რა არის ყრდელი?
მას შემდეგ, რაც ლუნა მაზიაშვილმა ყრდელის ბიზნესი დაიწყო და კარლსრუეში გამართულ მებოსტნეობის საერთაშორისო ფორუმზე უცხოელებიც დააინტერესა, ინტერესი საქართველოში ამ მცენარის მიმართ, რომელსაც ამ სახელით თითქმის არავინ იცნობდა, ერთიორად გაიზარდა.
სერიალ ჩემი ცოლის დაქალებში გამოჩენილი ახალი პერსონაჟის, ლუნა (მთვარისა) მაზიაშვილისა და მის მიერ ექსპორტზე გატანილი ყრდელის პოპულარობამ, ალბათ, სერიალის შემქმნელთა მოლოდინსაც გადააჭარბა. ბევრმა მიაშურა გუგლის საძიებო სისტემას იმის გასაგებად, თუ რა მცენარეა ყრდელი, რომელიც სალათებში აქტიურად გამოიყენება და რომელიც, თურმე, ღორჯოსაც უხდება.
პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ხელმძღვანელმა, გიორგი კეკელიძემ ფეისბუკზე დაწერა, რომ ბიბლიოთეკის გიგანტურ ელექტრონულ რესურსებში, ყველაზე მეტი ნახვა, ბოლო ორი დღეა, ყრდელს აქვს.
სწორედ პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ონლაინ, ბოტანიკურ ლექსიკონში წერია, რომ ყრდელი არის იგივე სალათა, დიახ, სალათა, რომელიც ხილ-ბოსტნეულის მაღაზიებსა და ბაზრობებზე იყიდება და რომელსაც ძალიან ხშირად მივირთმევთ.
მცენარეს ლათინურად ეწოდება Lactuca sativa (მეორენაირად Lettuce) და მისი არაერთი სახეობა არსებობს.
სალათა
ფოტო: Wikipedia
ვიკიპედიის მიხედვით, სალათა (Lactuca sativa), იგივე ყრდელი, ერთწლოვანი ბოსტნეული მცენარეა რთულყვავილოვანთა ოჯახისა. კულტურაში გავრცელებულია თითქმის ყველგან. იზრდება ველურადაც. სალათა ჯერ ივითარებს ფოთლებს ფესვიდანვე, შემდეგ - ძლიერ განტოტვილ საყვავილე ღეროს, რომლის სიმაღლე 60-120 სმ-ს აღწევს. ის სიცივეგამძლე, სინათლისა და ტენის მოყვარული მცენარეა, იყენებენ საჭმელად. შეიცავს C, B, PP და სხვა ვიტამინებს, კაროტინს, რკინისა და ფოსფორის მარილებს. ყრდელის სახესხვაობებია ფოთლოვანი სალათა, თავიანი სალათა და რომენის სალათა.
საქართველოში უმეტესად ფოთლოვანი სალათის ადგილობრივი ფორმებია გავრცელებული. სალათა მრავლდება თესლით, ზოგჯერ ჩითილით.
ველის ყრდელი
ფოტო: Naturespot
ცნობილია ყრდელის ველური ჯიშიც, რომელსაც ქართულად ველის ყრდელი, ლათინურად კი Lactuca Serriola ეწოდება. ბოტანიკური ლექსიკონის მიხედვით, ველის ყრდელს სხვანაირად ღორის ქადას ეძახიან. როგორც ჩანს, ეს მცენარე საქართველოს თითქმის ყველა კუთხეშია გავრცელებული, რადგან მას სხვადასხვა მხარეში სხვადასხვა სახელი აქვს:
- კახური, ქიზიყური – ქადუნა;
- ხევსურული – ხარნია;
- თუშური – ხარნუყა;
- ზემოიმერული – ბატიკბილა, ხავარტა;
- ლეჩხუმური – ბატიბალახი;
- აჭარული – ნარკოკობა;
- მესხური – ბატისასუქა;
- სულხან-საბა–ორბელიანი – ხასი, ველის ყრდელი;
- მეგრული – ბჟალე;
- სვანური – მგლჯა;
ამავე ლექსიკონის მიხედვით, ველის ყრდელის სხვა სინონიმებია: ბატიბალახი, ბატიკბილა, ბატისასუქა, ნარკოკობა, ქადუნა, ხარნუყა, ხავარტა, ხარნია, ხასი, ყროლა.
-
ნინო წილოსანი: თუ ამ ადამიანებს კორუფცია და ის მასშტაბი დაუდასტურდებათ, ალბათ, სინანულზე მეტად ბრაზი გვექნება ნინო წილოსანი: თუ ამ ადამიანებს კორუფცია და ის მასშტაბი დაუდასტურდებათ, ალბათ, სინანულზე მეტად ბრაზი გვექნება
გადახედვა
-
შეიძინეთ სასურველი ნივთი საქართველოს ბანკის QR განვადებით და მიიღეთ 20,000 PLUS ქულა საჩუქრად შეიძინეთ სასურველი ნივთი საქართველოს ბანკის QR განვადებით და მიიღეთ 20,000 PLUS ქულა საჩუქრად
-
5 რჩევა, როგორ შეამცირო ნარჩენები საახალწლოდ 5 რჩევა, როგორ შეამცირო ნარჩენები საახალწლოდ
-
სომხეთი რუსეთს სთხოვს, ნახიჩევანისა და თურქეთის მიმართულებით რკინიგზა სასწრაფოდ აღადგინოს სომხეთი რუსეთს სთხოვს, ნახიჩევანისა და თურქეთის მიმართულებით რკინიგზა სასწრაფოდ აღადგინოს
გადახედვა
-
OpenAI-ს მკვლელობისა და თვითმკვლელობის წახალისებისთვის სასამართლოში უჩივიან OpenAI-ს მკვლელობისა და თვითმკვლელობის წახალისებისთვის სასამართლოში უჩივიან
გადახედვა
-
ეპსტეინის საქმის მასალებში ჩეჩენი ბიზნესმენი ფიგურირებს ეპსტეინის საქმის მასალებში ჩეჩენი ბიზნესმენი ფიგურირებს
გადახედვა
-
რუსეთმა დააპატენტა კოსმოსური სადგური, რომელსაც გრავიტაციის წარმოქმნა შეეძლება რუსეთმა დააპატენტა კოსმოსური სადგური, რომელსაც გრავიტაციის წარმოქმნა შეეძლება
გადახედვა
-
შსს-მ დააკავა პირი, რომელმაც მძევლად აიყვანა საკუთარი ბებია და ყოფილი მეუღლის საზღვარგარეთიდან ჩამოყვანას ითხოვდა შსს-მ დააკავა პირი, რომელმაც მძევლად აიყვანა საკუთარი ბებია და ყოფილი მეუღლის საზღვარგარეთიდან ჩამოყვანას ითხოვდა
გადახედვა
-
მერია: თბილისის მერ კახა კალაძესთან მოქალაქეების ყოველკვირეული შეხვედრები 14 იანვრიდან განახლდება მერია: თბილისის მერ კახა კალაძესთან მოქალაქეების ყოველკვირეული შეხვედრები 14 იანვრიდან განახლდება
გადახედვა
-
დეველოპერული კომპანია ზიგმა ახალ სამშენებლო პროექტს ახორციელებს — მხარდამჭერი საქართველოს ბანკია დეველოპერული კომპანია ზიგმა ახალ სამშენებლო პროექტს ახორციელებს — მხარდამჭერი საქართველოს ბანკია
-
თბილისის მერიის საბავშვო ბაგა-ბაღების მართვის სააგენტოს ყოფილ დირექტორს, კახა გვანცელაძეს ბრალდება დაუსწრებლად წარედგინა თბილისის მერიის საბავშვო ბაგა-ბაღების მართვის სააგენტოს ყოფილ დირექტორს, კახა გვანცელაძეს ბრალდება დაუსწრებლად წარედგინა
გადახედვა
-
ადვოკატი: აღნიშნულ ბრალდებაში გრიგოლი თავს დამნაშავედ არ ცნობს ადვოკატი: აღნიშნულ ბრალდებაში გრიგოლი თავს დამნაშავედ არ ცნობს
გადახედვა
-
ტეილორ სვიფტმა საშობაო ქველმოქმედებისთვის 2 მილიონი დოლარი გაიღო ტეილორ სვიფტმა საშობაო ქველმოქმედებისთვის 2 მილიონი დოლარი გაიღო
გადახედვა
-
ნოვამ, თიბისი კაპიტალის ექსკლუზიური მხარდაჭერით, 50 მილიონი ლარის სადებიუტო ობლიგაციები განათავსა ნოვამ, თიბისი კაპიტალის ექსკლუზიური მხარდაჭერით, 50 მილიონი ლარის სადებიუტო ობლიგაციები განათავსა
-
თამთა მიქელაძე: ადვოკატის თქმით, თამარი ნორმალურადაა, მაგრამ პროტესტის ნიშნად უარს ამბობს საკვების მიღებაზე თამთა მიქელაძე: ადვოკატის თქმით, თამარი ნორმალურადაა, მაგრამ პროტესტის ნიშნად უარს ამბობს საკვების მიღებაზე
გადახედვა
-
უცნობით: როგორც ზურა გირჩი ჯაფარიძე გამოვუშვით პანჩურით, ისე უნდა გამოვუშვათ ეგენი, გეუბნებით მე თქვენ რა უცნობით: როგორც ზურა გირჩი ჯაფარიძე გამოვუშვით პანჩურით, ისე უნდა გამოვუშვათ ეგენი, გეუბნებით მე თქვენ რა
გადახედვა
-
ირაკლი კობახიძე: მოვუწოდებ სამართალდამცავ უწყებებს, შეისწავლონ სურსათის ფასების საკითხი და დაადგინონ, ხომ არ იკვეთება დანაშაულის ნიშნები ირაკლი კობახიძე: მოვუწოდებ სამართალდამცავ უწყებებს, შეისწავლონ სურსათის ფასების საკითხი და დაადგინონ, ხომ არ იკვეთება დანაშაულის ნიშნები
გადახედვა
-
ლევან ხაბეიშილი: მე რომ პარლამენტში, მაღალი ტრიბუნიდან ვამხელდი (ლილუაშვილს) "ქოლ-ცენტრების" მფარველობაში, კოლექტიური კობახიძე-ვოლსკები ამბობდნენ, რომ ხაბეიშვილი პროვოკატორია ლევან ხაბეიშილი: მე რომ პარლამენტში, მაღალი ტრიბუნიდან ვამხელდი (ლილუაშვილს) "ქოლ-ცენტრების" მფარველობაში, კოლექტიური კობახიძე-ვოლსკები ამბობდნენ, რომ ხაბეიშვილი პროვოკატორია
გადახედვა
-
მეცნიერებმა ფარადეის 166-წლიანი საიდუმლო ამოხსნეს მეცნიერებმა ფარადეის 166-წლიანი საიდუმლო ამოხსნეს
გადახედვა
-
"ოცნების" ხელისუფლებამ 2026 წლის 5 და 6 იანვარი უქმე დღეებად გამოაცხადა "ოცნების" ხელისუფლებამ 2026 წლის 5 და 6 იანვარი უქმე დღეებად გამოაცხადა
გადახედვა
-
ისტორიაში პირველად, კოსმოსში წელს ქვემოთ პარალიზებული ადამიანი გაუშვეს ისტორიაში პირველად, კოსმოსში წელს ქვემოთ პარალიზებული ადამიანი გაუშვეს
გადახედვა


კომენტარები