რა სიმპტომებით ვლინდება ფსიქიკური დარღვევები? — ინტერვიუ სპეციალისტთან
ფსიქიატრია წარმოადგენს მედიცინის დარგს, რომელიც ფსიქიკურ პრობლემათა წარმოშობას, პათოგენეზს, კლინიკურ მიმდინარეობას, მკურნალობასა და პროფილაქტიკის გზებს შეისწავლის. ფსიქიკური ჯანმრთელობა არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც ადამიანი მკაფიოდ გრძნობს ფიზიკურ და სულიერ კეთილდღეობას, ღირსებასა და მნიშვნელობას, აკონტროლებს აზრებსა და ქმედებებს, ლახავს ყოფით სიძნელეებს და იღებს პასუხისმგებლობებს.
რომელ დაავადებებს გამოყოფენ ფსიქიატრიაში და რა ჩივილები ახასიათებთ მათ? — ამ და სხვა საკითხებზე თოდუას კლინიკის დიღმის ფილიალის ფსიქიატრი, მარიამ ჭელიძე საუბრობს.
რომელი დაავადებები მიეკუთვნება ფსიქიკურ დარღვევებს?
ფსიქიკურ დარღვევებს მიეკუთვნება პრობლემათა მთელი რიგი, როგორებიცაა დეპრესია, შფოთვასთან და შიშთან დაკავშირებული მდგომარეობები, მაგალითად, გენერალიზებული შფოთვითი აშლილობა, სოციალური და სპეციფიკური ფობიები, ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობა, რაც ვლინდება აკვიატებული აზრებითა და რიტუალური მოქმედებებით, სხეულის დიმორფული აშლილობა, ტრავმითა და სტრესით გამოწვეული დარღვევები, სომატოფორმული აშლილობები, კვებითი დარღვევები, პიროვნული აშლილობები, სექსუალური ხასიათის, იმპულსთა კონტროლის, დისოციაციური და კოგნიტური დარღვევები. კოგნიტური დარღვევებიდან განსაკუთრებით უნდა გამოიყოს მეხსიერებისა და ორიენტაციის დარღვევები, ასევე, დემენცია. გარდა ამისა, ფსიქიკურ დარღვევათა სპექტრში ხვდება ბიპოლარული აშლილობაც, რაც ხასიათდება მანიაკალური და დეპრესიული ეპიზოდების მონაცვლეობით და, რა თქმა უნდა, ფსიქოზური რეგისტრის აშლილობები, როგორებიცაა შიზოფრენია, შიზოაფექტური დარღვევა და სხვა.
რა ჩივილებით მოდის პაციენტი ყველაზე ხშირად?
უპირატესად, პაციენტები უჩივიან შფოთვისა და შიშის განცდას მთელ სხეულში, დაძაბულობას, მოუსვენრობას, ერთ ადგილას დგომისა და ჯდომის შეუძლებლობას, გულ-მკერდის არეში მოჭერის შეგრძნებას, ყელში ბურთის გაჩხერის განცდას, გულის აჩქარებას, სუნთქვის გახშირებას ან, პირიქით, შეჩერებას, კიდურებში სისუსტეს და კანკალს, დაბუჟების შეგრძნებას, ძილის დარღვევებს, კონცენტრაციის დაქვეითებას. შესაძლოა ამ ჩივილებს ახლდეს უხალისობა, გუნება-განწყობის დაქვეითება, უიმედობისა და უმწეობის განცდა, ნეგატიური აზრების მოზღვავება, რაც ხანდახან მოიცავს სუიციდურ ფიქრებსაც.
რამდენად ხშირად გზავნის სხვა პროფილის ექიმი პაციენტს ფსიქიატრთან?
დიახ, ხშირად პაციენტს სხვა პროფილის ექიმიც ამისამართებს ფსიქიატრთან ფიზიკური ჩივილების გაძლიერების გამო. ასეთ დროს პაციენტი კონცენტრირებულია სხეულებრივ შეგრძნებებზე, ფიქრობს, რომ რაიმე დაავადება უნდა განუვითარდეს ან ინტერნეტის საშუალებით ცდილობს თვითდიაგნოსტიკას. ასეთი განცდები კი იმდენად მომატებულია, რომ ფიზიკური ჩივილებიც ეწყება ან უკვე არსებული უძლიერდება.
პაციენტების საკმაოდ დიდი ნაწილი უჩივის სიმსივნის განვითარების შიშს (კანცეროფობია), ან სისხლძარღვოვანი ინციდენტის ჩამოყალიბების შიში აწუხებს, შედეგად, იტარებს უამრავ კვლევას, დადის მრავალ ექიმთან და ცდილობს თავიდანვე დაიჭიროს თადარიგი. პაციენტები საკმაოდ ხშირად უჩივიან ტკივილის აუხსნელ შეგრძნებებს თავის, კუჭ-ნაწლავის, სახსრების, კიდურების, ხერხემლისა და სხეულის სხვა მიდამოებში.
გვაქვს შემთხვევები, როდესაც პაციენტი მოჰყავს ახლობელს ისეთი ჩივილების საფუძველზე, როგორებიცაა უცნაური, ბოდვითი აზრების გაჟღერება, მაგალითად, ამოჩემება, რომ მას უთვალთვალებენ, დასდევენ, მისი მოწამვლა ან ლიკვიდაცია სურთ. ამ მდგომარეობას შესაძლოა თან ახლდეს ჰალუცინაციებიც, კერძოდ, სმენითი, რა დროსაც პაციენტს ერთი ან რამდენიმე ხმა მიმართავს, რაიმეს უბრძანებს, დასცინის ან შეურაცხყოფს. ხშირია მომატებული ეჭვიანობა პარტნიორის თუ ოჯახის სხვა წევრების მიმართ ან აზრი იმის შესახებ, რომ ოჯახის წევრებს მისი სიკვდილი სურთ ქონების დაუფლების მიზნით.
ასეთ დროს რას მოიმოქმედებს ექიმი?
პირველ რიგში ხდება პაციენტთან გასაუბრება. თუ ეჭვია ფსიქოზური რეგისტრის აშლილობაზე, სასურველია, ახლობელმაც მიაწოდოს ექიმს დეტალური ისტორია. გარდა ამისა, აუცილებელია პაციენტის ფიზიკური გასინჯვა, დიაგნოსტიკა და შესაბამისი მკურნალობის დანიშვნა. არის შემთხვევები, როდესაც ექიმი იძულებულია პაციენტი გაგზავნოს სტაციონარში.
-
გადახედვაშარლ მიშელი: საქართველო და მოლდოვა თავიანთი ევროპული გზისთვის გადამწყვეტი მომენტის წინაშე არიან შარლ მიშელი: საქართველო და მოლდოვა თავიანთი ევროპული გზისთვის გადამწყვეტი მომენტის წინაშე არიან
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვაქართული რუსულენოვანი გამოცემა Sova რუსულმა პროპაგანდისტულმა მანქანამ მიიტაცა ქართული რუსულენოვანი გამოცემა Sova რუსულმა პროპაგანდისტულმა მანქანამ მიიტაცა
-
-
გადახედვამაიმუნისთვის მხედველობის აღსადგენად ადამიანის ღეროვანი უჯრედები გამოიყენეს მაიმუნისთვის მხედველობის აღსადგენად ადამიანის ღეროვანი უჯრედები გამოიყენეს
-
გადახედვაეგვიპტეში გიზას მუზეუმი სატესტო რეჟიმში გაიხსნა ეგვიპტეში გიზას მუზეუმი სატესტო რეჟიმში გაიხსნა
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა $64 900 000 გაყიდა, ლარის კურსმა 2.7139 შეადგინა ეროვნულმა ბანკმა $64 900 000 გაყიდა, ლარის კურსმა 2.7139 შეადგინა
-
გადახედვაახალი კვლევის თანახმად, ნაკლები საკვების მიღებას სიცოცხლის გახანგრძლივება შეუძლია ახალი კვლევის თანახმად, ნაკლები საკვების მიღებას სიცოცხლის გახანგრძლივება შეუძლია
-
გადახედვარა არის "ღია მმართველობის პარტნიორობა", რომლის წევრობაც საქართველოს შეუჩერეს? რა არის "ღია მმართველობის პარტნიორობა", რომლის წევრობაც საქართველოს შეუჩერეს?
-
გადახედვაყაზახეთი BRICS-ში გაწევრიანებაზე განაცხადს არ აკეთებს ყაზახეთი BRICS-ში გაწევრიანებაზე განაცხადს არ აკეთებს
-
-
გადახედვა65 მილიონის მითვისება-გაფლანგვის საქმე პროკურატურამ უზენაესში გაასაჩივრა 65 მილიონის მითვისება-გაფლანგვის საქმე პროკურატურამ უზენაესში გაასაჩივრა
-
გადახედვავრცელდება ჩანაწერი, სადაც, სავარაუდოდ, ეკატერინე ხვედელიძე ქოუჩინგის რუსული კურსის დეტალებს არკვევს ვრცელდება ჩანაწერი, სადაც, სავარაუდოდ, ეკატერინე ხვედელიძე ქოუჩინგის რუსული კურსის დეტალებს არკვევს
-
გადახედვაპაპუაშვილი ზოსიმეს ხელნაწერზე: ერთი მადლობა გენანებათ ბიძინა ივანიშვილისთვის პაპუაშვილი ზოსიმეს ხელნაწერზე: ერთი მადლობა გენანებათ ბიძინა ივანიშვილისთვის
-
-
გადახედვასამოქალაქო იდეა: მმართველი პარტიის მთავარი დამფინანსებლები რუსულ ბაზარზე არიან დამოკიდებული სამოქალაქო იდეა: მმართველი პარტიის მთავარი დამფინანსებლები რუსულ ბაზარზე არიან დამოკიდებული
-
გადახედვამიხაილ როთი: ირაკლი კობახიძეს არ ესმის რა არის დემოკრატია, კრიტიკული ოპოზიცია ფუნქციონირებადი დემოკრატიის არსს წარმოადგენს მიხაილ როთი: ირაკლი კობახიძეს არ ესმის რა არის დემოკრატია, კრიტიკული ოპოზიცია ფუნქციონირებადი დემოკრატიის არსს წარმოადგენს
-
-
გადახედვარომელია მზის სისტემაში ყველაზე მაღალი მთა და რა ვიცით მასზე რომელია მზის სისტემაში ყველაზე მაღალი მთა და რა ვიცით მასზე
-
-
გადახედვასაერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო: საერთაშორისო ორგანიზაციებისგან და მთავრობებისგან მისაღები გრანტები 91 მლნ ლარით მცირდება საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო: საერთაშორისო ორგანიზაციებისგან და მთავრობებისგან მისაღები გრანტები 91 მლნ ლარით მცირდება
კომენტარები