დიდმა ბრიტანეთმა, გერმანიამ და საფრანგეთმა აშშ-ის 28-პუნქტიანი „სამშვიდობო გეგმის“ პროექტის საპასუხო წინადადებები მოამზადეს, რომლებიც უკრაინისთვის უფრო მომგებიანია. საპასუხო წინადადების სრული ტექსტი Reuters-მა გამოაქვეყნა.

მათი ცნობით, საპასუხო წინადადება, რომელიც შემუშავებულია დიდი ბრიტანეთის, საფრანგეთის და გერმანიის მიერ, აშშ-ის"სამშვიდობო გეგმას" ეფუძნება, მაგრამ ზოგიერთ პუნქტი შეცვლილია და ან ამოღებული.

სამშვიდობო გეგმიდან ამოღებულია მე-3 პუნქტი, სადაც წერია, რომ NATO არ გაფართოვდება; გაზრდილია უკრაინის შეიარაღებული ძალების რიცხვი მშვიდობიანობის დროს 600 000-დან 800 ათასამდე; უარს ამბობენ იმაზე, რომ უკრაინამ კონსტიტუციაში ჩაწეროს, რომ უარს ამბობს NATO-ში გაწევრიანებაზე; ამას გარდა, უკრაინამ უნდა მიიღოს ფინანსურ კომპენსაცია, მათ შორის რუსეთის სუვერენული აქტივებიდან; ევროპული ქვეყნების წინადადებებში აღარაფერია ნათქვამი უკრაინის ტერიტორიების რუსეთისთვის გადაცემასა და ტერიტორიების დათმობაზე.

გთავაზობთ საპასუხო წინადადების თარგმანს (ევროპელი ლიდერების შემუშავებულ სამშვიდობო გეგმაში მკვეთრი შრიფტითაა გამოყოფილი ის პუნქტები, სადაც ცვლილება შევიდა).

1. უკრაინის სუვერენიტეტი უნდა დადასტურდეს.

2. რუსეთს, უკრაინასა და NATO-ს შორის დაიდება სრული და ყოვლისმომცველი თავდაუსხმელობის შესახებ შეთანხმება. ბოლო 30 წლის განმავლობაში არსებული ყველა ბუნდოვანება მოგვარდება. აშშ-ის "სამშვიდობო გეგმის" მე-3 პუნქტის წაშლა იგეგმება, რომელიც ითვალისწინებს, რომ "რუსეთს არ მოეთხოვება მეზობლების საქმეებში ჩარევა და NATO არ გაფართოვდება".

4. სამშვიდობო შეთანხმების ხელმოწერის შემდეგ, რუსეთსა და NATO-ს შორის დიალოგი დაიწყება უსაფრთხოების ყველა საკითხის გადასაჭრელად და დეესკალაციის პირობების შესაქმნელად, რითაც გარანტირებული იქნება გლობალური უსაფრთხოება და გაიზრდება თანამშრომლობისა და მომავალი ეკონომიკური პერსპექტივების შესაძლებლობები.

5. უკრაინა მიიღებს საიმედო უსაფრთხოების გარანტიებს.

6. მშვიდობიან დროს უკრაინის შეიარაღებული ძალების რაოდენობა 800 000-ით განისაზღვრება. (აშშ-ის წინადადება ითვალისწინებდა 600 000-იანი ლიმიტის დაწესებას).

7. უკრაინის NATO-ში გაწევრიანება დამოკიდებულია NATO-ს წევრ ქვეყნებს შორის კონსენსუსზე. (აშშ-მ შესთავაზა უკრაინას, რომ კონსტიტუციურად დააფიქსიროს NATO-ში გაწევრიანებაზე უარი და რომ NATO-მ შეიმუშაოს პუნქტები, რომლებიც უარს იტყვის უკრაინის მიღებაზე.)

8. NATO თანხმდება, მშვიდობიან დროს უკრაინაში მუდმივად არ განათავსოს ჯარები. (აშშ-ის წინადადება პრინციპულად კატეგორიულად უარყოფდა "NATO-ს ძალების" უკრაინაში განლაგებას; ევროპელები სთავაზობენ უკრაინას მის დატოვებას, სავარაუდოდ, "გადამწყვეტი კოალიციისთვის".)

9. NATO-ს გამანადგურებლები პოლონეთში განთავსდება.

10. აშშ-ის გარანტია უკრაინის უსაფრთხოებაზე, რომელიც ასახავს მე-5 მუხლს

ა. აშშ მიიღებს კომპენსაციას გარანტიისთვის.

ბ. თუ უკრაინა შეიჭრება რუსეთში, ის დაკარგავს გარანტიას.

გ. თუ რუსეთი შეიჭრება უკრაინაში, სანდო, კოორდინირებულ სამხედრო რეაგირებასთან ერთად, ყველა გლობალური სანქცია აღდგება და ახალი ტერიტორიის ნებისმიერი აღიარება და ამ შეთანხმების ყველა სხვა სარგებელი გაუქმდება.

11. უკრაინას აქვს ევროკავშირის წევრობის უფლება და მიიღებს მოკლევადიან შეღავათიან წვდომას ევროპულ ბაზარზე, სანამ ეს საკითხი განიხილება.

12. ზომების ძლიერი გლობალური პაკეტი უკრაინის აღდგენისთვის, მათ შორის:

ა. უკრაინის განვითარების ფონდის შექმნა მაღალმზარდ ინდუსტრიებში, მათ შორის ტექნოლოგიებში, მონაცემთა ცენტრებსა და ხელოვნურ ინტელექტში ინვესტიციების განსახორციელებლად.

ბ. შეერთებული შტატები ითანამშრომლებს უკრაინასთან უკრაინის გაზის ინფრასტრუქტურის, მათ შორის მილსადენებისა და საცავების ერთობლივი აღდგენის, განვითარების, მოდერნიზაციისა და ექსპლუატაციის მიზნით.

გ. ერთობლივი ძალისხმევა ომის შედეგად დანგრეული ტერიტორიების აღდგენის, ქალაქებისა და საცხოვრებელი უბნების აღდგენის, რეკონსტრუქციისა და მოდერნიზაციის მიზნით.

დ. ინფრასტრუქტურის განვითარება.

ე. სამთომოპოვებითი და ბუნებრივი რესურსების მოპოვება.

ვ. მსოფლიო ბანკი შეიმუშავებს სპეციალურ დაფინანსების პაკეტს ამ ძალისხმევის დასაჩქარებლად.

13. რუსეთის თანდათანობითი რეინტეგრაცია გლობალურ ეკონომიკაში.

ა. სანქციების მოხსნის საკითხი განიხილება და შეთანხმდება ეტაპობრივად და თითოეული შემთხვევისთვის ინდივიდუალურად. (შეერთებულმა შტატებმა შესთავაზა სანქციების მოხსნა "ეტაპობრივი" პუნქტის გარეშე.)

ბ. შეერთებული შტატები დადებს გრძელვადიან ეკონომიკურ თანამშრომლობის შეთანხმებას, რათა ხელი შეუწყოს ორმხრივ განვითარებას ისეთ სფეროებში, როგორიცაა ენერგეტიკა, ბუნებრივი რესურსები, ინფრასტრუქტურა, ხელოვნური ინტელექტი, მონაცემთა ცენტრები, იშვიათი მიწების ლითონები, ერთობლივი პროექტები არქტიკაში და სხვა ურთიერთსასარგებლო კორპორატიული შესაძლებლობები.

გ. რუსეთი მიწვეული იქნება G8-ში ხელახლა გაწევრიანებისკენ.

14. უკრაინა სრულად აღდგება და მიიღებს ფინანსურ კომპენსაციას, მათ შორის რუსეთის სუვერენული აქტივების მეშვეობით, რომლებიც გაყინული დარჩება მანამ, სანამ რუსეთი არ აანაზღაურებს უკრაინისთვის მიყენებულ ზიანს. (ევროპულმა ქვეყნებმა უარყვეს აშშ-ის წინადადებები უკრაინის რეკონსტრუქციაში 100 მილიარდი ევროს ინვესტიციისა და უკრაინის რეკონსტრუქციის პროცესიდან აშშ-ის მოგების 50%-ის ოდენობის ინვესტიციის შესახებ).

15. აშშ-ს, უკრაინის, რუსეთისა და ევროპის ქვეყნების მონაწილეობით შეიქმნება ერთობლივი უსაფრთხოების სამუშაო ჯგუფი, რათა ხელი შეუწყოს და უზრუნველყოს ამ შეთანხმების ყველა დებულების განხორციელება.

16. რუსეთი კანონმდებლობით დაამყარებს ევროპისა და უკრაინის წინააღმდეგ თავდაუსხმელობის პოლიტიკას.

17. შეერთებული შტატები და რუსეთი თანხმდებიან ბირთვული იარაღის გაუვრცელებლობისა და იარაღის კონტროლის შესახებ ხელშეკრულებების გახანგრძლივებაზე.

18. უკრაინა თანახმაა დარჩეს არაბირთვულ სახელმწიფოდ.

19. ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგური ამოქმედდება IAEA-ს ზედამხედველობის ქვეშ და გამომუშავებული ენერგია თანაბრად გაიყოფა რუსეთსა და უკრაინას შორის 50:50 თანაფარდობით.

20. უკრაინა მიიღებს ევროკავშირის წესებს რელიგიური ტოლერანტობისა და ენობრივი უმცირესობების დაცვის შესახებ. (აშშ-ს წინადადებაში შედიოდა დებულება, რომელიც კრძალავდა "ნებისმიერ ნაცისტურ იდეოლოგიას").

21. ტერიტორიები

უკრაინა იღებს ვალდებულებას, არ აღადგინოს თავისი ოკუპირებული სუვერენული ტერიტორია სამხედრო საშუალებებით. ტერიტორიული გაცვლის შესახებ მოლაპარაკებები დაიწყება სასაზღვრო ხაზიდან. (ეს პუნქტი მნიშვნელოვნად განსხვავდება აშშ-ს წინადადებებისგან: პირველ რიგში, არ არსებობს წინადადება რუსეთისთვის რაიმე ტერიტორიის გადაცემის შესახებ; მეორეც, არ არსებობს წინადადება ყირიმის რუსულად აღიარების შესახებ; და მესამე, ტერიტორიული საკითხების განხილვა დაკავშირებულია ცეცხლის შეწყვეტასთან.)

22. მომავალ ტერიტორიულ შეთანხმებებზე შეთანხმების შემდეგ, როგორც რუსეთის ფედერაცია, ასევე უკრაინა იღებენ ვალდებულებას, არ შეცვალონ ეს შეთანხმებები ძალის გამოყენებით. ამ ვალდებულების დარღვევის შემთხვევაში უსაფრთხოების არანაირი გარანტია არ გავრცელდება.

23.რუსეთი არ შეუშლის ხელს უკრაინის მიერ დნეპრის კომერციული მიზნებისთვის გამოყენებას და დაიდება შეთანხმებები შავი ზღვის გავლით მარცვლეულის თავისუფალი ტრანსპორტირების შესახებ.

24. შეიქმნება ჰუმანიტარული კომიტეტი გადაუჭრელი საკითხების გადასაჭრელად:

ყველა ტყვეობაში მყოფი პირი და ცხედარი გაცვლილი იქნება „ყველა ყველაზე სანაცვლოდ“ პრინციპით.

ყველა დაკავებული და მძევალი, მათ შორის ბავშვები, დაბრუნდება.

ამოქმედდება ოჯახების გაერთიანების პროგრამა.

მიღებული იქნება ზომები კონფლიქტის მსხვერპლთა ტანჯვის შესამსუბუქებლად.

25. უკრაინა არჩევნებს სამშვიდობო შეთანხმების ხელმოწერის შემდეგ რაც შეიძლება მალე ჩაატარებს. (აშშ-ს წინადადებისგან განსხვავებით, არ არსებობს აშკარა მოთხოვნა არჩევნების ჩატარების შესახებ შეთანხმების ხელმოწერიდან "100 დღის განმავლობაში").

26. მიღებული იქნება ზომები კონფლიქტის მსხვერპლთა ტანჯვის შესამსუბუქებლად. (აშშ-მ შესთავაზა ავტომატური, სრული ამნისტია ყველა მხარისთვის, მათ შორის რუსი სამხედრო დამნაშავეებისთვის).

27. ეს შეთანხმება იურიდიულად სავალდებულო იქნება. მის შესრულებას გააკონტროლებს და უზრუნველყოფს მშვიდობის საბჭო, რომელსაც თავმჯდომარეობს პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი. დარღვევებისთვის სანქციები იქნება გათვალისწინებული.

28. მას შემდეგ, რაც ყველა მხარე დათანხმდება ამ მემორანდუმს, ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმება ძალაში შევა დაუყოვნებლივ, მას შემდეგ, რაც ორივე მხარე შეთანხმებულ პუნქტებზე გადავა შეთანხმების განხორციელების დასაწყებად. ცეცხლის შეწყვეტის პირობები, მონიტორინგის ჩათვლით, ორივე მხარე შეთანხმდება აშშ-ის ზედამხედველობის ქვეშ.

ამავე თემაზე:

• რას ამბობენ დასავლელი ლიდერები აშშ-ის მიერ უკრაინისთვის შეთავაზებულ სამშვიდობო გეგმაზე?
• რა წერია ტრამპის 28-პუნქტიან უკრაინის სამშვიდობო გეგმაში?