რა არის ყრდელი?
მას შემდეგ, რაც ლუნა მაზიაშვილმა ყრდელის ბიზნესი დაიწყო და კარლსრუეში გამართულ მებოსტნეობის საერთაშორისო ფორუმზე უცხოელებიც დააინტერესა, ინტერესი საქართველოში ამ მცენარის მიმართ, რომელსაც ამ სახელით თითქმის არავინ იცნობდა, ერთიორად გაიზარდა.
სერიალ ჩემი ცოლის დაქალებში გამოჩენილი ახალი პერსონაჟის, ლუნა (მთვარისა) მაზიაშვილისა და მის მიერ ექსპორტზე გატანილი ყრდელის პოპულარობამ, ალბათ, სერიალის შემქმნელთა მოლოდინსაც გადააჭარბა. ბევრმა მიაშურა გუგლის საძიებო სისტემას იმის გასაგებად, თუ რა მცენარეა ყრდელი, რომელიც სალათებში აქტიურად გამოიყენება და რომელიც, თურმე, ღორჯოსაც უხდება.
პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ხელმძღვანელმა, გიორგი კეკელიძემ ფეისბუკზე დაწერა, რომ ბიბლიოთეკის გიგანტურ ელექტრონულ რესურსებში, ყველაზე მეტი ნახვა, ბოლო ორი დღეა, ყრდელს აქვს.
სწორედ პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ონლაინ, ბოტანიკურ ლექსიკონში წერია, რომ ყრდელი არის იგივე სალათა, დიახ, სალათა, რომელიც ხილ-ბოსტნეულის მაღაზიებსა და ბაზრობებზე იყიდება და რომელსაც ძალიან ხშირად მივირთმევთ.
მცენარეს ლათინურად ეწოდება Lactuca sativa (მეორენაირად Lettuce) და მისი არაერთი სახეობა არსებობს.
ვიკიპედიის მიხედვით, სალათა (Lactuca sativa), იგივე ყრდელი, ერთწლოვანი ბოსტნეული მცენარეა რთულყვავილოვანთა ოჯახისა. კულტურაში გავრცელებულია თითქმის ყველგან. იზრდება ველურადაც. სალათა ჯერ ივითარებს ფოთლებს ფესვიდანვე, შემდეგ - ძლიერ განტოტვილ საყვავილე ღეროს, რომლის სიმაღლე 60-120 სმ-ს აღწევს. ის სიცივეგამძლე, სინათლისა და ტენის მოყვარული მცენარეა, იყენებენ საჭმელად. შეიცავს C, B, PP და სხვა ვიტამინებს, კაროტინს, რკინისა და ფოსფორის მარილებს. ყრდელის სახესხვაობებია ფოთლოვანი სალათა, თავიანი სალათა და რომენის სალათა.
საქართველოში უმეტესად ფოთლოვანი სალათის ადგილობრივი ფორმებია გავრცელებული. სალათა მრავლდება თესლით, ზოგჯერ ჩითილით.
ცნობილია ყრდელის ველური ჯიშიც, რომელსაც ქართულად ველის ყრდელი, ლათინურად კი Lactuca Serriola ეწოდება. ბოტანიკური ლექსიკონის მიხედვით, ველის ყრდელს სხვანაირად ღორის ქადას ეძახიან. როგორც ჩანს, ეს მცენარე საქართველოს თითქმის ყველა კუთხეშია გავრცელებული, რადგან მას სხვადასხვა მხარეში სხვადასხვა სახელი აქვს:
- კახური, ქიზიყური – ქადუნა;
- ხევსურული – ხარნია;
- თუშური – ხარნუყა;
- ზემოიმერული – ბატიკბილა, ხავარტა;
- ლეჩხუმური – ბატიბალახი;
- აჭარული – ნარკოკობა;
- მესხური – ბატისასუქა;
- სულხან-საბა–ორბელიანი – ხასი, ველის ყრდელი;
- მეგრული – ბჟალე;
- სვანური – მგლჯა;
ამავე ლექსიკონის მიხედვით, ველის ყრდელის სხვა სინონიმებია: ბატიბალახი, ბატიკბილა, ბატისასუქა, ნარკოკობა, ქადუნა, ხარნუყა, ხავარტა, ხარნია, ხასი, ყროლა.
-
გადახედვაყვარლის მუნიციპალიტეტში ხანძარია ყვარლის მუნიციპალიტეტში ხანძარია
-
გადახედვაჟირაფები გადაშენების საფრთხის ქვეშ არიან ჟირაფები გადაშენების საფრთხის ქვეშ არიან
-
გადახედვამოსამართლე ნათია გუდაძემ "400-ლარიანი ჯებირის საქმეზე" დაკავებული ახალგაზრდების პატიმრობა ძალაში დატოვა მოსამართლე ნათია გუდაძემ "400-ლარიანი ჯებირის საქმეზე" დაკავებული ახალგაზრდების პატიმრობა ძალაში დატოვა
-
გადახედვათსუ-მ თანამშრომლებს მეილზე მიწერა, რომ გამთენიისას უნივერსიტეტში მყოფი უცხო პირები "ვიქტორია სექიურითის" დაცვის წევრები იყვნენ თსუ-მ თანამშრომლებს მეილზე მიწერა, რომ გამთენიისას უნივერსიტეტში მყოფი უცხო პირები "ვიქტორია სექიურითის" დაცვის წევრები იყვნენ
-
გადახედვახავიერ ბარდემი სტივენ სპილბერგისა და მარტინ სკორსეზეს სერიალში მიიღებს მონაწილეობას ხავიერ ბარდემი სტივენ სპილბერგისა და მარტინ სკორსეზეს სერიალში მიიღებს მონაწილეობას
-
-
-
გადახედვა"აღმაშფოთებელია" — ბაიდენი ნეთანიაჰუს დაპატიმრების ორდერზე "აღმაშფოთებელია" — ბაიდენი ნეთანიაჰუს დაპატიმრების ორდერზე
-
-
გადახედვასუბარის თქმით, თუ ოპოზიცია პარლამენტს უფლებამოსილების შეჩერებას მოსთხოვს, "ოცნება" ამ მოთხოვნას დააკმაყოფილებს სუბარის თქმით, თუ ოპოზიცია პარლამენტს უფლებამოსილების შეჩერებას მოსთხოვს, "ოცნება" ამ მოთხოვნას დააკმაყოფილებს
-
გადახედვახვალ, საპროტესტო აქცია ბათუმშიც გაიმართება ხვალ, საპროტესტო აქცია ბათუმშიც გაიმართება
-
გადახედვაკესარია აბრამიძის მკვლელობაში ბრალდებული ბექა ჯაიანი, ფსიქიატრიულ-ფსიქოლოგიური ექსპერტიზის დასკვნის თანახმად, შერაცხადია კესარია აბრამიძის მკვლელობაში ბრალდებული ბექა ჯაიანი, ფსიქიატრიულ-ფსიქოლოგიური ექსპერტიზის დასკვნის თანახმად, შერაცხადია
-
გადახედვაუკრაინის პარლამენტმა სარაკეტო დარტყმის საფრთხის გამო სხდომა გააუქმა უკრაინის პარლამენტმა სარაკეტო დარტყმის საფრთხის გამო სხდომა გააუქმა
-
გადახედვალავროვი: უკრაინისგან მხოლოდ ნაწილი რჩება და დასავლეთი იწყებს ამის გაგებას ლავროვი: უკრაინისგან მხოლოდ ნაწილი რჩება და დასავლეთი იწყებს ამის გაგებას
-
გადახედვაოქსფორდის მუზეუმში Radiohead-ისთვის შექმნილი ნამუშევრების გამოფენა მოეწყო ოქსფორდის მუზეუმში Radiohead-ისთვის შექმნილი ნამუშევრების გამოფენა მოეწყო
-
გადახედვათბილისის 25-ე საერთაშორისო კინოფესტივალი 1-ელ დეკემბერს იწყება — ნახეთ პროგრამა თბილისის 25-ე საერთაშორისო კინოფესტივალი 1-ელ დეკემბერს იწყება — ნახეთ პროგრამა
-
-
გადახედვალაშა ბაქარაძემ მოქალაქეებს მოუწოდა, თეთრ ნაჭერზე შავი წრე დახატონ და როგორც წინააღმდეგობის სიმბოლო, ფანჯრიდან გადმოკიდონ ლაშა ბაქარაძემ მოქალაქეებს მოუწოდა, თეთრ ნაჭერზე შავი წრე დახატონ და როგორც წინააღმდეგობის სიმბოლო, ფანჯრიდან გადმოკიდონ
-
გადახედვასპეციალურ საგამოძიებო სამსახურში ნიკო მანაგაძის გამოკითხვა დასრულდა სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურში ნიკო მანაგაძის გამოკითხვა დასრულდა
-
გადახედვათბილისსა და ერევანს შორის რეგულარული რეისები დაინიშნა თბილისსა და ერევანს შორის რეგულარული რეისები დაინიშნა
-
გადახედვაჯენიფერ ლოურენსს ავღანელი ქალების უფლებებზე ფილმის გადაღების გამო აკრიტიკებენ ჯენიფერ ლოურენსს ავღანელი ქალების უფლებებზე ფილმის გადაღების გამო აკრიტიკებენ
კომენტარები