"რაც თავი მახსოვს, ვიტანჯები შფოთვისგან, რომლის გამოხატვსაც ჩემს ხელოვნებაში ვცდილობ", — წერდა ნორვეგიელი ფერმწერი ედვარდ მუნკი, რომლის შინაგან განცდებსაც მისი ნახატის, კივილის სახით დღეს თითქმის ყველა იცნობს.

მართლაც, მუნკის ცნობილ ნახატზე გამოხატული ემოცია თანამედროვე საზოგადოებისთვის უფრო და უფრო ახლობელი ხდება და ნახატი აქტუალურობას საუკუნის შემდეგაც არ კარგავს. ტილოზე არსებული გამოსახულების გარდა, ნამუშევრით საზოგადოების დაინტერესება მასზე არსებულმა წარწერამაც გამოიწვია, რომელიც დიდი ხანია ექსპერტთა შორის აზრთა სხვადასხვაობის მიზეზია.

ფოტო: Alamy

"ამის დახატვა მხოლოდ შეშლილს შეეძლო" — გვამცნობს ნახატის მარცხენა ზედა კუთხეში ფანქრით შესრულებული წარწერა. ექსპერტები წარწერის ავტორის ვინაობის შესახებ დიდი ხნის განმავლობაში მსჯელობდნენ. წარწერის ინფრაწითელი გამოსხივებით შესწავლამ დაადასტურა, რომ იგი ნამდვილად ედვარდ მუნკს ეკუთვნის. პასუხის მისაღებად წარწერა ხელოვანის დღიურსა და წერილებს შეადარეს.

კივილი პირველად ედვარდ მუნკის მშობლიურ ქალაქ ოსლოში, 1893 წელს გამოიფინა. ნახატმა კრიტიკა დაიმსახურა, რამაც, დღიურის მიხედვით, მხატვარს გული ატკინა. გავრცელებული მოსაზრებით, მუნკმა ნახატს წარწერა სწორედ აღნიშნული კრიტიკის მიღების შემდეგ დაურთო. შესაბამისად, დღეს ედვარდ მუნკის ემოციებმა ჩვენამდე როგორც ნახატის, ისე სიტყვების სახითაც მოაღწია.