სუიციდის პრევენციის პოლიტიკა საქართველოში — კვლევის შედეგები
ორგანიზაციამ "პრევენცია პროგრესისთვის", ევროპის ფონდის მხარდაჭერით, საქართველოში სუიციდის პრევენციის პოლიტიკა შეისწავლა. კანონმდებლობისა და სუიციდის პოლიტიკის ანალიზის პროცესმა ცხადყო, რომ საქართველო როგორც პოლიტიკის განსაზღვრის, ისე სერვისების შეთავაზების მიმართულებით, მნიშვნელოვანი გამოწვევები წინაშე დგას.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, მსოფლიოში ყოველწლიურად დაახლოებით 800 000 ადამიანი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ასრულებს, თვითმკვლელობის პრობლემა განსაკუთრებით მწვავედ 15-29 წლის ასაკის მოზარდებში დგას. ამ ასაკობრივ ჯგუფში, სუიციდი გარდაცვალების ყველაზე გავრცელებულ მიზეზებს შორის მეორეა. თვითმკვლელობის კუთხით, განსაკუთრებულ რისკ ჯგუფს დაბალი და საშუალო შემოსავლების მქონე ქვეყნები წამოადგენენ. სუიციდს, როგორც საზოგადოებრივი ჯანდაცვის გლობალურ პრობლემას, საზღვრები არ აქვს და ის თანაბრად შეიძლება შეეხოს ყველა საზოგადოებას მსოფლიოს ნებისმიერ ქვეყანაში.
პრობლემის სიმწვავიდან გამომდინარე, მნიშვნელოვანია, სახელმწიფოს შემუშავებული ჰქონდეს სუიციდის პრევენციის სტრატეგია, რომელიც, როგორც წესი, ფსიქიკური ჯამრთელობის დაცვის სტრატეგიის ერთ-ერთ შემადგენელ ნაწილს უნდა წარმოადგენდეს. სასურველია სტრატეგია აერთიანებდეს ისეთ კომპონენტებს, როგორიცაა: პრობლემის მუდმივი ანალიზის სისტემა; სუიციდისადმი მოწყვლადი ჯგუფების იდენტიფიცირება; თვითმკვლელობის ქცევის რისკისა და დამცავი ფაქტორების გამოვლენა; თვითმკვლელობის ან/და მისი მცდელობების მეთოდებისა და საშუალებების აღწერა; უწყებებს შორის ინფორმაციის შეგროვებისა და გაცვლის სისტემის ჩამოყალიბება და ამ მიმართულებით კვლევების მუდმივად განხორციელება.
საქართველოში არსებული სიტუაციის ანალიზმა აჩვენა, რომ ამჟამად განსაზღვრული არ არის სუიციდისა და სუიციდის მცდელობების აღრიცხვისა და რეგისტრაციის სანდო სისტემა. არ არის იდენტიფიცირებული ერთი პასუხისმგებელი უწყება, რომელიც კოორდინაციას გაუწევდა მონაცემების შეგროვებისა და დამუშავების პროცესს. მონაცემები სხვადასხვა სექტორში მუშავდება და გარდა იმისა, რომ არსებობს საფუძვლიანი კითხვები დამუშავების მეთოდოლოგიასთან დაკავშირებით, საკმაოდ დიდია ცდომილება იმ მონაცემებს შორის, რომლებსაც ეს უწყებები ამუშავებენ და ოფიციალურად აქვეყნებენ. კვლევის შედეგად ცხადი გახდა, რომ აუცილებელია არსებობდეს უწყებათაშორისი საკოორდინაციო მექანიზმი, რომლის გადაწყვეტილებითაც განისაზღვრება მონაცემების დამუშავებაზე პასუხისმგებელი ძირითადი ორგანო და წყაროები, საიდანაც უნდა ხდებოდეს დამატებითი ინფორმაციის მიწოდება მონაცემების სისტემატიზებისა და ანალიზის მიზნით. მნიშვნელოვანია დეტალურად ჩამოყალიბდეს ის ინდიკატორებიც, რომლის მიხედვითაც უნდა ხდებოდეს მონაცემების დამუშავება.
სუიციდის პრევენციის მიზნით, უდიდესი მნიშვენლობა ენიჭება სუიციდის გამომწვევი მიზეზების ანალიზსაც, მიზანშეწონილია გამოიკვეთოს სუიციდის რისკ ჯგუფები, რაც გადაწყვეტილების მიმღებ პირებს შესაძლებლობას მისცემს, შეიმუშავონ მტკიცებულებებზე დაფუძნებული მიდგომები, სუიციდის პრევენციის მიზნით. კერძოდ, შექმნან სუიციდის პრევენციის წინააღმდეგ მიმართული პროგრამები და გადამზადონ ის პროფესიონალები, რომელთაც შესაძლოა შეხება ჰქონდეთ ასეთი რისკის მქონე მოზარდებთან/ახალგაზრდებთან. ამასთან, მნიშვნელოვანი გადაიდგას ნაბიჯები საზოგადოების და განსაკუთრებით, რისკ ჯგუფების, მათი ოჯახის წევრების/ახლობლების ცნობიერების ამაღლების მიმართულებითაც, რათა მათ ჰქონდეთ ინფორმაცია საჭიროების შემთხვევაში, ხელმისაწვდომი სერვისებისა და პროგრამების შესახებ.
კვლევის პარალელურად, ევროპის ფონდის დახმარებით, ორგანიზაცია "პრევენცია პროგრესისთვის" პროექტის მიმდინარეობისას ახალგაზრდებსა და მათ მშობლებს ფეისბუქ და ვებგვერდის საშუალებით გარკვეულ სერვისსაც სთავაზობს. 17-24 წლის ახალგაზრდებს, რომლებსაც აქვთ სუიციდური ფიქრები, ან სხვა ნებისმიერ პირს, რომელიც ფლობს ინფორმაციას ამ ასაკის ადამიანის სუიციდური ფიქრებისა თუ მცდელობების შესახებ, შეუძლიათ დაუკავშირდნენ ორგანიზაციის ფსიქოლოგს და მიიღონ უფასო კონსულტაცია ანონიმურობის სრული დაცვით. პროექტის ფსიქოლოგი სათანადო მხარდაჭერას აღმოუჩენს ყველა ბენეფიციარს და შეეცდება დაეხმაროს მათ კრიზისული სიტუაციის დაძლევაში.
-
გადახედვაჭავჭავაძის გადაკეტვის გამო თსუ-ში ლექციები 1 დღით უქმდება ჭავჭავაძის გადაკეტვის გამო თსუ-ში ლექციები 1 დღით უქმდება
-
გადახედვაბაიდენი უკრაინას ნებას რთავს, რუსეთის წინააღმდეგ შორი მოქმედების ამერიკული ATACMS რაკეტები გამოიყენოს ბაიდენი უკრაინას ნებას რთავს, რუსეთის წინააღმდეგ შორი მოქმედების ამერიკული ATACMS რაკეტები გამოიყენოს
-
გადახედვარუსეთის მოთხოვნით, Apple-მა რადიო თავისუფლების აპლიკაცია App Store-იდან წაშალა რუსეთის მოთხოვნით, Apple-მა რადიო თავისუფლების აპლიკაცია App Store-იდან წაშალა
-
გადახედვანიკა გვარამია: ჩვენ არ გვაქვს უფლება ეს ქვეყანა დავკარგოთ და ბიძინას წავაღებინოთ რუსეთში! ნიკა გვარამია: ჩვენ არ გვაქვს უფლება ეს ქვეყანა დავკარგოთ და ბიძინას წავაღებინოთ რუსეთში!
-
გადახედვახატია დეკანოიძე: მინდა მოქალაქეებს მოვუწოდო, ჩვენი გასაკეთებელი საქმე ჩვენ უნდა გავაკეთოთ, გამოდით ქუჩაში ყველა! ხატია დეკანოიძე: მინდა მოქალაქეებს მოვუწოდო, ჩვენი გასაკეთებელი საქმე ჩვენ უნდა გავაკეთოთ, გამოდით ქუჩაში ყველა!
-
გადახედვახოშტარია: წინააღმდეგობის მოძრაობა დაწყებულია, 24 საათი არ ვიცვლით აქედან ფეხს ხოშტარია: წინააღმდეგობის მოძრაობა დაწყებულია, 24 საათი არ ვიცვლით აქედან ფეხს
-
გადახედვაპარლამენტთან შეკრებილი აქციის მონაწილეები მსვლელობით თსუ-სკენ დაიძრნენ პარლამენტთან შეკრებილი აქციის მონაწილეები მსვლელობით თსუ-სკენ დაიძრნენ
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: მივმართავ თვითგამოცხადებულ, თვითმარქვია ხელისუფლებას: არ გაბედოთ არავითარი უკანონო ქმედების ჩადენა გიორგი ვაშაძე: მივმართავ თვითგამოცხადებულ, თვითმარქვია ხელისუფლებას: არ გაბედოთ არავითარი უკანონო ქმედების ჩადენა
-
გადახედვათსუ-ს პირველ კორპუსთან, 24-საათიანი უწყვეტი აქციის მონაწილეები, კარვებს შლიან თსუ-ს პირველ კორპუსთან, 24-საათიანი უწყვეტი აქციის მონაწილეები, კარვებს შლიან
-
გადახედვანიკა მელია: შემდეგი 24 საათის განმავლობაში აქციაზე ვრჩებით ნიკა მელია: შემდეგი 24 საათის განმავლობაში აქციაზე ვრჩებით
-
გადახედვასტუდენტების მანიფესტი: არ ვცნობთ ჩატარებულ არჩევნებს და პარლამენტს ლეგიტიმურად სტუდენტების მანიფესტი: არ ვცნობთ ჩატარებულ არჩევნებს და პარლამენტს ლეგიტიმურად
-
გადახედვაზარქუა: "ლუსულ" ნომრიანი მანქანით ისეირნა ზარქუამო — ნათესავისაა ზარქუა: "ლუსულ" ნომრიანი მანქანით ისეირნა ზარქუამო — ნათესავისაა
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე: ფაქტია, რომ არჩევნები ქართველ ხალხს წაართვეს და ახლა ამის შენარჩუნებას ცდილობენ მამუკა ხაზარაძე: ფაქტია, რომ არჩევნები ქართველ ხალხს წაართვეს და ახლა ამის შენარჩუნებას ცდილობენ
-
გადახედვათბილისის რამდენიმე ლოკაციიდან სტუდენტები და ოპოზიციის წარმომადგენლები საპროტესტო მსვლელობით პარლამენტისკენ მიდიან თბილისის რამდენიმე ლოკაციიდან სტუდენტები და ოპოზიციის წარმომადგენლები საპროტესტო მსვლელობით პარლამენტისკენ მიდიან
-
გადახედვამდინარაძე ილია II-ის განცხადებაზე: სახალხო ლეგიტიმაციას უზრუნველყოფს ასეთი პოზიცია მდინარაძე ილია II-ის განცხადებაზე: სახალხო ლეგიტიმაციას უზრუნველყოფს ასეთი პოზიცია
-
გადახედვაოკუპირებული აფხაზეთის ე.წ. "ოპოზიცია" დროებითი "მთავრობის" შექმნას გეგმავს ოკუპირებული აფხაზეთის ე.წ. "ოპოზიცია" დროებითი "მთავრობის" შექმნას გეგმავს
-
გადახედვათბილისში, "მერვე ლეგიონის" დასახლებაში აფეთქება მოხდა თბილისში, "მერვე ლეგიონის" დასახლებაში აფეთქება მოხდა
-
გადახედვაკეზერაშვილი მოსკოვის სასამართლოზე: საქართველოს რუსულმა მთავრობამ, როგორც ჩანს "უფროსი ძმაც" მოიხმო დასახმარებლად კეზერაშვილი მოსკოვის სასამართლოზე: საქართველოს რუსულმა მთავრობამ, როგორც ჩანს "უფროსი ძმაც" მოიხმო დასახმარებლად
-
გადახედვანაომარი ქალაქი ბოდიშს არ იხდის — ინსტალაცია გორის ხელოვნების სახლში ნაომარი ქალაქი ბოდიშს არ იხდის — ინსტალაცია გორის ხელოვნების სახლში
-
გადახედვაარძინბა ზურაბიშვილს: ენგურის მეორე ნაპირიდან არც ერთი პოლიტიკოსის სოლიდარობა არ გვჭირდება არძინბა ზურაბიშვილს: ენგურის მეორე ნაპირიდან არც ერთი პოლიტიკოსის სოლიდარობა არ გვჭირდება
-
გადახედვაკობახიძე ოპოზიციაზე: მე მგონია, რომ ბოლოს ყველა შემოვა პარლამენტში კობახიძე ოპოზიციაზე: მე მგონია, რომ ბოლოს ყველა შემოვა პარლამენტში
კომენტარები