სუიციდის პრევენციის წინააღმდეგ მიმართული პროგრამები და გადამზადონ ის პროფესიონალები, რომელთაც შესაძლოა შეხება ჰქონდეთ ასეთი რისკის მქონე მოზარდებთან/ახალგაზრდებთან. ამასთან, მნიშვნელოვანი გადაიდგას ნაბიჯები საზოგადოების და განსაკუთრებით, რისკ ჯგუფების, მათი ოჯახის წევრების/ახლობლების ცნობიერების ამაღლების მიმართულებითაც, რათა მათ ჰქონდეთ ინფორმაცია საჭიროების შემთხვევაში, ხელმისაწვდომი სერვისებისა და პროგრამების შესახებ.
კვლევის პარალელურად, ევროპის ფონდის დახმარებით, ორგანიზაცია "პრევენცია პროგრესისთვის" პროექტის მიმდინარეობისას ახალგაზრდებსა და მათ მშობლებს ფეისბუქ და ვებგვერდის საშუალებით გარკვეულ სერვისსაც სთავაზობს. 17-24 წლის ახალგაზრდებს, რომლებსაც აქვთ სუიციდური ფიქრები, ან სხვა ნებისმიერ პირს, რომელიც ფლობს ინფორმაციას ამ ასაკის ადამიანის სუიციდური ფიქრებისა თუ მცდელობების შესახებ, შეუძლიათ დაუკავშირდნენ ორგანიზაციის ფსიქოლოგს და მიიღონ უფასო კონსულტაცია ანონიმურობის სრული დაცვით. პროექტის ფსიქოლოგი სათანადო მხარდაჭერას აღმოუჩენს ყველა ბენეფიციარს და შეეცდება დაეხმაროს მათ კრიზისული სიტუაციის დაძლევაში.
-
ენმ-ამ პარტიების აკრძალვასთან დაკავშირებით მიღებული კანონების წინააღმდეგ საკონსტიტუციო სასამართლოში სარჩელი შეიტანა ენმ-ამ პარტიების აკრძალვასთან დაკავშირებით მიღებული კანონების წინააღმდეგ საკონსტიტუციო სასამართლოში სარჩელი შეიტანა
გადახედვა
-
ბელარუსმა 100-ზე მეტი პოლიტიკური პატიმარი გაათავისუფლა ბელარუსმა 100-ზე მეტი პოლიტიკური პატიმარი გაათავისუფლა
გადახედვა
-
2025 წლის "ქარტიის პრიზის" გამარჯვებულები გამოვლინდნენ 2025 წლის "ქარტიის პრიზის" გამარჯვებულები გამოვლინდნენ
გადახედვა
-
ვის რა დავუწერეთ და ვინ როგორ შეგვაფასა — საბავშვო ევროვიზიის შედეგები დეტალურად ვის რა დავუწერეთ და ვინ როგორ შეგვაფასა — საბავშვო ევროვიზიის შედეგები დეტალურად
გადახედვა
-
ირანის ხელისუფლებამ ნობელის პრემიის ლაურეატი ნარგეს მოჰამადი დააკავა ირანის ხელისუფლებამ ნობელის პრემიის ლაურეატი ნარგეს მოჰამადი დააკავა
გადახედვა
-
EU ევროპაში რუსეთის ცენტრალური ბანკის აქტივების განუსაზღვრელი ვადით გაყინვას დასთანხმდა EU ევროპაში რუსეთის ცენტრალური ბანკის აქტივების განუსაზღვრელი ვადით გაყინვას დასთანხმდა
გადახედვა
-
SJC: [შეკრება- მანიფესტაციების შესახებ კანონში] შეტანილი ცვლილებები კიდევ უფრო ნათელს ხდის, რომ სახელმწიფოს მიზანი ყოველგვარი შეკრების გაუქმებაა SJC: [შეკრება- მანიფესტაციების შესახებ კანონში] შეტანილი ცვლილებები კიდევ უფრო ნათელს ხდის, რომ სახელმწიფოს მიზანი ყოველგვარი შეკრების გაუქმებაა
გადახედვა
-
ნინო ოკრიბელაშვილი: ფსიქიკური ჯანმრთელობის რეესტრს აქვს ერთი მთავარი პრობლემა: თუ ვინმე ერთხელ მოხვდა რეესტრში, ის იქ ადამიანად კი არა, კატეგორიად რჩება ნინო ოკრიბელაშვილი: ფსიქიკური ჯანმრთელობის რეესტრს აქვს ერთი მთავარი პრობლემა: თუ ვინმე ერთხელ მოხვდა რეესტრში, ის იქ ადამიანად კი არა, კატეგორიად რჩება
გადახედვა
-
უნგრელი მომიტინგეები, სახელმწიფო დაწესებულებებში ბავშვებზე ძალადობის შემთხვევების გამო, ორბანის გადადგომას ითხოვენ უნგრელი მომიტინგეები, სახელმწიფო დაწესებულებებში ბავშვებზე ძალადობის შემთხვევების გამო, ორბანის გადადგომას ითხოვენ
გადახედვა
-
ალექსანდრე რაქვიაშვილი: უნგრეთში "არასრულწლოვანთა რეაბილიტაციის ცენტრში" ბავშვებზე ძალადობდნენ, მათ შორის, სექსუალურად ალექსანდრე რაქვიაშვილი: უნგრეთში "არასრულწლოვანთა რეაბილიტაციის ცენტრში" ბავშვებზე ძალადობდნენ, მათ შორის, სექსუალურად
გადახედვა
-
OpenAI-მ ახალი მოდელი გამოუშვა — როგორია და რას გვთავაზობს GPT-5.2 OpenAI-მ ახალი მოდელი გამოუშვა — როგორია და რას გვთავაზობს GPT-5.2
გადახედვა
-
რა გვხდის სხვა ცხოველებზე აღმატებულს? — კაცობრიობის პარადოქსი რა გვხდის სხვა ცხოველებზე აღმატებულს? — კაცობრიობის პარადოქსი
გადახედვა
-
სუპერდედამიწაზე, სადაც წელიწადი 10 საათს გრძელდება, მკვლევრებმა უჩვეულო რამ შენიშნეს სუპერდედამიწაზე, სადაც წელიწადი 10 საათს გრძელდება, მკვლევრებმა უჩვეულო რამ შენიშნეს
გადახედვა
-
შპს "თბილსერვის ჯგუფიდან" გათავისუფლებულმა თანამშრომელმა სასამართლო დავა მოიგო შპს "თბილსერვის ჯგუფიდან" გათავისუფლებულმა თანამშრომელმა სასამართლო დავა მოიგო
გადახედვა
-
ქვიზი: შენ უფრო მეტი იცი საქართველოზე თუ მეცხრეკლასელმა? ქვიზი: შენ უფრო მეტი იცი საქართველოზე თუ მეცხრეკლასელმა?
-
წინასაახალწლო შეთავაზებები საქართველოს ბანკისგან ნაწილ-ნაწილით გადახდისას წინასაახალწლო შეთავაზებები საქართველოს ბანკისგან ნაწილ-ნაწილით გადახდისას
-
2 000-მდე მეორადი საბურავი — თეგეტამ გიორგიწმინდას დასახლება საავტომობილო ნარჩენებისგან გაწმინდა 2 000-მდე მეორადი საბურავი — თეგეტამ გიორგიწმინდას დასახლება საავტომობილო ნარჩენებისგან გაწმინდა
-
თიბისის დეკემბრის მარათონის პირველი გამარჯვებული — მთავარი სტრატეგია მოტივაციაა თიბისის დეკემბრის მარათონის პირველი გამარჯვებული — მთავარი სტრატეგია მოტივაციაა
-
შალვა პაპუაშვილის თქმით, "არანაირი პრობლემა არ არის" იმაში, რომ ირაკლი კობახიძე და პუტინი თურქმენეთში ფორუმს ესწრებიან შალვა პაპუაშვილის თქმით, "არანაირი პრობლემა არ არის" იმაში, რომ ირაკლი კობახიძე და პუტინი თურქმენეთში ფორუმს ესწრებიან
გადახედვა
-
ვხედავთ პოლიტიკურ სპიკერებს, რომლებიც შეიძლება პროფესიით ექიმები არიან და ამას იყენებენ პარტიის წევრები პოლიტიკური მიზნისთვის ვხედავთ პოლიტიკურ სპიკერებს, რომლებიც შეიძლება პროფესიით ექიმები არიან და ამას იყენებენ პარტიის წევრები პოლიტიკური მიზნისთვის
გადახედვა
-
შეადარე, სცადე, დაიმტკიცე — თიბისის ახალი კამპანია შეადარე, სცადე, დაიმტკიცე — თიბისის ახალი კამპანია
კომენტარები