ნასამ იდენტურ ტყუპებზე კვლევა ჩაატარა - ერთი კოსმოსში იყო, მეორე კი დედამიწაზე
ფოტო: NASA
გასულ მარტს, ნასას ასტრონავტი სკოტ კელი, კოსმოსში თითქმის ერთწლიანი ყოფნის შემდეგ, დედამიწაზე დაბრუნდა. საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე (სკს) 340 დღის განმავლობაში ყოფნისას, მეცნიერები სკოტის იდენტურ ტყუპ ძმას, მარკ კელის დედამიწაზე აკვირდებოდნენ. მიზანი იყო იმ ცვლილებების დანახვა ადამიანის სხეულში, რომლებიც კოსმოსში ცხოვრებასთანაა დაკავშირებული.
სკოტი და მარკი იდეალური საკვლევი ადამიანები არიან, რადგან მათ იდენტური დნმ აქვთ. ეს ნიშნავს, რომ მეცნიერებს უიშვიათესი შესაძლებლობა ჰქონდათ, რომ პირდაპირ შეედარებინათ სკოტის დნმ-ში არსებული ცვლილებები მარკის დნმ-თან დროის ერთსა და იმავე პერიოდში.
მეცნიერება აქამდეც იცოდნენ, რომ უწონადობაში ექვსი თვის (ან ნაკლები დროის) განმავლობაში ცხოვრებას ადამიანის სხეულზე უარყოფითი ეფექტები ჰქონდა, როგორიცაა ხერხემლის გაჭიმვა, კუნთების შეკუმშვა ან ძილის ციკლის არევა. მაგრამ დიდი ხნის განმავლობაში კოსმოსში ცხოვრებას რა ეფექტები აქვს ადამიანის სხეულზე, უცნობია.
ნასას Twin Study-ს შედეგების გამოყენება, რომელიც პირველად იანვრის დასაწყისში გამოქვეყნდა, ღრმა კოსმოსის სამომავლო მისიებისთვის იქნება შესაძლებელი.
ჟურნალ Nature-ს თანახმად, Twin Study-ს სრული შედეგების გამოქვეყნებამდე გარკვეული დრო იქნება საჭირო, რადგან ინფორმაცია ძალიან ბევრია და სენსიტიური, რომლის საიდუმლოდ დატოვება, შესაძლოა, თვითონ ტყუპებსვე უნდოდეთ.
გასაჯაროებული კვლევებიდან ყველაზე საინტერესო შედეგები:
სკოტის ტელომერები უფრო გაიზარდა, შემდეგ კი ნორმალურ ზომას დაუბრუნდა.
სკოტის ტელომერები (ქრომოსომების ბოლოებზე არსებული ქუდები) კოსმოსში ყოფნისას უფრო დაგრძელდა, ვიდრე მისი ძმისა, მაგრამ დედამიწაზე დაბრუნების შემდეგ ნორმალურ სიგრძეს ძალიან მალევე დაუბრუნდა. „ეს არის იმის სრულიად საწინააღმდეგო, რასაც აქამდე ვფიქრობდით“, ამბობს სუზენ ბეილი, რადიაციის ბიოლოგი კოლორადოს სახელმწიფო უნივერსიტეტიდან. ეს იმიტომ მოხდა, რომ მოკლე ტელომერები, ძირითადად, დაბერებასთან ასოცირდება. ნასას თქმით, მართალია, მეცნიერები კვლავ იკვლევენ ამის მნიშვნელობას, მაგრამ ის შესაძლოა კოსმოში უფრო მეტ ვარჯიშთან და ნაკლები კალორიის მიღებასთან იყოს კავშირში.
სკოტის მეთილაციის დონე შემცირდა.
მეთილაციის დონე, ანუ პროცესი, რომელსაც შეუძლია დნმ-ის სეგმენტის აქტივობის შეცვლა მისი მიმდევრობის შეცვლის გარეშე, შემცირდა სკოტის სისხლის თეთრ უჯრედებში, ხოლო მარკის კი გაიზარდა. „ეს შედეგები მიუთითებს იმ გენებზე, რომლებიც უფრო მეტად სენსიტიურები არიან გარემოს შეცვლის მიმართ, იქნება ეს დედამიწა თუ კოსმოსი“, აცხადებენ ნასაში.
ტყუპებს სხვადასხვა ნაწლავის ბაქტერია ჰყავდათ.
ერთწლიანი კვლევის განმავლობაში, სკოტსა და მარკს განსხვავებული ნაწლავის ბაქტერია ჰყავდათ, რომელიც საჭმლის გადამუშავებაზე იყო პასუხისმგებელი. ნასა წერს, რომ ეს მათი განსხვავებული კვებისა და გარემოს გამო იყო.
მეცნიერები ეძებენ ე.წ. კოსმოსურ გენს.
ტყუპების სისხლის თეთრ უჯრედებში რნმ-ის სეკვენირებით მკვლევრებმა 200 ათასზე მეტი რნმ-ის მოლეკულა აღმოაჩინეს, რომლებიც განსხვავებულად გამოიხატებოდა ძმებში. ტყუპებისთვის ნორმალურია, რომ გენომში უნიკალური მუტაციები ჰქონდეთ, მაგრამ მეცნიერებს სურთ, „უფრო ახლოს შეხედონ ამ ყველაფერს და დაინახონ, არსებობს თუ არა კოსმოსური გენი, რომელიც მაშინ გააქტიურდა, როდესაც სკოტი კოსმოსში იყო“, ამბობს ნასა.
-
მეცნიერებმა ფარადეის 166-წლიანი საიდუმლო ამოხსნეს მეცნიერებმა ფარადეის 166-წლიანი საიდუმლო ამოხსნეს
გადახედვა
-
"ოცნების" ხელისუფლებამ 2026 წლის 5 და 6 იანვარი უქმე დღეებად გამოაცხადა "ოცნების" ხელისუფლებამ 2026 წლის 5 და 6 იანვარი უქმე დღეებად გამოაცხადა
გადახედვა
-
ისტორიაში პირველად, კოსმოსში წელს ქვემოთ პარალიზებული ადამიანი გაუშვეს ისტორიაში პირველად, კოსმოსში წელს ქვემოთ პარალიზებული ადამიანი გაუშვეს
გადახედვა
-
"მაგთიკომი": "მოვუწოდებთ "ენერგო-პრო ჯორჯიას", ნუ დატოვებს მოსახლეობას ინტერნეტისა და ტელევიზიის გარეშე" "მაგთიკომი": "მოვუწოდებთ "ენერგო-პრო ჯორჯიას", ნუ დატოვებს მოსახლეობას ინტერნეტისა და ტელევიზიის გარეშე"
გადახედვა
-
DRI: "დაკავებამდე რამდენიმე საათით ადრე თამარ მეარაყიშვილმა Facebook-ზე საჯაროდ მიმართა თვითაღიარებულ პრეზიდენტ ალან გაგლოევს" DRI: "დაკავებამდე რამდენიმე საათით ადრე თამარ მეარაყიშვილმა Facebook-ზე საჯაროდ მიმართა თვითაღიარებულ პრეზიდენტ ალან გაგლოევს"
გადახედვა
-
ყოველ დილით შენს თავს ჰკითხე — მე ამ ყავით თავს რა ვარგე? ყოველ დილით შენს თავს ჰკითხე — მე ამ ყავით თავს რა ვარგე?
-
1990-იანი წლების შემდეგ პირველად, რუსული მარცვლეული აზერბაიჯანის გავლით სომხეთში რკინიგზით გაიგზავნა 1990-იანი წლების შემდეგ პირველად, რუსული მარცვლეული აზერბაიჯანის გავლით სომხეთში რკინიგზით გაიგზავნა
გადახედვა
-
არქის გრანდიოზული საახალწლო დღესასწაული გრანდ ავენიუზე — მხოლოდ არქელებისთვის არქის გრანდიოზული საახალწლო დღესასწაული გრანდ ავენიუზე — მხოლოდ არქელებისთვის
-
დოდონატი — ჯადოსნური წრე, რომელიც არასოდეს ჩერდება დოდონატი — ჯადოსნური წრე, რომელიც არასოდეს ჩერდება
-
კახა კალაძე: პროექტის განხორციელებას ვფიქრობთ აღმაშენებლის ხეივნის შუა ნაწილში, სადაც ტრამვაისთან ერთად სხვა საზოგადოებრივი ტრანსპორტი გადაადგილდება კახა კალაძე: პროექტის განხორციელებას ვფიქრობთ აღმაშენებლის ხეივნის შუა ნაწილში, სადაც ტრამვაისთან ერთად სხვა საზოგადოებრივი ტრანსპორტი გადაადგილდება
გადახედვა
-
ქვიზი: რომელი პერსონაჟი ხარ Stranger Things-ის ბოლო სეზონიდან? ქვიზი: რომელი პერსონაჟი ხარ Stranger Things-ის ბოლო სეზონიდან?
-
თამთა მიქელაძე: მნიშვნელოვანია ახლა მაინც გააქტიურდეს თბილისი და გამოიყენოს ყველა საერთაშორისო პლატფორმა თამარ მეარაყიშვილის უკანონო პატიმრობიდან გათავისუფლებისთვის თამთა მიქელაძე: მნიშვნელოვანია ახლა მაინც გააქტიურდეს თბილისი და გამოიყენოს ყველა საერთაშორისო პლატფორმა თამარ მეარაყიშვილის უკანონო პატიმრობიდან გათავისუფლებისთვის
გადახედვა
-
TI "ქართული ოცნების" მიერ რუსეთისკენ გადადგმულ 41 ნაბიჯს ასახელებს TI "ქართული ოცნების" მიერ რუსეთისკენ გადადგმულ 41 ნაბიჯს ასახელებს
გადახედვა
- ტრამვაის ხაზი, საბაგირო გზა, რუსთაველის გამზირის რეაბილიტაცია — რა პროექტებს მოიცავს 2026 წლის თბილისის ბიუჯეტი? ტრამვაის ხაზი, საბაგირო გზა, რუსთაველის გამზირის რეაბილიტაცია — რა პროექტებს მოიცავს 2026 წლის თბილისის ბიუჯეტი?
-
თბილისის 2026 წლის ბიუჯეტი, რომელიც 2.2 მლნ-მდე ლარს შეადგენს, დამტკიცდა თბილისის 2026 წლის ბიუჯეტი, რომელიც 2.2 მლნ-მდე ლარს შეადგენს, დამტკიცდა
გადახედვა
-
გამოკითხვა: აირჩიე 2025 წლის საუკეთესო სერიალი გამოკითხვა: აირჩიე 2025 წლის საუკეთესო სერიალი
გადახედვა
-
კახა კალაძე: მიწისზედა მეტროს პროექტი დროებით შევაჩერეთ, რადგან ამ ეტაპზე უფრო პრიორიტეტული "ახმეტელის თეატრისა" და "ვარკეთილის" მეტროსადგურების ხაზების დაგრძელებაა კახა კალაძე: მიწისზედა მეტროს პროექტი დროებით შევაჩერეთ, რადგან ამ ეტაპზე უფრო პრიორიტეტული "ახმეტელის თეატრისა" და "ვარკეთილის" მეტროსადგურების ხაზების დაგრძელებაა
გადახედვა
-
სახალხო დამცველი ზვიად ცეცხლაძის, ვეფხია კასრაძის და ვასილ კაძელაშვილის საქმეზე სასამართლოს მეგობრის მოსაზრებით მიმართავს სახალხო დამცველი ზვიად ცეცხლაძის, ვეფხია კასრაძის და ვასილ კაძელაშვილის საქმეზე სასამართლოს მეგობრის მოსაზრებით მიმართავს
გადახედვა
-
ჩინელი მომღერლის კონცერტზე გამოჩნდნენ რობოტები, რომლებიც ჩვენზე უკეთ ცეკვავენ — იხილეთ ვიდეო ჩინელი მომღერლის კონცერტზე გამოჩნდნენ რობოტები, რომლებიც ჩვენზე უკეთ ცეკვავენ — იხილეთ ვიდეო
გადახედვა
-
"სიცილის გაზს" დეპრესიის შემსუბუქება შეუძლია — ახალი კვლევა "სიცილის გაზს" დეპრესიის შემსუბუქება შეუძლია — ახალი კვლევა
გადახედვა
-
სუს-ში აცხადებენ, რომ თამარ მეარაყიშვილის უკანონოდ დაკავება ცხინვალიდან ცხელი ხაზით დაადასტურეს სუს-ში აცხადებენ, რომ თამარ მეარაყიშვილის უკანონოდ დაკავება ცხინვალიდან ცხელი ხაზით დაადასტურეს
გადახედვა

კომენტარები