20 თაგვი მარსზე პირობების შესასწავლად მიემართება
20 თაგვი საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე გაემგზავრა
ფოტო: NASA/Victor Tangermann
პარასკევ დილას ოციოდე თაგვის ცხოვრებაში უმნიშვნელოვანესი მომენტი დადგა, ისინი SpaceX-ის ფალკონ 9 რაკეტით საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე გაემგზავრნენ.
თაგვები ჩრდილოდასავლეთის უნივერსიტეტის ძილისა და ცირკადული ბიოლოგიის ცენტრის კვლევაში მონაწილეობენ. თაგვების ნახევარი ორბიტაზე 90 დღის განმავლობაში დარჩება, მეორე ნახევარი კი 30 დღეში დედამიწაზე დაბრუნდება. მეცნიერები დააკვირდებიან ამ პერიოდის განმავლობაში, როგორ შეიცვლება მათი ფიზიოლოგიური პროცესები, მიკრობიომი და ცირკადული რიტმები (ბიოლოგიური პროცესი, რომელიც ორგანიზმის დღე-ღამის და 24-საათიან რეჟიმს აკონტროლებს).
ყველა გაშვებულ თაგვს დედამიწაზე იდენტური და ან ძმა ჰყავს, რომლებიც კოსმოსური თაგვების მსგავს პირობებში, იდენტური განათების, ტემპერატურის და დატვირთვის რეჟიმში იქნებიან.
მსგავსი კვლევა ნასას ტყუპ ძმებზე აქვს ჩატარებული, კოსმონავტმა სკოტ კელიმ საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ერთი წელი გაატარა, ხოლო მისი ძმა, მარკ კელი დედამიწაზე იყო. წლის დასაწყისში, ნასამ ამ კვლევის პირველადი შედეგებიც გამოაქვეყნა, აღმოჩნდა, რომ კოსმოსში ყოფნისას, სკოტ კელის გენური ექსპრესია 7%-ით შეიცვალა.
მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები და თაგვები, რა თქმა უნდა, ძალიან განვსხვავდებით, მეცნიერებს იმედი აქვთ, რომ ტყუპი ძმების კვლევისგან განსხვავებით, თაგვებისთვის დედამიწაზე და ორბიტაზე შექმნილი იდენტური პირობები უფრო გამოააშკარავებს იმ შედეგებს, რაც ორგანიზმის კოსმოსში ყოფნამ შეიძლება გამოიწვიოს. რადგან, როდესაც სკოტ კელი ორბიტაზე იყო, მისი ძმა დედამიწაზე ჩვეულ ცხოვრებას აგრძელებდა და მის ნებისმიერ ქცევას შეეძლო კვლევაში უზუსტობა შეეტანა.
ჩვენ უკვე ვიცით, რომ კოსმოსში ყოფნა ჯანმრთელობას ბევრ საფრთხეს უქმნის - მხედველობის დაქვეითება, კუნთების ატროფია, სიმსივნე - მაგრამ კოსმოსში ხანგრძლივი დროით დარჩენის რისკები კვლავ უცნობია. თუ გავითვალისწინებთ მოცემულობას, რომ ადამიანების მარსზე გაგზავნა და უკან დაბრუნება რამდენიმე წელიწადს მოითხოვს, აუცილებელია, წინასწარ ვიცოდეთ თუ რა რისკებს მოიცავს მსგავსი მისია.
მიუხედავად იმისა, რომ 90 დღე ჩვენთვის ძალიან დიდ დროს არ წარმოადგენს, თაგვების სიცოცხლის ხანგრძლივობის გათვალისწინებით, ის ჩვენთვის 9 წლის ექვივალენტურია. ასე რომ, კოსმოსური თაგვების კვლევამ შესაძლოა ბევრი მნიშვნელოვანი რამ გამოააშკარავოს.
-
გიორგი ხიშტოვანი: "ოცნებამ" გადაწყვიტა, პირდაპირ მუქარაზე გადავიდეს და ამ გზით დაწიოს ფასები — ეს საშიში პრაქტიკაა გიორგი ხიშტოვანი: "ოცნებამ" გადაწყვიტა, პირდაპირ მუქარაზე გადავიდეს და ამ გზით დაწიოს ფასები — ეს საშიში პრაქტიკაა
გადახედვა
-
ლალი მოროშკინა რუსეთის ლიტერატორთა კავშირის წევრი გახდა ლალი მოროშკინა რუსეთის ლიტერატორთა კავშირის წევრი გახდა
გადახედვა
-
ირაკლი კობახიძემ მამუკა მდინარაძეს 2 დღეში 2 ახალი წოდება მიანიჭა ირაკლი კობახიძემ მამუკა მდინარაძეს 2 დღეში 2 ახალი წოდება მიანიჭა
გადახედვა
-
ირაკლი კობახიძე: ერთ-ერთი მთავარი მიღწევა, რაც აქვს ჩვენს ხელისუფლებას არის ის, რომ ბიზნესი გათავისუფლდა ირაკლი კობახიძე: ერთ-ერთი მთავარი მიღწევა, რაც აქვს ჩვენს ხელისუფლებას არის ის, რომ ბიზნესი გათავისუფლდა
გადახედვა
-
სურსათის ეროვნულ სააგენტოს ხელმძღვანელი გიორგი იაკობაშვილი გახდა სურსათის ეროვნულ სააგენტოს ხელმძღვანელი გიორგი იაკობაშვილი გახდა
გადახედვა
-
საქართველოს ბანკისა და Finance in Motion-ის ინიციატივით, ბიზნესების მდგრადი განვითარების მხარდასაჭერად, მწვანე დაფინანსების რალი გაიმართა საქართველოს ბანკისა და Finance in Motion-ის ინიციატივით, ბიზნესების მდგრადი განვითარების მხარდასაჭერად, მწვანე დაფინანსების რალი გაიმართა
-
თბილისის საქალაქო სასამართლომ ელენე ხოშტარია პატიმრობაში დატოვა თბილისის საქალაქო სასამართლომ ელენე ხოშტარია პატიმრობაში დატოვა
გადახედვა
-
როგორ წავიკითხოთ წყლის ეტიკეტი და რას ნიშნავს ზედ დატანილი სიმბოლოები როგორ წავიკითხოთ წყლის ეტიკეტი და რას ნიშნავს ზედ დატანილი სიმბოლოები
-
ქვიზი: გაიგე, რამდენად კარგად იცნობ საქართველოს ქრისტიანობის ისტორიას ქვიზი: გაიგე, რამდენად კარგად იცნობ საქართველოს ქრისტიანობის ისტორიას
-
ხის ბაყაყის ორგანიზმში სიმსივნის საწინააღმდეგოდ მოქმედ ბაქტერიას მიაგნეს ხის ბაყაყის ორგანიზმში სიმსივნის საწინააღმდეგოდ მოქმედ ბაქტერიას მიაგნეს
გადახედვა
-
"ქართული ოცნების" ახალგაზრდული ორგანიზაციის თავმჯდომარედ ვარლამ ლიპარტელიანი აირჩიეს "ქართული ოცნების" ახალგაზრდული ორგანიზაციის თავმჯდომარედ ვარლამ ლიპარტელიანი აირჩიეს
გადახედვა
-
"ოცნების" წევრებისთვის სავარაუდო შემზღუდავი ზომების შესახებ დისკუსიები გრძელდება — ევროკომისიის პასუხი ემიგრანტებს "ოცნების" წევრებისთვის სავარაუდო შემზღუდავი ზომების შესახებ დისკუსიები გრძელდება — ევროკომისიის პასუხი ემიგრანტებს
გადახედვა
-
სხვადასხვა ქვეყნის 8 სახალისო და ორიგინალური საახალწლო ტრადიცია სხვადასხვა ქვეყნის 8 სახალისო და ორიგინალური საახალწლო ტრადიცია
- თუ ვინმეს სურს ბავშვებს ახალი წელი ჩაუშალოს, წავიდეს და თბილისის ცენტრში გააპროტესტოს — ალან გაგლოევი თამარ მეარაყიშვილზე თუ ვინმეს სურს ბავშვებს ახალი წელი ჩაუშალოს, წავიდეს და თბილისის ცენტრში გააპროტესტოს — ალან გაგლოევი თამარ მეარაყიშვილზე
-
რა ხდებოდა კოსმოსში 2025 წელს — ყველაფერი, რაც უნდა ვიცოდეთ რა ხდებოდა კოსმოსში 2025 წელს — ყველაფერი, რაც უნდა ვიცოდეთ
გადახედვა
-
ცოტნე ივანიშვილი ვარლამ ლიპარტელიანს ქართული ოცნების ახალგაზრდული ორგანიზაციის ხემძღვანელობას ულოცავს ცოტნე ივანიშვილი ვარლამ ლიპარტელიანს ქართული ოცნების ახალგაზრდული ორგანიზაციის ხემძღვანელობას ულოცავს
გადახედვა
-
ეროვნული ბანკი 2026-2028 წლების საზედამხედველო სტრატეგიის მოსამზადებლად დაინტერესებულ მხარეებს იწვევს და კითხვარს აქვეყნებს ეროვნული ბანკი 2026-2028 წლების საზედამხედველო სტრატეგიის მოსამზადებლად დაინტერესებულ მხარეებს იწვევს და კითხვარს აქვეყნებს
-
ორბელიანის მოედანზე ხანძრის შედეგად რამდენიმე მანქანა დაიწვა ორბელიანის მოედანზე ხანძრის შედეგად რამდენიმე მანქანა დაიწვა
გადახედვა
-
"საკუთარ წლების მეგობარს, ნათლიმირონს ურეკავდნენ და ეს რაიმეს შეიძლება ამტკიცებდეს?" — ბაჩო ახალაიას ადვოკატი "საკუთარ წლების მეგობარს, ნათლიმირონს ურეკავდნენ და ეს რაიმეს შეიძლება ამტკიცებდეს?" — ბაჩო ახალაიას ადვოკატი
გადახედვა
-
გევორგ პაპოიანი: თბილისმა აზერბაიჯანიდან სომხეთში ბენზინის ტრანზიტს "მაღალი და არაკონკურენტული" ტარიფი დაადო გევორგ პაპოიანი: თბილისმა აზერბაიჯანიდან სომხეთში ბენზინის ტრანზიტს "მაღალი და არაკონკურენტული" ტარიფი დაადო
გადახედვა
-
ბუტკოს ჯუჯა ნაძვი — როგორ შეგიძლია შემოინახო საახალწლო განწყობა მთელი წელი ბუტკოს ჯუჯა ნაძვი — როგორ შეგიძლია შემოინახო საახალწლო განწყობა მთელი წელი
კომენტარები