დიდი ბარიერული რიფი უკვე ხუთჯერ "მოკვდა", თუმცა ეს შეიძლება ნამდვილი დასასრული იყოს
დიდი ბარიერული რიფი გეოგრაფიის გაკვეთილებიდან ალბათ ბევრს გახსოვთ. ის მარჯნის რიფებისა და კუნძულების უზარმაზარი ჯაჭვია ავსტრალიის ჩრდილოაღმოსავლეთით, წყნარ ოკეანეში და ჩვენს პლანეტაზე ათასობით წელია არსებობს. დიდი ბარიერული რიფი ახლა რეალური საფრთხის წინაშეა.
2016 წელს ოკეანეში წყლის ტემპერატურის ზრდის გამო (გლობალური დათბობის ერთ-ერთი შედეგი) დიდი ბარიერული რიფის მარჯნის 93%-მა გაუფერულება განიცადა. მეცნიერებმა მარჯნის სინჯი აიღეს და შეამოწმეს, წარსულში რა დაბრკოლებების გადალახვა მოუწია მარჯნის რიფებს გადასარჩენად.
აღმოჩნდა, რომ ბოლო 30 000 წლის განმავლობაში დიდი ბარიერული რიფი 5-ჯერ "მოკვდა". მისი პირველი ორი სიკვდილი დაახლოებით 30 000 და 22 000 წლის წინ მოხდა, როდესაც წყლის დონე კოლოსალურად (დაახლოებით 120 მეტრით) დაეცა. ამ დროს, მარჯნის დიდი ნაწილი წყლის ზევით დარჩა. დიდი გამყინვარების დასრულების შემდეგ მყვინვარების დნობის გამო წყლის დონემ აიწია. შესაბამისად, მარჯნის გადარჩენისათვის საჭირო მზის სხივები ოკეანის ასეთ სიღრმეში ვეღარ აღწევდნენ და შემდეგი ორი სიკვდილიც სწორედ ამ მიზეზით მოხდა, დაახლოებით 17 000 და 13 000 წლის წინ. დიდი ბარიერული რიფი უკანასკნელად 10 000 წლის წინ "მოკვდა", როდესაც ნალექის რაოდენობა იმდენად გაიზარდა, რომ წყლის ხარისხი გაფუჭდა, მარჯანმა კი მღვრიე წყალს ვერ გაუძლო.
შეიძლება გაგიკვირდეთ, როგორ მოახერხა დიდმა ბარიერულმა რიფმა 5-ჯერ სიკვდილის მიუხედავად დღემდე მოღწევა. ამას საკმაოდ მარტივი ახსნა აქვს - ეს "სიკვდილები" მყისიერი არ ყოფილა. წყლის დონის ზრდაც და კლებაც ნელი პროცესებია, რომლებიც საუკუნეებისა და ათასწლეულების განმავლობაში მიმდინარეობს. წლის განმავლობაში კი მარჯანი 0.2-დან 1.5-მდე იზრდება. დროში გაწელილი ცვლილებები კი მარჯანს საშუალებას აძლევს, უსაფრთხო ტერიტორია მოძებნოს.
დღევანდელი საფრთხე უფრო რეალურია იმის გათვალისწინებით, რომ 1985 წლიდან 2012 წლამდე ადამიანის ჩარევის გამო დიდ ბარიერულ რიფში მარჯნის რაოდენობა განახევრდა. "სიკვდილის" წინა მიზეზებისგან განსხვავებით, ამჟამინდელი საფრთხე ძალიან სწრაფად ვითარდება, მარჯანს კი შეცვლის, ადაპტირების ან თუნდაც მიგრაციისათვის, დრო არ რჩება.
-
-
გადახედვამელანომის პირველ ინდივიდუალიზებულ ვაქცინას უკვე ასობით ადამიანზე ცდიან მელანომის პირველ ინდივიდუალიზებულ ვაქცინას უკვე ასობით ადამიანზე ცდიან
-
გადახედვაყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი ყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი
-
გადახედვაSETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ SETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ
-
გადახედვამეცნიერებმა ძველ გრაგნილში პლატონის საფლავის მდებარეობაზე მინიშნებას მიაგნეს მეცნიერებმა ძველ გრაგნილში პლატონის საფლავის მდებარეობაზე მინიშნებას მიაგნეს
-
-
-
-
გადახედვაილიაუნი მოსწავლეებისთვის ასტროფიზიკის პრაქტიკულ შეხვედრებს გამართავს — როგორ დავესწროთ ილიაუნი მოსწავლეებისთვის ასტროფიზიკის პრაქტიკულ შეხვედრებს გამართავს — როგორ დავესწროთ
-
-
გადახედვამკვლევრებმა 90 მილიონი წლის წინ მცხოვრები გიგანტური ფრინველის ნაკვალევი აღმოაჩინეს მკვლევრებმა 90 მილიონი წლის წინ მცხოვრები გიგანტური ფრინველის ნაკვალევი აღმოაჩინეს
-
გადახედვა29 აპრილს, პარლამენტი გენდერული კვოტირების გაუქმებაზე, პრეზიდენტის ვეტოს განიხილავს 29 აპრილს, პარლამენტი გენდერული კვოტირების გაუქმებაზე, პრეზიდენტის ვეტოს განიხილავს
-
-
გადახედვაკობახიძე: მიგრაციის ერთ-ერთი მიზეზი არის ის, რომ გახსნილია საზღვრები, ანუ ადვილია ქვეყნის დატოვება და ევროკავშირის ქვეყნებში გადასვლა კობახიძე: მიგრაციის ერთ-ერთი მიზეზი არის ის, რომ გახსნილია საზღვრები, ანუ ადვილია ქვეყნის დატოვება და ევროკავშირის ქვეყნებში გადასვლა
-
გადახედვა"ობობები" მარსზე — რატომ ჩნდება წითელ პლანეტაზე სეზონური მუქი ლაქები "ობობები" მარსზე — რატომ ჩნდება წითელ პლანეტაზე სეზონური მუქი ლაქები
-
-
გადახედვალელო: ვუერთდებით 28 აპრილს დაანონსებულ ევროპულ მარშს, რათა კიდევ ერთხელ ვუთხრათ "კი" ევროპას და "არა" რუსულ კანონს! ლელო: ვუერთდებით 28 აპრილს დაანონსებულ ევროპულ მარშს, რათა კიდევ ერთხელ ვუთხრათ "კი" ევროპას და "არა" რუსულ კანონს!
-
გადახედვარუსული კანონის მეორე საკომიტეტო მოსმენა 29 აპრილს დაინიშნა რუსული კანონის მეორე საკომიტეტო მოსმენა 29 აპრილს დაინიშნა
-
გადახედვაზენდეია სპაიდერმენის შეყვარებულებიდან მესამეა, რომელმაც ჩოგბურთელის როლი მოირგო ზენდეია სპაიდერმენის შეყვარებულებიდან მესამეა, რომელმაც ჩოგბურთელის როლი მოირგო
-
გადახედვა18-წლიანი პატიმრობა მიესაჯა პირს, რომელმაც ყოფილი ცოლი დაჭრა, მისი ქმარი კი მოკლა 18-წლიანი პატიმრობა მიესაჯა პირს, რომელმაც ყოფილი ცოლი დაჭრა, მისი ქმარი კი მოკლა
-
გადახედვაემინემის ახალი ალბომი The Death of Slim Shady ზაფხულში გამოვა — ნახეთ ტრეილერი ემინემის ახალი ალბომი The Death of Slim Shady ზაფხულში გამოვა — ნახეთ ტრეილერი
კომენტარები