დედამიწა რომ არ ბრუნავდეს, ვერც მზის ჩასვლას ვიხილავდით და ვერც მის ამოსვლას; არ იქნებოდა არც დღე და არც ღამე. მიუხედავად იმისა, რომ ყოველდღიურ ცხოვრებაში პლანეტის ამგვარ მოძრაობას ვერც ვგრძნობთ და ვერც ვხედავთ, არსებობს ნიშნები, რომლებზე დაკვირვებითაც ჩვენი პლანეტის ბრუნვას დავადასტურებთ.

დედამიწა თითო ბრუნის შესრულებას 24 საათს ანდომებს, რაც შეუიარაღებელი თვალისათვის ზედმეტად ნელი ტემპია დასანახად. ეს მხოლოდ ცაიტრაფერული გადაღების მეშვეობით არის შესაძლებელი. სწორედ ასეთი კადრები გადაიღო NASA-მ საერთაშორისო კოსმოსური სადგურიდან (ISS).

მიუხედავად ამისა, პლანეტის ბრუნვას ცაზე სხვა ობიექტთა მდებარეობის დაკვირვებით შეგვიძლია ვადევნოთ თვალი.

"დედამიწის ბრუნვაზე დასაკვირვებლად ყველაზე მარტივი გზა ციური სხეულების თვალსაჩინო მოძრაობაზე დაკვირვებაა", — ამბობს სტივენ მერკოვიცი, NASA-ს მეცნიერი, Live Science-თან საუბრისას — "ეს მოძრაობა ყველაზე შესამჩნევი მაშინაა, როდესაც სხეული ჰორიზონტთანაა ახლოს, სადაც შესადარებლად დედამიწის ნაწილებსაც ხედავთ".

მერკოვიცის თქმით, ამის გაკეთებას მარტივად მზის ჩასვლის ყურებით შეძლებთ. ციური სხეულის (მზე) პოზიცია შესადარებლად გამოყენებული უძრავი წერტილის (ჰორიზონტი) მიმართ იცვლება. როდესაც მზის ჩასვლას უყურებთ, დედამიწაზე თქვენი ადგილმდებარეობა მზიდან თანდათან ტრიალდება, ამიტომაც ისე ჩანს, თითქოს ვარსკვლავი ჰორიზონტს მიღმა იძირება.

ამას გარდა, შეგიძლიათ, ღამით მთვარესა და ვარსკვლავებს დააკვირდეთ და შესადარებელ უძრავ ობიექტად კვლავ ჰორიზონტი გამოიყენოთ. დედამიწის ბრუნვის გამო გაცილებით მაღლა არსებული მანათობელი ობიექტების მოძრაობას შენიშნავთ.

პლანეტის ბრუნვაზე დაკვირვება ფუკოს ქანქარას მეშვეობითაც შეგვიძლია. 1851 წელს ჟან ფუკომ პირველი დემონსტრაცია განახორციელა, რომელიც დედამიწის ბრუნვის პირველი ოფიციალური დადასტურება იყო.

საყრდენის გარეშე მდგომი ქანქარა, როგორც წესი, ერთი და იმავე მიმართულებით აგრძელებს ქანაობას — ამის შეცვლა მხოლოდ სხვა მხარეს მიწოლას ან მოქაჩვას შეუძლია. ფუკო მიხვდა, რომ დროსთან ერთად ქანქარა მიმართულებას შეიცვლიდა, ვინაიდან მის ქვეშ დედამიწა ბრუნავდა. ვინაიდან პლანეტის ტემპი ესოდენ ნელია, ქანქარას მოძრაობაში ცვლილების შესამჩნევად დაახლოებით 15 წუთია საჭირო.

მთვარე და ზღვის მიქცევა-მოქცევა

დედამიწა იმიტომ მოძრაობს, რომ მტვრისა და აირის ნაგლეჯებისაგან შეიქმნა, რომლებიც მანამდე ისედაც ბრუნავდა და ერთად გრავიტაციის გამო მოიყარა თავი. ეს მოძრაობა არც პლანეტად შეკვრის შემდეგ შეწყვეტილა — კოსმოსის ვაკუუმში არანაირი ხახუნი არაა, რომ მოძრაობა შენელდეს.

ზღვის მიქცევ-მოქცევები დედამიწის ბრუნვის კიდევ ერთი მტკიცებულებაა. მაღალი წყალი მაშინ იქმნება, როდესაც კონკრეტულ ადგილას მთვარე დედამიწასთან ყველაზე ახლოს ბრუნავს. დედამიწის ბრუნვასთან ერთად აღნიშნული ადგილი მთვარის ორბიტის ყველაზე ახლო წერტილისაკენ მიდის, ხოლო მთვარესთან სიახლოვე კი მის გრავიტაციასთან სიახლოვეს ნიშნავს.

მთვარის გრავიტაციის გავლენის შედეგად ოკეანეები დროებით გარეთ, მთვარისკენ, მიემართება და მაღალი წყალი იქმნება. ეს წუთიერია: დედამიწის ბრუნვის შედეგად წყლის დონე მანამ იწევს, სანამ მთვარიდან რაც შეიძლება შორ მანძილზე არ აღმოჩნდება, ეს კი დაბალ წყალს ქმნის. მოცემული ციკლი უწყვეტად მიმდინარეობს.

"ზღვის მიქცევ-მოქცევებში საათობრივი ცვლილება დედამიწის ბრუნვას უკავშირდება", — ხნის მერკოვიცი — "კონკრეტულ ადგილას მაღალი წყლის დროის დღიურ ცვლილებას ორბიტაზე მთვარის ბრუნვა განაპირობებს".

ამრიგად, თვალით დედამიწის ბრუნვას ვერანაირად ვერ დავინახავთ. მიუხედავად ამისა, ჩვეულებრივი მოვლენები, რომლებსაც ყოველდღიურ ცხოვრებაში ვერც კი ვამჩნევთ, თავისუფლად შეგვიძლია, ჩვენი პლანეტის მოძრაობის დასადასტურებლად გამოვიყენოთ.