ნიგერიის ჩრდილოეთით მდებარე რეგიონში მომღერალს სიკვდილით დასჯა ემუქრება წინასწარმეტყველ მუჰამედისადმი "მკრეხელური" ქმედების ჩადენის გამო.

შარიათის უზენაესი სასამართლოს განჩინებით, 22 წლის იაჰაია შარიფ-ამინუს ბრალი ედება მარტის თვეში WhatsApp-ით მკრეხელური სიმღერის გავრცელებაში.

შარიფ-ამინუ ბრალდებას არ უარყოფს.

მოსამართლე ხადი ალიუ მუჰამად ქანის განცხადებით, მას შეუძლია ვერდიქტის შეცვლა მოითხოვოს.

მეტწილად მუსლიმებით დასახლებულ ჩრდილოეთ ნიგერიაში მოქმედებს სამოქალაქო სამართალიც და შარიათის კანონებიც, რომელიც არამუსლიმებს არ ეხება.

1999 წელს ქვეყანაში შარიათის კანონების დაბრუნების შემდეგ ერთი სასიკვდილო განაჩენი აღსრულდა.

მომღერალი, რომელიც ამჟამად პატიმრობაში იმყოფება, სიმღერის დაწერის შემდეგ იმალებოდა.

თუმცა პროტესტის ტალღა მაშინვე გაჩნდა. ადგილობრივებმა მომღერლის სახლი დაწვეს, ისლამური პოლიციის შტაბთან შეიკრიბნენ და მისი დაკავება მოითხოვეს.

ფოტო: IDRIS IBRAHIM

სიმღერის მკრეხელურად მიჩნევის მიზეზი ის გახდა, რომ მასში ერთ-ერთი იმამი იმდენადაა განდიდებული, რომ წინასწარმეტყველ მუჰამედსაც კი აღემატება.

"განაჩენი ასეთი დანაშაულის განმეორების პრევენციას მოახდენს"

მომიტინგეების ლიდერი, იდრის იბრაჰიმი, რომელიც მომღერლის დაპატიმრებას მარტში ითხოვდა, ამბობს, რომ განაჩენი სხვებისთვის გაფრთხილება იქნება, რათა "იაჰაიას საქციელზე დაფიქრდნენ".

"როცა განაჩენი მოვისმინე, ძალიან გამიხარდა, რადგან ეს იმას ნიშნავს, რომ ჩვენს პროტესტს უკვალოდ არ ჩაუვლია", — ამბობს იბრაჰიმი, — "ეს განაჩენი გაფრთხილება იქნება მათთვის, ვინც ფიქრობს, რომ ჩვენს რელიგიას ან წინასწარმეტყველს შეურაცხყოფს და ამას არაფერი მოჰყვება".

ვინ არის იაჰაია შარიფ-ამინუ?

მარტამდე, მომღერლის დაპატიმრებამდე, მას ბევრი არ იცნობდა.

ისლამური საგალობლების მომღერალი ჩრდილოეთ ნიგერიაში პოპულარული არ ყოფილა, მის სიმღერებს კი არსად უსმენდნენ იმ სექტის გარდა, რომლის წევრიც შარიფ-ამინუა და რომელსაც არაერთი ასეთი მომღერალი ჰყავს მიმდევრებს შორის.

რამდენად ხშირია სიკვდილით დასჯა შარიათის სამართალში?

სიკვდილით დასჯა ემუქრებოდა რამდენიმე შემთხვევის მონაწილეს, მაგალითად, ქალს, რომელსაც ქორწინების გარეშე ჰქონდა ინტიმური ურთიერთობა — თუმცა, საბოლოოდ, მხოლოდ საზოგადოდ დაიგმო ეს შემთხვევები.

განაჩენის აღსრულება მხოლოდ ერთხელ, 2002 წელს მოხდა, როცა ცოლის და შვილების მკვლელობაში ბრალდებული კაცი სიკვდილით დასაჯეს.

ნიგერიის შარიათის სასამართლო სასჯელის უმაღლესი ზომით ბოლოს 2016 წელს, აბდულაზიზ ინიასს ემუქრებოდა, რომელსაც ასევე ისლამისადმი მკრეხელობისთვის ჰქონდა ბრალი წაყენებული.

ბრალდების მიზეზი კი მისი განცხადება გახდა, რომ შეიხ იბრაჰიმ ნიასე, მისი სექტის სენეგალელი დამფუძნებელი, რომელსაც დასავლეთ აფრიკაში ბევრი მიმდევარი ჰყავს, "მუჰამედზე დიადი იყო".

განაჩენი არ აღსრულებულა, რადგან სიკვდილით დასჯის ბრძანებას ნიგერიაში სახელმწიფოს ხელმოწერილი დოკუმენტი სჭირდება. თუმცა ინიასი კვლავ პატიმრობაში რჩება.

როგორ მუშაობს ნიგერიის შარიათის სასამართლო

ნიგერიის ჩრდილოეთით მდებარე მუსლიმებით დასახლებულ 12 რეგიონში კვლავაც მოქმედებს შარიათის კანონები, თუმცა მისი მოქმედება მხოლოდ მუსლიმებზე ვრცელდება.

შარიათის სისტემას, რომელსაც საკუთარი სააპელაციო სასამართლოც აქვს, განიხილავს როგორც სამოქალაქო, ასევე სისხლის სამართლის დანაშაულში მონაწილე მუსლიმების საქმეებს, ხოლო მისი განაჩენი ასევე შეიძლება გასაჩივრებულ იქნას ნიგერიის სეკულარულ სასამართლოებსა და უზენაეს სასამართლოში.

შარიათის მოსამართლეები, რომელთაც ალკალები ჰქვიათ, სწავლობენ როგორც ისმალურ, ასევე სეკულარულ სამართალს.

თუკი საქმეში ფიგურირებს მუსლიმის და არამუსლიმის სახელი, არამუსლიმს აქვს არჩევანის უფლება, გადაწყვიტოს, სად სურს, რომ მისი საქმე განიხილოს. შარიათის სასამართლოს საქმის განხილვის უფლება მხოლოდ იმ შემთხვევაში აქვს, თუ არამუსლიმისგან წერილობითი თანხმობა აქვს მიღებული.

შარიათის სასამართლოსგან გამოტანილი განაჩენი შეიძლება იყოს გამათრახება, კიდურის მოკვეთა და სიკვდილით დასჯაც.