მზად ვართ თუ არა უცხოპლანეტელებთან შესახვედრად? - პოსტკონტაქტური პროტოკოლი
როგორ უნდა მოვიქცეთ, თუ ჩვენ უცხო ცივილიზაციისგან სიგნალს მივიღებთ?
შანსი იმისა, რომ სამყაროში ჩვენ გარდა სხვა სიცოცხლეც არსებობს, ძალიან მაღალია, ხოლო ის ფაქტი, რომ მიუხედავად ამისა, უცხოპლანეტელებთან შეხება არ გვქონია, ფერმის პარადოქსის სახელით არის ცნობილი.
მოდი წარმოვიდგინოთ, რომ ჩვენ უცხო ცივილიზაციისგან მესიჯი მივიღეთ, რა იქნება კაცობრიობის შემდეგი ნაბიჯი? როგორ უნდა მოიქცეს დედამიწა?
რამდენადაც ცნობილია, მსოფლიოს არც ერთი ქვეყნის მთავრობას უცხოპლანეტელებთან ურთიერთობის პროტოკოლი შემუშავებული არ აქვს. კითხვაზე, თუ რა ნაბიჯები გადაიდგმებოდა უცხო ცივილიზაციისგან მესიჯის მიღების შემდეგ, გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის კოსმოსური სივრცის კომიტეტმა უპასუხა, რომ ეს საკითხი მათ კომპეტენციაში არ შედის.
ნიშნავს თუ არა ეს იმას, რომ ჩვენ ასეთი მოვლენისთვის მზად არ ვართ? ყოველგვარი გეგმისა და წინასწარი მზაობის გარეშე, შესაძლოა, ვიფიქროთ, რომ კონტაქტის დამყარების შემდეგ ჩვენს პლანეტას გაურკვევლობა და პანიკა მოიცავს.
ადამიანები უცხო სიცოცხლის არსებობას ყოველთვის სერიოზულად ვეკიდებოდით. მთვარეზე ადამიანის გაგზავნისას NASA ძალიან დიდ ყურადღებას აქცევდა იმ ფაქტს, რომ ასტრონავტებს დაბრუნებისას შესაძლოა მთვარიდან უცხო ბაქტერიები და ვირუსები ჩამოეტანათ, რომლებსაც პოტენციურად დედამიწაზე სიცოცხლის განადგურება შეეძლებოდათ.
ნილ არმსტრონგი, ბაზ ოლდრინი და მაიკლ კოლინზი დედამიწზე დაბრუნებისას ბიოლოგიური უსაფრთხოების კოსტუმებით აღჭურვეს და 3-კვირიან კარანტინში მოათავსეს, სადაც მათ ინტენსიურად აკვირდებოდნენ. აპოლოს რამდენიმე მისიის შემდეგ NASA-მ ეს პრაქტიკა შეწყვიტა, რადგან ისინი დარწმუნდნენ, რომ მთვარე ადამიანებისთვის საფრთხეს არ წარმოადგენდა.
თუმცა პლანეტათაშორისი დაბინძურება მაინც მნიშვნელოვან საკითხად რჩება. 1989 წლის 18 ოქტომბერს ნასამ იუპიტერისა და მისი მთვარეების შესასწავლად ხომალდი გალილეო გაგზავნა, მისია ძალიან წარმატებული გამოდგა და ის 8 წლის განმავლობაში იკვლევდა იუპიტერის სისტემას, თუმცა გალილეოს ერთი პრობლემა ჰქონდა, ის სტერილიზირებული არ იყო. რადგან მეცნიერები უშვებდნენ, რომ იუპიტერის მთვარეებზე შესაძლოა თხევადი წყალი ან თუნდაც მიკროსკოპული სიცოცხლე მაინც ყოფილიყო, NASA-მ მიიღო გადაწყვეტილება, რომ უცხო ბიოსფერო დედამიწისეული მიკრობებით ან ვირუსებით არ დაებინძურებინა და ამის გამო მან გალილეო იუპიტერისკენ მიმართა, სადაც ის ატმოსფეროში დაიწვა და დედამიწიდან გაყოლილ მიკრობებსა და ვირუსებთან ერთად განადგურდა.
და რატომ გავიხსენეთ ეს ისტორიები? ეს მაგალითები ამტკიცებს, რომ არსებობს სხვადასხვა ქვეყნების ოფიციალური წარმომადგენლების მიერ მიღებული პროტოკოლი და გადაწყვეტილებები, რომლებიც პირდაპირ იმ დაშვებაზეა დაფუძნებული, რომ უცხოპლანეტელები შესაძლოა მართლაც არსებობდნენ, თუმცა ეს ის მაქსიმუმია, რაც მათგან ამ საკითხზე შეგვიძლია მივიღოთ.
როდესაც საქმე უცხოპლანეტელებთან აქტიურ კომუნიკაციას ეხება, ამ საკითხში ისეთი ორგანიზაციებს უნდა მივმართოთ, როგორიც SETI, ანუ არამიწიერ ცივილზაციათა ძიების ინსტიტუტია. SETI ერთ-ერთი ყველაზე დიდი ორგანიზაციაა, რომელიც უცხო ცივილიზაციებისგან გამოგზავნილ სიგნალებს ეძებს. მათ ცისკენ რადიოტელესკოპები აქვთ მიმართული, რომლებიც უცხოპლანეტელების კვალს მუდმივ რეჟიმში ეძებენ.
მათ შემუშავებული აქვთ სპეციალური პროტოკოლი, რომელიც უცხო ცივილიზაციიდან სიგნალის დაფიქსირების შემთხვევაში უნდა ამოქმედდეს. ხოლო თუ ასეთი რამ მართლაც მოხდება, სავარაუდოა, რომ სხვადასხვა ქვეყნების ოფიციალური წარმომადგენლები სწორედ SETI-ს რეკომენდაციების მიხედვით იმოქმედებენ, რადგან ის უცხოპლანეტელებთან მოქცევის ერთადერთი ინსტრუქციაა.
SETI-ს წარმომადგენელი ხსნის, რომ უცხოპლანეტელებისგან მიღებული შესაძლო სიგნალის გადამოწმებას და დადასტურებას რამდენიმე დღე დასჭირდება, ამიტომ მედიას საკმარისი დრო ექნება, რომ საზოგადოებაში სპეკულაცია და მღელვარება გამოიწვიოს.
SETI-ს პროტოკოლი უცხო ცივილიზაციის სიგნალის დაფიქსირების შემთხვევაში შემდეგია:
- ადამიანები, რომლებიც სიგნალს აღმოაჩენენ, აგრძელებენ მის გადამოწმებას, რათა დადასტურდეს, რომ სიგნალი ნამდვილად არადედამიწისეული წარმოშობისაა.
- SETI დეკლარაციაში არსებულ ყველა მხარეს აღმოჩენის შესახებ ატყობინებს.
- სიგნალის სარწმუნოობის დადასტურების შემდეგ შეტყობინება ასტრონომიული ტელეგრამების ცენტრალურ ბიუროში იგზავნება.
- ასტრონომიული ტელეგრამების ცენტრალური ბიურო კი ინფორმაციას დედამიწის ყველა კუთხეში არსებულ ექსპერტებსა და ასტრონომებს გადასცემს.
- შეტყობინება ეგზავნება გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის გენერალურ მდივანს.
უცხო ცივილიზაციებისგან მიღებული სიგნალის შეფასება რიოს შკალით მოხდება. რიოს შკალა არის კრიტერიუმების ჩამონათვალი, რომლითაც შესაძლოა დადგინდეს სიგნალის მნიშვნელობა. მისით ფასდება რამდენად გადამოწმებადია სიგნალი, ვინ და როგორ აღმოაჩინა ის, რა მანძილითაა სიგნალის წყარო ჩვენგან დაშორებული და ა.შ.
რიოს შკალის უკეთ აღსაქმელად შეგვიძლია მისით ისტორიული ან თუნდაც გამოგონილი მოვლენები შევაფასოთ. 2001: კოსმოსურ ოდისეაში აღმოჩენილი მონოლითი რიოს შკალის მე-6 საფეხურზე იქნებოდა.
1996 წელს გადაღებულ ფილმ დამოუკიდებლობის დღეში პირველი სიგნალი შკალის დაახლოებით მე-5 საფეხურზე იქნებოდა. ხოლო მას შემდეგ, რაც გაირკვეოდა, რომ სიგნალის წყარო მთვარეზე ახლოს არის და თან მოძრაობს, ის ავტომატურად მე-10 საფეხურზე გადავიდოდა.
1976 წელს მარსზე აღმოჩენილი სახე შკალის მე-2 საფეხურზე იყო, სანამ მაღალი რეზოლუციის სურათებით გაირკვეოდა, რომ ის სხვა არაფერი იყო, ვიდრე უბრალოდ მთა.
ახლა დავუშვათ, რომ ჩვენ უცხოპლანეტელებისგან სიგნალი მივიღეთ და სტატიაში აქამდე ჩამოთვლილი ყველა ნაბიჯი გავიარეთ. რა იქნება დედამიწის პასუხი?
თუ ჩვენ გვინდა, რომ უცხო ცივილიზაციას ჩვენი გონებრივი შესაძლებლობებისა და ინტელექტის შესახებ შევატყობინოთ, ალბათ, მათ უნდა გავუგზავნოთ ფიბონაჩის მიმდევრობა, პის რიცხვი, ან რაიმე მათემატიკური ფორმულა, რადგან ჩვენ ვფიქრობთ, რომ მათემატიკისა და ფიზიკის კანონები მთელ სამყაროში მსგავსია.
ან, შეიძლება უმჯობესი იყოს, რომ ჩუმად ვიყოთ და ხმა არ ამოვიღოთ.
სტივენ ჰოკინგის აზრით, ადამიანები კარგად უნდა დავფიქრდეთ, სანამ უცხო ცივილიზაციებთან კონტაქტს დავამყარებთ.
"უცხოპლანეტელებთან შეხვედრა შეიძლება ისევე განვითარდეს, როგორც კოლუმბისა და ამერიკელი ინდიელების ისტორია, რაც არც ისე სასიამოვნო ამბავი იყო", - ამბობს მეცნიერი.
კაცობრიობის ისტორიაში, სხვადასხვა კულტურების ერთმანეთთან შეხვედრა, როგორც წესი, ერთ-ერთის განადგურებას იწვევდა. ამიტომ უცხოპლანეტელებთან შესაძლო კონტაქტის დროს, ჩვენ ძალიან დიდი სიფრთხილე უნდა გამოვიჩინოთ.
ასევე გასათვალისწინებელია, რომ ჩვენ ყველაფერს ადამიანური აზროვნების ჩარჩოდან ვუყურებთ. ჩვენ შეიძლება ვფიქრობდეთ, რომ უცხო ცივილიზაციას, რომელიც ჩვენთან კონტაქტს დაამყარებს, ცუდი მიზნები აქვს, მაგრამ შეიძლება ასე მხოლოდ საკუთარ გამოცდილებაზე დაყრდნობით ვმსჯელობთ, რადგან ახალ ხალხთან ან კულტურასთან შეხვედრისას სწორედ ჩვენ ვიქცევით ხოლმე ასე. იქნებ უცხოპლანეტელები მეგობრულებიც იყვნენ და მათ ჩვენი დახმარება უნდოდეთ, თუმცა გასათვალისწინებელია, რომ ჩვენ და ისინი დახმარებას შესაძლოა სხვადასხვაგვარად აღვიქვამდეთ.
რა თქმა უნდა, ეს ყველაფერი მაინც ჰიპოთეტური აზრებია. უცხოპლანეტელებზე ჩვენი შეხედულებების უმეტესობა არა ფაქტობრივ მასალას, არამედ ჩვენს წარმოსახვას ეყრდნობა. ჩვენ არ ვიცით, რას უნდა ველოდოთ მათთან კონტაქტისას, თუმცა ამ ყველაფერზე ფიქრით ჩვენ საკუთარი თავის შესახებ ბევრი რამის სწავლა შეგვიძლია.
-
გადახედვათსუ-ში მყოფ სტუდენტებს დაცვის თანამშრომლები და ერთი უცნობი პირი დაუპირისპირდნენ თსუ-ში მყოფ სტუდენტებს დაცვის თანამშრომლები და ერთი უცნობი პირი დაუპირისპირდნენ
-
გადახედვაპიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს პიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს
-
გადახედვა"ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს "ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს
-
გადახედვამერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება მერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება
-
გადახედვაილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი ილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს მამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვაპუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს პუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს
-
გადახედვასსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს სსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვაპროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა პროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა
-
გადახედვააშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა აშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა
-
გადახედვალიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა ლიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა
-
გადახედვა1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება 1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება
-
გადახედვადამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვააზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს აზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს
-
გადახედვაარსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია არსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია
-
გადახედვადღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება დღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვა24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება 24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება
კომენტარები