10 დეკემბერს, ოცნების პარლამენტმა "უმაღლესი განათლების შესახებ" კანონში III მოსმენით ცვლილებები დაამტკიცა. ცვლილებები პარლამენტმა დაჩქარებული წესით განიხილა და ორ დღეში მიიღო.

მანამდე ოცნების ხელისუფლების პრემიერმინისტრმა, ირაკლი კობახიძემ განმარტა, რომ 13 წლიანი მმართველობის პერიოდში ყველაზე ნაკლები შედეგი განათლების სფეროში ჰქონდათ. შემდეგ თქვა, რომ პროფესორებს "ელემენტარული შინაარსის გადმოცემა არ შეუძლიათ" და ამიტომ არის "დაბალი დონე" უნივერსიტეტებში. მისივე განცხადებით, ქუთაისი და რუსთავი უნდა დაიტვირთონ როგორც საუნივერსიტეტო ქალაქები, ყურადღებას მიაქცევენ რეგიონულ უნივერსიტეტებსაც. ოცნების პრემიერის განცხადებით, დაცული იქნება პრინციპი "ერთი ქალაქი-ერთი ფაკულტეტი", რაც გულისხმობს, რომ კონკრეტულ ქალაქში ერთი ფაკულტეტი იქნება შექმნილი მხოლოდ ერთ სახელმწიფო უნივერსიტეტში, რაც "რეორგანიზაციას გამოიწვევს".

"უმაღლესი განათლების შესახებ" კანონში ცვლილებები სხვა საკითხებთან ერთად გულისხმობს 3 მთავარ ასპექტს:

  • საგრანტო სისტემის ცვლილებას:
  • 3+1+1 სწავლების მოდელს;
  • საგანმანათლებლო პროგრამების (კურიკულუმის) განსაზღვრას;

საგრანტო სისტემის ცვლილება და "უფასო სწავლა"

კანონპროექტის განმარტებით ბარათში ვკითხულობთ, რომ "არსებული საგრანტო სისტემა საჭიროებს რეფორმირებას, რადგან იგი სათანადოდ ვერ ასახავს სხვადასხვა ფაკულტეტის განსხვავებულ ფინანსურ მოთხოვნებს და არ არის სრულად ორიენტირებული უმაღლესი განათლების სფეროში სახელმწიფოს პრიორიტეტული ამოცანების შესრულებაზე".

შესაბამისად, 2026 წლის შემდეგი სასწავლო წლიდან სტუდენტები სახელმწიფო უნივერსიტეტებში უფასოდ ისწავლიან, ხოლო კერძო უნივერსიტეტებში სახელმწიფო დაფინანსების მოპოვებას ვეღარ შეძლებენ.

პარტია თავისუფლების მოედნის ერთ-ერთი ლიდერის და ეროვნული სასწავლო გეგმებისა და შეფასების ცენტრის ყოფილი დირექტორის, სიმონ ჯანაშიას განმარტებით ამ ცვლილებით საქართველოში არსებული 63 უნივერსიტეტიდან მხოლოდ 19-ში შეძლებს სტუდენტი დაფინანსების მოპოვებას.

ოცნების ხელისუფლების განათლების მინისტრის, გივი მიქანაძის შეფასებით, აღნიშნული ცვლილება ინოვაციურია, რადგან "ფაქტობრივად უფასო ხდება სწავლა [იმათთვის], ვინც ჩააბარებს".

3+1+1 სწავლის მოდელი

კანონპროექტში შეტანილი ცვლილებების მიხედვით, გამონაკლისი სპეციალობების გარდა, დაინერგება 3+1+1 სისტემა, სადაც 3 წელი დაეთმობა ბაკალავრიატს, ხოლო 1 წელი — მაგისტრატურას.

ცვლილებებიდან გამომდინარე ბაკალავრიატის საგანმანათლებლო პროგრამა მოიცავს არანაკლებ 180 კრედიტს,ხოლო მაგისტრატურის საგანმანათლებლო პროგრამა მოიცავს არანაკლებ 60 კრედიტს. ხოლო დოქტორანტურის საგანმანათლებლო პროგრამის ხანგრძლივობაა არანაკლებ 3 წელი იქნება და მისი სასწავლო კომპონენტი უნდა მოიცავდეს კრედიტებს.

საგანმანათლებლო პროგრამების (კურიკულუმის) განსაზღვრა

ცვლილებების თანახმად, უნივერსიტეტების საგანმანათლებლო პროგრამების (კურიკულუმის) ჩამონათვალს მთავრობა განსაზღვრავს, რაც ნიშნავს იმას, რომ უნივერსიტეტებს განესაზღვრებათ, თუ რამდენი სტუდენტის მიღება შეუძლიათ.

"საქართველოს განათლების, მეცნიერებისა და ახალგაზრდობის სამინისტროს წარდგინებით ყოველწლიურად დაამტკიცებს სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებულ უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებაში ერთიანი ეროვნული/სამაგისტრო გამოცდებით, ერთიანი ეროვნული/სამაგისტრო გამოცდების გავლის გარეშე მისაღებ სტუდენტთა რაოდენობას უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებისა და საგანმანათლებლო პროგრამების (კურიკულუმი) მიხედვით," — ვკითხულობთ კანონის განმარტებით ბარათში.

განმარტებით ბარათში ვკითხულობთ, რომ აღნიშნული ცვლილების მიღება საჭიროა, "რადგან უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებების მნიშვნელოვან ნაწილს არ გააჩნია მაღალი ხარისხის საგანმანათლებლო პროგრამები, ხოლო სამეცნიერო კვლევებისა და აკადემიური დისკუსიების მოცულობა განსაკუთრებით მცირეა". ასევე ოცნების პარლამენტის განმარტებით, უნივერსიტეტებში სტუდენტთა მიღებისას კვოტების რაოდენობრივი განაწილება, რაც არ ეფუძნება შრომის ბაზრის არსებული და პოტენციური მოთხოვნების სიღრმისეულ ანალიზს.

ბიუჯეტის ცვლილება

10 დეკემბერს ოცნების პარლამენტმა პლენარულ სხდომაზე საქართველოს 2026 წლის ბიუჯეტიც დაამტკიცა. მომავალი წლისთვის განათლების, მეცნიერებისა და ახალგაზრდობის სამინისტროს დაფინანსება 380 მილიონ ლარით დაიკლებს და 2 მილიარდ 700 მილიონ ლარზე მეტი იქნება.

ბიუჯეტის ცვლილებაზე კანონპროექტის განმარტებით ბარათშიც ვკითხულობთ. აღნიშნული რეფორმების ძალაში შესვლის გათვალისწინებით სახელმწიფოს ბიუჯეტიდან 10,100,000.00 ლარი გათავისუფლდება.

"ასევე გასათვალისწინებელია, რომ 2026 წლის სტუდენტთა მიღების ფარგლებში
რეფორმის გათვალისწინებით 2026 წელს გამოთავისუფლდება დაახლოებით
10,100,000.00 ლარი, რაც ასევე მოხმარდება 2026 წელს კონცეფციის განხორციელების
პირველი ეტაპს," — ვკითხულობთ განმარტებით ბარათში.

ასევე იხილეთ: