რა ვიცით თაღლითურ სქემებზე და როგორ ავირიდიოთ ისინი თავიდან
მნიშვნელოვანი პირობა იმისთვის, რომ თაღლითური სქემის მსხვერპლი არ გახდე, დაკვირვებულობა და კრიტიკული აზროვნებაა. ამ უკანასკნელის განვითარებისთვის კი აუცილებელია როგორც მინიმუმ ეჭვის გრძნობა და უკეთეს შემთხვევაში იმ ტექნიკების ცოდნა, რომელსაც თაღლითები იყენებენ.
მაგალითად, წარმოიდგინე, რომ ხარ მოქალაქე, რომელიც უძრავ ან მოძრავ ქონებას ყიდის. ამის შესახებ განცხადებას სხვადასხვა ჯგუფში ან გაყიდვების საიტზე აქვეყნებ და დაინტერესებული მოქალაქეც მალე გიკავშირდება.
მაგალითი 1-ლი
თაღლითები ბიზნესკომუნიკაციისთვის ხშირად იყენებენ WhatsApp-სა და Viber-ს. ეს პირველი დეტალია, რამაც შეიძლება ეჭვი გამოიწვიოს. თუმცა, ისინი გარწმუნებენ, რომ შენ მიერ განთავსებული ნივთის/ქონების შეძენა სურთ და წინასწარ აპირებენ თანხის ნაწილის, ე.წ. B-ს ჩარიცხვას.
შენი ნდობის მოპოვების შემდეგ თაღლითები ფინალურ ეტაპზე გადადიან და იმისთვის, რომ ფული ჩაგირიცხონ, ანგარიშის ნომრის ნაცვლად შენგან ითხოვენ:
- საბანკო ბარათის 16-ნიშნა კოდს;
- CVV კოდს;
- ბარათის მოქმედების ვადას;
- ბარათის 2-ვე მხარეს სურათის გადაღებას და გაგზავნას;
- ტელეფონზე მიღებული ერთჯერადი კოდის გაზიარებას.
თუ ყველა ეს მოქმედება დაუეჭვებლად შეასრულე, ხაზის მეორე მხარეს მყოფ ადამიანს დაახლოებით ასეთი გამომეტყველება აქვს:
ანგარიშზე დაპირებული თანხა არ ირიცხება და სანაცვლოდ იღებ შეტყობინებას, რომ გაურკვეველი ტრანზაქციების შესრულებით თანხა გაკლდება. უკვე გრძნობ, რომ საქმე უცნაურადაა და დაპირებულ B-ს ჩარიცხვასაც ისე დარწმუნებით აღარ ელი.
რა ხდება ამ დროს:
თაღლითი შენ მიერ გაზიარებული ბარათის მონაცემებით და ერთჯერადი კოდით იღებს წვდომას შენს ანგარიშებზე და ბოროტად სარგებლობს ამით.
შენი მთავარი შეცდომა პირადი ინფორმაციის და ბარათის მონაცემების გაცემა იყო.
მაგალითი მე-2
ზემოთ აღწერილი სიტუაცია ერთადერთი ხერხი არაა, რომელსაც თაღლითები მიმართავენ. მათ უფრო დახვეწილი სქემებიც აქვთ და ყოველთვის ბარათის მონაცემების გადაგზავნას არ ითხოვენ.
მაგალითად, ისინი ხშირად აგზავნიან საქართველოს ფოსტის ყალბ ლინკს, სადაც ბარათის მონაცემების და კვლავ ერთჯერადი კოდების შეყვანას გთხოვენ.
თაღლითები ირწმუნებიან, რომ რადგან შესყიდული საქონელი ფოსტით უნდა მიიღონ, ამიტომ შენი პირადი ინფორმაცია ამ საეჭვო და ყალბ საიტებზე უნდა შეიყვანო.
ამ პროცედურების შესრულების შემდეგ ფინალი იგივეა: ანგარიშიდან თანხა გეჭრება და არავინ გირიცხავს დაპირებულ B-ს.
რა უნდა იცოდე?
ყურადღება, კრიტიკული აზროვნება, თაღლითების ხრიკების ცოდნა ამ პრობლემისგან დაგიცავს, თუმცა კიდევ გვაქვს რამდენიმე რჩევა, რომელიც დაგეხმარება:
- დააკვირდი გამოგზავნილი საიტის მისამართს, თუ ასოები გადანაცვლებულია, მაშინ თაღლითს ესაუბრები;
- აუცილებლად გადაამოწმე ინფორმაცია ბანკთან მცირედი ეჭვის გაჩენისთანავე;
- არ უნდა ენდო ბანკის სახელით მიღებულ შეტყობინებებს, თუ ის უცხო ნომრებიდან შემოდის;
- ბრაუზერის მარცხენა კუთხეში ბოქლომის ნიშანი თუ გადახაზულია, ე.ი. სახიფათო საიტზე ხარ;
- არასდროს გასცე შენი ბარათის ან ონლაინბანკის მონაცემები.
-
-
-
გადახედვამესტიის მერი დეკლარაციაში ქონებას მალავს — TI მესტიის მერი დეკლარაციაში ქონებას მალავს — TI
-
-
-
-
-
-
გადახედვაროდის გაჩნდნენ დედამიწაზე მანათობელი ცხოველები? — კვლევა როდის გაჩნდნენ დედამიწაზე მანათობელი ცხოველები? — კვლევა
-
გადახედვაბრძოლა გრძელდება, აქციებზე შევხვდებით — ლაზარე გრიგორიადისის პირველი განცხადება გათავისუფლების შემდეგ ბრძოლა გრძელდება, აქციებზე შევხვდებით — ლაზარე გრიგორიადისის პირველი განცხადება გათავისუფლების შემდეგ
-
გადახედვაშეიმუშავეს ხელოვნური ინტელექტი, რომელსაც ადამიანის დნმ-ის რედაქტირება შეუძლია შეიმუშავეს ხელოვნური ინტელექტი, რომელსაც ადამიანის დნმ-ის რედაქტირება შეუძლია
-
-
-
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილმა ლაზარე გრიგორიადისი შეიწყალა სალომე ზურაბიშვილმა ლაზარე გრიგორიადისი შეიწყალა
-
გადახედვა"იდენტიფიცირებულნი იქნებიან ის პირები, რომლებიც აქციის მონაწილეებს საავტომობილო გზების პარალიზებისკენ მოუწოდებენ" — შსს-ს განცხადება "იდენტიფიცირებულნი იქნებიან ის პირები, რომლებიც აქციის მონაწილეებს საავტომობილო გზების პარალიზებისკენ მოუწოდებენ" — შსს-ს განცხადება
-
გადახედვანახეთ: მზეზე ერთდროულად 4 ამოფრქვევა მოხდა — უიშვიათესი მოვლენა ნახეთ: მზეზე ერთდროულად 4 ამოფრქვევა მოხდა — უიშვიათესი მოვლენა
-
გადახედვადააკავეს 2 პირი, რომლებმაც მოქალაქეებს, სიცოცხლის მოსპობის მუქარით, დიდი ოდენობით თანხა გამოსძალეს დააკავეს 2 პირი, რომლებმაც მოქალაქეებს, სიცოცხლის მოსპობის მუქარით, დიდი ოდენობით თანხა გამოსძალეს
-
-
-
გადახედვაევროპარლამენტარი აუსტრევიჩუსი დარბევის ორგანიზატორების დასანქცირებას ითხოვს — რას პასუხობენ მას ქართულ ოცნებაში ევროპარლამენტარი აუსტრევიჩუსი დარბევის ორგანიზატორების დასანქცირებას ითხოვს — რას პასუხობენ მას ქართულ ოცნებაში
კომენტარები