აფრიკის კონტინენტი ორად იყოფა - ყველაფერი, რაც ამ საკითხზე უნდა იცოდეთ
კენიის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში უზარმაზარი ნაპრალი გამოჩნდა, რომელიც უზარმაზარ ტერიტორიაზეა გადაჭიმული. ბზარის გაჩენამ ნაირობი-ნაროკის გზატკეცილის ჩანგრევა გამოიწვია, რასაც სეისმური აქტივობაც დაერთო.
დედამიწა გამუდმებით იცვლება და ამ ცვლილებებს მყისიერად ვერ ვგრძნობთ, თუმცა ტექტონიკურ მოძრაობას ხანდახან დრამატული შედეგებიც მოჰყვება ხოლმე - მაგალითად, კონტინენტის ორად გახლეჩა.
დედამიწის ლითოსფერო რამდენიმე ტექტონიკური ფილისგან შედგება. ეს ფილები უძრავი არაა, ისინი ერთმანეთს გამუდმებით უახლოვდებიან და შორდებიან. კანონზომიერია თუ არა ეს მოძრაობები - გაურკვეველია. ფილების კიდეებში კი გარკვეული ძალები წარმოიქმნება.
ძალები, რომლებიც ტექტონიკურ ფილებს ამოძრავებენ, ხანდახან მათ გახლეჩასაც იწვევენ. აღმოსავლეთაფრიკული უზარმაზარი ბზარიც ამის დასტურია. ნაპრალი 3000 კილომეტრზეა გადაჭიმული და ის კონტინენტს ორ არათანაბარ, სომალისა და ნუბიის ფილებად ჰყოფს.
რატომ ხდება გაყოფა?
როცა ლითოსფეროში ჰორიზონტალური გამწევი ძალა წარმოიქმნება, ხმელეთი ნელ-ნელა "იწელება", თხელდება და ბოლოს - იბზარება, რის შედეგადაც ნაპრალოვანი ხეობა წარმოიქმნება.
პროცესს თან ახლავს ვულკანური და სეისმური აქტივობა. ხეობის გაჩენა კონტინენტების დაყოფის საწყისი ეტაპია. დაყოფის ბოლო ეტაპზე კი ფილებს შორის ოკეანის აუზი ჩნდება.
მსგავსი რამ მოხდა 138 მილიონი წლის წინ კონტინენტზე, რომელიც სამხრეთ ამერიკასა და აფრიკას აერთიანებდა. შეგიმჩნევიათ, რომ ეს ორი კონტინენტი ერთმანეთს პაზლის ნაწილებივით ერგება?
დაყოფის თაიმლაინი
აღმოსავლეთაფრიკული ნაპრალი უნიკალური შემთხვევაა, რადგან მასზე დაკვირვება სხვადასხვა ეტაპზე შეგვიძლია. სამხრეთით, სადაც ბზარი ახალი წარმოქმნილია, განცალკევების ნიშნები უფრო ნელა ჩნდება, ვულკანური და სეისმური გამოვლინებები კი იშვიათია, აფარის რეგიონთან კი ხეობის ზედაპირი ვულკანური ქვებითაა დაფარული, რაც იმას ნიშნავს, რომ ლითოსფერო თითქმის ბოლომდეა დათხელებული. საბოლოოდ, მილიონობით წლის შემდეგ, ოკეანე ხმელეთის ნაწილს დატბორავს, აფრიკის კონტინენტი დაპატარავდება, ინდოეთის ოკეანეში კი ეთიოპიისა და სომალისგან შედგენილი დიდი კუნძული გაჩნდება.
მართალია, ისეთი დრამატული მოვლენები, როგორებიცაა გზის ჩანგრევა ან მიწისძვრა, შთაბეჭდილებას ქმნის, რომ გაყოფას მალე უნდა ველოდოთ, მაგრამ სინამდვილეში, აფრიკის კონტინეტის დაცალკევება უკვე მრავალი წელია მიმდინარეობს და კიდევ მრავალი წელი გაგრძელდება.
-
გადახედვაბრიტანეთის საელჩო: კვლავ გამოვხატავთ შეშფოთებას საარჩევნო დარღვევებთან დაკავშირებით ბრიტანეთის საელჩო: კვლავ გამოვხატავთ შეშფოთებას საარჩევნო დარღვევებთან დაკავშირებით
-
გადახედვა"კოალიცია ცვლილებისთვის" ლიდერების თქმით, ცესკოში სიების ჩახსნაზე განცხადება გადააგზავნეს "კოალიცია ცვლილებისთვის" ლიდერების თქმით, ცესკოში სიების ჩახსნაზე განცხადება გადააგზავნეს
-
გადახედვარუმინეთის საპრეზიდენტო არჩევნების პირველ ტურში ულტრამემარჯვენე კანდიდატმა გაიმარჯვა რუმინეთის საპრეზიდენტო არჩევნების პირველ ტურში ულტრამემარჯვენე კანდიდატმა გაიმარჯვა
-
გადახედვა"ენერგო-პრო ჯორჯიას" აბონენტებს ელექტროენერგიის მიწოდება შეეზღუდებათ — ჩამონათვალი "ენერგო-პრო ჯორჯიას" აბონენტებს ელექტროენერგიის მიწოდება შეეზღუდებათ — ჩამონათვალი
-
გადახედვამდინარაძე: ბიძინა ივანიშვილის პრეზიდენტობის კანდიდატად დასახელება გამორიცხულია მდინარაძე: ბიძინა ივანიშვილის პრეზიდენტობის კანდიდატად დასახელება გამორიცხულია
-
გადახედვავაშაძემ პარლამენტს სადეპუტატო მანდატების შეწყვეტაზე ოფიციალურად მიმართა ვაშაძემ პარლამენტს სადეპუტატო მანდატების შეწყვეტაზე ოფიციალურად მიმართა
-
გადახედვაჩინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი: ჩინეთი და ევროკავშირი უფრო პარტნიორები არიან, ვიდრე მოწინააღმდეგეები ჩინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი: ჩინეთი და ევროკავშირი უფრო პარტნიორები არიან, ვიდრე მოწინააღმდეგეები
-
გადახედვავახტანგ ხმალაძე: პარლამენტს უფლება არა აქვს განიხილოს იმ პირის უფლებამოსილების საკითხი, რომლის არჩევის კანონიერებაც გასაჩივრებულია საკონსტიტუციო სასამართლოში ვახტანგ ხმალაძე: პარლამენტს უფლება არა აქვს განიხილოს იმ პირის უფლებამოსილების საკითხი, რომლის არჩევის კანონიერებაც გასაჩივრებულია საკონსტიტუციო სასამართლოში
-
გადახედვასაქართველოს პრეზიდენტმა 8 მსჯავრდადებული შეიწყალა საქართველოს პრეზიდენტმა 8 მსჯავრდადებული შეიწყალა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: შავი ორშაბათი საქართველოში სალომე ზურაბიშვილი: შავი ორშაბათი საქართველოში
-
გადახედვალანა დელ რეის 2025 წლის ზაფხულის ტურნეს განრიგი ცნობილია ლანა დელ რეის 2025 წლის ზაფხულის ტურნეს განრიგი ცნობილია
-
გადახედვანანუკა ჟორჟოლიანი: ლიდერებო სად ხართ, რატომ ხართ, რატომ არ ხართ. ახლა არ დაიწყოთ რომ გეგმა ჩვენ ვართ და ბლა ბლა ბლა! ნანუკა ჟორჟოლიანი: ლიდერებო სად ხართ, რატომ ხართ, რატომ არ ხართ. ახლა არ დაიწყოთ რომ გეგმა ჩვენ ვართ და ბლა ბლა ბლა!
-
გადახედვამაიკ უოლცი: [უკრაინა-რუსეთის ომზე] ნამდვილი ხორცსაკეპია, უნდა შეწყდეს ეს კონფლიქტი მაიკ უოლცი: [უკრაინა-რუსეთის ომზე] ნამდვილი ხორცსაკეპია, უნდა შეწყდეს ეს კონფლიქტი
-
გადახედვა"ქართულმა ოცნებამ" საპარლამენტო თანამდებობები დააკომპლექტა "ქართულმა ოცნებამ" საპარლამენტო თანამდებობები დააკომპლექტა
-
გადახედვაადეიშვილის და კეზერაშვილის მიმართ დაუსწრებლად შეფარდებული აღკვეთის ღონისძიება ძალაში დარჩაა ადეიშვილის და კეზერაშვილის მიმართ დაუსწრებლად შეფარდებული აღკვეთის ღონისძიება ძალაში დარჩაა
-
გადახედვააქციის მონაწილეები პარლამენტის მუშაობას რკინის ჯებირებზე ბრახუნით აპროტესტებენ აქციის მონაწილეები პარლამენტის მუშაობას რკინის ჯებირებზე ბრახუნით აპროტესტებენ
-
გადახედვალადო კახაძე: [ივანიშვილზე] უდიდესი პატივისცემა იმ დიდი კაცის მიმართ, რომელმაც ყველაფერ ამას დაუდო სათავე ლადო კახაძე: [ივანიშვილზე] უდიდესი პატივისცემა იმ დიდი კაცის მიმართ, რომელმაც ყველაფერ ამას დაუდო სათავე
-
გადახედვაბადრი ჯაფარიძე: რაც არ უნდა "იღლიცინოს" პაპუაშვილმა, ეს ვითარებას არ შეცვლის, არავინ აპირებს პარლამენტში შესვლას ბადრი ჯაფარიძე: რაც არ უნდა "იღლიცინოს" პაპუაშვილმა, ეს ვითარებას არ შეცვლის, არავინ აპირებს პარლამენტში შესვლას
-
გადახედვაირაკლი ზარქუა: დღეიდან უკვე აქვთ უფლებამოსილება, დაწერონ განცხადებები, ჩვენ დავაკმაყოფილებთ ირაკლი ზარქუა: დღეიდან უკვე აქვთ უფლებამოსილება, დაწერონ განცხადებები, ჩვენ დავაკმაყოფილებთ
-
გადახედვაპაპუაშვილი: მივესალმები სამივე საკადრო გადაწყვეტილებას პაპუაშვილი: მივესალმები სამივე საკადრო გადაწყვეტილებას
-
გადახედვამე-11 მოწვევის პარლამენტმა 150 დეპუტატის უფლებამოსილება ცნო მე-11 მოწვევის პარლამენტმა 150 დეპუტატის უფლებამოსილება ცნო
კომენტარები