"მე არ მეშინია სიკდილის, მაგრამ არ მინდა მოვკვდე. იმდენი რამე მინდა მოვასწრო"- ეს სიტყვები ყველასათვის კარგად ნაცნობ თეორეტიკოს ფიზიკოსს, კოსმოლოგ სტივნ ჰოკინგს ეკუთვნის. ჰოკინგი დღეს,14 მარტს 76 წლის ასაკში გარდაიცვალა.

ჰოკინგი 1942 წლის 8 იანვარს დაიბადა.

ფოტო: Getty Images

ის სანტ ალბანსის სკოლაში სწავლობდა. სკოლის დასრულების შემდეგ ჰოკინგმა ოქსფორდის უნივერსიტეტში ჩააბარა და მათემატიკის შესწავლა გადაწყვიტა, მაგრამ უნივერსიტეტში მათემატიკური განათლების მიღება შეუძლებელი იყო, ამიტომ ფიზიკით დაინტერესდა.

ჰოკინგმა უნივერსიტეტი 1962 წელს დაამთავრა. იმ დროისთვის ოქსფორდში თეორიული ფიზიკის შესწავლით არავინ იყო დაკავებული, ამიტომ ჰოკინგი კოსმოლოგიის შესასწავლად კემბრიჯში გადავიდა.

ფოტო: Getty Images

21 წლის ასაკში სტივენ ჰოკინგს ნერვკუნთოვანი დაავადება ამიოტროფული გვერდითი სკლეროზი დაუდგინეს. ექიმების აზრით, მას მხოლოდ 2 წლის სიცოცხლე ჰქონდა დარჩენილი.

ფოტო: BBC

თუმცა, ექიმების დიაგნოზი არ გამართლდა, ჰოკინგს დაავადება ნელი ტემპით განუვითარდა. 26 წლის ასაკში ის დაქორწინდა ჯეინ უალდიზე.

ფოტო: AFP

კემბრიჯში ჰოკინგმა ფილოსოფიის დოქტორის ხარისხი მიიღო. 1968 წელს კი კემბრიჯის ასტრონომიის ინსტიტუტში პროფესორი გახდა.

დაავადებამ ჰოკინგი 30 წლის ასაკში სრულ დამბლამდე მიიყვანა. მას გადაადგილება მხოლოდ ეტლით შეეძლო, საუბრისთვის კი ხმის სინთეზატორს იყენებდა.

ფოტო: PA

1995 წელს ჰოკინგი მეორედ დაქორწინდა, საკუთარ მედდაზე ელეინ მეისონზე. ქორწინება 11 წელი გაგრძელდა.

ფოტო: Reuters

2017 წელს ჰოკინგი გახდა პირველი პარალიზებული ადამიანი, რომელმაც უწონადობა გამოსცადა სპეციალურად მოდელირებულ თვითმფრინავის ბორტზე.

ფოტო: AFP

მიუხედავად დაავადებისა ჰოკინგი აქტიურ ცხოვრებას ეწეოდა. ის ხშირად კითხულობდა საჯარო ლექციებს და ჩართული იყო სამეცნიერო საქმიანობაში. ჰოკინგის სამეცნიერო მოღვაწეობა ძირითადად მიმართული იყო დიდი აფეთქების ფიზიკური საფუძვლების ახსნასა და შავი ხვრელების შიგნით სივრცისა და დროის მნიშვნელოვანი დეფორმაციის გამოკვლევისკენ.

ფოტო: EPA

როჯერ პენროუზთან ერთად მან დაასკვნა, რომ აინშტაინის ფარდობითობის ზოგადი თეორიის მიხედვით დრო და სივრცე შეიქმნა დიდი აფეთქების დროს.

ფოტო: N

2009 წელს, აშშ-ს პრეზიდენტმა ბარაკ ობამამ ჰოკინგი საპრეზიდენტო თავისუფლების მედლით დააჯილდოვა.

ფოტო: GETTY IMAGES

სტივენ ჰოკინგის ცხოვრებისა და მოღვაწეობის შესახებ ჯეიმს მარშმა ფილმი The Theory of everything გადაიღო, რომელშიც ჰოკინგის როლს ედი რედმეინი ასრულებს. ფილმმა ოსკარის სამინი ნომინაცია მიიღო. ედი რედმეინმა კი საუკეთესო მამაკაცი მსახიობის როლისთვის ოსკარი მოიგო.

ფოტო: GETTY IMAGES

მასზე გადაღებული ფილმის გარდა, სტივენ ჰოკინგი საკუთარ როლს ასრულებდა სერიალში The Big Bang Theory. ის ერთ-ერთ მთავარ პერსონაჟთან ამბიციურ ფიზიკოს შელდონ კუპერთან მეგობრობს.

ფოტო: SONJA FLEMMING

აღსანიშნავია ჰოკინგის აზრი კაცობრიობის მომავალზე: მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ ბოლო რამდენიმე ათწლეულია განვითარების მაღალ საფეხურზე ვდგავართ, მხოლოდ ამის გამო თავის დაიმედება არ შეიძლება. თუ უახლოესი 1000 წლის განმავლობაში კაცობრიობა ვერ მოახერხებს, სამყაროში ალტერნატიული, დედამიწის მსგავსი სასიცოცხლოდ ვარგისი პლანეტის მოძიებას, ის აუცილებლად დაიღუპება და გაქრება.

ფოტო: AFP

ჰოკინგმა არაერთხელ გაგვაფრთხილა, რომ კაცობრიობა განადგურების საფრთხის წინაშე დგას. მისი თქმით, ჩვენი ცივილიზაცია მომავალ ათას წელიწადში განადგურდება.

"მე ვფიქრობ, რომ ადამაინებს არ ექნებათ მომავალი თუ ისინი კოსმისში არ წავლენ"

2017 წელს ჰოკინგმა კოსმოსში მოგზაურობა დაგეგმა.

ფოტო: Dennis Van Tine/STAR MAX/AP Images)

"ის იყო დიდი მეცნიერი და არაჩვეულებრივი ადამიანი, რომლის ნაშრომები და მემკვიდრეობა წლობით გააგრძელებს არსებობას. მისი გამბედაობა და გამძლეობა, ბრწყინვალე იუმორთან ერთად მსოფლიოში მილიონობით ადამიანს შთააგონებდა."- ნათქვამია ოჯახის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.