კულტურის სამინისტროსა და საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის ინფორმაციით, აწყურის ღვთისმშობლის საკათედრო ტაძრის რეაბილიტაციისას, არქეოლოგებმა ეკლესიის ნანგრევებს მიაკვლიეს.
„ფრაგმენტები იმაზე მიუთითებს რომ, შესაძლოა ჩვენ გვქონდეს საქმე პირველი საუკუნის ნაშთებთან“ - ამბობს თსუ-ს პროფესორი და არქეოლოგი ვახტანგ ლიჩელი.
აწყურის ღვთისმშობლის ტაძარი ახალციხის მუნიციპალიტეტში მდებარეობს და ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ძეგლია სამხრეთ საქართველოში. ტაძრის თავდაპირველი მშენებლობის შესახებ ისტორიული ცნობები არ შემონახულა. მიწისძვრით დანგრეული ეკლესია XIV-XV სს-ში აღადგინეს. ტაძარი მხატვრულ-არქიტექტურული ღირებულებით, ქართული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ძეგლია.
არქეოლოგიური გათხრების დროს ტაძარში ორი მნიშვნელოვანი აღმოჩენა გამოვლინდა. ვახტანგ ჩიჩელის განცხადებით, აღმოჩენილია ძველ შენობათა ნაშთები, რომელიც ადრეულ შუა საუკუნეებს მიეკუთვნება.
ტაძარში მიაკვლიეს სამარხებს, გადახურვის, მოპირკეთების, თიხის ჭურჭლის და სამკაულების ნაწილებს. ნაპოვნია ფილა, წარწერით - „გ.ე ეპისკოპოსი მირიანის ძე“, რომელიც სავარაუდოდ მეათე საუკუნისაა.
არქეოლოგიის აზრით ეს არ არის სამშენებლო წარწერა და უკვე აგებულ ეკლესიაზე მიწერილი. ნანგრევები უფრო ძველია ვიდრე ძირითადი ტაძარი და მისგან დამოუკიდებელი ტაძრის ფორმით არის აგებული.
აწყურის ტაძრის ტერიტორიაზე მიმდინარე არქეოლოგიური გათხრების დასრულების შემდეგ, დაგეგმილია ტაძრის სარეაბილიტაციო სამუშაოები.