კარაქი ბევრი ჩვენგანისთვის საუზმის განუყოფელი ნაწილია, მზარეულთა უმეტესობისთვის კი კერძების ერთ-ერთი მთავარი ინგრედიენტი. დღეს ის ყველაზე მოხმარებად პროდუქტებს შორისაცაა. თუმცა არავინ იცის, ზუსტად როდის და ვინ დაამზადა კარაქი პირველად. მხოლოდ ის არის ცნობილი, რომ მისი ისტორია 9 ათასი წლის წინ უნდა დაწყებულიყო.

გადმოცემით კარაქი ასე შეიქმნა: თურმე ერთ-ერთ მომთაბარეს ცხვრის ტყავის ჩანთაში ჩასხმული რძით მთელი დღე უსწორმასწორო გზაზე უვლია, მისი გახსნის შემდეგ კი რძის მაგივრად, მყარი მასა აღმოუჩენია. ასე გარდაიქმნა ნჯღრევის შედეგად რძე კარაქად. დროთა განმავლობაში, ის ფართოდ გავრცელდა მსოფლიოს თითქმის ყველა კუთხეში და მისი ფასი უძველესი დროიდან სხვადასხვა კულტურაში კარგად იცოდნენ.

კარაქი ძველ მსოფლიოში

მე-12 საუკუნიდან კარაქის წარმოება იმდენად გაფართოვდა, რომ სხვადასხვა ქვეყნის ეკონომიკაში მას მნიშვნელოვანი წვლილი შეჰქონდა. მე-19 საუკუნის საფრანგეთში კი მისი მოხმარება იმდენად გაიზარდა, რომ პროდუქტის დეფიციტი გაჩნდა — წარმოება ვერ ეწეოდა მოთხოვნას. ქვეყნის იმდროინდელი იმპერატორი, ნაპოლეონ III ჯილდოს დაჰპირდა მას, ვინც კარაქის უფრო იაფიან ალტერნატივას შექმნიდა. ასე დაამზადა ფრანგმა ქიმიკოსმა, მცენარეული ზეთის საფუძველზე, მარგარინი. მან ხელმისაწვდომობის გამო, მოხმარების სიხშირით კარაქს გადაუსწრო და მისი პოპულარობა რამდენიმე ათეული წელი გაგრძელდა. თუმცა საბოლოოდ, მარგარინმა პოზიციები დათმო, რადგან ის კარაქის კვებით ღირებულებას და სარგებელს ბევრად ჩამოუვარდებოდა.

მარგარინი და უხარისხო კარაქი საქართველოშიც ფართოდ გამოიყენებოდა, განსაკუთრებით, 1990-იანი წლებში. გამონაკლისი არც დღევანდელი დღეა და როგორც ქართული, ისე მსოფლიო ბაზარი კვლავაც გაჯერებულია მისი არაჯანსაღი ვარიანტებით, რომელსაც საქართველოში სპრედს ეძახიან — ის არაჯანსაღ ტრანსცხიმებს შეიცავს და ხშირად წასასმელ პროდუქტშიც ერევათ. ევროპაში კი სიტყვა სპრედის მნიშვნელობა არც კი იციან, რადგან ისინი spreadable-ს, ანუ წასასმელს ეძახიან ყველაფერს, რასაც პურზე უსვამენ — იქნება ეს ჯემი, კარაქი, მიწისთხილის კარაქი თუ სხვა. თუმცა, დღეს უხარისხოსთან ერთად ხარისხიანი კარაქების არჩევანიც არის.

ლურპაკი — ხარისხის საზომი სხვა კარაქებისთვის

ლურპაკი მაღალი ხარისხისა და გემოვნური თვისებების გამო, რამდენიმე ათეული წელია ერთ-ერთ ყველაზე მოთხოვნად კარაქად იქცა.

ლურპაკის წარმოება მე-20 საუკუნის დასაწყისში რამდენიმე დანიელმა ფერმერმა დაიწყო და მალევე შექმნეს სტანდარტი, რომელიც სხვა კარაქების ხარისხის საზომად იქცა. დაახლოებით, ერთი საუკუნეა კომპანია არ ღალატობს მის მთავარ ღირებულებას — შექმნას ორგანული და ეკოლოგიურად სუფთა პროდუქტი. ლურპაკი ყოველ ჯერზე წარმატებით გადის ყველაზე სანდო, ევროპული ხარისხის შეფასების ჯაჭვს და ამტკიცებს მის უპირატესობას. რაც მთავარია, ის ყველა იმ სასარგებლო თვისებას შეიცავს, რამაც კარაქს საუკუნეების მანძილზე უძვირფასესი პროდუქტის სახელი შეუნარჩუნა.

საქართველოში ლურპაკის რამდენიმე სახეობაა ხელმისაწვდომი. გემოვნებისა და საჭიროებების მიხედვით, მათი შეძენა ევროპროდუქტის მაღაზიათა ქსელშია შესაძლებელი.