მინიმუმ ოთხი ათწლეულის განმავლობაში სატურნის ჩრდილოეთ პოლუსზე ექვსკუთხა ფორმის შტორმი მძვინვარებს. პირველად შტორმი 1981 წელს Voyager-ის მისიის დროს აღმოაჩინეს.

ახალი ატმოსფერული მოდელი, რომელიც მკვლევრებმა ლაბორატორიაში გამოსცადეს, გვთავაზობს, რომ შტორმი ათასობით კილომეტრის სიღრმეზე ჩადის. ამ მიგნებამ კი, შესაძლოა, ახსნას, თუ რატომ შეინარჩუნა შტორმმა სტაბილურობა ამდენი ხნის განმავლობაში.

აქამდე მიმდინარე დაკვირვებებისა და ლაბორატორიული ექსპერიმენტების მიხედვით, სატურნის ექვსკუთხა შტორმის არსებობასთან დაკავშირებით ორი ძირითადი ჰიპოთეზა ჩამოყალიბდა.

ერთ-ერთი მათგანის თანახმად, შტორმი ჭავლური დინებებისგან წარმოიქმნა ასობით კილომეტრის სიღრმეზე, სადაც წნევა 10 ბარის ტოლია, აირები კი ბევრად ტურბულენტურია.

მეორე ჰიპოთეზის მიხედვით კი, მას, შესაძლოა, ბევრად ღრმად, ათასობით კილომეტრით დაბლა ჰქონდეს ფესვები გადგმული — იქ, სადაც წნევა ბევრად მაღალია.

მათი 3D მოდელი აჩვენებს, რომ გაზის გიგანტების გარეთა შრეებში არსებულ თერმულ კონვექციებს სპონტანურად შეუძლიათ გიგანტური პოლარული ციკლონების, მძვინვარე პლაზმური ნაკადების და ჭავლური დინებების წარმოქმნა.

"სიმულაციის ანალიზის მიხედვით, თვითორგანიზებული ტურბულენტობა გიგანტური მორევების სახით აღმოსავლეთ ჭავლებს მუხტავს და პოლიგონალურ ფორმებს ქმნის", — განმარტავენ ავტორები. "ჩვენი აზრით, სატურნის ექვსკუთხა შტორმიც მსგავსი მექანიზმის მეშვეობით არსებობს".

მიუხედავად იმისა, რომ გუნდის მოდელი სატურნის ატმოსფეროს ყველა ასპექტს ვერ ასახავს, ისინი დარწმუნებულები არიან, რომ ეს კვლევა პლანეტის უკეთ შესწავლაში დაეხმარებათ.

მათ სიმულაციაში დიდი ცენტრალური ციკლონი ჩრდილოეთ პოლუსზე აღმოცენდა, რამდენიმე შედარებით პატარა ციკლონი კი ეკვატორიდან ჩრდილოეთით არსებულ აღმოსავლეთის ჭავლს შეუერთდა. ცენტრალური ციკლონი საკმარისად ძლიერი აღმოჩნდა, რათა ზედაპირთან ახლოს არსებული ტურბულენტობა დაეძლია, მაგრამ მის გარშემო არსებულმა მორევებმა ტურბულენტობის სიმძლავრეს ვერ გაუძლეს და ქარიშხლებზე მეტად პოლიგონალურ ჭავლებს დაემსგავსნენ

"მსგავსი სცენარის წარმოდგენა სატურნზეც შეგვიძლია, სადაც ექვსკუთხა ფორმას ექვსი დიდი გრიგალი განაპირობებს, რომლებიც ბევრად ღრმად არიან ჩაფლულები და ბევრად ქაოტურები არიან", — განმარტავენ ავტორები.

თუმცა იმისთვის, რომ ამ მოდელმა რეალობა უკეთ ასახოს, სატურნის ატმოსფეროს შესახებ ბევრად მეტი მონაცემია საჭირო.

კვლევა 8 ივნისს, ჟურნალ PNAS-ში გამოქვეყნდა.