10 აპრილი მეცნიერების ისტორიაში სამუდამოდ ჩაიწერება დღედ, როცა შავი ხვრელის ფოტო პირველად ვიხილეთ.

ჩვენგან 50 მილიონი სინათლის წელიწადით დაშორებული შავი ხვრელის რეალური ფოტო გასაჯაროვებისთანავე ვირუსული გახდა, ისევე როგორც, ქეითი ბაუმანის, 29 წლის ქალი მეცნიერის სურათი, რომელმაც თავისი წვლილი შეიტანა ამ ასტრონომიულად მნიშვნელოვან მოვლენაში.

გავრცელებულ პოსტში მკვლევარს შავი ხვრელის ფოტო საკუთარი კომპიუტერის ეკრანზე აქვს გახსნილი.

"ეჭვით ვუყურებ ჩემ მიერ შექმნილ შავი ხვრელის პირველ ფოტოს რეკონსტრუქციის პროცესში", - წერია ფოტოს აღწერაში.

3 წლის წინ MIT-ის (მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტის) დოქტორანტურის სტუდენტმა ქეითიმ შექმნა ალგორითმი, რომელმაც საბოლოოდ შავი ხვრელის ფოტომდე მიგვიყვანა. ეს იმ ალგორითმთაგან ერთ-ერთი იყო, რომლითაც მსოფლიოს სხვადასხვა წერტილში განლაგებული ტელესკოპების მონაცემები ერთ სურათად ერთიანდებოდა.

The Washington Post-ისთვის მიცემულ ინტერვიუში ბაუმანმა აღნიშნა, რომ პროექტის დაწყებამდე შავი ხვრელების შესახებ არაფერი იცოდა.

"უკვე ექვსი წელია ამ პროექტზე ვმუშაობ. გასულ წელს სურათის შექმნის პროცესზე საუბარი საბოლოოდ აგვეკრძალა. ოჯახის წევრებისთვისაც კი არ შეიძლებოდა რაიმეს თქმა. საოცარი შეგრძნებაა, რომ უკვე შემიძლია ღიად საუბარი", - თქვა მან.

"ბაუმანი სურათზე მომუშავე ჯგუფის შეუცვლელი წევრი იყო", - განაცხადა ვინსენტ ფიშმა, MIT-ის ობსერვატორიის მკვლევარმა მეცნიერმა, - "სწორედ მას ეკუთვნის ერთ-ერთი მთავარი მიგნება, რომ შავი ხვრელის ფოტო ბევრი რამით შეიძლება ჰგავდეს იმ ფოტოებს, რომელთაც ჩვენი მობილურებით ვიღებთ. ასეთ ფოტოებს კონკრეტული მონაცემები აქვთ. თუ იცი, როგორია ერთი პიქსელი, შეგიძლია იწინასწარმეტყველო, როგორი იქნება მის გვერდით მდებარე პიქსელი".

როცა ფოტოებზე ვსაუბრობთ, არსებობს არეები, რომლებიც უფრო გლუვია და არეები, რომელთაც მკაცრი საზღვრები აქვთ. ასტრონომიულ სურათებს ასეთივე მახასიათებლები აქვთ, ასე რომ მათემატიკურად შეიძლება ამ მონაცემების გამოთვლა.

რა თქმა უნდა, პროექტზე უფროსი მეცნიერებიც მუშაობდნენ, თუმცა ტელესკოპებიდან მიღებული ინფორმაციის ვიზუალიზაციაზე სწორედ ბაუმანის მსგავსი ახალგაზრდა მკვლევარები იყვნენ დასაქმებულნი.

29 წლის მეცნიერი ამ შემოდგომაზე კალიფორნიის ტექნოლოგიის ინსტიტუტში იწყებს ლექციების წაკითხვას.