Freedom House: სასამართლო სისტემის გაუმჯობესება საქართველოში და “სტაგნაცია” მედიის თავისუფლების კუთხით
საერთაშორისო ორგანიზაცია Freedom House-მა დღეს, 12 აპრილს, გამოაქვეყნა ახალი ანგარიში, სადაც ევროპისა და აზიის 28 ქვეყანასთან ერთად საქართველოში მიმდინარე პროცესებია შეფასებული დემოკრატიულობის ჭრილში. “სახელმწიფოები გარდამავალ ეპოქაში” - ასე ჰქვია ანგარიშს, რომელიც ასახავს ქვეყნების მდგომარეობას 2015 წელს. საქართველო რეგიონის ქვეყნებში კვლავ ლიდერის პოზიციას ინარჩუნებს.
საქართველოს დემოკრატიულობის ხარისხი რეგიონის კონტექსტში
ფრიდომ ჰაუსმა 2015 წელს საქართველოს დემოკრატიულობის ხარისხი 4.61 ქულით შეაფასა, რაც 2014 წელთან შედარებით 0.03-ით გაუმჯობესებული მაჩვენებელია. საქართველო ამ ქულით შეფასებულია როგორც “გარდამავალი მმართველობა, ან ჰიბრიდული რეჟიმი”. რაც შეეხება აზერბაიჯანს, მას მინიჭებული აქვს 6.86 ქულა და რუსეთის მსგავსად (6.5 ქულა), ისიც ავტორიტარულ რეჟიმად არის შეფასებული. სომხეთი 5.36 ქულით ნახევრად ავტორიტარული ქვეყნის სტატუსს იკავებს. საქართველოს მსგავსად ჰიბრიდული რეჟიმის სტატუსი დაიმსახურეს უკრაინამ და მოლდოვამ, ნახევრადდემოკრატიული - უნგრეთი, რუმინეთი, ბულგარეთი, ხოლო დემოკრატიული - ლატვია, ლიტვა, ესტონეთი, პოლონეთი, ჩეხეთი, სლოვაკეთი, სლოვენია.
ზოგადი მიმოხილვა
ფრიდომ ჰაუსს ქვეყნების, მათ შორის საქართველოს დემოკრატიულობის ხარისხი შეფასებული აქვს რამდენიმე ძირითადი კრიტერიუმებით. ესენია: მედიის თავისუფლება, არჩევნები, სასამართლო სისტემის დამოუკიდებლობა, ადგილობრივი თვითმმართველობა, ეროვნული მმართველობა (მთავრობის საქმიანობა), კორუფცია, არჩევნები.
როგორც ანგარიშშია აღნიშნული, დემოკრატიულ ინსტიტუტებსა და დემოკრატიულ პროცესებს ეტყობოდა როგორც გაუმჯობესების, ისე სტაგნაციისა და რეგრესის ნიშნები 2015 წელს. ამ წელს უფრო თვალსაჩინო გახდა პოლიტიკური პლურალიზმი და შედარებით შემცირდა ახალი სისხლის სამართლის საქმეების გამოძიება ყოფილი ხელისუფლების, ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის წევრთა მიმართ, ამავე დროს, შენარჩუნებული იქნა სასამართლოს სტრუქტურული დამოუკიდებლობა და ფუნქციონირება.
“ზოგიერთი მიმართულებით, მაგალითად, მედიის თავისუფლების კუთხით, იყო სტაგნაციისა და რეგრესის ნიშნებიც კი. მაშინ, როცა ქართული მედია ლანდშაფტი მრავალფეროვანი და პლურალისტურია, გამოძიების დაწყება მთავარი ოპოზიციური ტელეარხის, რუსთავი 2-ის მიმართ, მიუთითებს კოალიცია ქართული ოცნების ელემენტების მხრიდან პოლიტიკურ ზეწოლაზე” - აღნიშნავს ფრიდომ ჰაუსი.
ფრიდომ ჰაუსი ასევე წერს, რომ მიუხედავად ივანიშვილის მიერ პრემიერ მინისტრის პოსტის დატოვებისა, ის ქართული ოცნების პარტიულ საქმეებში მაინც აქტიურად ერევა, რამაც მის მიმართ გამოიწვია ოპოზიციის ბრალდებები არაფორმალურ მმართველობასთან დაკავშირებით. ანგარიშში ასევე საუბარია “სამართლიანობის აღდგენის” დაპირებასა და ამ კონტექსტში ნაციონალური მოძრაობის დადანაშაულებაზე ქართული ოცნების ლიდერების მხრიდან.
ანგარიშში ასევე მოხვდა საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ იმ ნორმის არაკონსტიტუციურად გამოცხადება, რომლის საფუძველზე თბილისის ყოფილი მერი წინასწარ პატიმრობაში იმყოფებოდა, ასევე, ე.წ. კაბელების საქმეზე დაკავებულთა წინასწარი პატიმრობიდან გათავისუფლება და ამ საქმესთან დაკავშირებით დაპირისპირება ივანიშვილსა და ალასანიას გუნდებს შორის.
მედიის დამოუკიდებლობის მიმართულებით რეგრესის მთავარ მიზეზად ფრიდომ ჰაუსი რუსთავი 2-ის გარშემო განვითარებულ მოვლენებს ასახელებს. ასევე, ანგარიშში საუბარია, რომ წლის განმავლობაში სხვადასხვა ტელეარხებზე დაიხურა სატელევიზიო გადაცემები, რის მიზეზადაც ხელისუფლების მხრიდან ზეწოლა დასახელდა.
ფრიდომ ჰაუსის შეფასებით, 2015 წელს მცირედით გაუმჯობესდა სასამართლო სისტემის დამოუკიდებლობა 2014 წელთან შედარებით. ამ პარამეტრში საქართველოს ქულა 5.00-დან გაუმჯობესდა და გახდა 4.75. შესაბამისად, საქართველოს დემოკრატიულობის ინდექსი მცირედით გაუმჯობესდა 4.64-დან 4.61-მდე. სხვა პარამეტრები უცვლელი დარჩა.
საერთაშორისო ორგანიზაცია ასევე ახსენებს საქართველოს პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილსა და პრემიერ ღარიბაშვილს შორის კონფრონტაციული თანამშრომლობის რეჟიმს, მათ შორის, კამათს იმის შესახებ, თუ ვინ წავიდოდა ამა თუ იმ საერთაშორისო ღონისძიებაზე.
ფრიდომ ჰაუსის მიერ შედარებით დადებითად არის შეფასებული თვითმმართველობის რეფორმა და აღნიშნულია, რომ ამ ცვლილებამ 2014-2015 წლებში უკეთესობისკენ შეცვალა ადგილობრივი თვითმმართველობა.
ფრიდომ ჰაუსი ამბობს, რომ საქართველოში სამოქალაქო საზოგადოება მტკიცე და აქტიურია. ასევე, ქართული NGO-ები ყოველგვარი შევიწროებისა და დაშინების გარეშე მუშაობენ. საქართველოს კანონმდებლობა კი უზრუნველყოფს არასამთავრობოების მუშაობის დაცულობას. ანგარიშში აღნიშნულია, რომ იზრდება პრო-რუსული ორგანიზაციების დაფინანსება, რომლებიც ანტიდასავლურ პროპაგანდას ეწევიან.
როგორი იქნება 2016 - ორგანიზაციის პროგნოზი
2016 წლის ოქტომბერში დაგეგმილი საპარლამენტო არჩევნები იქნება წლის მთავარი პოლიტიკური მოვლენა. ფრიდომ ჰაუსს მიაჩნია, რომ მმართველი კოალიციის მიმართ ნდობის კლება და ენმ-ს მიმართ არსებული განწყობების ფონზე, თუ ეს ტენდენცია გაგრძელდება, მოსალოდნელია რომ პარლამენტში მოხვდნენ ის პარტიები, რომლებიც ახლა პარლამენტში არ არიან, მათ შორის კი, შეიძლება იყვნენ ანტი დასავლური, პრორუსული ძალები. თუმცა, მოსალოდნელი არ არის, რომ მათ უმრავლესობა მოიპოვონ პარლამენტში. გარდა ამისა, 2016 წელს ყურადღების ცენტრში იქნება რუსთავი 2-სა და გიგი უგულავას საქმეები, რადგან წინ არის მათი სასამართლო პროცესები სააპელაციო სასამართლოებში.
-
გადახედვაწამებში გამიკეთეს წრე, შემათრიეს კორდონის შიგნით და გადამიარეს — რობი ზარიძე წამებში გამიკეთეს წრე, შემათრიეს კორდონის შიგნით და გადამიარეს — რობი ზარიძე
-
-
გადახედვარა მოხდა გუშინ პარლამენტთან, შსს-ს ვერსიით რა მოხდა გუშინ პარლამენტთან, შსს-ს ვერსიით
-
-
გადახედვააქციის მორიგი დარბევა რუსთაველზე — რუსული კანონის მოწინააღმდეგეების დაშლას სპეცრაზმი კვლავ ჭავლითა და ცრემლსადენი გაზით ცდილობს აქციის მორიგი დარბევა რუსთაველზე — რუსული კანონის მოწინააღმდეგეების დაშლას სპეცრაზმი კვლავ ჭავლითა და ცრემლსადენი გაზით ცდილობს
-
გადახედვაპრეზიდენტი: სირცხვილია ახალგაზრდობას დაუპირისპირდე, სირცხვილია, სარწმუნოებაზე რომ აპელირებ და ძალადობას ახალისებ, ვნების კვირის დროს პრეზიდენტი: სირცხვილია ახალგაზრდობას დაუპირისპირდე, სირცხვილია, სარწმუნოებაზე რომ აპელირებ და ძალადობას ახალისებ, ვნების კვირის დროს
-
გადახედვასაია: საქართველოს პარლამენტთან აქციის დარბევა უკანონოა საია: საქართველოს პარლამენტთან აქციის დარბევა უკანონოა
-
გადახედვარუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციის მონაწილეებმა იუსტიციის სახლთან გზა გადაკეტეს რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციის მონაწილეებმა იუსტიციის სახლთან გზა გადაკეტეს
-
გადახედვამოვუწოდებთ სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, გამოიძიოს პოლიციელთა მიერ ჩადენილი სავარაუდო დანაშაულები — TI მოვუწოდებთ სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, გამოიძიოს პოლიციელთა მიერ ჩადენილი სავარაუდო დანაშაულები — TI
-
გადახედვა"აქცია გახდა ძალადობრივი, ვიწყებთ კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიების განხორციელებას" — შსს-ს განცხადება "აქცია გახდა ძალადობრივი, ვიწყებთ კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიების განხორციელებას" — შსს-ს განცხადება
-
გადახედვასახალხო დამცველი: დაუშვებელია სპეციალური საშუალებების, მათ შორის, ე.წ. წიწაკის სპრეის დამიზნებით სახეში გამოყენება სახალხო დამცველი: დაუშვებელია სპეციალური საშუალებების, მათ შორის, ე.წ. წიწაკის სპრეის დამიზნებით სახეში გამოყენება
-
გადახედვასპეცრაზმი დემონსტრანტებს დამიზნებით ესვრის გაზის კაფსულებს, მედიის ცნობით, ისროლეს რეზინის ტყვიებიც სპეცრაზმი დემონსტრანტებს დამიზნებით ესვრის გაზის კაფსულებს, მედიის ცნობით, ისროლეს რეზინის ტყვიებიც
-
გადახედვაზაზა სარალიძე: მთელი საქართველო დავდგეთ ფეხზე ამ რუსული რეჟიმის წინააღმდეგ! ზაზა სარალიძე: მთელი საქართველო დავდგეთ ფეხზე ამ რუსული რეჟიმის წინააღმდეგ!
-
გადახედვამშვიდობიანი დემონსტრანტების ძალის გამოყენებით დაშლის შემდეგ, შსს კიდევ ერთ განცხადებას ავრცელებს მშვიდობიანი დემონსტრანტების ძალის გამოყენებით დაშლის შემდეგ, შსს კიდევ ერთ განცხადებას ავრცელებს
-
გადახედვაპოლიციამ რამდენჯერმე გამოიყენა წიწაკის სპრეი პარლამენტთან, მშვიდობიანი მოქალაქეების წინააღმდეგ პოლიციამ რამდენჯერმე გამოიყენა წიწაკის სპრეი პარლამენტთან, მშვიდობიანი მოქალაქეების წინააღმდეგ
-
გადახედვაპარლამენტთან დაძაბულობაა, პოლიციას მშვიდობიანი დემონსტრანტები ძალით გაჰყავს პარლამენტთან დაძაბულობაა, პოლიციას მშვიდობიანი დემონსტრანტები ძალით გაჰყავს
-
გადახედვაპარლამენტთან მიმდინარე პროტესტთან დაკავშირებით შსს განცხადებას ავრცელებს პარლამენტთან მიმდინარე პროტესტთან დაკავშირებით შსს განცხადებას ავრცელებს
-
-
გადახედვარამდენად ჭკვიანები იყვნენ ტირანოზავრები — კვლევა რამდენად ჭკვიანები იყვნენ ტირანოზავრები — კვლევა
-
გადახედვაახალი კვლევის თანახმად, ემოციური აღგზნებისას ქათმებიც წითლდებიან ახალი კვლევის თანახმად, ემოციური აღგზნებისას ქათმებიც წითლდებიან
-
კომენტარები