როგორ ხედავენ სამყაროს დამატებითი რეცეპტორების მქონე ადამიანები
მწვანე ფერს ისე აღიქვამ როგორც მე?
ყველას, ახლაც და ადრეც, აინტერესებს და აწუხებს მსგავსი კითხვები, გარემოს აღსაქმელად ფერების საერთო სახელებს ვიყენებთ - ყვითელი, მწვანე, ცისფერი და ა. შ.
ფერებს ყველა ჩვენგანი თავისებურად და უნიკალურად აღიქვამს, მაგრამ საერთო აღქმაში მწვანე მწვანეა და ზედმეტად აღარ ვუღრმავდებით.
თუმცა ყველასთვის ასე არ არის.
25 წლიანი ძიების შემდეგ ნეირომეცნიერებმა მიაკვლიეს ქალს, რომელსაც თვალში დამატებითი, კონუსისებრი უჯრედი აქვს - რეცეპტორის ღრუ, რომელიც ფერებს აღიქვამს და აღმოაჩენს.
ეს კი იმას ნიშნავს, რომ მას, ჩვენგან განსხვავებით, დამატებით 99 მილიონი ფერის აღქმა შეუძლია. ამის შესაძლებლობა მხოლოდ ადამიანების მცირე რაოდენობას აქვს, მათ ვისაც სუპერ მხედველობა აქვთ, ასეთ ადამიანებს ტეტრაქრომატებს უწოდებენ.
ადამიანების უმრავლესობას, ანუ ტრიქრომატებს, სამი კონუსისებრი უჯრედი აქვთ. თითოეულ მათგანს კი დაახლოებით ასი ელფერი ასახვა შეუძლია, რაც ჯამში ერთი მილიონი ფერის აღქმამდე დადის.
2 წლის წინ მეცნიერება ერთი ბრიტანელი ექიმი აღმოაჩინეს, რომელსაც ოთხი კონუსისებრი უჯრედი აქვს, რაც იმას ნიშნავს, რომ მას 100 მილიონამდე ფერის გარჩევა და აღქმა შეუძლია.
და როგორ დაიწყო ყველაფერი?
იდეა პირველად 1948 წელს გაჩნდა, როდესაც გერმანელმა მეცნიერმა ჰენრი ლუსიენ დე ვრიესმა დალტონიზმით დაავადებულ ადამიანებში რაღაც საინტერესო აღმოაჩინა. მან შეამჩნია, რომ ე.წ. დალტონიკის თვალში ორი ნორმალური და ერთი მუტირებული, წითელი და მწვანე ფერების მიმართ რომელიც ნაკლებად მგრძნობიარე, კონუსისებრი უჯრედი იყო. ხოლო დალტონიკი მამაკაცების დედებსა და ქალიშვილებს ერთი მუტირებული და სამი ნორმალური კონუსისებრი უჯრედი ჰქონდათ. ეს კი ნიშნავდა, რომ მათ ოთხი კონუსისებრი უჯრედი ჰქონდათ, რომელთაგან ერთიც, უბრალოდ არ მუშაობდა.
1980 წლიდან, კემბრიჯის უნივერსიტეტის პროფესორმა ჯონ მოლონმა ისეთი ქალის ძებნა დაიწყო, რომელსაც ოთხივე კონუსისებრი უჯრედი ნორმალურად უმუშავებდა.
მოლონი ფიქრობდა, რომ თუ დალტონიზმით დაავადებული მამაკაცები თავიანთ ქალიშვილებს მემკვიდრეობით ოთხი ტიპის კონუსისებურ უჯრედს გადასცემენ, მაშინ ქალების მოსახლეობის 12 პროცენტს ტეტრაქრომული მხედველობა უნდა ჰქონოდათ. თუმცა, მოლონის ცდების შედეგად დადგინდა, რომ ისინიც იმავე რაოდენობის ფერების აღიქვამდნენ, რასაც ჩვენ.
2007 წელს ნიუკასლის უნივერსიტეტის ნეირომეცნიერმა გაბრიელ ჯორდანმა 25 ქალზე აწარმოა დაკვირვება. მან ისინი ბნელ ოთახში შეუშვა და სთხოვა, ოთახში არსებული ერთადერთი სინათლის მოწყობილობისთვის შეეხედათ. შემდეგ მათ თვალწინ ფერადი წრეები ააციმციმა და სთხოვა ფერები დაესახელებინათ. მხოლოდ ერთმა მათგანმა გაარჩია სამი განსხვავებული ფერის წრე ყველა ტესტში.
"მე სიხარულისგან შევხტი", ამბობს ჯორდანი."ჩვენ ახლა ვიცით რომ ტეტრაქრომი ნამდვილად არსებობს, თუმცა არ ვიცით რა აქცევს ფუნქციურ ქალს ტეტრაქრომად".
ყველაფრის მიუხედავად, ჩვენ, ტრიქომიკები სამყაროს ჩვენეულად ვუყურებთ და ეს აღქმაც აბსოლუტურად განსხვავებულია ერთმანეთისგან.
ვინ იცის, იქნებ ერთერთი ტეტრაქრომიკი ზუსტად თქვენ ხართ, ვინც ამას კითხულობს.
-
-
გადახედვასანქციები, სავიზო შეზღუდვების გაფართოება, პირდაპირი დაფინანსების შეწყვეტა — რა წერია ამერიკელი სენატორების წერილში, რომელიც კობახიძეს გაუგზავნეს სანქციები, სავიზო შეზღუდვების გაფართოება, პირდაპირი დაფინანსების შეწყვეტა — რა წერია ამერიკელი სენატორების წერილში, რომელიც კობახიძეს გაუგზავნეს
-
-
გადახედვამელანომის პირველ ინდივიდუალიზებულ ვაქცინას უკვე ასობით ადამიანზე ცდიან მელანომის პირველ ინდივიდუალიზებულ ვაქცინას უკვე ასობით ადამიანზე ცდიან
-
გადახედვაყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი ყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი
-
გადახედვაSETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ SETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ
-
გადახედვაამომავალი ვარსკვლავები — გიორგი გიგაშვილი პრესტიჟული ევროპული პროგრამის გამარჯვებულია ამომავალი ვარსკვლავები — გიორგი გიგაშვილი პრესტიჟული ევროპული პროგრამის გამარჯვებულია
-
გადახედვამეცნიერებმა ძველ გრაგნილში პლატონის საფლავის მდებარეობაზე მინიშნებას მიაგნეს მეცნიერებმა ძველ გრაგნილში პლატონის საფლავის მდებარეობაზე მინიშნებას მიაგნეს
-
-
გადახედვაილიაუნი მოსწავლეებისთვის ასტროფიზიკის პრაქტიკულ შეხვედრებს გამართავს — როგორ დავესწროთ ილიაუნი მოსწავლეებისთვის ასტროფიზიკის პრაქტიკულ შეხვედრებს გამართავს — როგორ დავესწროთ
-
-
-
გადახედვამკვლევრებმა 90 მილიონი წლის წინ მცხოვრები გიგანტური ფრინველის ნაკვალევი აღმოაჩინეს მკვლევრებმა 90 მილიონი წლის წინ მცხოვრები გიგანტური ფრინველის ნაკვალევი აღმოაჩინეს
-
გადახედვა29 აპრილს, პარლამენტი გენდერული კვოტირების გაუქმებაზე, პრეზიდენტის ვეტოს განიხილავს 29 აპრილს, პარლამენტი გენდერული კვოტირების გაუქმებაზე, პრეზიდენტის ვეტოს განიხილავს
-
-
გადახედვაკობახიძე: მიგრაციის ერთ-ერთი მიზეზი არის ის, რომ გახსნილია საზღვრები, ანუ ადვილია ქვეყნის დატოვება და ევროკავშირის ქვეყნებში გადასვლა კობახიძე: მიგრაციის ერთ-ერთი მიზეზი არის ის, რომ გახსნილია საზღვრები, ანუ ადვილია ქვეყნის დატოვება და ევროკავშირის ქვეყნებში გადასვლა
-
გადახედვა"ობობები" მარსზე — რატომ ჩნდება წითელ პლანეტაზე სეზონური მუქი ლაქები "ობობები" მარსზე — რატომ ჩნდება წითელ პლანეტაზე სეზონური მუქი ლაქები
-
გადახედვაკობახიძე აცხადებს, რომ ევროპარლამენტის რეზოლუციაში ვიზალიბერალიზაციაზე ჩანაწერს "ჩალის ფასი აქვს" კობახიძე აცხადებს, რომ ევროპარლამენტის რეზოლუციაში ვიზალიბერალიზაციაზე ჩანაწერს "ჩალის ფასი აქვს"
-
გადახედვალელო: ვუერთდებით 28 აპრილს დაანონსებულ ევროპულ მარშს, რათა კიდევ ერთხელ ვუთხრათ "კი" ევროპას და "არა" რუსულ კანონს! ლელო: ვუერთდებით 28 აპრილს დაანონსებულ ევროპულ მარშს, რათა კიდევ ერთხელ ვუთხრათ "კი" ევროპას და "არა" რუსულ კანონს!
-
გადახედვარუსული კანონის მეორე საკომიტეტო მოსმენა 29 აპრილს დაინიშნა რუსული კანონის მეორე საკომიტეტო მოსმენა 29 აპრილს დაინიშნა
-
გადახედვაალტ-ინფო აცხადებს, რომ საჯარო რეესტრმა მათი ახალი პარტიის, "ქართული იდეის" გაუქმების პროცესი დაიწყო ალტ-ინფო აცხადებს, რომ საჯარო რეესტრმა მათი ახალი პარტიის, "ქართული იდეის" გაუქმების პროცესი დაიწყო
კომენტარები