რა მეთოდებს იყენებენ კიბერთაღლითები და როგორ დავიცვათ თავი ფიშინგისგან
ფოტო: TBC
დღეს ინტერნეტის და ციფრული სერვისების გარეშე ცხოვრება ბევრი ჩვენთაგანისთვის წარმოუდგენელია. ამ ევოლუციამ ყოველდღიურობა ძალიან გაამარტივა — ონლაინშოპინგიდან დაწყებული, საბანკო მომსახურებით დამთავრებული — ყველაფერს უფრო სწრაფად და მარტივად ვაკეთებთ. ამ დიდ კომფორტს თავისი საფრთხეებიც ახლავს თან, რომლებიც აუცილებლად უნდა გავითვალისწინოთ.
ალბათ, გსმენიათ, რომ ინტერნეტსამყაროში არსებობენ "მოხერხებული" თაღლითები, რომლებიც სხვადასხვა გზით ცდილობენ ჩვენს მოტყუებას და ჩვენი საბანკო ანგარიშებიდან თანხის მოპარვას. ასეთი ტიპის თაღლითობას "ფიშინგი" ჰქვია. ეს სიტყვა კარგად უნდა დავიმახსოვროთ, რადგან მასთან გამკლავება მხოლოდ ჩვენზეა დამოკიდებული.
ინტერნეტთაღლითების მთავარი იარაღი ჩვენ წინააღმდეგ სწორედ ჩვენი უყურადღებობაა. ისინი სარგებლობენ იმით, რომ ჩვენ ხშირად ინტერნეტში სწრაფად ვიღებთ გადაწყვეტილებებს და არ ვაკვირდებით დეტალებს. სწორედ ამიტომ, ჩვენი ანგარიშებიდან თანხა ქრება, უფრო სწორად, მათ ანგარიშებზე ირიცხება.
ფიშინგისგან არაფერი დაგიცავთ უკეთ, ვიდრე საკუთარი თავი და პირადი პასუხისმგებლობა.
მოდით, დავფიქრდეთ, როგორ შეიძლება ამის გაკეთება:
- ინტერნეტთაღლითები თქვენს ანგარიშზე წვდომის მისაღებად იყენებენ სხვადასხვა ორგანიზაციის ყალბ ბმულებს, რომელსაც მეილზე, მესინჯერში ან სხვა მსგავს აპლიკაციებში გიგზავნიან. ამ დროს, აუცილებლად უნდა დააკვირდეთ ვებგვერდის მისამართის მაგალითად, ჩვენივე უყურადღებობის გამო, შესაძლოა აღმოვჩნდეთ ვებგვერდზე, რომელიც Amazon.com გვგონია, სინამდვილეში კი ვიყოთ ხაფანგში სახელად Amzon.com; შენიშნეთ? — დიახ, სწორედ აქ ვუშვებთ პირველ შეცდომას; თუკი მისამართი არ ემთხვევა ორგანიზაციის რეალურ მისამართს, ესე იგი, თქვენ საფრთხის ქვეშ ხართ;
- ინტერნეტთაღლითები თქვენი ყურადღების მისაქცევად იყენებენ ემოციური მანიპულაციის ტექნიკას, რაც იმას ნიშნავს, რომ მესიჯები, რომელსაც გიგზავნიან, აუცილებლად საგანგაშო იქნება. ეს შეიძლება იყოს, როგორც შეტყობინება, რომ თქვენ მოიგეთ iPhone 12, ასევე ის, რომ თქვენს ანგარიშზე ხორციელდება შეტევა და, ამის გამო, საჭიროა იდენტიფიკაციის გავლა. თუკი ასეთ მესიჯს მიიღებთ, აუცილებლად გადაამოწმეთ იმ კომპანიასთან, რომლის სახელითაც მოგდით შეტყობინება. მაგ: თუკი ბანკისგან მეილზე მიიღეთ შეტყობინება, დარეკეთ ქოლცენტრში და გადაამოწმეთ. კომპანიების უმრავლესობა თქვენთვის მნიშვნელოვანი შეტყობინების გამოსაგზავნად ოფიციალურ არხებს, ინტერნეტბანკს ან პირად ზარს იყენებს;
- ერთ-ერთი მარტივი გზა საფრთხის აღმოსაჩენად თქვენი ბრაუზერის ფუნქციონალია. დააკვირდით ბრაუზერის მარცხენა კუთხეში ბოქლომის ნიშანს, რომელიც გკარნახობთ, რამდენად უსაფრთხოა ესა თუ ის ვებგვერდი. თუკი ბოქლომი გადახაზულია, ესე იგი, თქვენ სახიფათო ზონაში ხართ და დროა დატოვოთ იქაურობა. გარდა ამისა, ბრაუზერების უმრავლესობას აქვს ფიშინგის დეტექტორი დამატებები, რომელთა დაყენებაც უფასოდ და მარტივად შეგიძლიათ. ამისათვის კი საჭიროა უბრალოდ დაგუგლოთ anti phishing add on chrome / mozilla / opera და სხვა.
თუ, კიბერთაღლითების მახეში მაინც გაებით:
- თუ ყალბ საიტზე აღმოჩნდით და ტრანზაქციის შესრულებას გთხოვთ, დარწმუნდით, რამდენად უსაფრთხო გადახდის მეთოდს იყენებს ესა თუ ის საიტი. თუკი გადახდის მეთოდი არ არის სანდო, სასწრაფოდ დატოვეთ ის;
- თუკი თქვენ უკვე დაუშვით შეცდომა, აუცილებლად, დაუყოვნებლივ მიმართეთ კომპანიას დროულად. ისინი დაგეხმარებიან პრობლემის მოგვარებაში, გირჩევენ საუკეთესო გზას და შეეცდებიან თავიდან აგარიდონ ზიანი;
- ყოველი შემთხვევისთვის, დააზღვიეთ თქვენი საბანკო ანგარიში, რომ ზიანის ასანაზღაურებლად ლეგიტიმური გზა გქონდეთ.
გახსოვდეთ, რომ ფიშინგთან გამკლავება მარტივია, თუკი შესაბამის ინფორმაციას ფლობთ და ყურადღებით ხართ.
-
მარტა კოსი: თუ ქვეყანას უნდა გააგრძელოს ევროპული გზა, ისინი განსხვავებულად უნდა მოიქცნენ, რა თქმა უნდა ჩვენ გავაგრძელებთ სამოქალაქო საზოგადოებისა და დამოუკიდებელი მედიის დახმარებას მარტა კოსი: თუ ქვეყანას უნდა გააგრძელოს ევროპული გზა, ისინი განსხვავებულად უნდა მოიქცნენ, რა თქმა უნდა ჩვენ გავაგრძელებთ სამოქალაქო საზოგადოებისა და დამოუკიდებელი მედიის დახმარებას
გადახედვა
-
ბლეიზ მეტრეველი: "ბრიტანეთის მხარდაჭერა გრძელვადიანია. ზეწოლა, რომელსაც უკრაინის სახელით ვახორციელებთ, გაგრძელდება" ბლეიზ მეტრეველი: "ბრიტანეთის მხარდაჭერა გრძელვადიანია. ზეწოლა, რომელსაც უკრაინის სახელით ვახორციელებთ, გაგრძელდება"
გადახედვა
-
რუსი მეგავარსკვლავი, რომელიც ახლა თამადად მუშაობს რუსი მეგავარსკვლავი, რომელიც ახლა თამადად მუშაობს
გადახედვა
-
Gorillaz-მა იასინ ბეისა და ომარ სულეიმანთან ერთად ახალი სინგლი — Damascus გამოუშვა Gorillaz-მა იასინ ბეისა და ომარ სულეიმანთან ერთად ახალი სინგლი — Damascus გამოუშვა
გადახედვა
-
კესტუტის ბუდრისი: ჩვენ გვჭირდება, რომ დემოკრატიული ინსტიტუტების მიმართ ნდობა აღდგეს. ეს გულისხმობს თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების ორგანიზებას და შემდგომ ნაბიჯებს კესტუტის ბუდრისი: ჩვენ გვჭირდება, რომ დემოკრატიული ინსტიტუტების მიმართ ნდობა აღდგეს. ეს გულისხმობს თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების ორგანიზებას და შემდგომ ნაბიჯებს
გადახედვა
-
ოანა სილვია ტოიუ: ერთადერთი, ვინც ევროპული მომავლისთვის იბრძვის, საქართველოს მოქალაქეები არიან. ეს ქართული საზოგადოების სიმტკიცის ნიშანია ოანა სილვია ტოიუ: ერთადერთი, ვინც ევროპული მომავლისთვის იბრძვის, საქართველოს მოქალაქეები არიან. ეს ქართული საზოგადოების სიმტკიცის ნიშანია
გადახედვა
-
თიბისი ბიზნესდაჯილდოების გამარჯვებულები — Reckless და ალტიჰატი ახალი კოლაბორაციით თიბისი ბიზნესდაჯილდოების გამარჯვებულები — Reckless და ალტიჰატი ახალი კოლაბორაციით
-
ზაზა შათირიშვილი: მინდა მივმართო აშშ-ს პრეზიდენტს, რომელ "დიპ სტეიტს" ებრძვის? ეს ხომ სასაცილოა ზაზა შათირიშვილი: მინდა მივმართო აშშ-ს პრეზიდენტს, რომელ "დიპ სტეიტს" ებრძვის? ეს ხომ სასაცილოა
გადახედვა
-
ავსტრალიაში ჰანუკას დღესასწაულზე სროლის შედეგად 15 ადამიანი გარდაიცვალა, დაშავდა — 42 ავსტრალიაში ჰანუკას დღესასწაულზე სროლის შედეგად 15 ადამიანი გარდაიცვალა, დაშავდა — 42
გადახედვა
-
"აღიარონ შეცდომები და დავაკვირდებით მოვლენებს" — მიხეილ ყაველაშვილი სინდისის პატიმრების შეწყალებაზე "აღიარონ შეცდომები და დავაკვირდებით მოვლენებს" — მიხეილ ყაველაშვილი სინდისის პატიმრების შეწყალებაზე
გადახედვა
-
ჯარიმა 2000 ლარი, ან პატიმრობა 1-დან 7 წლამდე — წიწვოვანების უკანონოდ მოპოვებაზე კანონი მკაცრდება ჯარიმა 2000 ლარი, ან პატიმრობა 1-დან 7 წლამდე — წიწვოვანების უკანონოდ მოპოვებაზე კანონი მკაცრდება
გადახედვა
-
ადვოკატთა ასოციაციის თავმჯდომარის ასარჩევად მეორე ტური გაიმართება ადვოკატთა ასოციაციის თავმჯდომარის ასარჩევად მეორე ტური გაიმართება
გადახედვა
-
ენმ-ამ პარტიების აკრძალვასთან დაკავშირებით მიღებული კანონების წინააღმდეგ საკონსტიტუციო სასამართლოში სარჩელი შეიტანა ენმ-ამ პარტიების აკრძალვასთან დაკავშირებით მიღებული კანონების წინააღმდეგ საკონსტიტუციო სასამართლოში სარჩელი შეიტანა
გადახედვა
-
ბელარუსმა 100-ზე მეტი პოლიტიკური პატიმარი გაათავისუფლა ბელარუსმა 100-ზე მეტი პოლიტიკური პატიმარი გაათავისუფლა
გადახედვა
-
2025 წლის "ქარტიის პრიზის" გამარჯვებულები გამოვლინდნენ 2025 წლის "ქარტიის პრიზის" გამარჯვებულები გამოვლინდნენ
გადახედვა
-
ირანის ხელისუფლებამ ნობელის პრემიის ლაურეატი ნარგეს მოჰამადი დააკავა ირანის ხელისუფლებამ ნობელის პრემიის ლაურეატი ნარგეს მოჰამადი დააკავა
გადახედვა
-
EU ევროპაში რუსეთის ცენტრალური ბანკის აქტივების განუსაზღვრელი ვადით გაყინვას დასთანხმდა EU ევროპაში რუსეთის ცენტრალური ბანკის აქტივების განუსაზღვრელი ვადით გაყინვას დასთანხმდა
გადახედვა
-
MAC: მზია ამაღლობელის დაკავება საყოველთაოდ არის შეფასებული, როგორც ავტორიტარული რეჟიმის გამოვლინება და ჟურნალისტზე ზეწოლის მაგალითი MAC: მზია ამაღლობელის დაკავება საყოველთაოდ არის შეფასებული, როგორც ავტორიტარული რეჟიმის გამოვლინება და ჟურნალისტზე ზეწოლის მაგალითი
გადახედვა
-
SJC: [შეკრება- მანიფესტაციების შესახებ კანონში] შეტანილი ცვლილებები კიდევ უფრო ნათელს ხდის, რომ სახელმწიფოს მიზანი ყოველგვარი შეკრების გაუქმებაა SJC: [შეკრება- მანიფესტაციების შესახებ კანონში] შეტანილი ცვლილებები კიდევ უფრო ნათელს ხდის, რომ სახელმწიფოს მიზანი ყოველგვარი შეკრების გაუქმებაა
გადახედვა
-
ნინო ოკრიბელაშვილი: ფსიქიკური ჯანმრთელობის რეესტრს აქვს ერთი მთავარი პრობლემა: თუ ვინმე ერთხელ მოხვდა რეესტრში, ის იქ ადამიანად კი არა, კატეგორიად რჩება ნინო ოკრიბელაშვილი: ფსიქიკური ჯანმრთელობის რეესტრს აქვს ერთი მთავარი პრობლემა: თუ ვინმე ერთხელ მოხვდა რეესტრში, ის იქ ადამიანად კი არა, კატეგორიად რჩება
გადახედვა
-
უნგრელი მომიტინგეები, სახელმწიფო დაწესებულებებში ბავშვებზე ძალადობის შემთხვევების გამო, ორბანის გადადგომას ითხოვენ უნგრელი მომიტინგეები, სახელმწიფო დაწესებულებებში ბავშვებზე ძალადობის შემთხვევების გამო, ორბანის გადადგომას ითხოვენ
გადახედვა
კომენტარები