მათთვის, ვინც მიღებული ნორმებიდან უხვევს, კავკასიაში ცხოვრება რთულია. მთელი კავკასიის მასშტაბით ხშირია მკაცრი პატრიარქალური წესები, სექსიზმი და ჰომოფობია. LGBTQ თემის ბევრი ადამიანი შევიწროების საფრთხის წინაშეა, თუკი მათი იდენტობა გამომჟღავნდება.

The Calvert Journal და O-zine რეგიონში მცხოვრებ ან ამ რეგიონების უფრო ვრცელი დიასპორების წარმომადგენელ აქტივისტებს ესაუბრნენ ცხოვრებაში, სამსახურსა და ხელოვნებაში სტერეოტიპებისა და საზოგადოებრივი მოლოდინების წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ.

Deffaza

ბლოგერი

ჩრდილოეთ ოსეთში დავიბადე და გავიზარდე. ჩემი ოჯახი რელიგიურია და მშობლებს ჩემს სექსუალურ ორიენტაციას ვერ ვუმხელდი. მრცხვენოდა, ეს სურვილები რომ გამაჩნდა. თინეიჯერობისას საზოგადოებისგან მთელ ამ ზეწოლას ვგრძნობდი. საკმაოდ მიმზიდველი ვიყავი და გოგოებს ჩემთან ერთად დროის გატარება უნდოდათ. მეც ვფიქრობდი, "რატომაც არა?", თუმცა კოცნაზე შორს საქმე არასდროს წასულა. ჩვენს სკოლაში ერთი ღიად გეი კაცი და ღიად ლესბოსელი ქალი იყო: თუმცა ყოველთვის ვფიქრობდი, როგორი კარგი ოჯახიდან იყო ეს ბიჭი და როგორ არაფერი ჰქონდა დასაკარგი. ვჩაგრავდი და ვამცირებდი ხოლმე. ამით ჩემი გონება იმის გააზრებას ცდილობდა, ვიყავი თუ არა ჰომოფობი.

LGBTQ თემი კავკასიაში ძლივს არსებობს. ჩრდილოეთ ოსეთში არ არის LGBTQ-კაფე, არც სხვა უსაფრთხო ადგილები. სოციალურ ქსელში თუ ბიჭს შეხვდი, ერთი კვირა მაინც უნდა დაიცადო, სანამ შენს ფოტოს აჩვენებ. უნდა იცოდე, ნამდვილ ადამიანს ესაუბრები თუ არა. აქ, ჩრდილოეთ ოსეთში, ერთი ორგანიზაცია არსებობდა, რომლის წევრებიც Hornet-ზე ბიჭებს უკავშირდებოდნენ, ხვდებოდნენ მათ, შემდეგ კი სცემდნენ, ვიდეოს უღებდნენ და აშანტაჟებდნენ ფულის გამოსაძალად.

მიუხედავად ამისა, ჩრდილოეთ ოსეთში ხალხმა ჩემ შესახებ იცის, რადგან ერთადერთი ადამიანი ვარ, ვინც რაღაც არატრადიციულსა თუ უჩვეულოს იცვამს, ლედი გაგას სტილში. ვლადიკავკაზში როცა ვცხოვრობდი, თავისუფლად მოაზროვნეთა ჯგუფი ჩამოვაყალიბე. ნათელ ტანსაცმელს ვიცვამდით: ჩრდილოეთ ოსეთში, თუკი ცისფერი გაცვია ლურჯის ან შავის ნაცვლად, უკვე "პიდარასტი" ხარ. ადგილობრივ მაღაზიებში ნათელი ფერების ტანსაცმელი არ იყიდებოდა, ამიტომ ონლაინ ვიწერდით ან მკერავს ვაკერინებდით. ცემით არასდროს ვუცემივარ, მხოლოდ მავიწროებდნენ. თუმცა ყოველთვის მანქანით გადავაადგილდებოდი და მხოლოდ რამდენიმე ძვირადღირებულ ადგილს ვსტუმრობდი. ამის მიუხედავადაც კი ხშირად ვეხვეოდით შარში, მათ შორის პოლიციაც გვაკავებდა.

საბოლოოდ, LGBTQ ხალხი ტოვებს რესპუბლიკას და მეც ასე მოვიქეცი — გეი კაცებისთვის ჩრდილოეთ რუსეთში უფრო მარტივია ცხოვრება. თუმცა, რაღაც გმირის მსგავსი მინდა ვიყო კავკასიისთვის, როდესაც ადგილობრივი LGBTQ თემის წარმომადგენლობაზე დგება საქმე. ბლოგერები, მაგალითად, ანდრეი პეტროვი, ამას უკვე აკეთებენ რუსეთის ევროპულ ნაწილში. თავისი ონლაინ აქტიურობით მან ბევრ ადამიანს გაუღო კარი მხოლოდ იმითაც კი, რომ კაცია და მაკიაჟს იკეთებს. თუმცა კავკასიელებს ჯერ ასეთი გმირი არ გვყავს.

ამ დროისთვის მე Instagram-ის სამ ანგარიშზე და TikTok-ზე ვაქტიურობ. უფრო დიდ პროექტებზე გადასვლას ვგეგმავ, YouTube-ისა და სხვა სოციალური ქსელების მეშვეობით, თუმცა ჯერ ისევ ჩემს აუდიტორიას ვაფართოებ.

ლილუ რამი

დიზაინერი, მხატვარი და ბლოგერი

მე არტ-დირექტორად ვმუშაობ Clever-ის გამომცემლობაში: ჩვენ გამოვცემთ წიგნებს ბავშვებისა და უფროსებისთვის. თუმცა ასევე Instagram-ის ბლოგი მაქვს, სადაც ვწერ წიგნებზე, ფემინიზმზე, სხეულის პოზიტიურად აღქმასა და საკუთარი თავის სიყვარულზე.

დაღესტნის რუსულ რესპუბლიკაში დავიბადე და გავიზარდე. პატრიარქატი აქ ძალიან ძლიერია: ქალებს არ შეუძლიათ ქმრების მიტოვება და იძულებულნი არიან, მთელი ცხოვრება იტანონ ძალადობა, რადგან განქორწინება სირცხვილად მიიჩნევა. დაზარალებულის ოჯახიც კი ხშირად მოძალადის მხარესაა. 17 წლამდე მაჰაჩყალაში ვცოვრობდი დედასთან ერთად, სკოლის დამთავრების შემდეგ კი მოსკოვში გადავედით. განათლებულ, წიგნიერ და არარელიგიურ ოჯახში გავიზარდე — დედაჩემი ტრადიციებს არ იცავდა და არც მე მაძალებდა. მაშინაც კი, როცა ვიზრდებოდი, მივხვდი, რომ არასწორია ადამიანების განსჯა მათი ორიენტაციის, გენდერისა თუ კანის ფერის მიხედვით.

თუმცა, რამდენიმე წლის წინ, სოციალურ ქსელში შეტყობინებების მიღება დავიწყე. მათში ნათქვამი იყო, რომ სვირინგებიან გოგოებს, როგორიც მე ვიყავი, დაღესტანთან არაფერი ესაქმებოდათ, და რომ ისინი მომკლავდნენ, გამაუპატიურებდნენ და ასე შემდეგ. იმითაც მემუქრებოდნენ, რომ მოსკოვში მიპოვიდნენ და შურს იძიებდნენ ჩემზე "კავკასიის შერცხვენისთვის". ასეთი წერილი ძალიან ბევრი იყო და ადრე მათი ძალიან მეშინოდა; წავშალე სურათები, უარს ვაცხადებდი ინტერვიუებზე და საჯაროდ იმასაც კი არ ვამბობდი, რომ კავკასიიდან ვარ.

ახლა მეგობრები ჩემს დამშვიდებას ცდილობენ და ამბობენ, რომ დაღესტანში სიტუაცია შეიცვალა, თუმცა მაინც არ მსურს, ჩემი კარგად ყოფნის რისკის ფასად გამოვცადო ამ თეორიის ჭეშმარიტება. მიუხედავად ამისა, რაღაც მომენტში გავიაზრე, რომ შეუძლებელია მუდმივად შიშში ცხოვრება: რომ ეს ზიზღი არ არის ჩემი პრობლემა და მან არ უნდა შემიშალოს ხელი იმაში, რომ ვიყო საკუთარი თავი.

შემდეგ, ერთ დღეს, გამოვაქვეყნეთ წიგნი სათაურით ისტორიები პატარა გოგონებისთვის, რომლებსაც ოცნება უყვართ (Stories for Little Girls Who Like to Dream), რომელშიც დიდი რუსი ქალების მოკლე ბიოგრაფიებს მოვუყარეთ თავი. ფემინიზმი ჩემთვის სიკეთის კეთებისადმი ლტოლვად იქცა. მინდოდა, დამეწერა ქალებზე და დავხმარებოდი მათ. საკუთარი ვებსაიტის შექმნის იდეაც მქონდა.

2019 წლის შუაში გავაკეთე მაისურები წარწერით, რომლებზეც "Love you" ("მიყვარხარ") იკითხებოდა სარკეში, რათა გოგონებს ეს თავიანთ ანარეკლში დაენახათ და გახსენებოდათ, რომ საკუთარი თავი უნდა დააფასონ. ყველანაირი მოგება Sisters Foundation-ს შევწირე — დამოუკიდებელ საქველმოქმედო ორგანიზაციას, რომელიც სექსუალური ძალადობის მსხვერპლებს თავშესაფრით უზრუნველყოფს. რაც უფრო მეტს ვწერდი ჩემს ბლოგზე ფემინიზმისა და ძალადობრივ ურთიერთობაში ყოფნის საკუთარი გამოცდილების შესახებ, მით უფრო მეტ წერილს ვიღებდი ძალადობის მსხვერპლი ქალებისგან, რომლებსაც წასასვლელი არსად ჰქონდათ და რომლებმაც ისიც კი არ იცოდნენ, რომ მათი დასახმარებელი ცენტრები არსებობდა. საბოლოოდ, გადავწყვიტე, ჩემი ტანსაცმლებისა და აქსესუარების გაყიდვიდან მიღებული მოგების 25 პროცენტი გასაჭირში მყოფი ქალებისთვის შემეწირა.

დაღესტანში არსებულმა გარემომ რამით თუ იმოქმედა ჩემზე, მაშინ მხოლოდ კარგი უქნია: ვიცი, როგორი არ მინდა, რომ ვიყო. ნამდვილად არ მსურს, ვინმეს საქმეში ჩავერიო ან ვინმე განვსაჯო.

ეგანა ჯაბაროვა

მასწავლებელი და პოეტი

რუსეთში გავიზარდე, სრულიად აღმოსავლურ ოჯახში: მამაჩემი აზერბაიჯანიდანაა, დედაჩემი კი თურქული წარმოშობის აზერბაიჯანელია. ამან ჩემში სამუდამო ბზარი გააჩინა: რუსეთში მე "შავტრაკიანი" და "ჩურქა" ვარ (ცენტრალური აზიიდან და კავკასიიდან წარმოშობილი ხალხის აღმნიშვნელი დამამცირებელი სიტყვები), აზერბაიჯანში კი — "rus uşağı" ("რუსი ძუკნა").

15 წლისამ გავიაზრე, რომ ჩემს კლასელ გოგონებს ბიჭები მოსწონდათ. რაც უფრო ვიზრდებოდი, მით უფრო ხშირად მესაუბრებოდნენ "ქალის ყველაზე დიდ საიდუმლოებაზე": ქორწინებასა და შვილებზე. რა თქმა უნდა, არავინ საუბრობდა სექსზე, რადგან მუსლიმურ კულტურებში სექსი ვოლდემორივითაა — ის, რისი სახელიც არ ითქმის. მოგვიანებით მივხვდი, რომ ლესბოსელი ვარ, რაც ნიშნავდა, რომ ვერასდროს გავაბედნიერებდი ჩემს მშობლებს. მესმოდა, რომ ისინი ამას ვერასდროს შეეგუებოდნენ, ვერასდროს მიიღებდნენ, ვერასდროს მიხვდებოდნენ და ვერ დაუჭერდნენ მხარს.

ორიენტაციის ღიად გაცხადების ვიდეოებს ვუყურებდი სხვა ქვეყნებიდან — მაზოხიზმის ერთგვარი აქტი. ტრაგიკულია, როცა ადამიანს შეუძლია, მთელი გულით უყვარდეს და პატივს სცემდეს აზერბაიჯანის კულტურასა და თავის ოჯახს, შემდეგ კი უსაშინლესი არჩევანის წინაშე დადგეს: ოჯახი ან საკუთარი თავი. აქ, კომპრომისი თითქმის შეუძლებელია, ამიტომაც გვესმის ხოლმე ასე ხშირად ისტორიები ფიქციურ ქორწინებებზე, ორმაგ ცხოვრებასა და დაუსრულებელ ტყუილებზე. აქ, ტყუილს შენი გადარჩენა შეუძლია.

დიდი დრო დამჭირდა იმის გასააზრებლად, თუ რამდენად მჭირდებოდა, ღიად მესაუბრა ჩემს ორიენტაციაზე — პირველ ყოვლისა, საკუთარი თავისთვის. ვფიქრობ, როდესაც ლესბოსელი ხარ კავკასიური ოჯახიდან, არასდროს კარგავ იმის იმედს, რომ ერთ დღესაც გაიღვიძებ და "ნორმალური" იქნები, შეგიყვარდება კაცი და გეყოლებათ შვილები, მხოლოდ იმიტომ, რომ შენმა ოჯახმა მიგიღოს, საზოგადოებამ კი არ დაგღეჭოს და არ გადმოგაფურთხოს.

რაც დრო გადიოდა, უფრო და უფრო ვხვდებოდი, რომ სანამ ჩემს თავთან არ ვაღიარებდი საკუთარ ორიენტაციას, ჩემში გამჯდარი ჰომოფობია არსად წავიდოდა, სამყარო კი უკეთეს ადგილად არ იქცეოდა. მხოლოდ გულწრფელობას აქვს ვიღაცის შიგნიდან გარდაქმნის განსაკუთრებული ძალა. გასაკვირი არაა, რომ გზა, რომელიც ყველაზე მეტად აშინებს ხალხს, ყველაზე სწორია.

დიმიტრი მოისწრაფიშვილი

დიზაინერი

დიზაინერად ვმუშაობ და ვსწავლობ, რომ გავხდე არტ-დირექტორი. ღიად გეი ვარ და ჩემი ორიენტაციის შესახებ სოციალურ ქსელში პოსტებს 2017 წლიდან ვწერ. რაღაც ეტაპზე YouTube-ს არხიც გავაკეთე: ვფიქრობდი, რომ რაღაც მქონდა ხალხისთვის სათქმელი. სოციალური ქსელი ის სივრცეა, რომელშიც შემიძლია, სხვებს გავუზიარო ჩემი ფიქრები და გრძნობები იმის თაობაზე, თუ რა ხდება ამა თუ იმ სფეროში, იქნება ეს დიზაინი თუ LGBTQ თემი.

მოსკოვში დავიბადე და აქ ვცხოვრობ, თუმცა მამაჩემი ქართველია და როცა პატარა ვიყავი, ყოველწლიურად ერთი ან ორი თვით ჩემს ბებია-ბაბუასთან ვრჩებოდი ხოლმე. მართალია, საქართველო თავისუფალი ქვეყანაა, მაგრამ ტრადიციული ღირებულებები იქ მაინც ჯერ კიდევ ძლიერია.

ბავშვობიდანვე წნეხს ვგრძნობდი ჩემი ნათესავებისგან, რომლებიც მეკითხებოდნენ, სად იყო ჩემი შეყვარებული, როდის მოვიყვანდი ცოლს და გავაჩენდი შვილებს. რა თქმა უნდა, ეს ხუმრობა უფრო იყო ხოლმე, მაგრამ როცა ასეთი რამ ხშირად გესმის, ხუმრობად უკვე ვეღარ აღიქვამ — ეს მხოლოდ ვალდებულების ამ გრძნობას აჩენს, რომ ჩვენი ტრადიციები უნდა შევინახოთ.

ხშირად მწერენ კომენტარებსა და შეტყობინებებს, რომ ქართული გვარის მქონე კაცს ჩემნაირი ბლოგი არ უნდა ჰქონდეს, რომ ჩემს ოჯახსა და ქვეყანას ვარცხვენ. რეაქცია არ მაქვს. მხოლოდ იმას ვამბობ, რომ ეს ჩემი საქმეა, ჩემი გვერდი სოციალურ ქსელში და ჩემი ცხოვრება. აზრი არ აქვს ისეთ ხალხთან საუბარს, ვინც არ იცის, რა არის ტოლერანტობა და თანასწორობა.

სტატია წარმოადგენს The Calvert Journal-ისა და O-zine-ის ერთობლივ კოლაბორაციას — ეს უკანასკნელი არის დამოუკიდებელი გამოცემა რუსული ქვიარ კულტურის შესახებ.