კალიგულა, რომაელი იმპერატორი, რომელიც გარყვნილებით, სადიზმით, ინცესტური ურთიერთობებით და ცხენებით შეპყრობით გამოირჩეოდა, არც შესახედაობით ყოფილა დიდად სანდომიანი. სასტიკი მმართველის თანამედროვე ტექნოლოგიებით შექმნილ გამოსახულებებში მას ასიმეტრიული თავი, არაპროპორციული ტანი, უზარმაზარი ფეხები და თხელი თმა აქვს. როგორც ისტორიკოსი ჰ. ვ. კენტერი ამბობს, კალიგულა ხშირად ცდილობდა, საკუთარი არასასიამოვნო ვიზუალით "ზაფრის და შიშის მთესველი" სახება შეექმნა. გავრცელებული ვერსიით, მისი საყვარელი ფრაზა იყო: "გახსოვდეთ, რომ მე უფლება მაქვს, ნებისმიერს ნებისმიერი რამ გავუკეთო".

ჩვენი წელთაღრიცხვით 41 წელს იმპერატორის მკვლელობის შემდეგ ორი ათასწლეული გავიდა და მისი შესახედაობის შესახებ წარმოდგენის შესაქმნელად მხოლოდ ორგანზომილებიანი გამოსახულებები და მარმარილოს უფერული ბიუსტები შემორჩა. თუმცა ტორონტოელმა დიზაინერმა, დენიელ ვოშარტმა, მოახერხა, რომ მანქანური დასწავლის და ფოტო-რედაქტირების საშუალებით კალიგულას მზერა გაეცოცხლებინა და მისი ფოტორეალისტური სახე აღედგინა.

კალიგულას აღდგენილი გამოსახულება.

ფოტო: Daniel Voshart

როგორც ვოშარტი აღნიშნავს, მან კლასიკური ბიუსტების 800-მდე გამოსახულება, ისტორიული ტექსტი და მონეტებზე დაბეჭდილი პორტრეტები გამოიყენა, რათა იმ 54 იმპერატორის ფოტორეალისტური სახე აღედგინა, რომლებიც რომის იმპერიას ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 27 წლიდან ჩვენი წელთაღრიცხვით 285 წლამდე მართავდნენ. იმპერატორებს შორის არიან კალიგულას ძმისწული ნერონი, აგვუსტუსი, ადრიანე, ტაციტუსი და მარკუს ავრელიუსი.

ნერონის აღდგენილი გამოსახულება.

ფოტო: Daniel Voshart

ვოშარტმა თითოეული სკულპტურის გამოსახულება Artbreeder-ზე ატვირთა, რომელიც GAN ქსელში (Generative Adversarial Network) სურათების შერწყმით ერთ კომპოზიციას ქმნის — სხვა სიტყვებით, "ამ მექანიზმით შესაძლებელია სურათების იმგვარად შერწყმა, თითქოს მათ შვილი ეყოლათ". ამის შემდეგ საქმემ ფოტოშოპში გადაინაცვლა, სადაც ფერის, ტექსტურის და სხვა დეტალების დამატებით შესაძლებელი გახდა, პორტრეტებს მაქსიმალურად რეალისტური სახე მისცემოდა.

ამ ყველაფრისდა მიუხედავად, ვოშარტის პორტრეტები არ ამტკიცებს, რომ ეს ისტორიული ფიგურები ზუსტად ასე გამოიყურებოდნენ.

"ეს არის, საბოლო ჯამში, ჩემი არტისტული ინტერპრეტაცია, სადაც თავად უნდა გადამეწყვიტა კანის ფერის ტონალობა, რადგან ამის შესახებ არანაირი ინფორმაცია არ არსებობს ", — ამბობს ხელოვანი.

"რეალიზმისკენ გადადგმული თითოეული ნაბიჯი ჭეშმარიტებას ამდენითვე გვაშორებს", — წერს ვოშარტი ტვიტერზე.

რომაელი მმართველების სავარაუდო კანის და თმის ფერის დასადგენად ვოშარტმა ისტორიული ჩანაწერები და იმპერატორების დაბადების ადგილისა და წარმომავლობის შესახებ არსებული ინფორმაცია მოიშველია. თუმცა, იტალიელი მკვლევარი, დავიდე კოჩი, აღნიშნავს, რომ ვოშარტის გამოყენებული წყაროების ნაწილი რეალურად ნეონაცისტ ავტორებს ეკუთვნით, რომლებიც იმპერატორების შესახედაობას ქერა თმით და კანის ღია ფერის მქონე ადამიანისთვის ნიშნეული სხვა დეტალებით ახასიათებენ. მიუხედავად იმისა, რომ კოჩის თქმით, ზოგიერთ იმპერატორს, შესაძლოა, მართლაც ჰქონოდა ღია ფერის თმა, იგი ხაზს უსვამს, რომ წყაროებს "აშკარად პოლიტიკური სარჩული აქვს" და მათი სანდოობაც კითხვის ნიშნის ქვეშ, რადგან ისინი პროპაგანდისტული მიზნით გამოიყენებოდნენ.

ადრიანეს აღდგენილი გამოსახულება.

ფოტო: Daniel Voshart

როგორც იტალიური გაზეთი იტყობინება, კოჩის განცხადებების კვალდაკვალ, ვოშარტმა წყაროები წაშალა და ზოგიერთი პორტრეტის გადახედვა გადაწყვიტა.

"ახლა უკვე ნათელია ჩემთვის, რომ ჩემი გამოყენებული წყაროების ნაწილს პირველადი და მეორეული ცნობები დამახინჯებული სახით აქვს წარმოდგენილი, რასისტული ნარატივის მიხედვით", — წერს ვოშარტი ბლოგზე.

ჯეინ ფეიფერი, რომელიც კოპენჰაგენის უნივერსიტეტში კლასიკური არქეოლოგიის მკვლევარია, იმპერატორების გამოსახვისას კიდევ ერთ შესაძლო უზუსტობაზე მიანიშნებს — მისი თქმით, სკუპლტურებისა და ბიუსტების შემქნელები ხშირად ცდილობდნენ რეალური გამოსახულების იდეალიზებას.

ავგუსტუსი, მაგალითად, აღდგენილ გამოსახულებაზე ჭაბუკს ჰგავს, მიუხედავად იმისა, რომ ცნობილია, იგი 41 წელი მართავდა იმპერიას. ადრიანე კი — იმპერატორი, რომელიც ანტიკური საბერძნეთით იყო გატაცებული — ბერძენი ფილოსოფოსების მსგავსად, წვერითაა გამოსახული. პორტრეტები, როგორც დანიური წყარო აღნიშნავს, სტრატეგიული მექანიზმი იყო მმართველებისათვის, რათა "ღირებულებები, იდეოლოგია და იდეალები" საკუთარ უზარმაზარ იმპერიაში გაევრცელებინათ.

ვოშარტის მიზანი, როგორც თავად აღნიშნავს, იმპერატორების სახეების რომანტიზება ან ჰეროიკულად წარმოჩენა არ ყოფილა. ნაცვლად ამისა, ის ამბობს:

"ჩემი სურვილი იყო, გამეცოცხლებინა ის ბიუსტები, რომლებიც იმპერატორის სიცოცხლეშივე შეიქმნა. სხვა შემთხვევაში, უპირატესობას მივანიჭებდი გამორჩეული ოსტატობით შექმნილ სკულპტურას ან იმ ნამუშევარს, სადაც იმპერატორი სტერეოტიპულად უფრო უშნო იყო — ჩემი ამოსავალი წერტილი ის უფრო გახლდათ, რომ ხელოვანები პირფერულად ცდილობენ მათი ნატურების გაცოცხლებას", — დასძენს იგი.

ვოშარტის შექმნილი გამოსახულებები ქრონოლოგიური თანმიმდევრობით ამ სურათზე შეგიძლიათ იხილოთ: